De tragedie Trojaanse vrouwen

PO KCV: ?Het lezen van een Griekse Tragedie.?

Oriëntatie
1. Ik heb hoofdstuk 2.1 doorgelezen.

2a. De mening van Taplin over tragedies spreekt mij meer aan dan die van Aristoteles omdat deze, naar mijn gevoel dichter bij de werkelijkheid zit. Taplin geeft een mening die naar mijn gevoel dicht bij het heden staat. Het is wat makkelijker te behappen. Aristoteles komt met allerlei dingen zoals de ?Katharsis?, iets wat wel wat moeilijker te behappen is. Toen Aristoteles zijn mening formeerde wist hij nog niks van massamedia en dergelijke. Taplin heeft daar wel weet van en kan zo mijn mening geven, die in deze tijd past. 2b. De videoband vond ik erg informatief (we moesten een videoband kijken: engels over griekse tragedies van de Tros d8 ik), alleen de opzet vond ik wat minder. De opzet, met veel ?interviews? waarin een spreker in close-up zijn mening geeft, vind ik het programma een te saaie wending geven. Het zou echter goed kunnen dat wanneer mij over 10 jaar dezelfde vraag zou worden gesteld, ik dat helemaal niet als een bezwaar zou zien, maar op dit moment zie ik dat wel zo. In het programma komen de meningen van bepaalde mensen over de ?Tragedie? goed tot uiting. De mening van Taplin wordt ook goed naar voren gebracht. De meisjes en het poppenhuis, die door het hele programma verweven zijn, helpen goed bij het weergeven van Taplins mening.

3. De tragedie die ik kies heet ?Trojaanse vrouwen? en is van ?Euripides? (480-406 voor Chr.) 4. Er is van de door mij gekozen tragedie een recente vertaling verkrijgbaar, namelijk ?Hekabe; Trojaanse vrouwen? vertaald door ?Gerard Koolschijn? en uitgegeven door ?Athenaeum-Polak & Van Gennep Amsterdam? in 1996. 5. Ik heb geen recente schooluitgave van de hierboven genoemde tragedie kunnen vinden, wat ik wel heb gevonden is dat deze tragedie verscheidene malen door verschillende toneelgroepen is opgevoerd. Een voorbeeld hiervan is de opvoering van deze tragedie door ?Het Zuidelijk Toneel? onder de regie van ?Johan Simons?. De première van hun stuk was op 17 januari 1997. Echter, ik kon geen nuttige achtergrondinformatie vinden over dit stuk, zoals die in schooluitgaven te vinden is. 6. Ik besloot gewoon naar de bibliotheek te gaan. Ik had geen enkele voorkeur voor een bepaalde tragedie. In de bibliotheek vond ik twee boeken. Eén was een vertaling van een tragedie gemaakt door Aeschylos, de ander was een vertaling van 2 tragedies gemaakt door Euripides. Ik liet de tragedie van Aeschylos afvallen. Daar had ik een aantal redenen voor. Ten eerste was de vertaling gemaakt door een nogal oud persoon (zijn naam is mij ontschoten). In ieder geval, ik hoorde dat die betreffende persoon vaak nogal tragedies met moeilijke woorden vertaalde, terwijl de andere vertaling door Gerard Koolschijn was geschreven, en die vertaalt in een meer moderner Nederlands. Een andere reden is dat bij Aeschylos de goden nog een grote rol spelen, bij Euripides is dit veel minder. Euripides? tragedie staat dan ook veel dichter bij het hedendaagse denken dan dat van Aeschylos, vandaar ook dat ik Euripides koos. Toen ik dus van de twee boeken het boek met de twee tragedies van Euripides had gekozen, moest ik kiezen uit de twee tragedies die in dat boek zaten. Ik kon kiezen uit ?Hekabe? en ?Trojaanse vrouwen?. Mijn keuze was simpel.

Ik koos voor ?Trojaanse vrouwen? en daar had ik één heel duidelijke reden voor: ?Trojaanse vrouwen? was een aantal bladzijden korter dan ?Hekabe?. Dit mag misschien wel dom klinken, maar de hedendaagse 2e fasescholier moet nou eenmaal zijn tijd goed indelen, en komt hier en daar wel eens wat tijd te kort, ieder beetje tijdwinst is dan altijd op zijn plaats. 7. Waarom ik deze tragedie gekozen heb, heb ik hierboven al een beetje vermeld. Ik had vooraf geen enkele tragedie als voorkeur. Op zich vond ik iedere tragedie wel leuk om te lezen, omdat tragedies, evenals mythes mij erg boeien. Uiteindelijk heb ik deze tragedie verkozen boven ?Hekabe? omdat hij iets korter was, maar het maakte mij eigenlijk totaal niet uit welke tragedie ik zou lezen. Ik vind alles wel leuk? Er was echter wel één ding waarop ik wel lette, ik wilde het liefst een tragedie van Euripides lezen omdat deze de invloed van de goden vermindert. Ik verwacht een verhaal te lezen waarin ik word meegesleept door het ongeluk van de hoofdrolspelers. Ik heb het altijd al leuk gevonden om verhalen te lezen van de klassieke oudheid, of het nou mythes, tragedies of geschiedenisverhalen gaat.

Uitvoering

8. Het verhaal per scène naverteld. Proloog
Scène 1
Poseidon zit droevig te vertellen hoe hij de Trojanen niet meer heeft kunnen helpen in hun strijd tegen de Grieken en dat hij nu verslagen is door Hera en Athena, die de Grieken steunden. Echter, tot Poseidons verbazing komt Athena naar hem toe. Ze vraagt hem op een gunst, of Poseidon de Grieken het zo moeilijk mogelijk wil maken op de terugreis van de Grieken. Athena wil dit omdat ze in haar tempel is beledigd door Aias, die Kassandra daar bruut wegsleepte. Poseidon stemt toe in haar voorstel.

Eerste akte
Scène 2
Hekabe komt op. Ze klaagt en jammert over haar verdriet. Troje is verslagen en haar man, koning Priamos, is dood. Hekabe is intens verdrietig en bang dat ze straks door de Grieken als slaaf wordt meegenomen. Scène 3
Talthybios, de Griekse heraut, komt naar Hekabe om te vertellen aan welke Griekse man iedere Trojaanse vrouw is toegewezen. Ze hoort dat Kassandra, haar dochter, met Agamemnon mee moet. Verder hoort ze dat haar dochter Polyxene is geofferd aan het graf van Achilles. Zelf wordt Hekabe aan Odysseus toegewezen. Kassandra zegt tegen haar moeder dat ze niet zo moet treuren, nu zij met de Griekse vorst Agamemnon mee moet. Echter, Hekabe vindt het verschrikkelijk dat ze als slaaf moet gaan dienen bij een Griekse meester. Eens was ze de machtige Trojaanse koningin en nu is ze gedwongen om als slaaf bij een meester te gaan werken.

Tweede akte
Scène 4
Hekabe en Andromache praten over elkaars verdriet. Over de dood van Polyxene. Hekabe vindt dat verschrikkelijk. Andromache ook, ze verafschuwt het idee dat ze straks bij de Griekse moordenaars van haar man moet gaan werken. Scène 5
De Griekse heraut Talthybios komt bij de twee rouwende en klagende vrouwen. Hij zegt de vrouwen dat hij erg slecht nieuws heeft. Hij moet Andromache vertellen dat haar zoon Astuanax, gedood moet worden. De Griekse bevelhebbers hadden namelijk besloten dat het kind van de stadsmuren afgegooid moet worden. Andromache, nu overwelmd door een diep en intens verdriet, probeert hem nog bij zich te houden, maar ze beseft dat verzet nutteloos is en Talthybios neemt het kind mee.

Derde akte
Scène 6
Menelaos komt om Helena te doden. Wanneer hij bij Helena is probeert Helena Menelaos over te halen om haar niet te doden. Hekabe zegt echter dat zij wanneer Helena is uitgesproken, alles zou aanvoeren wat tegen haar zou pleiten. Helena vertelt dat zij er niks aan kon doen, dat zij niet uit vrije wil naar Troje ging en dat ze iedere dag hoopvol op de Grieken heeft verwacht. Hekabe zegt dat ze wel vrijwillig meeging. Dat ze meeging om het goud in Troje, de rijkdom en dat ze pas naar de Grieken ging uitkijken toen duidelijk was dat de stad Troje ging vallen. Menelaos verzekert Hekabe dat hij zich niets van Helena?s verhaal zal aantrekken en dat hij haar per schip naar Griekenland gaat vervoeren, alwaar hij haar zal doden.

Vierde akte
Scène 7
Talthybios zegt tegen Hekabe dat ze naar de schepen moet, omdat ze gaan vertrekken. Eerst wil Hekabe echter Andromaches kind, Astyanax, begraven, omdat Andromache al aan boord is gegaan. Klagend en huilend begraaft ze het kind samen met Hektors schild. Dan volgt er weer een groot verdriet voor Hekabe. Nu blijkt dat de Griekse bevelhebbers toch hebben besloten om heel Troje te verbranden. Dit doen ze dan ook en Hekabe ziet de Trojaanse huizen branden. Even denkt Hekabe aan zelfmoord door zelf in de vlammen te springen, maar uiteindelijk besluit ze dit niet te doen en gaat ze bedroefd op weg naar de schepen, waarmee de tragedie eindigt.

b: Een korte typering van alle personages:

Hekabe
De Trojaanse koningin, echtgenote van Priamos. Ze is de moeder van o.a. Paris, Hektor, Kassandra en Polyxene. Ze is diep bedroefd omdat ze alles is kwijtgeraakt tijdens de oorlog, haar man, veel van haar kinderen en kleinkinderen, haar land, haar rijkdom, haar vrijheid?kortom, vrijwel alles.

Talthybios
De Griekse heraut. Hij is in het verhaal tekens weer de brenger van slecht nieuws.

Kassandra
Dochter van Hekabe en Priamos. Ze had het vermogen om de toekomst te zien en was de priesteres van Apollo. De Grieken wezen haar aan het eind van de oorlog toe aan de Griekse opperbevelhebber Agamemnon. Zij zag hier wel het positieve in, in tegenstelling tot haar moeder. Andromache
Echtgenote van de Trojaanse prins Hektor. Ze is zeer bedroef wanneer zij hoort dat haar zoontje van de stadsmuren afgegooid zal worden.

Menelaos
Koning van Sparta, echtegenoot van de door Paris geschaakte Helena. Hij was zeer boos op Helena en verlangde alleen haar dood om zijn gestorven kameraden te kunnen wreken.

Helena
Getrouwd met Menelaos maar ze ging er vandoor met de Trojaanse prins Paris. Ze probeerde Meneloas uit het hoofd te praten dat ze dood moest, maar ogenschijnlijk faalde ze daar in.

Poseidon
God van de zee. Steunde in de oorlog vooral de Trojanen.

Athena
Godin van de oorlog, wetenschap en techniek. Steunde eerder vooral de Grieken, maar omdat die haar beledigd hadden door Kassandra aan de haren weg te trekken uit haar tempel, kiest ze nu partij voor de Trojanen.

9a.De hoofdpersoon bevindt zich in een groot dilemma. Ze is alles kwijt en wat ze ook zal doen, zelfmoord of als slaaf met de Grieken meegaan naar Griekenland, ze zou er niet beter op worden. Haar verdriet neemt steeds meer toe in de tragedie. 9b.Ze kiest er uiteindelijk toch voor om mee te gaan met de Grieken. Eerst zegt ze ?Ik kan beter samen met mijn vaderland verbranden en sterven? wanneer ze ziet dat Troje in de hens staat. Echter, iets later zegt ze toch: ?Kom, trillende, trillende knieën, laat me mijn voeten verzetten, ga het slavenbestaan tegemoet.? Waarna het koor zingt: O, ongelukkige stad. Maar begeeft u zich toch naar de vloot van de Grieken.? Hekabe besluit dus toch om uiteindelijk met de Grieken mee te gaan. 9c. Andromache geeft haar de raad om te blijven leven en geen zelfmoord te plegen. Ze zegt dan ook ?Wie dood is, heeft niets meer. Voor wie leeft, is er hoop?. 9d. Ik zou ook gewoon meegaan met de Grieken, dat is toch nog het beste, al zou ik wel kunnen begrijpen dat voor jou het leven geen zin meer heeft, wanneer je echt alles bent kwijtgeraakt. Toch zou ik Hekabe aanraden om gewoon te doen wat de Grieken zeggen, misschien dat ze dan toch nog redelijk goed wordt behandeld en toch nog plezier in het leven krijgt. 9e.Het dilemma is niet specifiek voor de Oudheid. Ook nu komen dezelfde situaties voor, dat mensen door oorlog alles zijn kwijtgeraakt; huis, haard, familie. En dat die mensen dan in zo?n situatie niet meer weten wat het plezier in het leven kan zijn, niet meer weten wat leuk kan zijn en alleen maar verdrietig kunnen zijn, alleen maar kunnen treuren. Het is dan goed mogelijk dat die mensen ook zullen nadenken over zelfmoord omdat in hun ogen hun leven ook geen zin meer heeft, net zoals dat van Hekabe.

10a. Ik vond het moeilijk om me met iemand te identificeren, omdat de hoofdrolspelers vrouwen zijn. Alle karakters vond ik ook heel overdreven klinken, iets wat niet echt bij mij past. Alle karakters reageerden ook heel vrouwelijk, iets wat niet echt bij mij past. De mannen die in de tragedie voorgekomen zijn kon ik me ook niet mee identificeren, omdat deze vaak erg slecht waren. 10b. Hekabe en Andromache hadden wel mijn sympathie omdat zij, ondanks al het verdriet dat hen werd aangedaan, toch bleven doorgaan en toch besloten om het slavenleven te accepteren. Dat is iets wat mij heel moeilijk lijkt, als je eerder koningin was. De Griekse opperbevelhebbers, hoewel ze niet echt als acteur in de tragedie voorkwamen (op Menelaos na) hebben mijn antipathie omdat deze volkomen idiote dingen doen, zoals het zoontje van Andromache van de stadsmuur afgooien, omdat ze bang zijn dat deze ooit nog eens Troje zou oprichten. Dit vind ik nergens op slaan en volkomen laf om een klein kind te doden om iets waar hij niets aan kan doen. 11. Ik vond de scène waarin Hekabe en Andromache wordt verteld dat Andromache haar zoontje is vermoord het indrukwekkends omdat op een heel simpel manier, in één simpel zinnetje iets heel vreselijks en lugubers verteld kan worden en doordat het zo simpel wordt verteld krijgt het iets extra indrukwekkends. De bedroefde reacties van Hekabe en Andromache versterken dit alleen maar en als lezer krijg je dan ook een gevoel van enorm onrecht dat deze vrouwen wordt aangedaan en je voelt medelijden met ze, en voor dat jongetje.

Evaluatie/reflectie
12. De tijd die ik aan het lezen heb steeds is ongeveer 2,5 uur. De tijd die ik heb besteed aan het typen van dit verslag is ongeveer 4 uur. Ook heb ik nog drie kwartier op internet informatie gezocht. 13. De opdracht leverde alleen bij punt 5 problemen op, hier wordt gevraagd of er schooluitgaven van deze tragedie te verkrijgen zijn. Ik kon maar geen schooluitgave vinden, dus heb ik maar iets over een toneelstuk neergezet. Ik weet dat dat niet bij de opdracht hoorde, maar ik had dat gedaan omdat ik dat interessant vond en omdat het aangaf dat ook nu nog de tragedie gespeeld wordt. Dat deze tragedie geen ?dood? verhaal is om nooit weer gelezen te worden, maar dat het ook nu nog interessant is voor de moderne mens. 14. De tragedie heeft gedeeltelijk aan mijn verwachting voldaan. Op zich leefde ik wel redelijk in het verhaal mee, maar eigenlijk niet zo extreem als mij dat in de lessen is verteld. De hoeveelheid handelingen viel mij ook tegen, maar dat kan aan deze specifieke tragedie liggen. Ik bedoel hiermee te zeggen dat er eigenlijk maar weinig gebeurt in deze tragedie. Het grootste gedeelte bestaat uit geklaag van Hekabe over haar onrecht. Persoonlijk vond ik dit iets teveel. Het viel mij ook op dat er weinig nadruk lag op de handelingen, maar meer op de gevoelens. Dit zorgt echter wel voor een verhoogd dramatisch effect wat ik persoonlijk ook wel weer positief vind. 15. Ik heb van deze opdracht geleerd hoe een tragedie eigenlijk precies in elkaar zit. Wanneer ik ooit nog een tragedie zal lezen, weet ik nu waar ik op zal moeten letten. Qua aanpak van dit project heb ik eigenlijk niets erbij geleerd, volgens mij is mijn aanpak al goed. Tenminste, dat hoop ik. Al met al moet ik wel zeggen dat het me goed is bevallen om een tragedie te lezen en dat de kans er in zit dat ik ooit wel eens weer een tragedie zal lezen.