Relatie tussen overbevolking en ziektes

Inleiding Uit de geschiedenis is op te maken dat het evenwicht tussen de mensen en de micro-organismen altijd een dynamisch evenwicht is,. Dat wil zeggen dat veranderde omstandigheden zullen leiden tot veranderingen in ziektepatronen. Bij onderzoeken is het gebleken dat micro-organismen een goed vermogen hebben zich aan te passen aan de omgeving. Het is voor de mens geen geruststellende gedachte dat bacteriën erin geslaagd zijn om zichzelf voortplanten. Bacteriën leven al miljarden jaren onder de meest uiteenlopende omstandigheden. Vergeleken met bacteriën is de mens nog maar een “nieuwkomer”. Het vereist een voortdurende inspanning om de bevolking te beschermen tegen nieuwe ziekten en bacteriën.

Verstorende factoren Een overzicht van de voornaamste factoren die het evenwicht tussen mens en micro-organisme verstoren, wordt gegeven in de tabel. Door overbevolking komen er ook meer en makkelijker nieuwe ziektes. Overbevolking leidt namelijk tot verstoring van het ecologische evenwicht waardoor micro-organismen nieuwe voortplantingsorganen vinden. Daardoor kunnen ze weer makkelijk verder leven en zich makkelijker voortplanten. De verspreiding van HIV vanuit Afrika kan op deze wijze worden verklaard. Griep is een gevolg van toenemende suburbanisatie. Door het reizen kunnen virussen zich makkelijker verspreiden. Overigens geldt hetzelfde voor verschillende muskietensoorten die zich thuis voelen in stedelijke omgevingen en op deze wijze bijgedragen hebben aan de verspreiding van ziektes als gele koorts en malaria. Het ontstaan van megasteden zonder goede “gezondheidsinfrastructuur” in arme landen maakt dat grote bevolkingsgroepen kwetsbaar worden voor epidemieën die zich gemakkelijk kunnen verspreiden. De recente opleving van cholera in zowel Latijns Amerika, Afrika is hiervan een voorbeeld. Net zoals mazelen in Egypte.

Voedsel Het is al langer bekend dat de massale wijze waarop ons voedsel wordt geproduceerd en getransporteerd, een risico vormt voor ziekten. De samenleving accepteert relatief onschuldige virusjes zoals de meeste Salmonella bacteriën. De mensen vinden het bijna vanzelfsprekend dat je kan worden besmet met de Salmonella bacterie. Maar deskundige mensen zeggen dat er steeds meer infecties komen. Er komen ook steeds meer gevaarlijke varianten op bekende ziektes. Als je kijkt naar BSE dan is 1 koe genoeg om duizenden mensen ziek te laten.

Vrij verkeer Het vrije verkeer van personen en goederen, snel en over grote afstanden, maakt dat epidemieën elders in de wereld ook onze problemen zijn. Polio dat in India veel voorkomt vormt een direct risico voor Nederland. Bij een pestepidemie in India is gebleken dat ook de angst voor verspreiding al grote gevolgen kan hebben. Vooral voor het land zelf. Maatregelen ter bescherming van de eigen bevolking zijn er nauwelijks wanneer een aandoening direct van persoon naar persoon overdraagbaar is. Het is immers mogelijk binnen 36 uur elke willekeurige plaats op aarde te bereiken en deze periode valt binnen de incubatietijd (dit is de tijd waarin een virus een ziekte wordt) van de meeste besmettelijke ziektes. Maatregelen als surveillance op vliegvelden zijn niet goed genoeg. Er moet veel meer gebeuren om ziektes uit landen te weren waar de ziektes nog niet zijn. Vluchtelingen zouden ook veel beter moeten worden gecontroleerd op infecties.

Gedragspatronen Gedragspatronen vormen een van de belangrijkste redenen dat ziektes kunnen worden overgedragen, zoals HIV en hepatitis B hebben dit laten zien bij risicogroepen als homoseksuele mannen en druggebruikers. Een ander voorbeeld is het voorschrijfgedrag van artsen van antibiotica bij middenoor ontstekingen in de Verenigde Staten. Dit gedrag heeft waarschijnlijk een belangrijke bijdrage geleverd dat mensen immuun worden voor bepaalde medicijnen.

Medicijnen In het wilde weg toepassen van chemotherapie en antibiotica leidt onvermijdelijk tot resistentievorming. Hoewel de gevolgen hiervan tot nu toe in een land als Nederland beheersbaar lijken is de verwachting op langere termijn somber. De toepassing van antibiotica als groeibevorderaars in het voedsel van landbouwhuisdieren is onverstandig. De gevolgen hiervan zullen pas langzaam zichtbaar worden als via het voedsel deze stoffen ons lichaam binnenkomen. Dit heeft namelijk tot gevolg dat ons immuunsysteem minder zal gaan werken met als gevolg het ontstaan van ziekten.

Geavanceerde medische technologieën Toepassing van geavanceerde medische technologie biedt micro-organismen nieuwe kansen om het lichaam binnen te dringen. Het gaat daarbij om ingrepen van een chirurg, implantaten, injecties en de toediening van bloed- en bloedproducten. Als je kijkt wat er allemaal voor spul ingaat als je een facelift doet, dan denk je toch ook dat het een keer vreselijk verkeerd moet gaan. De gevolgen worden soms pas geruime tijd later zichtbaar waarbij het herstel van de gezondheidsschade soms moeilijke maatschappelijke keuzen en hoge kosten met zich mee kunnen brengen. De problemen met de legionellabacterie geven aan dat ook moderne gebouwen die technisch goed in elkaar zitten toch problemen geven voor kwetsbare mensen in de bevolking. Als je bijvoorbeeld gaat douchen bij een sportclub zou je gemakkelijk de legionellabacterie op kunnen lopen. De kans dat je die bacterie krijgt is nog niet zo groot maar het is wel mogelijk dat je de bacterie in je lichaam krijgt en dat je daar dan ziek van wordt.

Conclusie Om het evenwicht tussen de mens en de natuur te behouden moeten we echt heel goed blijven opletten. Ook moeten we veel blijven onderzoeken om de nieuwe ziektes die ontstaan te blijven bestrijden. Maar als je naar onze kennis kijkt dan moeten we toch veel ziektes kunnen bestrijden. Ons lichaam past ons ook al automatisch aan, aan sommige omstandigheden. Denk maar aan verkoudheid. Vroeger ging men er dood aan maar tegenwoordig is dat natuurlijk niet meer zo. Waar moeten we op gaan letten? We moeten op gaan letten met de genetische manipulatie. Dit mag natuurlijk nooit uit de hand lopen. Met genetische manipulatie moet je wel weten wat je doet voordat je het op de markt brengt. Het gevaar van genetische manipulatie is dat je niet weet hoe je lichaam er over 10 jaar op reageert. We moeten ook kijken waar we het voedsel vandaan gaan halen. Als je bijvoorbeeld voedsel uit India haalt en daar net een ziekte heerst dan moet je daar geen eten vandaan halen. Als je dat wel doet dan vergroot je de kans dat je in Nederland de zelfde ziekte krijgt. Zo is HIV hier ook gekomen. Vluchtelingen hebben de ziekte meegenomen uit Afrika. We moeten de vluchtelingen eerst goed onderzoeken voordat ze Nederland in mogen. Maar dat vind de overheid vind dit nogal een dure . De overheid wil waarschijnlijk een paar centra’s in Nederland openen die alle infectie ziekten gaan bijhouden. Zodat we weten hoe het ervoor staat. Zo kunnen ze makkelijker het probleem vinden en het gerichter oplossen. De overheid wil uiteindelijk bereiken dat met infectieziekten zo vroeg mogelijk ontdekt. Daardoor vallen er minder slachtoffers omdat je er dan eerder bij bent en meer kans op genezing hebt. Ook moeten we de natuur in de gaten houden. Dat speelt ook een hele belangrijke rol. We moeten niet te veel gaan rotzooien met de natuur. We moeten ook milieuvriendelijker gaan leven. Minder energie verbruiken. Minder met de auto. Door vervuiling zijn er ook extra ziektes bij gekomen. De arme mensen die in grote steden wonen in 3e wereld landen moeten ook zo snel mogelijk geholpen worden om zo veel ziektes uit te roeien. De meeste ziektes ontstaan nog altijd door slechte leefomstandigheden.