De organisatie van de Nederlands Hervormde Kerk

Inleiding: Ten eerste wil even zeggen dat ik nog steeds niet helemaal het onderwerp snap, maar ik er het beste er van heb geprobeerd te maken, op mijn manier, Ik heb wel 2 uur op internet gezocht, ik heb voor de vakantie een half uur gezocht in de bieb op school zonder enig resultaat, ik ben lid geworden van de bieb in Barneveld, ik ben opnieuw lid geworden van de bieb in Achterveld, ik ben naar de evangelische boeken winkel geweest voor informatie, ik wou een interview gaan aanvragen bij de dominee maar daar was het te kort dag voor, zodat ik geen afspraak meer met hem kon maken. Ik wou bijna mijn overgroot oom bellen van 85, hij zit in het klooster, maar daar had ik dus niet veel aan, want punt 1 is hij van verkeerde geloof en heeft hij nog nauwelijks puf om te praten. Daarna heb ik wel een uur rond lopen struinen in de bieb van Barneveld met een resultaat van 3 miezerige boeken waar ik alle info uit heb moeten halen. Het is misschien niet zo’n geweldig werkstuk wat een beetje afdwaalt van het onderwerp, maar ik weet zeker dat ik nog nooit in mijn leven zoveel moeite heb moeten doen om enig informatie te kunnen verzamelen! Ik verdien daar in ieder geval een dikke 10 voor!

De organisatie van de kerk De organisatievorm van de kerk is gebaseerd op NHK(Nederlandse Hervormde Kerk) synodaalpresbyteriaal. Het uitgangspunt van deze vorm is de plaatselijke gemeente.

De ambten: Alle functies binnen een gemeente noemen we ook wel ambten, mensen die de ambten uitvoeren heten dan ook wel ambten of ambtdragers.De ambten vinden hun oorsprong in de gaven van de Geest. In de bijbel staat dat Christus voor zijn kruisenging destijds apostelen, profeten, herders en leraren heeft gegeven om de heiligen te behandelen zodat ze weer volledig kunnen functioneren, dat geld dus voor de Heiligen: ook wel voor de gemeente en daar word dan weer mee bedoelt: de kerk. Heiligen hebben niet een speciaal talent of zoiets. Ze zijn gewoon in beslag genomen door god en apart gezet. Het is de bedoeling dat de gemeenteleden, die als het ware zijn aangesteld door god, werk verrichten dat bestaat uit dienst, tot dienstbetoon. Christus heeft dus al die mensen aangesteld om andere gemeenteleden in actie te brengen, om er vooral voor elkaar te zijn in de gemeente. De ambten hebben dus een functie in de kerk en proberen zoveel mogelijk de andere gemeenteleden er bij te betrekken, ook zodat er andere gemeenteleden zich aanmelden voor een functie in de gemeente en dus ook ambtdrager worden.

Er zijn 3 ambten in de kerk: De prediker, ouderling en de diaken. Predikant: De predikant heeft de taak om sacramenten uit te voeren. Een sacrament is ter aanduiding van het avondmaal en de doop enz. Een sacrament is een zichtbare handeling die er is om een geestelijke onzichtbare zaak uit te beelden. De predikant brengt ook het woord van god over, ook wel preken genoemd. Hij mag ook les geven over god. Hij bezoekt de
zieken en hij bezoekt ook de gemeenteleden (met ouderling) om over de preken te praten, over de betrokkenheid van de gemeenteleden bij de kerk enz. Hij is ook de voorzitter van kerkenraadsvergaderingen(ga ik later verder op in). Hij zegent natuurlijk ook huwelijken in. Je kan predikant wel vergelijken met de priester van de katholieke kerk. Een predikant is professioneel opgeleid op een theologische opleiding. Die opleiding is speciaal aangewezen door de kerk. Als een kerk een nieuwe predikant nodig heeft dan word die aangevraagd en dan word een predikant aangewezen die op dat moment beschikbaar is, dus een predikant word niet aangewezen door een kerkbestuur of kerkenraad.

De ouderlingen: De ouderlingen staan in de kennis en in het mogen en kunnen in de kerk het dichts bij de predikant. De ouderling houd toezicht op de gemeente en de predikant, hij of zij heeft ook een stuk verantwoordelijkheid in de kerk, met name in de prediking(met de predikant) en de eredienst. Naast de ouderlingen heb je ook nog de ouderlingen-kerkvoogden zij vormen eigenlijk ook nog een aparte ambt met nog andere taken. Zij gaan namelijk over de kerkvoogdij: het beheren van de kerkelijke eigendommen en over de taken die optreden als beheerder en financiën in de gemeente. (ga ik ook later nog verder op in)

Diaken: Je kan wel zeggen dat de diakenen over de ‘externe’ financiën gaan, dat houdt in dat zij tijdens de dienst het geld ophalen, ze gaan dus ook over het geld wat de deur uitgaat. In de kerk noemen ze het ook wel ’dienst der barmhartigheid en gerechtheid’

Ouderlingen en diakenen worden uit de plaatselijke gemeente (door de gemeenteleden zelf) gekozen voor 4 jaar, ouderlingen en diakenen zijn allemaal vrijwilligers. Ze worden bevestigd als ambten door de plaatselijke predikant, bij beginnende predikanten is dat hetzelfde geval en daar komt dan speciaal een predikant uit een andere gemeente voor de bevestiging.

Ambten en de kerkdienst In de kerkdiensten zijn ook alle 3 de ambten aanwezig, zonder de 3 ambten is er ook geen kerkdienst en dus ook geen sacramentenbediening. Deze regel is in elke dienst, daar waar de ambten zijn gebeurd het allemaal. Maar is een uitzondering op de regel: In de protestantse eredienst kan de ouderling de dienst leiden, maar dan moet het echt niet anders kunnen. Alleen mogen er geen sacramenten uitgevoerd worden en mogen er geen huwelijken ingezegend worden. De ouderling mag ook niet preken, maar hij mag wel de preek voorlezen. De preek is dan dus al in het desbetreffende kerkgebouw al gereed gelegd en daarbij is heel belangrijk dat die brandvrij bewaard is! Een diaken mag absoluut nooit de eredienst leiden!

Kerkvoogdij: Kerkvoogdij gaat over de financiën binnen de kerkgemeente: de gebouwen en de salarissen, zulk soort dingen. Elk jaar word in de kerkenraad de begroting besproken en toegelicht, maar de kerkenraad heeft absoluut geen recht om veranderingen te brengen in wat de ouderlingen hebben beslist of hebben verandert op dat gebied. Ze kunnen hoogstens ergens iets op aanmerken of enig advies geven maar daar blijft het dan ook wel bij. Ook omdat de diakenen dus over externe financiën gaan hebben ze het niet alleen over het beleid en de begroting, maar hebben ze ook toestemming nodig van de kerkenraad.

Kerkvergaderingen De 3 ambten vormen samen de kerkenraad. De kerkenraad heeft leiding over de kerkgemeente. Er bestaan ook nog meerdere wijkkerkenraden, maar dat is alleen in de grotere plaatsen. De vertegenwoordigers van die wijkkerkenraad zitten ook de centrale kerkenraad bij. De centrale kerkenraad heeft vervolgens weer leiding over hele kerkgemeente. Classis: Momenteel is het hele land ingedeeld in 75 gebieden, die gebieden zijn een soort van provincies. De 75 gebieden hebben de naam classis. Je hebt bijvoorbeeld de classis Ede, in de classis Ede zit niet allen de gemeente Ede maar ook de gemeente Renswoude, Wekerom, Lunteren, Bennekom, Wageningen. Vaak stuurt dan elke kerkenraad 2 van zijn kerkleden naar hun eigen classisvergadering, waaronder de predikant. De classis vergaderd 2 keer per jaar. Wat vooral aan de orde komt in de vergaderingen is het uitbrengen van een rapport. Elke kerk brengt een jaarlijks rapport uit. In dat rapport wordt alles zo’n beetje verteld wat er in de afgelopen periode is gebeurt in de kerk. Als het echt nodig is staat er soms een speciaal verzoek van een kerk in aan de classis ter ondersteuning. Provinciale vergadering: Dan heb je ook nog de provinciale vergadering. Ook wel de particulier synode. Op zo’n vergadering komen de uitgekozen ambtdragers van alle classes uit de desbetreffende provincie. Deze synode vergaderd 1 keer per jaar. Op deze vergaderingen bespreken zij de debutaatschappen. Deputaatschappen is een groep van de kerk die een speciale opdracht hebben gekregen die is uitgekozen in kerkelijke vergaderingen.In die debutaatschappen zitten ook mensen die speciaal benoemd zijn door de Particuliere synode, deze benoeming word gedaan doormiddel van een (schriftelijke)stemming. Ze houden zich ook bezig met maatschappelijke vraagstukken, diakonaat, jeugdwerk, zending en vormingswerk. Een classis kan om een speciale aangelegenheid advies vragen aan de Particuliere synode.

Generale synode: Dan heb je ook natuurlijk ook nog de generale synode (GS). Dit is de grootste en breedste vergadering die er in de NHK te vinden is. Deze synode komt 1 keer in de 3 jaar bij elkaar en neemt dan ook wel een paar weken in beslag. Degene die hier naar toe gaan krijgen 3 ordners vol met de rapporten van de debutaatschappen. Dan worden er speciale groepen gevormd, ook wel commissies en die gaan al die rapporten bestuderen en bespreken met de debutaten. Dan schijven ze een advies voor de vergadering. Vervolgens word dan in de vergadering het rapport besproken en het advies doorgenomen. Dan word het debutaatschap en/of de commissie voorgesteld en vervolgens word er gestemd of deze worden vervangen. Verder vergaderen ze over allerlei dingen die met de kerk te maken heeft. Ze hebben het over de kerkorde, om te kijken of dat nog steeds goed gaat. Kerkorde is een hele stapel regels waar alle leden, dus ook de ambtdragers, zich aan moeten houden. Ook het benoemen van Hoogleraren aan 1 universiteit behoort tot taak van de synode. Alle nieuwe regels van de synode worden natuurlijk niet zelf verzonnen, daar zijn dus de debutaatschappen voor met de voorstellen en vraagstukken.

Van elke classis gaat 1 ambtdrager van de GS. Dus dat zijn 75 leden daaronder bevinden zich 37 predikanten en 19 ouderlingen. De diaken en ouderlingenkerkvoogden nemen hebben om de beurt 9 of 10 zetels. Er is dan ook weer een regel dat de classis maar minimaal 5 jaar achter elkaar een predikant mag sturen naar de synode en dan de volgende 5 jaar weer een ouderling zodat iedereen aan de beurt komt. Een synode mag niet zomaar de kerkorde veranderen dat moet eerst wel besproken worden in de classiliaale vergaderingen

De classis, de provinciale vergadering en de GS houden allemaal aparte vergaderingen zodat het nog weer eens goed duidelijk word gemaakt dat elke plaatselijke gemeente helemaal zelfstandig is.

Bronnen: Boeken: -E.G. Hoekstra en M.H. Ipenburg
Wegwijs in religieus en levensbeschouwelijk Nederland

-Dr. Otto J. De jong
Nederlandse kerk geschiedenis

-M.R. van den Berg
Als de kerk ter spraken komt Internet -www.nhkerk.org/

-www.cgk.nl/