Biologische landbouw

Wat is biologische landbouw? Biologische landbouw is het milieuvriendelijk verbouwen van gewassen. Dat wil zeggen dat er geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt mogen worden en dat er niet genetisch gemanipuleerd mag worden. Ook het gebruik van kunstmest is uit den boze. Men probeert op deze manier het milieu zo min mogelijk te belasten.

Waarom biologische landbouw? Vooral na de Tweede Wereldoorlog is er veel veranderd in de landbouw. Dat kwam onder andere omdat de hongersnood tijdens de oorlog de bevolking bang had gemaakt. Zoiets vreselijks wilde men nooit meer meemaken. Met dat doel voor ogen bouwde men grote, gespecialiseerde boerenbedrijven. Mede door het gebruik van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen lukte het om steeds hogere opbrengsten te halen. Het succes had echter een keerzijde. Doordat de hoge productie per hectare centraal stond, werden milieu en dierenwelzijn uit het oog verloren. Bodem en dieren raakten letterlijk uitgeput door het opjagen van het groeiproces. Als reactie hierop ontstond de biologische landbouw.

Methoden van de biologische landbouw. Bij het telen van gewassen wordt gebruik gemaakt van wisselbouw. Hierbij worden verschillende gewassen na elkaar geplant om ziektes en uitputting van de grond te voorkomen. Als er minstens zes jaar na elkaar verschillende gewassen worden geplant is de kans op ziektes minimaal. Omdat er geen gebruik mag worden gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen, wordt ongedierte gedood door natuurlijke vijanden die uitgezet worden op de gewassen. Een voorbeeld hiervan is het uitzetten van lieveheersbeestjes tegen bladluis, of het ophangen van nestkasten voor roofvogels of mezen. Onkruid wordt bestreden door valse zaaibedden te maken waarin onkruid kan ontkiemen. Als het onkruid ontkiemd is, wordt het gewied. Hierna wordt het eigenlijke gewas gezaaid. Maar het land moet ook bemest worden. Hiervoor word organische mest gebruikt. Dit zijn dierlijke uitwerpselen of verrotte planten. Indien drijfmest wordt gebruikt (vloeibare uitwerpselen) moet deze worden geïnjecteerd, zodat er zo min mogelijk ammoniak vrijkomt. Het nadeel hiervan is wel dat het dan kan doordringen in het grondwater. Een ander nadeel is dat drijfmest komt van dieren die op stal staan en eenzijdig eten. Dit beantwoordt niet aan het idee van biologische veeteelt. Nog een nadeel is dat drijfmest nauwelijks stikstof bevat, dat nodig is om de gewassen te laten groeien. De “biologische boer” zaait hierom na de oogst groenbemesters. Dit zijn planten die met hun wortels (meer bepaald, de bacteriën bij hun wortels) de stikstofverbindingen omzetten in stikstof. De groenbemesters worden voor het zaaien van het nieuwe gewas weer omgeploegd en dienen op die manier nog eens als organische mest.

Biologische veeteelt Samen met biologische landbouw is ook de biologische veeteelt ontstaan. Bij biologische veeteelt wordt meer gelet op het welzijn en de gezondheid van het dier. Een goed voorbeeld hiervan zijn de bekende scharrelkippen, die in het beste geval gevoed worden met biologisch verbouwd graan. Dit komt eveneens de smaak van de eieren ten goede. In de biologische veeteelt wordt zo min mogelijk gebruikt gemaakt van antibioticum.

Methoden van de biologische veeteelt Het vee wordt niet preventief geënt. Enkel als het dier ziek is krijgt het antibioticum, of, bij een onschuldige ziekte, laat men het uitzieken. Net zoals bij de biologische landbouw wordt hier nooit gebruikt gemaakt van genetische manipulatie. De dieren eten afwisselend en worden gevoed met biologische producten. Ze staan zoveel mogelijk buiten, waar ze de ruimte hebben. De weiden waarin het vee graast bestaan meestal niet enkel uit gras. Er wordt klaver mee gezaaid, dat zorgt voor de nodige stikstof in de bodem. Als het vee toch op stal staat, wordt de mest weer gebruikt in de landbouw en zo is de kring rond.

Prijs en vergoedingen Het biologisch product is door deze methoden wel duurder want er is meer land nodig. omdat groenbemesters voeding uit de bodem halen is de opbrengst per oppervlak lager. Om dit prijsverschil te compenseren en de biologische landbouw te stimuleren geeft de overheid vergoedingen en subsidies aan boeren die biologisch willen werken. Het biologisch product is van betere kwaliteit en is gezonder. Omdat er de laatste tijd veel veeziekten de kop opsteken (zoals BSE en MKZ), kiezen meer en meer mensen voor biologisch verantwoorde voeding, in de winkel te herkennen aan diverse keurmerken zoals het EKO-keurmerk. Ikzelf ben best bereid om iets meer te betalen voor een beter product, maar het moet niet te gek worden, ik ben tenslotte geen reformfreak. Iedere boer zou biologisch moeten gaan boeren, want dan heeft de consument weinig keus. De producten moeten dan niet uit landen worden gehaald, waar er nog volop gemanipuleerd wordt. Dat zou de doodsteek zijn voor de biologische sector.