Hoofdstuk 2

2.1
Op weg naar de onafhankelijkheid 14e eeuw > Osmaanse Turken veroverde Arabische wereld
1850: ontstond in Osmaanse rijk Arabische nationalistische bewegingen > streefde naar 1 onafhankelijke Arabische staat.

Eerste WO vochten Turken aan kant van Centralen. Anti-Turken aan kant van Britten/Fransen > zij zouden onafhankelijkheid krijgen.

Geallieerden: dubbel spel
Britten/Fransen hadden dezelfde (verdeelde) invloedssfeer in Midden-Oosten > Groot-Brittannië: Balfourverklaring (Britse regering stond welwillend tegenover Joods nationaal tehuis in Palestina)

Na oorlog (1920) > vredesbepalingen aan Osmaanse rijk > Westerse wereld vond Arabische volken niet ‘rijp’ voor onafhankelijkheid > toezicht van opgerichte Volkenbond > Frankrijk + G-B aangesteld om in naam van Volkenbond om gebieden als mandaatgebieden (gebied onder toezicht) te besturen > teleurstelling Arabische wereld.

Nederlaag in 1940 door Frans leger > Arabische wereld niet verslagen > onafhankelijkheidstreven verstekt. Britten ook moeilijkheden door Duitse invloed in Midden-Oosten > zochten hulp bij Arabische regering.

Toen Duitland dreigde te verliezen >Arabische leiders onderhandelden met Britse regering > reden G-B was dat zij wisten dat ze onafhankelijk zouden worden, en ze wilden nog wel een rol blijven spelen in Midden-Oosten. Eerste stap Arabische wereld: Arabische Liga (organisatie voor verbetering en vergroting van eenheid en samenwerking in Arabische wereld) > er was veel wantrouwen.

Arabische wereld te verdeeld > bekend door kwestie Palestina (immigratie Joden) > botsen van Arabische bevolking > Joden tegen Palestijnen. Mandaat werd teruggegeven door G-B aan VS > 2 delen, 1 voor Joden (die Israël kregen) > Arabieren die onvrede hadden over verdeling > ze wilden oorlog. Arabische wereld lukte het niet om Israël te veroveren > slecht getraind leger + wantrouwen. Israëli’s veroverden een deel van Arabieren > erkenning van grenzen.

2.2
Het Arabische nationalisme Na afloop oorlog om Palestina > Arabische wereld erg verdeeld > ideaal was dat ze 1 zouden worden. President van Egypte: Nassar > streefde naar Arabisme (Arabisch nationalisme)

Nassar aan macht door staatsgreep (Britse regering was afgezet) > toename antiwesterse houding > zorgde voor crisis > kwam doordat Egypte Suezkanaalmaatschappij nationaliseerde (was in handen van Frankrijk/G-B)

G-B + FR maakten geheime afspraken om Nassar ten val te brengen en Suezkanaal te herstellen > Israël werd bij plan betrokken > aanval van G-B +FR > kanaalzone werd bezet, Israël viel in Sinai binnen > afgekeurd door VS, ze moesten terugtrekken > overwinnaar was Nassar. Tweede overwinning was politiek succes (oprichting van Verenigde Arabische Republiek = V.A.R.) Syrië + Egypte 1 republiek met Cairo als hoofdstad > volgens Nassar start van Arabische eenheid > Nassarisme > V.A.R. onenigheid, na staatsgreep werd V.A.R. ontbonden.

Probleem: In Midden-Oosten vormde positie van Palestijnen > zij waren stichting Israël > bevrijdingsoorlog propageerde > Egypte sloot straat van Tiran af > 6 daagse oorlog (Israël vernietigde legers van Syrië, Jordanië, Egypte) > VN vaardigde Resolutie 242 uit. De Arabieren werden verslagen, omdat VA.R. uit elkaar gevallen was > druk voor Nassar.

Gevolg 2: Palestijnen beseften dat Israël niet op korte termijn verslagen zou worden door hun Arabische buren > Palestijnen namen heft in handen.

Israël wilde veroverde gebied niet teruggeven. Gevolg: spanning met Arabische buren >oorlog: YOM KIPPOEROORLOG > In VN veiligheidsraad werd Resolutie 338 uitgevaardigd (strijdende partijen moesten strijd staken en over vrede moesten onderhandelen). Na 17 dagen werd bestand getekend.

2.3
Palestijns nationalisme Arabische Liga zou zich inzetten voor Palestijnse zaak > kwam weinig van terecht > Na 6 daagse oorlog was Nassar zijn ideaal mislukt > Palestijnen hadden weinig vertrouwen in gezamenlijke oplossing.

Palestijnse belangen werden bevredigd door PLO (Palestinian Liberation Organisation) was door Nassar opgericht > het diende voor de vertegenwoordiging van de Palestijnen binnen de Arabische Liga > Na 6 daagse oorlog groeide aanhang > Yasser Arafat werd leider (1969) > PLO aanhang groeide met behulp van terreur

In Arabische buurlanden van Israël was vluchtelingenstroom een probleem. In Jordanië overheerste Palestijnen (60-70%) > door geweld kregen zij meer invloed > bedreiging voor koning Hoessein > hij liet Palestijnse organisaties uit Jordanië verdwijnen > veel bloed vergoten.

Terreur leverde Yasser Arafat niet genoeg op > PLO gebruikte geweld nu voor bevrijding van Palestina > gevolg: PLO werd aanvaardbaarder > PLO werd erkend als enige vertegenwoordiger van de Palestijnen > PLO kreeg van de VN de status van waarnemer en mocht Yasser Arafat de Veiligheidsraad toespreken > leverde geen concrete resultaten op.

In tweede helft van de jaren ’70 zochten Israël + Egypte tot elkaar > Camp David akkoorden (beide landen zouden vredesverdrag tekenen en Israël zou Egypte Sinai teruggeven. Ook werd afgesproken over een te bepalen vorm van Palestijnse autonomie op westelijke Jordaanoever en in Gazastrook > afspraken over Palestina bleven vaag en Israël was niet van plan om Westbank op te geven > Israël wilde Arabische wereld bedreigen door in bezette gebieden Joodse steden te bouwen.

Halverwege jaren ’80 > ontevredenheid in overvolle Palestijnse kampen in bezette gebieden > braken rellen uit > intifada (= opstand)

Door intifada werd Palestijns probleem duidelijk > door vredesbesprekingen tussen Israel en Palestijnen > door opstand versneld > Palestina kreeg meer zelfbewustzijn > VS begon eind jaren ’80 te onderhandelen tussen Israëli’s en Palestijnen.

Onderhandelingen tussen PLO en Israël in eind jaren ’80 geen resultaat omdat er een machtswisseling in Israël een partij aan de macht was gekomen die tegen dialoog met PLO was > gevolg: intifada ging door > Golfoorlog brak uit > minder aandacht aan Palestijns probleem.

Yitzak Rabin werd in 1992 premier > stond open voor dialoog met PLO > toenadering van Israël en Palestijnen leverden concrete resultaten op > In Oslo werd akkoord gesloten > Declaration of Principles > werd getekend (Palestijnen in Jericho/Gaza kregen eigen bestuur) > relatie Arabische wereld beter > vredesverdrag Jordanië/Israël > Rabin vermoord > opvolgpartij niet aan de macht.