Criminaliteit

samenvatting maatschappijleer module: criminaliteit

criminaliteit = ernstige vorm van onmaatschappelijk gedrag. Dit wordt bepaald door heersende normen en waarden. Recht is cultuurgebonden en verschilt van land.
waarden = principes die mensen belangrijk en nastrevenswaardig vinden, zoals vrijheid en eerlijkheid.
normen = gedragsregels die voortvloeien uit waarden, zoals respect tonen voor elkaars mening en niet liegen.
onmaatschappelijk/afwijkend gedrag = wanneer je je niet houd aan de geldende normen.
crimineel gedrag = als iemand de wetten overtreed.
recht = geheel van gedragsregels, vastgesteld door overheid die betrekking hebben op handelen van mensen als leden van een samenleving
Het is belangrijk dat rechtsnormen overeenstemmen met de opvattingen die burgers hebben over goed en kwaad. Dan houden ze zich er eerder aan.
criminaliteit = alle gedragingen die bij een wet strafbaar zijn gesteld.
Rechtsnormen gelden in principe voor iedereen en zijn een middel voor overheid om gedrag af te dwingen. Voor: - de samenleving te ordenen - conflicten naar behoren te regelen –onafhankelijk rechtspraak te waarborgen.
misdrijf = meer ernstige strafbare feiten overtredingen = minder ernstige
nu kan je dus de term criminaliteit aanduiden met: alle misdrijven die in de wet staan.
soorten delicten:
~ delicten tegen de openbare orde en gezag.(verbranden nl-vlag, afluisteren telefoongesprekken)
~ misdruiven tegen leven en persoon(moord, mishandeling)
~ ruwheidmisdrijven(vernieling, graffiti)
~ vermogensmisdrijven (diefstal, verduistering)
~seksuele misdrijven(aanranding, verkrachting)
~ verkeersmisdrijven(rijden onder invloed boven een bepaald promillage)
~ misdrijven tegen de Opiumwet(verkoop/bezit hard/soft drugs)
~ economische delicten,omschreven in Wet Economische Delicten(verkoop van vlees met veel sulfiet)
~ milieudelicten
zware criminaliteit = omvat ernstige vormen, zoals moord, inbraak, overvallen en verkoop harddrugs.
ernstige aantasting van rechtsorde en zorgen sterk voor gevoel van onveiligheid.
veelvoorkomende criminaliteit =o.a. winkeldiefstal, voetbalvandalisme, fietsendiefstal, vernielingen, graffiti en zwartrijden. dit heeft met elkaar gemeen dat ze allemaal: - vaak voorkomen
- gevoelens van onveiligheid versterken - relatief licht gestraft worden, vaak met geldboete o.a.

In Nederland is sinds WO2 stijgende criminaliteit. registreerde misdrijven = wat door mensen aangegeven is. dus de werkelijke cijfers zijn nog hoger. en CBS is niet altijd betrouwbaar omdat:
~aangiftebereidheid bij delicten als fietsdiefstal of vernieling is klein, omdat mensen er vanuit gaan dat dader niet word gepakt.
~ sommige delicten worden niet ontdekt bv. dronken rijden, zakkenrollerij.
~opsporingsactiviteit is van invloed. Wanneer de politie meer controles zijn er ook meer geregisterde dronken rijders. terwijl het misschien wel afneemt vanwege vele controles.
~ registratiefouten. wat de een mishandeling noemt vind dan ander poging tot doodslag.

slachtofferenquetes: CBS vraagt dan aan mensen of ze afgelopen jaar slachtoffer van criminaliteit zijn geworden. maar dit heeft ook nadelen:
~ het gaat om subjectieve meting. De een voelt zich na klap al slachtoffer terwijl een ander het alweer vergeten is. dus gevoeligheid voor criminaliteit.
~CBS meet alleen veelvoorkomende delicten. om ernstige delicten zoals moord moeten onder halve bevolking ondervragen om het goed te meten
~ slachtofferloze criminaliteit buiten deze methode. Denk hierbij bij aan te hard rijden, milieudelicten en belastingontduiking.
Daderenquete vormt daarom tweede aanvulling op politiestatistieken. Het CBS vraagt mensen dan of ze zich schuldig hebben gemaakt aan een strafbaar feit.

gevoelens van onveiligheid hebben echter vooral te maken met de angst voor geweld. geweldsmisdaden nemen toe, dit komt doordat er meer mensen uitgaan dus meer word gedronken.Toename van geweld heeft ook te maken met betere beveiliging. Deze beveiliging heeft, zeker bij de grotere overvallen, geleid tot ramkraken en gewelddadige overvallen op transportauto’s.
De gevoelens van onveiligheid komt ook omdat er veel publiciteit over is.
zinloos geweld = onnodig iemand mishandelen/doden. Dit heeft tot gevolg dat de gevoelens van onveiligheid verder toenamen.

dodelijk geweld: doodslag en moord. Hierin is NL nog redelijk veilig. Want in VS komen veel meer mensen hierom om het leven dan in NL. Amerikanen hebben vaker een wapen in bezit.

materiële schade van criminaliteit loopt op tot in de miljarden euro’s. komt door gevolg van vernieling enz maar ook schade die de schatkist lijdt door belastingontduiking. Dit wordt vaak in de prijzen van producten berekend dus wij betalen er allen aan.
immateriële schade is voor mensen die bv. het slachtoffer zijn geworden.
criminaliteit is een sociaal probleem maar ook een politiek probleem.

hst.2
criminaliteit komt niet in alle lagen van de bevolking voor. het heeft te maken met;
-geslacht. mannen zijn meer crimineel
-leeftijd jongeren zijn meer crimineel
-maatschappelijke positie met lagere positie grotere kans met aanraking politie
-etnische afkomst bij diefstal en drugs vaak allochtonen
-locatie inwoners van grote steden stelen vaker dan dorpelingen