Drinkwater

Gebruik van water

Doeleinden waarvoor water in het huishouden wordt gebruikt: douchen, toilet doorspoelen, handen wassen, groente wassen etc.

Suiker is een vloeistof die oplost in water. Water is hier het oplosmiddel.

Oplossing: een heldere vloeistof waarin stoffen zijn opgelost (appelsap)
Suspensie: een troebele vloeistof waarin kleine stukjes vaste stof zweven (sinaasappelsap)
Indampen: een oplossing concentreren door verdamping van het oplosmiddel
(bijvoorbeeld: verdampt zeewater waarvan het (zee)zout overblijft)
Bezinken: met rustgelaten suspensie waarvan de vaste deeltjes naar de bodem zijn gezakt
Filtreren: vaste deeltjes (korrels) uit vloeistof halen (filteren)
Residu: vaste deeltjes (korrels) die op het filter achterblijft na het filtreren
Filtraat: heldere vloeistof die door het filter is heen gelopen
Extraheren: uittrekken (oplosbare stoffen met een hulpvloeistof uit een vaste stof halen) (bijvoorbeeld: theebladeren of koffiebonen)
Extractiemiddel: hulpvloeistof voor het extraheren

Oplosbaarheid de maximale hoeveelheid stof die je per liter kunt oplossen
1 liter water (20°): 359 gram zout (de oplossing is verzadigd met zout)
5250 gram suiker
259 gram soda
1,47 gram koolstofdioxidegas
0,04 gram zuurstofgas

Bij hogere temperatuur neemt de oplosbaarheid in water van de meeste stoffen toe. Gassen
lossen minder snel op bij warm water!

Drinkwater bereiden

Voor de bereiding van drinkwater wordt in Nederland gebruik gemaakt van zoet water. Zoet water komt voor als oppervlaktewater in rivieren en meren en als grondwater.

4 “herkomstgebieden” van het Nederlandse drinkwater vanaf 1850: infiltratiewater, oppervlaktewater, duinwater en grondwater.

Het water wordt schoner als het in de bodem zakt omdat er in de bodem bacteriën leven die de verontreinigingen uit het water halen en als voedsel gebruiken.

Waterwingebieden: gebieden waar de drinkwaterbedrijven grondwater omhoogpompen
Beluchten: het intensief in contact brengen van grondwater uit de waterwingebieden met lucht
- hierdoor ontsnappen alle geuren
- hierdoor vormt opgeloste ijzer, bruine vlokken die met behulp van zandfilters uit het water verwijderd kunnen worden

Zoet water is lichter dan zout water daardoor drijft het zoete water op het zoute water.

Duinwater is erg geschikt voor het bereiden van drinkwater.
Om de voorraad zoet water op peil te houden (in de duinen) wordt gezuiverd rivierwater in de duinen geleid. Dit wordt infiltratiewater genoemd.

Het bereiden van drinkwater uit oppervlaktewater

Bezinken: Door grote spaarbekkens zakt een deel van zwevende vaste deeltjes naar de bodem
Zeven: Het water stroomt door steeds fijnere zeven. Zwevend vuil en algen blijven hierin achter.
Vlokken vormen: Door hulpstoffen vormen deze vlokken in het water waarop verontreinigingen zich hechten aan deze vlokken  bezinken van vlokken mét verontreinigingen  filtreren voor het verwijderen van de resterende vlokken.
Bacteriën doden: UV-straling  doodt ziektekiemen, Ozongas  doodt ziektekiemen én schadelijke stoffen.
(Vroeger werd er chloor gebruikt om ziektekiemen te doden máár er ontstonden wel schadelijke stoffen door chloor)
Absorberen (absorptie; aanhechting): In contact brengen met uiterst kleine korreltjes actieve kool. Deze kunnen opgeloste stoffen aan hun oppervlak vasthouden.
De smaak- en geurstoffen absorberen aan het oppervlak van de korreltjes. De actieve kool noem je het absorptiemiddel! Een filter zorgt ervoor dat de actieve kool mét de verontreinigingen zich weer scheidt van het water.

Zuiver water

Zuiver (dagelijkse gebruik): het is schoon
Zuiver (scheikundige gebruik): de stof bestaat uit één soort molecuul

Regenwater is géén zuiver water omdat het stoffen met zich meebrengt zoals zuurstofgas of koolstofdioxidegas.
Ontstaan van zure regen: als de lucht verontreinigd is komen ook de verontreinigingen met de regendruppels mee.

Hard water: grondwater met veel opgeloste kalk
Zacht water: grondwater met weinig opgeloste kalk
Ketelsteen: verwarmd water waaruit kalkaanslag ontstaat (nadeel 1)

Nadeel 2 van hard water: je hebt meer wasmiddel nodig dan bij zacht water.

Kalk is niet schadelijk maar juist gezond! Daarom halen de drinkwaterbedrijven niet alle kalk uit het water.

Maximale toegestane concentratie: de hoeveelheid stof per liter water

Schadelijke stof Maximale hoeveelheid (mg/l)
Natrium 120
Nitraat 50
IJzer 0,2
Kwik 0,001
Pesticiden 0,0005

Destilleren: het verdampen van water en die damp weer laten condenseren
Destillaat: de opgevangen zuivere vloeistof

Destillatie wordt gebruikt als er onvoldoende zoet water beschikbaar is (bijvoorbeeld op eilanden) of bij chemische onderzoeken.