Alcoholmisbruik onder jongeren

Puber verzuipt, ouder verzuimt

‘Ik ga me vanavond echt lam zuipen!’ verklaart een amper veertienjarig meisje met twee vriendinnen op de nationale tv. Haar moeder staat achter haar en bekijkt dit tafereel met een toegevende glimlach. Een, voor mij als gemiddeld kijker, volslagen belachelijk beeld. Dat geldt blijkbaar voor meerderen in onze samenleving, want alcoholmisbruik onder jongeren staat tegenwoordig hoog op de politieke agenda. De vraag die bij mij rijst heeft echter vooral betrekking op de ouders van deze losgeslagen jongeren. Want welke ouders laten hun kinderen nu moedwillig hun hersencellen vernietigen, als zij het beste met hen voor hebben? Hebben ouders geen controle meer over hun kinderen, durven ze geen duidelijke regels te stellen of vinden ze het zelfs leuk dat hun kind zo’n ‘plezier’ heeft? Dit gedrag is onvergeeflijk en de schade die jongeren hiermee berokkend wordt is niet te overzien. Kunnen ouders eigenlijk wettelijk verantwoordelijk worden gesteld voor het alcoholmisbruik van hun kinderen?

Maatregelen om het alcoholmisbruik onder jongeren tegen te gaan lijken er genoeg. Zo zijn er plannen om de minimale leeftijd voor het kopen van alcohol van 16 tot 18 op te schroeven en wordt er al strenger gecontroleerd bij de kassa’s. Toch blijft het alcoholgebruik, vooral onder meisjes onder de 16, toenemen. Voorlichtingscampagnes richten zich nu veelal ook op de ouders, maar voor alsnog zonder toonaangevende resultaten. Blijkbaar laten ouders het tegenwoordig op gebied van alcohol, zelfs met de juiste voorlichting, afweten. Moet dit zomaar geaccepteerd worden, als een soort van ‘we hebben het geprobeerd’ mentaliteit? Zo komen ouders makkelijk onder hun verantwoordelijkheden uit. In de grondwet is vastgelegd dat het de taak van de ouders is het kind beschermd, veilig en gezond te laten opgroeien. Wie zijn kind kans laat lopen op hersenbeschadiging door overmatig alcoholmisbruik te tolereren, is in overtreding, en verzuimt zijn taak als ouder.

Opvallend is dat de Nederlandse jeugd een van de grootste drinkers van Europa vormt. Waarin zit het verschil met andere Europese landen? Te makkelijk is het om te denken dat dit te wijten is aan de grote toegankelijkheid tot drank; een moment van zelfreflectie leert ons anders. Gedrag van jongeren is namelijk altijd terug te leiden op de opvoeding die zij krijgen, en dat is te merken. Er heeft zich in Nederland een alles tolererende cultuur rond alcohol gevormd, die destructief blijkt te zijn voor de jeugd. Ouders hebben zich zo toegeeflijk opgesteld dat het grenst aan verwaarlozing. Zo was op een uitzending van Zembla te zien dat een vader kratten bier ging kopen voor de feestkeet waar zijn zoontje die avond ging feesten, ‘omdat zij het nog niet mogen kopen’. Een moeder van een ander meisje verkondigde doodserieus dat ze liever had dat haar dochter thuis een ‘breezertje’ dronk, zodat controle had op hoeveel ze dronk. Het desbetreffende dertienjarige meisje had echter daarvoor in een interview al trots gezegd dat ze al 4 keer zo dronken was geweest dat ze had moeten overgeven.

Deze tolerantie lijkt uit jeugdsentiment voort te komen. De ouders ‘snappen’ het wel, dat jongeren behoefte hebben dingen uit te proberen, dat deden zij immers vroeger ook, en zij zijn toch goed terecht gekomen… Dat zij vroeger wel regels en beperkingen hadden vergeten ze echter voor het gemak even! Intussen lopen al die zielsgelukkige jongeren zich, onder toezicht of niet, naar de vernieling te zuipen. En feit is, zij het een onbekend en stug genegeerd feit, dat op vroege leeftijd thuis alcohol leren drinken averechts werkt. Volgens onderzoeker Engels van de Universiteit van Nijmegen drinken kinderen die al op vroege leeftijd met hun ouders alcohol consumeren veel meer op latere leeftijd dan kinderen waarvan hun ouders alcohol tot een bepaalde leeftijd verboden.

De ouders van jongeren in de puberteit in Nederland hebben wat hulp nodig, blijkt. Hen wettelijk verantwoordelijk maken en dus strafbaar stellen voor het alcoholmisbruik van hun kind is daarbij noodzakelijk. Als de ouders zelf de regels niet weten waar hun kinderen zich aan moeten houden, moet de overheid ze dat maar duidelijk maken. Bovendien worden ze zo gestimuleerd zich meer te verdiepen in de opvoeding van hun kind. Met het strafbaar stellen van ouders van alcoholmisbruikende minderjarigen wordt het namelijk allemaal heel duidelijk. De verantwoordelijkheid ligt weer bij de opvoeders, aan wie de taak is hun kinderen regels bij te brengen en te beschermen. Ze zich doelbewust laten vergiftigen hoort daar niet bij, en moet strafbaar gesteld worden.

Er moeten weer grenzen gesteld worden, wil deze problematiek rond alcohol misbruik opgelost worden. Een land dat zijn kinderen laat verzuipen, vervetten en verblowen, is het spoor namelijk behoorlijk bijster. En dat is niet de schuld van de kinderen, de volwassenen hebben het laten gebeuren.