Aardbeving

Ik houd mijn spreekbeurt over de aardbeving, ik heb voor de aardbeving gekozen omdat ik er al eens een werkstuk over heb gemaakt en het wel interessant vind. Wat is een aardbeving en hoe ontstaan ze? Bij een aardbeving schud de grond onder je voeten, omdat de steenlagen onder het aardoppervlak verschuiven, tegen elkaar duwen of zelfs scheuren. De aarde is bedekt met een laag gesteente dit noemt men de aardkorst. De aardkorst vormt de bodem van de oceanen en het land. De aardkorst is verdeeld in grote delen die men platen noemt. Die platen bewegen heel langzaam, zo langzaam dat wij het niet voelen. Per jaar kunnen ze wel 2 of 3 centimeter verschuiven. Door dat verschuiven komen de randen van de platen wel eens tegen elkaar. Ze duwen en schuren dan langs elkaar af en hierdoor komt er spanning op de platen te staan. Deze spanning veroorzaakt dan een soort trillingen die als golven naar boven komen. De grond begint dan te schudden en te beven. En dan heb je dus een aardbeving! Waar zijn aardbevingen? Niet overal komen aardbevingen voor. In sommige delen van de wereld meer dan in de anderen de meeste aardbevingen komen daar voor waar de aardplaten elkaar raken. Ook landen die daar dicht bij liggen hebben meer kans op aardbevingen. Ik geef nu een plaatje door waarop je kunt zien hoe en waar de platen liggen. De sterkte van een aardbeving Aardbevingen komen altijd voor. Elk jaar zijn er over heel de wereld wel meer dan vijfhonderdduizend aardbevingen. De meeste ervan zijn zo ligt dan niemand ze eigenlijk opmerkt. Maar er zijn ook erg zware aardbevingen. Wetenschappers meten de sterkte van aardbevingen. Dit doen ze met een speciaal apparaat dat de seismograaf genoemd wordt. De seismograaf meet de sterkte van de golven in de grond. Dit apparaat heeft een stil hangende slinger die bij beweging in de grond op en neer gaat en de sterkte van de golven weergeeft. Er komt dan een soort van statistiek uit.

Aan de hand van die statistiek kunnen de wetenschappers zeggen hoe sterk de aardbeving is. Ze werken dan met de schaal van richter. De schaal van richter geeft met cijfers aan hoe sterk de aardbeving dan is in het centrale punt in de aardkorst, ook wel het hypocentrum genoemd. Het punt op aarde waar de aardbeving het ergst uitbarst, is het epicentrum. Soorten golven. Je hebt drie soorten aardbevingen. Hoe hard de aarde trilt, heeft er mee te maken op welke manier de platen tegen elkaar duwen of schuren. Als platen tegen elkaar schuren komen er golven naar het aardoppervlak. Je hebt 3 soorten golven
1 horizontale golven. 2 verticale golven. En 3 diagonale golven. De echte wetenschappers hebben er veel moeilijke woorden voor. Aan de hand van welke golven en hoe sterk ze zijn, krijg je te maken met de hoeveelheid schade er is. Een aardbeving kan lang en kort duren dit hangt er vanaf hoe sterk de aardbeving is. Bij een lichte aardbeving duren de schokken van maar een paar seconde. Maar bij grote zware aardbevingen kan het trillen wel 5 minuten duren. Voor de meeste grote aardbevingen zijn er al voor schokken die wij niet voelen. Wat we wel voelen zijn de naschokken, dit is ook wel normaal. Want als je een zware aardbeving hebt, volgen er meestal veel naschokken die dan langzaam in kracht afnemen. Deze naschokken kunnen vaak wel weken duren, en ze kunnen er ook voor zorgen dat net niet ingestorte gebouwen alsnog instorten. Naschokken worden veroorzaakt door platen die zich weer een goede plek terug zoeken. Welke bevingen zijn er en wat kan er gebeuren? Aardbevingen hebben een hele sterke kracht. Bij een zware aardbeving beginnen gebouwen te schudden, muren vallen om, huizen, bruggen en tunnels storten in. En zelfs wegen breken open. Daardoor breken gas en waterleidingen. En ook elektriciteitsmasten vallen om en de stroom valt uit. Mensen kunnen vaak niet bewegen ui angst en van het trillen, totdat de aardbeving over is. Hierdoor raken veel mensen gewond door vallend puin ook sterven mensen door gebouwen, tunnels en bruggen die instorten. Dit alles kan gebeuren bij een aardbeving onder het aardoppervlak.

Er zijn ook aardbevingen onder de zeebodem. Dan krijg je dat de trillingen door het water naar boven komen en daardoor krijg je dan een vloedgolf. Je kunt het vergelijken met als je een steen in het water gooit dan krijg je allemaal kringen van kleine golfjes die steeds verder naar buiten gaan. Zoo gaat dat bij een vloedgolf ook, maar dan zijn de golven natuurlijk veel groter en worden ze naar mate ze verder weg gaan van het epicentrum steeds groter en heftiger. Hele grote golven vliegen het land op en overspoelen alles. Alles in zijn weg wordt weggespoeld boten, huizen, alles zelfs mensen sleurt de vloedgolf met zich mee. Dit soort aardbeving noemt men een zeebeving of een tsoenami.

Door aardbevingen kunnen enorme stukken aarde verschuiven, vooral op hellingen en bergen. Dan krijg je meestal grote modder lawines. Door zo’n beving worden rotsen en grond losgeschut. Deze rotsen en grond en vaak ook nog sneeuw die smelt rolt dan met een vaart de berg af, dit noemt men een aardverschuiving. Hoe langer de weg van de lawine hoe groter en sneller hij wordt. Alles in zijn weg neemt hij mee stenen, bomen en allerlei ander puin. Zo’n aardverschuiving is zo krachtig dat hij alles vernietigend is.

Kan men een aardbeving voorspellen? Men zegt wel eens dat je aan het onrustige gedrag van dieren kunt merken dat er een aardbeving in opkomst is. Maar daar kun je natuurlijk niet van op aan. Vroeger werd men door een aardbeving totaal verrast maar dat is tegenwoordig wel anders. Men doet metingen met satellieten, met lasers en met spanningsmeters naar de toestand in de grond. Men meet dan of er spanning staat op de platen in gebieden waar vooral veel aardbevingen voorkomen. Men kan ook kijken naar de vervorming van het landschap langzame verschuiving van breuken in de aardkorst en de hoogtes van gebergten. Ook kijkt men naar het magnetische veld, want bewegingen van de gesteenten kan kleine maar belangrijke gevolgen hebben voor het aardmagnetisme. Zo’n onderzoek verlangt veel alles moet goed in de gaten worden gehouden. doorlopende bewaking dag en nacht. Het plotselinge optreden van snelle veranderingen in bijv. het landschap of het magnetische veld, kan een grote aardbeving te weg brengen. Maar het blijft moeilijk om de exacte plaats en tijd van een aardbeving te voorspellen. En hoe men ze kan voor komen weet men al helemaal niet het is een natuurverschijnsel en er kan niets tegen worden gedaan. De beving en het gevolg. Tijdens een lichte aardbeving scheuren er alleen muren, en bomen en palen zwiepen wat op en neer er klinkt ligt geroffel alsof er een truck over de weg rijdt. Soms is hij zelfs zo licht dan men hem niet eens opmerkt.

Bij een zware aardbeving komt er zoveel kracht vrij dat er een gebied van vele kilometers getroffen kan worden. Vele mensen raken gewond en vele gebouwen bruggen en woningen storten in. Wegen breken open en hele steden blijven verwoest achter.

Een voorbeeld van een grote zware aardbeving was de aardbeving in Japan op 16 januari in 1995 vooral de stad Kobe werd getroffen. 20 seconde lang trilde alles. vele huizen in Japanse stijl gebouwd storten als kaarten huisjes in elkaar met de mensen er in. Daardoor vielen er vele doden. Lekkende gasleidingen vatte vlam en zette vele huizen in brand waardoor mensen die alleen gewond onder het puin lagen alsnog om het leven kwamen. Waterleidingen waren gebarsten waardoor de brandweer de branden niet kon blussen. Wegen bruggen en tunnels storten in. Ongeveer vijfenvijftighonderd mensen stierven zevenendertigduizend mensen waren gewond, en meer dan tweehonderdduizend huizen en gebouwen waren verwoest.

Zo kun je zien dat een aardbeving nogal wat gevolgen met zich meebrengt. Na de aardbeving. Meestal wordt er na een aardbeving door de regering de noodtoestand uitgeroepen. Er reizen dan honderden experts naar het rampgebied af om te helpen. Gewonden moeten verzorgd worden, mensen moeten worden gezocht er moet worden opgeruimd en er moet opvangcentra zijn. Vele mensen gaan op zoek naar vrienden of familie die nog onder het puin liggen. De politie en het leger helpen vaak bij het zoeken. En ook worden er speurhonden ingezet. Veel mensen zijn in shocktoestand, om de mensen te begeleiden kunnen ze vaak terecht bij een traumateam.

Maar voor men op nieuw begint zal er veel puin moeten worden opgeruimd. Als men zeker weet dan er geen mensen meer onder het puin liggen kan men met grote bulldozers het puin gaan opruimen. En begint men met de wederopbouw van alles wat erg lang duurt want eerst moeten opnieuw alle leidingen aan worden gelegd dan wegen en dan langzamer hand de gebouwen en woningen weer.

Om de mensen in de ramp gebieden vaak te helpen worden er ook nog actie’s georganiseerd om bijvoorbeeld geld bij te dragen aan een speciaal rekeningnummer. Ook worden er vaak extra dekens, kleding en speelgoed ingezameld. Dit gaat dan allemaal naar de mensen in het rampgebied. Aardbevingen in Nederland. In Nederland komen bijna nooit aardbevingen voor in de laatste 100 jaar waren er maar een stuk of 50. De meeste ervan heeft men niet gevoeld. Er zijn wel een paar wat grotere aardbevingen geweest maar daarbij was niet erg veel schade. Lampen wiebelden aan plafonds en kleine spulletjes vielen van kastjes af hier en daar kwam er een barst in de muur en sommige schoorstenen brokkelden een beetje af. Vele mensen schrikken zo erg dat ze uit paniek 112 bellen waardoor het telefoon net uitvalt door overbelasting. Een voorbeeld van een aardbeving is die in Roermond op 13 april 1992 met een kracht van 5.7 op de schaal van richter. De aardbeving was ’s nachts en duurde ongeveer 10 seconde. Hierbij was er hier en daar schade maar gewonden of doden vielen er niet er waren alleen wat mensen die wakker schrokken en 112 belden met hartklachten. Hoe verder en met welke verbetering. Het duurt lang voor mensen een aardbeving verwerkt hebben en het duurt ook lang tot dat alles weer opgebouwd is en iedereen weer een fatsoenlijk leven kan gaan leiden.

Vaak na een aardbeving beseft men pas dat we in het vervolg beter voorbereidt moeten zijn en moeten proberen gebouwen zo te bouwen dat ze niet direct omvallen. Ze proberen gebouwen zo te bouwen dat ze beter bestand zijn tegen een aardbeving. Zo worden er al lichtere materialen gebruikt voor de dakbedekking van woningen en wolkenkrabbers worden van lichtere materialen gebouwd en ondersteund door een stalen frame, dat bij een aardbeving meebuigt en niet breekt. Een voorbeeld hier van is het Transamerica Building in San Fransisco.

In China krijgen kinderen regel matig oefeningen die in het geval van een aardbeving levens kunnen redden. Ze krijgen allemaal een rampen pakket dat ze op elk moment van de dag bij zich moeten dragen met daarin een fleswater, verpakt voedsel, een fluitje een zaklantaarn en een radio om de kinderen gerust te stellen. En dan krijgen ze ook nog tips die voor iedereen gunstig zijn onder andere: Als je merkt dat er een aardbeving is ga onder een tafel zitten. Of ga onder een boog of deuropening staan. Ga nooit in paniek een gebouw binnen of tegen een muur staan. Zoek grote dekkende voorwerpen waar je je zelf mee kunt beschermen. Zo hoopt men in China beter voorbereid te zijn.

Maar helaas zullen er altijd doden en gewonden blijven vallen. Ook zal er altijd schade zijn want een aardbeving is nou een maal een natuurverschijnsel waar wij als mens niets aan kunnen veranderen het enige wat we kunnen doen is ons zo goed mogelijk voorbereiden en na een ramp elkaar zo goed mogelijk proberen te helpen. Dit was mijn spreekbeurt.