Aardbeving

Ik houd mijn spreekbeurt over de aardbeving, ik heb voor de aardbeving gekozen omdat ik er al eens een werkstuk over heb gemaakt en het wel interessant vind. Wat is een aardbeving en hoe ontstaan ze? Bij een aardbeving schud de grond onder je voeten, omdat de steenlagen onder het aardoppervlak verschuiven, tegen elkaar duwen of zelfs scheuren. De aarde is bedekt met een laag gesteente dit noemt men de aardkorst. De aardkorst vormt de bodem van de oceanen en het land. De aardkorst is verdeeld in grote delen die men platen noemt. Die platen bewegen heel langzaam, zo langzaam dat wij het niet voelen. Per jaar kunnen ze wel 2 of 3 centimeter verschuiven. Door dat verschuiven komen de randen van de platen wel eens tegen elkaar. Ze duwen en schuren dan langs elkaar af en hierdoor komt er spanning op de platen te staan. Deze spanning veroorzaakt dan een soort trillingen die als golven naar boven komen. De grond begint dan te schudden en te beven. En dan heb je dus een aardbeving! Waar zijn aardbevingen? Niet overal komen aardbevingen voor. In sommige delen van de wereld meer dan in de anderen de meeste aardbevingen komen daar voor waar de aardplaten elkaar raken. Ook landen die daar dicht bij liggen hebben meer kans op aardbevingen. Ik geef nu een plaatje door waarop je kunt zien hoe en waar de platen liggen. De sterkte van een aardbeving Aardbevingen komen altijd voor. Elk jaar zijn er over heel de wereld wel meer dan vijfhonderdduizend aardbevingen. De meeste ervan zijn zo ligt dan niemand ze eigenlijk opmerkt. Maar er zijn ook erg zware aardbevingen. Wetenschappers meten de sterkte van aardbevingen. Dit doen ze met een speciaal apparaat dat de seismograaf genoemd wordt. De seismograaf meet de sterkte van de golven in de grond. Dit apparaat heeft een stil hangende slinger die bij beweging in de grond op en neer gaat en de sterkte van de golven weergeeft. Er komt dan een soort van statistiek uit.

Aan de hand van die statistiek kunnen de wetenschappers zeggen hoe sterk de aardbeving is. Ze werken dan met de schaal van richter. De schaal van richter geeft met cijfers aan hoe sterk de aardbeving dan is in het centrale punt in de aardkorst, ook wel het hypocentrum genoemd. Het punt op aarde waar de aardbeving het ergst uitbarst, is het epicentrum. Soorten golven. Je hebt drie soorten aardbevingen. Hoe hard de aarde trilt, heeft er mee te maken op welke manier de platen tegen elkaar duwen of schuren. Als platen tegen elkaar schuren komen er golven naar het aardoppervlak. Je hebt 3 soorten golven
1 horizontale golven. 2 verticale golven. En 3 diagonale golven. De echte wetenschappers hebben er veel moeilijke woorden voor. Aan de hand van welke golven en hoe sterk ze zijn, krijg je te maken met de hoeveelheid schade er is. Een aardbeving kan lang en kort duren dit hangt er vanaf hoe sterk de aardbeving is. Bij een lichte aardbeving duren de schokken van maar een paar seconde. Maar bij grote zware aardbevingen kan het trillen wel 5 minuten duren. Voor de meeste grote aardbevingen zijn er al voor schokken die wij niet voelen. Wat we wel voelen zijn de naschokken, dit is ook wel normaal. Want als je een zware aardbeving hebt, volgen er meestal veel naschokken die dan langzaam in kracht afnemen. Deze naschokken kunnen vaak wel weken duren, en ze kunnen er ook voor zorgen dat net niet ingestorte gebouwen alsnog instorten. Naschokken worden veroorzaakt door platen die zich weer een goede plek terug zoeken. Welke bevingen zijn er en wat kan er gebeuren? Aardbevingen hebben een hele sterke kracht. Bij een zware aardbeving beginnen gebouwen te schudden, muren vallen om, huizen, bruggen en tunnels storten in. En zelfs wegen breken open. Daardoor breken gas en waterleidingen. En ook elektriciteitsmasten vallen om en de stroom valt uit. Mensen kunnen vaak niet bewegen ui angst en van het trillen, totdat de aardbeving over is. Hierdoor raken veel mensen gewond door vallend puin ook sterven mensen door gebouwen, tunnels en bruggen die instorten. Dit alles kan gebeuren bij een aardbeving onder het aardoppervlak.

Er zijn ook aardbevingen onder de zeebodem. Dan krijg je dat de trillingen door het water naar boven komen en daardoor krijg je dan een vloedgolf. Je kunt het vergelijken met als je een steen in het water gooit dan krijg je allemaal kringen van kleine golfjes die steeds verder naar buiten gaan. Zoo gaat dat bij een vloedgolf ook, maar dan zijn de golven natuurlijk veel groter en worden ze naar mate ze verder weg gaan van het epicentrum steeds groter en heftiger. Hele grote golven vliegen het land op en overspoelen alles. Alles in zijn weg wordt weggespoeld boten, huizen, alles zelfs mensen sleurt de vloedgolf met zich mee. Dit soort aardbeving noemt men een zeebeving of een tsoenami.

Door aardbevingen kunnen enorme stukken aarde verschuiven, vooral op hellingen en bergen. Dan krijg je meestal grote modder lawines. Door zo’n beving worden rotsen en grond losgeschut. Deze rotsen en grond en vaak ook nog sneeuw die smelt rolt dan met een vaart de berg af, dit noemt men een aardverschuiving. Hoe langer de weg van de lawine hoe groter en sneller hij wordt. Alles in zijn weg neemt hij mee stenen, bomen en allerlei ander puin. Zo’n aardverschuiving is zo krachtig dat hij alles vernietigend is.

Kan men een aardbeving voorspellen? Men zegt wel eens dat je aan het onrustige gedrag van dieren kunt merken dat er een aardbeving in opkomst is. Maar daar kun je natuurlijk niet van op aan. Vroeger werd men door een aardbeving totaal verrast maar dat is tegenwoordig wel anders. Men doet metingen met satellieten, met lasers en met spanningsmeters naar de toestand in de grond. Men meet dan of er spanning staat op de platen in gebieden waar vooral veel aardbevingen voorkomen. Men kan ook kijken naar de vervorming van het landschap langzame verschuiving van breuken in de aardkorst en de hoogtes van gebergten. Ook kijkt men naar het magnetische veld, want bewegingen van de gesteenten kan kleine maar belangrijke gevolgen hebben voor het aardmagnetisme. Zo’n onderzoek verlangt veel alles moet goed in de gaten worden gehouden. doorlopende bewaking dag en nacht. Het plotselinge optreden van snelle veranderingen in bijv. het landschap of het magnetische veld, kan een grote aardbeving te weg brengen. Maar het blijft moeilijk om de exacte plaats en tijd van een aardbeving te voorspellen. En hoe men ze kan voor komen weet men al helemaal niet het is een natuurverschijnsel en er kan niets tegen worden gedaan. De beving en het gevolg. Tijdens een lichte aardbeving scheuren er alleen muren, en bomen en palen zwiepen wat op en neer er klinkt ligt geroffel alsof er een truck over de weg rijdt. Soms is hij zelfs zo licht dan men hem niet eens opmerkt.