Texel

Spreekbeurt ‘TEXEL’

Inleiding:

Ik houd mijn Spreekbeurt over Texel omdat ik er al 12 keer ben geweest en omdat ik er wat over wil vertellen. Ik begin met wat algemene informatie over Texel.

Hoofdstuk 1: Algemene informatie over Texel.

Texel is een van de bekende waddeneilanden. Texel is 25 km lang en 9 km breed. Het eiland heeft ruim 13000 inwoners. Op Texel zijn 7 dorpen: Den Burg, Oosterend, De Cocksdorp, De Waal, Den Hoorn, De Koog en Oudeschild. Verder heeft het nog enkele buurtschappen. Dat zijn: Midden- en Zuid Eierland, Oost en ’t Horntje. Er is circa 25 km Noordzeestrand, 3500 ha duinen, waarvan in Den Hoorn het breedst zijn en 500 ha bosgebied dat het Dennenbos. Vroeger bevonden zich in dit gebied dennenbomen, maar deze worden tegenwoordig vervangen door loofbomen. Texel heeft 135 km aan fietspaden en een wegennet van 270 km. Het eiland is o.a bekend als vogel- en schapeneiland. Als je het eiland opkomt zie je gelijk al weiden met schapen. Er zijn ook schapenboerderijen(eigen ervaring!!!) waar je veel te weten kunt komen over schapen en allerlei schapenproducten kunt kopen. De schaap is net als de landbouw, veeteelt, toerisme, visserij en bloembollenteelt ook een bestaansmiddel van Texel. Kijk maar naar de schapenkaas, melk, dekbedden en wol. De wol voor kleding werd vooral vroeger gebruikt. Nu gebruiken ze op Texel voor gewoon kunststof. De wol is nog wel bruikbaar voor de dekbedden. Op Texel is 1 soort schaap. Dat is de Texelaar. Dit schaap is op Texel

Texel hoort bij de provincie Noord-Holland en is te bereiken vanuit Den Helder. De dienst Texel – Den Helder wordt gevaren door de TESO. Dat staat voor Texels eigen stoombootonderneming. Het hele jaar vaart de boot elk uur. De overtocht duurt slechts 20 minuten.

Hoofdstuk 2: De dorpen.

Den Burg

Den Burg is met ongeveer 6000 inwoners, het grootste dorp, met een oud centrum en ook winkelcentrum voor het hele eiland. Het dorp is rond 1300 ontstaan, binnen een ringvormige wal met gracht, waardoor ook nu nog straten in ringen rond het centrum liggen. Door de centrale ligging van Den Burg zijn hier veel scholen gevestigd. Den Burg is niet echt een toeristisch dorp. Daarom zijn hier ook maar beperkte mogelijkheden voor toeristische slaapplaatsen. In Den Burg zijn geen Bungalowparken of kampeerterreinen.

Elke maandagmorgen is er markt in Den Burg. Vroeger was dit voornamelijk een lammerenmarkt. Boeren van het hele eiland kwam met wagens vol lammeren naar Den Burg om hun vee te verkopen. Tegenwoordig is het gewoon een warenmarkt.

Oosterend

Oosterend is het op een na grootste dorp van Texel. Het dorp heeft ongeveer 1030 inwoners. Oosterend heeft een beschermd dorpsgezicht. De kerk van Oosterend is de oudste kerk van Texel. Het blijkt dat het oudste deel van de kerk al in de 12e eeuw gebouwd is. Oosterend is van oorsprong een agrarisch dorp, nu is het de woonplaats van de meeste Texelse Noordzeevissers.

Oudeschild

Oudeschild is de Texelse havenplaats. Het dorp heeft bijna 1050 inwoners. Alle straten in Oudeschild zijn vernoemd naar voormalige zeehelden en zeerovers, die vanaf Oudeschild vertrokken voor een reis naar het verre oosten. De ‘’Zeemanskerk’’ gebouwd tussen 1647 en 1648 werd vooral bezocht door zeemanslieden die op de rede van Texel lagen. De rede van Texel is het watergebied bij de haven. Het drinkwater voor de reders werd uit waterputten gehaald. Deze waterputten werden ‘’WEZENPUTTEN’’ genoemd, omdat ze eigendom waren van het weeshuis in Den Burg. In Oudeschild bevindt zich de jachthaven met 20 aparte ligplaatsen en het Maritiem en Juttersmuseum. Dit is een museum waar spullen worden tentoongesteld die gevonden zijn op het strand en in de zee. Oudeschild had een combinatie van een elektriciteitscentrale en een ontziltingsfabriek voor drinkwater. Vanaf 1988 krijgt Texel het drinkwater van het vasteland via een pijpleiding. Vanaf 1995 krijgt Texel ook de elektriciteit van het vaste land.

De Waal

De Waal is het kleinste dorp van Texel met ongeveer 250 inwoners. De belangrijkste attractie van de Waal is het Agrarisch- en wagenmuseum. De Waal was oorspronkelijk een boerengemeenschap. Het is al een oud dorpje. Aan de kerk valt dit niet meer te zien. Deze is namelijk herbouwd na 1945, omdat de oude kerk is verwoest tijdens de “Russenoorlog”. De Waal is omringd door grote en kleine vogelreservaten.

De Cocksdorp

De Cocksdorp is het jongste dorp van Texel. Het heeft ongeveer 400 inwoners. Het dorp is ontstaan rond 1835. Eerst heette het dorp Nieuwdorp, maar na een paar maanden werd het naar de Belg N.J. de Cock vernoemd, een van de bedijkers van de Eierlandse polder. Bij De Cocksdorp vaart in de zomer een boot naar Vlieland. Het eiland naast Texel. Dit dorp groeit steeds meer uit tot een toeristische plaats. Bij de Cocksdorp bevindt zich de vuurtoren. Deze is gebouwd in 1863. In 1864 is hij in gebruik genomen met Petroleumlicht. De vuurtoren is vernieuwd in de periode april/mei 1945. In 1947 is hij weer in gebruik genomen. De hoogte van de vuurtoren is 34 meter 70. De vuurtoren is helaas niet meer te bezichtigen.

De Koog

De Koog heeft ongeveer 825 inwoners. Het dorp is vrijwel direct aan zee gelegen; er liggen 2 duinrijen tussen het dorp en de zee. In het dorp en de omgeving bevinden zich ongeveer 20.000 toeristische slaapplaatsen. Tot ongeveer 1930 was De Koog een zeer klein dorp. Het is ontstaan in de 14e eeuw en ontwikkelde zich toen als vissersdorp. Rond 1900, toen het dorp nog maar 11 huizen en een kerk telde begon de ontwikkeling van het toerisme. In 1908 werd het eerste badhotel geopend. In 1945 versnelde de groei van het toerisme en werd De Koog DE badplaats van het eiland.

Den Hoorn

Den Hoorn telt ongeveer 450 inwoners. Het is het zuidelijkste dorp van Texel en is ontstaan na 1398. Het beroemde witte kerkje is in 1425 gebouwd en kreeg 25 jaar later een toren. Het opvallende van dit kerkje is dat het buiten het huidige dorp ligt. Vroeger lag het midden in het dorp. Door het verminderen van de zeevaart kwamen veel huizen leeg te staan en werden later afgebroken. Vroeger was Den Hoorn veel groter. Nu heeft het dorp naast het toerisme nog een andere bron van inkomsten, namelijk de bloembollenteelt.

Buurtschappen

Zoals ik al eerder vertelde heeft Texel ook enkele buurtschappen. Eierland is verdeeld in Noord en Zuid Eierland. In Zuid-Eierland vindt je bij het atelier/galerie de ‘’Scholerie’’ een moai beeld. Moai beelden komen van het ‘’Paaseiland’’, een eiland in de Stille Oceaan. Dit beeld is het enige Moai-beeld buiten Paaseiland. Op het Eierland vindt men het vliegveld en het luchtvaartmuseum. Oost was vroeger bewoond door walvisvaarders en vissers. In de 14e eeuw stond hier een steenbakkerij, die waarschijnlijk de stenen heeft geleverd voor de voormalige rentmeersterwoning in Den Burg.

’t Horntje ligt dichtbij Den Hoorn. Bij ’t horntje leggen sinds 1962 de veerboten aan. Hier zijn 2 nationale wetenschappelijke instituten gevestigd. Het NIOZ (Nederlands Instituut voor onderzoek der zee) en het IBN (Instituut voor Bos en Natuuronderzoek).

Hoofdstuk 3: Texelse feesten

Op Texel vieren de mensen andere feesten dan hier. Zo word er eind april (op Koninginnedag) ’s avonds in elk dorp een groot vuur gemaakt. Daar komen allemaal mensen naar kijken en die maken er kleine vuurtjes omheen. Zo vieren ze dat het in de lengte langer licht is. Dit feest wordt MEIERBLIS genoemd. Zo heb je ook nog ‘Ouwe Sunderklaas’. Dat is op 12 december. De mensen gaan dan verkleed en gemaskerd de straten op. Dit feest is afgeleid van het Germaanse midwinter feest. De mensen geloven dat ze op die manier geesten verjagen.

Hoofdstuk 4: Musea op Texel

Op Texel is voor de toeristen veel musea. Zoals: EcoMare. Dat is een zeehondenopvang waar ze zeehonden beter maken en waar dagelijks mensen komen kijken hoe de zeehonden verzorgd en gevoerd worden. Hier komen mensen op af omdat je de zeehonden er zelfs mag aaien.

Een ander soort Museum is het ‘’Maritiem en Juttersmuseum’’. Een Jutter is een meneer die over het strand loopt en daar allerlei spullen bij elkaar raapt die zijn aangespoeld. Hier is een museum voor gemaakt waar veel van deze gevonden spullen worden tentoongesteld. Op Texel heb je ook een alcoholisch drankje genaamd ‘’Juttertje’’. (afbeelding Juttertje)

Tot slot heb je het Agrarisch en Wagenmuseum. In dit museum zijn allemaal oude landbouwwerktuigen te zien. Je kunt ook zien hoe een smid zijn werk doet in een smederij.

DIT WAS MIJN SPREEKBEURT. De informatie heb ik van internet gehaald en ik heb een envelop met allerlei boekjes en foldertjes opgestuurd gekregen.