Georgia o Keeffe

Georgia O’Keeffe geboren: 1887 Sun Prairie Wisconsin
gestorven: 1986 Santa Fe New Mexico

Amerikaanse schilderes. Het werk van Georgia O’Keeffe neemt een moeilijk te plaatsen maar wel belangrijke positie in in de Amerikaanse schilderkunst. Haar werk bevindt zich op de grens van abstractie en realisme. Geinspireerd door voorbeelden uit de natuur bereikt zij in haar werk via een subtiel proces van abstraheren en stileren een grote zeggingskracht. O’Keeffe kwam oorspronkelijk van het platteland van Wisconsin waar ze de dochter was van een welvarende boer. Al vroeg bleek dat ze over tekentalent beschikte en kreeg ze teken- en schilderlessen. Toen ze veertien was, ging het gezin weg uit Sun Prairie en trok naar de oostkust, naar Virginia. De jonge Georgia werd naar een kostschool in diezelfde staat gestuurd. Ze gedroeg zich onafhankelijk en maakte in haar eentje lange wandeltochten door de natuur. Tijdens deze periode bleef ze schilderen. Haar tekenlerares was enthousiast over haar werk en stimuleerde haar. Na haar schooltijd werd O’Keeffe op haar achttiende toegelaten tot de prestigieuze School of the Art Institute of Chicago waar ze o.a. studeert bij J, Vanderpoel. Maar ze vond de sfeer op de school bedompt en onaangenaam. Na een jaar stapte ze over naar de Art Students League in New York. Het onderwijs op deze academies was traditioneel en gedegen. De lessen werden gegeven volgens het klassieke, Europese patroon: de studenten tekenden naar gips- en naaktmodellen en ze schilderden naar stillevens. Vooral het tekenen naar model vond O`Keeffe `een nachtmerrie`. Het menselijk lichaam was in haar ogen een volslagen oninteressant schilderobject. De lessen waarin het stilleven centraal stond, boeiden haar meer. Ze werden gegeven door William Merritt Chase, een vooraanstaande, traditionele kunstenaar in het Amerika van de begindagen van deze eeuw. Hij leerde O`Keeffe hoe ze de kleuren en de lichtval moest weergeven, die in haar latere werk zo belangrijk zouden worden. Nadat ze haar studie in New York had voltooid, werkte O`Keeffe van 1909 tot 1911 als reclametekenares. In 1912 volgt ze een zomercursus schilderen bij A. Bement aan de universiteit van Virginia, Charlottesville. Na haar verblijf van twee jaar in Amarillo(Texas) van 1912 t/m 1914, waar ze kunstlessen gaf op de middelbare school, besloot ze haar bestaan als lerares vaarwel te zeggen. Georgia 0`Keeffe verhuist naar New York waar ze gaat studeren bij Arthur Dove aan de Columbia University. Ze begon te experimenteren met kleuren en vormen, en zette zich af tegen de oude artistieke conventies. Ze probeerde een eigen, meer abstracte stijl te ontwikkelen. Bovendien stond haar een nieuw doel voor ogen: ze wilde carrière maken als zelfstandig kunstenares. In 1916, toen ze 29 was, veranderde O`Keeffe`s leven voorgoed. Haar loopbaan kreeg een belangrijke impuls, toen een vriendin - zonder medeweten van de kunstenares - een aantal tekeningen van haar liet zien aan Alfred Stieglitz. Stieglitz, die zelf naam had gemaakt als fotograaf, was een spilfiguur in het wereldje van de Newyorkse avant garde. Hij stond bekend als een fel en invloedrijk verdediger van moderne kunst. Daarnaast was hij de eigenaar van 291, een belangrijke galerie waar moderne, onconventionele kunst werd tentoongesteld. O`Keeffe gaat les geven in Canyon Texas. Toen O`Keeffe een paar maanden later in 1917 New York was, kwam ze er achter dat haar tekeningen aan de muren van Stieglitz galerie hingen, zonder dat zij daarvan in kennis was gesteld. Ze was verbaasd en geschokt, zou ze later schrijven. Haar tekeningen waren te persoonlijk, ze wilde dat ze meteen werden verwijderd. De charismatische Stieglitz wist haar echter te overreden, en hoewel het haar niet beviel, bleven ze hangen. Alfred Stieglitz zou al snel een belangrijke rol in haar leven spelen. Hoewel hij getrouwd was en 24 jaar ouder dan zij, kregen ze al spoedig een verhouding. Korte tijd later, in 1918, gingen ze samenwonen. Door Stieglitz financiële hulp kon O`Keeffe zich volledig wijden aan de kunst. Stieglitz zorgde er ook voor dat haar werk voortdurend geëxposeerd werd. Stieglitz had niet alleen als eerste haar werk geëxposeerd en bekendheid gegeven, hij had haar ook nog opeen andere manier beroemd gemaakt: als model voor talloze intieme naaktfoto`s die hij met vermelding van haar naam exposeerde. Weldra wist O`Keeffe de critici te treffen. Sommigen reageerden enthousiast op haar werk, anderen toonden zich gechoqueerd door de vreemde, abstracte vormen. Stieglitz zou haar werk in de komende jaren blijven steunen. Bovendien was hij er zo aan gehecht, dat hij het vaak slechts met tegenzin verkocht. In 1924 trouwden O`Keeffe en Stieglitz. Hun huwelijk zou, ondanks hun uiteenlopende karakters voortduren tot aan Stieglitz` dood in 1946. In de tweede helft van de jaren twintig brak O`Keeffe door als kunstenares met haar - ook nu nog - spraakmakende close-ups van bloemen. De manier waarop O`Keeffe een bloem schilderde was geheel nieuw. Het hart van een bloem stond centraal, alsof de voorstelling vanuit het perspectief van een bij was getekend, zoals een criticus opmerkte. De reacties waren opnieuw verdeeld: behalve bijval, klonk er ook veel kritiek. In deze tijd, waarin de theorieën van freud opgang maakten, zagen velen O`Keeffes bloemen bovendien als beladen seksuele symbolen. Hoewel de kunstenares zelf een dergelijke interpretatie korzelig van de hand wees, zijn er tot de dag van vandaag kunsthistorici die in O`Keeffe`s werk een dubbelzinnige, seksuele symbolentaal zien. In 1927 heeft de kunstenares een overzichtstentoonstelling in het Brooklyn museum, New York. Samen met een vriendin bezocht Georgia O`Keeffe in 1929 het stadje Taos, een geliefde kunstenaarskolonie in het noorden van de staat New Mexico. In Taos maakte O`Keeffe kennis met de rijke en excentrieke Mabel Dodge Luhan, die in het Amerika van de jaren twintig roem genoot als verzamelaarster van kunst, beroemdheden èn mannen. Luhan bood O`Keeffe een atelier voor die zomer aan, een aanbod waar de schilderes dankbaar op inging. Tijdens haar lange zwerftochten in het gebied raakte O`Keeffe vooral in de ban van het landschap. De leegte, die anderen soms angst aanjoeg, vond zij prettig. De grillige vormen van de bomen en de bergen fascineerden haar. En ze was verrukt van de kleuren die ze om zich heen zag. In haar schilderijen gaf ze alle kleuren en kleurnuances die ze in de woeste natuur van New Mexico aantrof weer: van lichtgeel tot roestbruin en van zachtpaars tot heloranje. Na haar eerste zomer in dit gebied zou ze er ieder jaar terugkomen. In 1932 brengt O`Keeffe de zomer in Canada door. In 1940 kocht O`Keeffe een groot stuk land en een huis ten noorden van Abiquiu. Het huis bevond zich op het terrein dat Ghost Ranch wordt genoemd, in de wildernis die volgens de lokale legende `behekst` is. Vijf jaar later kocht ze het oude, verlaten adobe-huis aan de rand van Abiquiu, gelegen vlak langs `de weg naar Espanola, Santa Fe en de wereld`, zoals ze zelf zei. New Mexico
In 1943 had ze weer een overzichtstentoonstelling in het Art Institute of Chicago. O’Keeffe was de eerste vrouw die een tentoonstelling creëerde in het museum of Modern Art in New York in 1945. In 1949, drie jaar na de dood van Stieglitz in 1946, emigreerde ze voorgoed naar Abiquiu (New Mexico). Hier werd ze geïnspireerd door het landschap en de mensen waar ze nu mee om ging. In 1950 maakt O`Keeffe haar eerste reis naar Europa. Op haar 84ste hield O`Keeffe noodgedwongen op met schilderen. Haar gezichtsvermogen was sterk achteruitgegaan. Toch vond ze een nieuwe manier om uiting te geven aan haar artistieke ideeën. Ze nam een jonge assistent, de pottenbakker Juan Hamilton, in dienst. Hij leerde haar potten te boetseren met haar handen. hamilton was onder de indruk van de energie en de levenslust van de inmiddels hoogbejaarde kunstenares. En zij voelde zich aangemoedigd door zijn enthousiasme; ze pakte zelfs een tijdlang het schilderen weer op. Na een lang en vruchtbaar schildersleven stierf Georgia O`Keeffe op 6 maart 1986 op 98-jarige leeftijd.