Joodse muziek

Mijn werkstuk gaat over Joodse Muziek. De vraag hierbij is: Hoe is de joodse muziek ontstaan en hoe kwam het in Europa terecht? Om deze vraag te kunnen beantwoorden moeten terug in de geschiedenis.

GESCHIEDENIS JOODSE MUZIEK
Joodse muziek is een verzamelnaam voor verschillende volksmuziek van de joodse gemeenschappen voor en na de val van Jeruzalem. In de bijbel zijn verschillende muziekinstrumenten vermeld bijv. de Kinnor (harp) Tof (handpauk) sjofar (ramshoorn) chatsotserot (trompet). De liederen hadden een zangerig karakter. Toen Mozes het heiligdom oprichtte deed deze tempelmuziek haar intrede. In die tijd werd op Nieuwsjaardag en grote verzoendag voor het eerst op de ramshoorn geblazen. De Israëlitische muziekcultuur kwam tot volle bloei tijdens de regeringen van koning Saul, David en Salomo. Op de profetenscholen werd de muziek geleerd die extase kon verwekken. Alle muziekinstrumenten werden toen gebruikt. Onder andere de tseltselim (cimbalen), voorts pauk, kleine harp en citer. David creëerde \"musica sacra\'\" 70 van de 150 psalmen zijn door hem gemaakt. Zij werden op bestaande melodieën gezongen. David organiseerde ook de tempelmuziek. De muziek was eenvoudig en eenstemmig. Het ritme sloot bij de teksten aan. Bij een aantal Joodse gemeenten is de Joodse muziek goed bewaard gebleven. Tijdens de verstrooiing van de Joden kwam de synagogale muziek en de cantorale muziek.

Het Jiddisch is een \"taal\" die door de joodse bevolking in Oost-Europa vanaf de Middeleeuwen tot aan de jaren 40 gesproken werd. In landen als Polen, Hongarije, Tsjechië, de Oekraïne, Roemenië, de Baltische staten, (Wit) Rusland en Duitsland bestond er een bloeiende Jiddische cultuur. In de \"Stjetls\" (Joodse steden of wijken) bestond een hoogstaand cultureel leven waar Jiddisch cabaret en het Jiddische lied centraal stonden.

Het Jiddisch als taal lijkt het meest op het Duits zoals dat in de Middeleeuwen gesproken werd vermengt met Hebreeuwse en Slavische elementen. Voor 1200 leefde er in de huidige Duitse Vorstendommen een grote Joodse, middelduits sprekende gemeenschap. Tijdens de kruistochten begon de haat zich behalve tegen ketters ook weer tegen de Joodse bevolking te richten. Het gevolg hiervan was dat grote groepen Joden naar het oosten trokken, een vlucht die massaal werd nadat Duitsland in 1348 voor Joden verboden gebied verklaard werd. Aanleiding daarvoor was de \"zwarte dood\" (de pest) waar de Joden de schuld van kregen. Zij werden ervan beschuldigd de rivieren vergiftigd te hebben.

De grote groepen Joden vestigden zich in eerste instantie in gebieden van Polen, maar bleven hun taal (het Jiddisch) en hun cultuur in ere houden. Dit werd versterkt door het feit dat ze altijd heel geïsoleerd moesten leven. In Polen genoten ze in eerste instantie de bescherming van de koningenen. Toch kosten Pogroms in de 17de eeuw in Polen zo\'n half miljoen levens. Toen Polen eind 18de eeuw opgedeeld werd kwamen de meeste Joden onder de heerschappij van de Russische Tsaren te leven. In die tijd kwam de Jiddische cultuur zwaar onder druk te staan. Een reeks van maatregelen werd afgekondigd om de Joodse cultuur te onderdrukken. Het gevolg hiervan was dat er eind 19de eeuw weer grote volksverhuizingen plaatsvonden. Volksverhuizingen verder naar het Oosten, naar Roemenië, weer terug naar het westen (Duitsland, Nederland) en naar Amerika. Met de opkomst van het Zionisme begonnen, mondjesmaat, zich ook mensen in het huidige Israël te vestigen.

De onderdrukkingen en pogroms, die tot doel hadden het Jiddische leven te onderdrukken, hadden juist tot gevolg dat deze cultuur kon blijven bestaan.

Het Chassidisme (een Joods religieuze stroming), de opkomst van het socialisme en het anti- semitisme hebben een belangrijke invloed op het Jiddische lied gehad. Het kenmerkende melodramatische in het Jiddische lied is iets dat sterk tot de verbeelding kan spreken. Liedjes vol met zelfspot over de armoede en de ellende in de Joodse Stjetls, maar ook het strijdbare uit de arbeidersbeweging of uit de strijd tegen het fascisme en het anti-semitisme of het verheerlijken van de alomaanwezigheid van god kenmerken het Jiddische lied.

Behalve het Jiddische lied is ook de Klezmermuziek van grote betekenis. Het gaat hier om typische vrolijke muziek dat vooral op Joodse bruiloften gespeeld werd (wordt). In de Klezmermuziek zijn veel kenmerken uit de Balkan en uit de Zigeunermuziek te ontdekken. Door rondtrekkende groepjes muzikanten werden invloeden uit Oost-Europa, de Balkan en Kleinazië opgepikt, waardoor het typische \"klezmergeluid\" ontstond. Aan het begin van de twintigste eeuw trokken ook veel joden uit Europa naar Amerika. Klezmer werd daar, mede door de opkomst van de grammofoonplaat, enorm populair. Er ontstonden veel klezmerbands met Naftule Brandwein en Dave Tarras in de hoofdrol. Daarbij nam klezmer ook jazzkenmerken op in haar uitvoeringspraktijk. Sinds de jaren tachtig zijn nieuwe mengvormen ontwikkeld, die ook nu nog in de concertzaal worden uitgevoerd.

Tot aan de tweede wereldoorlog was er een bloeiend Jiddisch leven in tal van steden in Oost-Europa. De tweede wereldoorlog heeft daar, zoals bekend, op brute wijze een einde aan gemaakt. De laatste invloeden op het Jiddische lied komen o.a. uit de Getto\'s in Warschau en Krakau. Toch wint de laatste tijd de Jiddische cultuur en het Jiddische lied weer aan belangstelling. Met name de Klezmermuziek ondervindt zowel in de Verenigde Staten als in Europa een ware opleving, maar ook Jiddisch cabaret (humor) en het Jiddische Lied staan weer volop in de belangstelling.

In de joodse muziek met name de Klezmermuziek wordt gebruik gemaakt van vele instrumenten. Alleen de sjofar is een typisch Joods instrument. De sjofar is een ramshoorn.

CONCLUSIE
Joodse muziek is ontstaan in joodse gemeenschappen, tijden de ketterij tegen de Joden zijn veel Joden gevlucht naar Polen. Toen polen in de 18e eeuw werd opgedeeld kwamen vele Joden ernstig onder druk van de Russen. Eind 19e eeuw ontstond er ook een volksverhuizing naar verschillende delen van de wereld, onder andere Europa.