RSI

Klachten die kinderen ervaren naar aanleiding van veelvuldig computergebruik. De klachten die kinderen ervaren komen overeen met de klachten die volwassenen ervaren in fase 1 en 2 van RSI. Deze klachten zijn: een pijnlijk, verdoofd, brandend of tintelend gevoel, verlies van gevoel van warmte/ kou en gehele sensibiliteit, spierpijn, krachtsverlies, verminderde coördinatie. Naast bovenstaande klachten ervaren kinderen andere senso-motorische klachten, psychosociale klachten en meer specifieke klachten als gevolg van computerspelletjes.

Sensomotorische klachten Onder sensomotorische klachten als gevolg van veelvuldig computergebruik, wordt verstaan vermoeidheid, vermindering van intensieve inspanning, vermindering van uithoudingsvermogen, vermindering van krachtsvermogen, oogaccomodatieproblemen, oogirritatie en oogspanningen. Langdurige activiteit zonder voldoende onderbreking kan oog-accommodatie-problemen en oogirritatie veroorzaken. Oog-accommodatieproblemen kunnen veroorzaakt worden door het vastzetten van het oog-focus-systeem op een bepaald doel en een bepaalde gezichtsafstand. Hierdoor zullen de ogen niet meer in staat zijn om te accommoderen op een bepaald object, zelfs tot lang na het computergebruik. Oogirritatie wordt veroorzaakt door slechte traan-aanmaak van het oog als gevolg van het verminderd knipperen van de ogen. Knipperen is vaak verminderd door hoge concentratie en het staren naar het beeldscherm. Het langdurig staren naar het beeldscherm kan leiden tot vermoeidheid en hoofdpijn. Daarnaast kunnen oog-spanningen ontstaan als gevolg van inadequate verlichting of het verblindende licht van een beeldscherm.

Sensomotorische klachten kunnen gevolgen hebben op de ontwikkeling van schoolse vaardigheden van kinderen. Bij schrijven en typen worden namelijk dezelfde spieren gebruikt. Wanneer een kind, als gevolg van veelvuldig computergebruik, RSI-klachten heeft ontwikkeld, zal dit kind ook problemen ervaren bij de schrijfontwikkeling.

Psychosociale klacht De klachten ten aanzien van de psychosociale ontwikkeling komen tot uiting wanneer het spelen met andere kinderen en persoonlijke interactie vervangen worden door interactie met de computer. Dit kan leiden tot sociale isolatie.

Specifieke klachten ten gevolge van computerspelletjes
De klachten die kinderen als gevolg van computerspelletjes ervaren zijn onder te verdelen in klachten door een niet-ergonomische houding, een beperkte grens van zelfbewustzijn en repeterende bewegingen. Kinderen die computerspelletjes spelen, zitten vaak op de grond of hangen onderuit op de bank. Dit kan rugpijn tot gevolg hebben. Er wordt door zowel het kind als de ouders geen aandacht geschonken aan het aannemen van een juiste ergonomische houding.

Kinderen hebben vaak een beperkte grens van zelfbewustzijn. Ze blijven een plezierige activiteit, zoals het spelen van computerspelletjes, uitvoeren met grote concentratie tot uitputting toe. Zij zullen niet stoppen om regelmatig pauze te nemen.

Kinderen die te lang achter elkaar computerspelletjes spelen, kunnen een ‘Nintendo-duim’ ontwikkelen. Deze kinderen hebben RSI-klachten in hun duimen ontwikkeld. Uit een onderzoek bij kinderen die regelmatig computerspelletjes spelen, is duidelijk geworden dat 15% van deze kinderen aandoeningen aan de duim heeft.

Computerspelletjes die in de hand vastgehouden moeten worden, vereisen een repeterend gebruik van de duim. De hieruit ontstane klachten uiten zich in pijn, tintelen en een brandend gevoel in de nek en armen. Deze klachten kunnen duiden op beschadiging van pezen, zenuwen en spieren. Wanneer het aannemen van een niet-ergonomische houding gecombineerd wordt met constant krachtig drukken op en vastgrijpen van de slecht ontworpen spelcomputer, is de kans groter dat het kind RSI-klachten ontwikkelt.

Waarschuwingssignalen voor RSI-klachten Ouders en leerkrachten dienen attent te zijn op waarschuwingssignalen die wijzen op RSI-klachten. Als een kind over zijn onderarm, elleboog, pols of nek wrijft, dan kan dat een signaal zijn van ontwikkeling van RSI-klachten. Ook als het kind plotseling de niet-dominante hand gaat gebruiken tijdens activiteiten waarbij over het algemeen de dominante hand gebruikt wordt. Andere signalen zijn problemen met het oppakken van voorwerpen, frequent dingen laat vallen, sportactiviteiten vermijden of klagen over een doof, pijnlijk gevoel en tintelingen. Naast ouders en leerkrachten dienen kinderen zelf attent te zijn op waarschuwingssignalen. RSI-klachten bij kinderen zijn te beschouwen als een waarschuwing voor het ontwikkelen van RSI op latere leeftijd. De preventie van RSI-klachten zal zich moeten richten op het aanleren van goede gewoonten bij kinderen en het aanpassen van de computerwerkopstellingen. Op deze manier krijgen kinderen informatie aangeboden over de juiste ergonomische principes ten aanzien van het werken met de computer.

Ergonomische houdingsaspecten Het corrigeren van een verkeerde houding op latere leeftijd is ontzettend moeilijk. Om deze reden moeten kínderen gestimuleerd worden om goede gewoonten op gebied van een ergonomische zithouding eigen te maken. Als kinderen voor de eerste keer achter de computer gaan werken, zullen ze een voorkeurshouding aannemen. Deze houding zal zelden een juiste ergonomische houding zijn. Het is dus essentieel dat kinderen door anderen constant gewezen worden op het aannemen van een ergonomische houding. Bij een ergonomische houding voor het werken achter de computer moet rekening gehouden worden met de volgende aandachtspunten -Het kind moet het hoofd rechtop houden met het gezicht naar het beeldscherm. -Het kind moet zijn schouders ontspannen naar beneden laten hangen en de ellebogen in een stand van 90 graden houden, zodat de onderarm horizontaal voor het toetsenbord kan bewegen. -Het kind moet met een rechte rug op de stoel zitten. -De onderrug van het kind moet volledig ondersteund worden door de rugleuning. -Het kind moet een voldoende ruimte (ter grootte van een vuist) hebben tussen de knieholte en de zitting van de stoel. -Het kind moet met de voeten plat op de grond kunnen steunen terwijl de knieën in 90 graden gebogen zijn.

Tips Als het kind speelt met de computer, dient men attent te zijn op de volgende aandachtspunten: -De tijdsduur dat een kind achter de computer aan het werken/spelen is. Bijvoorbeeld door een kookwekkertje te gebruiken, kan voorkomen worden dat een kind langer dan één uur achter de computer werkt. -De typtechniek van het kind. Kinderen hebben de neiging om ‘op het toetsenbord te slaan’. Stimuleer het kind om met een vloeiende beweging (als een vlinder) over de toetsen te bewegen. -Waarschuwingssignalen die wijzen op RSI-klachten. Als een kind over zijn onderarm, elleboog, pols of nek wrijft, dan kan dat een signaal zijn van ontwikkeling van RSI-klachten. Ook als het kind plotseling de niet dominante hand gaat gebruiken tijdens activiteiten waarbij over het algemeen de dominante hand gebruikt wordt. Andere signalen zijn problemen met het oppakken van voorwerpen, frequent dingen laat vallen, sportactiviteiten vermijden of klagen over een doof, pijnlijk gevoel en tintelingen. Naast de ouders en leerkrachten dienen kinderen zelf ook attent te zijn op waarschuwingssignalen.