Joint Strike Fighter

Joint strike fighter en zijn verbeteringen

Deelname De deelname aan het JSF (type x-35) project blijft een risico. De deelname aan de ontwikkeling van de amerikaanse straaljager, waartoe het kabinet 8 februari heeft besloten, kent enkele open eindes. De vraag is of de 2de kamer wel bereid is risico\'s te nemen die het kabinet aanvaarde. De onderhandelingen met het bedrijfsleven om mee te betalen aan deelname in het ontwikkelingsprogramma van de amerikaanse joint strike fighter waren tot het gaatje gegaan volgens joritsma. Het resultaat dat behaald was vond mevrouw Joritsma erg overzichtelijk voor de belasting betaler. De vraag is of die belasting betaler dat ook zo gaat ervaren. De financiele onderbouwing van het JSF-project mag erop op het eerste gezicht simpel uitzien, maar het blijft een onzeker besluit. Waar het op uitdraaid is dat de overheid 800 miljoen dollar, voor een deel van het bedrijfsleven, betaalt om mee te kunnen komen in het JSF programma. Een deel van dat geld zal worden teruggebetaalt als ze van bedrijven, die bij de bouw van de JSF\'s tot hun verantwoordelijkheid nemen, een deel van hun omzet teruggebetalen aan de overheid. Het bedrijfsleven, dat niet het bedrag cash op tafel wilde leggen, stond zwaar onder druk tot ze uiteindelijk op de huidige regeling kwamen. De industrie betaalt een bedrag van 191 miljoen euro plus rente terug en begint daar eerder mee (in 2007 in plaats van 2010). In 2008 is er een moment waar wordt gecontroleerd wat de stand van zaken zijn en op het terugbetaalde percentage over de omzet verhoogt of verlaagd moet worden. Met deze regeling is de aanschaf van de JSF goedkoper dan deze \"van de plank te kopen\". Als Nederland meedoet aan de ontwikkelingsfase, krijgt het naast de korting op de toestellen ook royalties. Dat kan een aanzienlijk bedrag worden als de Jsf goed gaat verkopen. Deze voordelen gelden alleen als het JSF-programma succesvol is. Als in het amerikaanse programma enkele belangrijke factoren tegenvallen is de \"deal\" weinig meer waard en kunnen de kosten hoog oplopen. Dit komt door een aantal factoren. In de eerste plaats ligt het toestel nog op de tekentafel. De kosten die Nederland uiteindelijk zal gaan draaien voor productie en ontwikkeling van JSF zijn nog niet exact vast te stellen. Daardoor kan dit erg uiteen lopen. Dit komt doordat de ontwikkelings kosten kunnen stijgen en omdat er geen garantie is voor industrie orders. De Nederlandste bedirjven kunnen niet vast stellen dat er wereldwijd zo rond de 4500 JSF\'s zullen worden verkocht. De JSF zal op den duur concurrentie krijgen/verouderen door de ontwikkeling van onbemande vliegtuigen. Sommige kennis over de ontwikkeling van de JSF worden niet door Amerika vrijgegeven zodat Nederland alleenmaar een legkip is bij wijze van spreken. Grote bedrijven Stork en Philips hebben veel profeit van de aanschaf en ontwikkeling van de JSF. Daarentegen, heeft het Nederlandse defensiebedrijf thales daar geen profeit van. Omdat er volgens hun twijfel is of het werk dat gedaan gaat worden wel technologisch hoogwaardig is. Ze denken ook dat de werkgelegenheids effecten wel eens tegen zouden kunnen vallen. Al met al zijn er veel risico\'s verbonden aan de deelname aan de JSF van Nederland.

Nieuwheden. De JSF heeft een aantal dingen die nooit vertoond zijn op een gevechtstoestel. Deze nieuwe foefjes zorgen ervoor dat de straaljager optimaal kan functioneren. De techniek gaat vooruit en dus vinden we steeds meer nieuwe uitvindingen. De volgende dingen die genoemd worden zijn niet te vinden op het gevechtstoestel, de JSF. De JSF (type f-35b) kan verticaal opstijgen net zoals de britse harrier jet. Dit is erg handig op vliegdekschepen en op kleine vliegvelden. De JSF kan namelijk ook verticaal landen. Deze variant van de (x-35) zal speciaal voor Amerika worden ontwikkeld. Nederland gaat niet over deze versie beschikken. . Ook heeft de Joint Strike Fighter stealth technologie. Dat betekent dat het vliegtuig onzichtbaar is voor de radar. Dit is erg handig in aanval en in verdediging. De F-16 heeft dit niet en er zijn maar een paar toestellen die dat ook hebben. elk type JSF heeft deze functie, zo ook de Nederlandse. Stealth wil zeggen dat het toestel moeilijk tot niet te zien is op radar, door een nieuwe techniek van vormgeving, warmteverberging en geluidsdemping. Uiteraard zal de JSF volledig worden uitgerust met een (zwaarwegend) wapenarsenaal waaronder bijvoorbeeld de \'AMRAAM\' (advanced medium range air-to-air-missile). Dit zijn hittezoekende raketten die bedoeld zijn voor luchtgevechten, en bommen (voor het type JSF dat bommen gaat werpen) zoals JDAM (joint direct attack munition). Ook beschikt het toestel over een snelvuurkanon. Ook een specialiteit van de JSF is de projectie van gegevens op de helm van de piloot, iets wat nog nooit standaard in een gevechtstoestel zit. Deze geavanceerde items op dit gevechtstoestel maakt het toestel een gewild en geducht toestel.

Wat is de f-16 en wat zijn de tekortkomingen? veroudering De f-16, het huidige gevechtstoestel van de koninklijke luchtmacht van Nederland, is gedateerd van 7 juni 1975. Nu, jaar 2002, voldoet volgens de regeringspartijen VVD en het CDA niet goed meer aan de eisen die er gesteld worden aan een goed functionerend en concurrerend gevechtstoestel. Er is een mogelijkheid om het gevechtstoestel “up te daten” zodat het nog zeker 10 jaar extra mee kan gaan. Alle 136 toestellen van de Nederlandse luchtmacht zullen een “midlife update“ ontvangen wat wil zeggen dat ze verbeterd zullen worden. Toch is er dan over een jaar of 10 een nieuw toestel nodig. De vraag is alleen welk toestel het meest militair operationeel zal zijn en wat de prijs/kwaliteit vergelijking is. De kwaliteit van de huidige 137 vliegtuigen word betwijfeld. De volgende mankementen aan de huidige f-16 spelen een rol in de keuze of, en zo ja welke, nieuwe vliegtuigen moeten worden aangeschaft. De scheurvorming hebben bijzondere inspanningen nodig voor de instandhouding van de kwaliteit. Ook corrosie en slijtage van motoronderdelen, elektrische bedrading en kabels van het radarwaarschuwingssysteem dragen bij tot de technische veroudering. Door de technische veroudering neemt de inzetbaarheid van de F-16 naar mate de tijd vordert af. Daarnaast had de Koninklijke luchtmacht de afgelopen jaren een tekort aan technisch personeel. Door de combinatie van een toenemende onderhoudswerklast ten gevolge van deze technische veroudering en het personeelstekort zijn in het jaar 2000 ruim 2.000 vlieguren minder uitgevoerd dan de geplande 22.000 uur (Kamerstuk 28 000 X, d.d. 18 september 2001). Het jaar 2001 laat een overeenkomstig beeld zien. Inmiddels zijn maatregelen genomen om deze knelpunten op te lossen en de realisatie van de vlieguren weer op het geplande niveau te brengen. Deze maatregelen hebben extra inspanningen tot gevolg op het gebied van personeelswerving en inhuur van personeel, het uitbesteden van onderhoud en maatregelen om de reparatie en/of levering van onderdelen te versnellen. Dit kost de overheid geld voor personeel en materieel. In de antwoorden op de Kamervragen naar aanleiding van het Basisdocument Vervanging
F-16 (Kamerstuk 26 488 nr.4, d.d. 21 augustus 2000) is aangegeven dat de F-16 in de
periode 2010-2025 met gemiddeld ongeveer 6.000 vlieguren wordt uitgefaseerd. Dit getal
moet niet worden gezien als een norm of een harde maatstaf voor het einde van de
technische levensduur. Van een maximaal toegestaan aantal vlieguren is dan ook geen
sprake. Het genoemde getal was een prognose van het gemiddeld aantal vlieguren dat bij
afstoting zou zijn bereikt. Uiteindelijk wordt de levensduur van de F-16 bepaald door een
combinatie van operationele, technische en economische factoren. Maar op en gegeven moment is de f-16 zo verouderd dat er wel een nieuw toestel moet komen, als Nederland nog wil concurreren op het gebied van luchtvaart. Als de beslissing over vervanging in ongeveer 2010 niet genomen wordt bestaat er een kans dat onze luchtmacht in sterkte afneemt. Verder gaan met de f-16 in 2010 kan niet worden gerealiseerd en dus zal het gemiddelde aantal vlieguren afnemen (wat nu al het geval is).

Huidige prestatie De kwaliteit van de f-16 staat ten vraag. Prestatie vergeleken met concurrerende landen is van belang om nog een militaire dreiging te vormen. De kenmerken van de huidige f-16 staan hieronder in de tabel:

onderdelen Type/firma
Afmetingen Lengte: 15,05 meter. Breedte 5 meter. Spanwijdte: 10 meter
Motoren 1 Pratt & Whitney 100-PW-220e turbofan
Vermogen Stuwdruk 15.000 lbs zonder naverbrander. Stuwdruk 25.000 lbs met naverbrander
Gewicht leeg: circa 11.000 kg. maximaal: 16.000 kg
Snelheid 2020 km/h
Maximale afstand 2700 km
hoogte 17 km maximaal
Fabrikant de Amerikaanse vliegtuigfabikant General Dynamics
aantal totaal gekocht 213 stuks (177 éénzitters en 36 tweezitters), nu 136 stuks
Extra functies ‘ Multi-role’* en swing role**

*multi-role: Het multifunctionele (\'multi-role\') jachtvliegtuig vormt de voornaamste factor in de slagkracht van de Koninklijke Luchtmacht. Het is een zeer kostbaar wapensysteem. Zowel qua ontwikkeling, productie als exploitatie. Het beschikt echter over een lange operationele levensduur en is geschikt voor het uitvoeren van een breed scala aan taken, waardoor het uiteindelijk zeer kosteneffectief kan zijn.

**swing role: Sommige \'multi-role\'-jachtvliegtuigen, kunnen worden gebruikt in een zogenaamd \'swing-role\'-concept. Dat wil zeggen dat zij worden ingezet voor een bepaald aantal taken en dat het wisselen van taak zo snel mogelijk wordt uitgevoerd. Gelet op de benodigde flexibiliteit in sterk dynamische conflictsituaties en gelet op de kosteneffectiviteit, is het kunnen opereren in een \'swing-role\'-concept dan ook een belangrijk criterium voor jachtvliegtuigen.

De kleine details van de f-16 zijn niet van belang voor dit werkstuk. Op grote schaal kunnen we aan de hand van deze gegevens een vergelijking maken met nieuwe jachttoestellen. Zie de hoofdstukken: “joint strike fighter en zijn verbeteringen” en “wat is het verschil als je de twee toestellen vergelijkt”? voor de gegevens van de JSF en de vergelijking.

Taken De taken van de F-16 zijn: 1) Deelname aan strategische luchtoperaties, waarbij vanaf middelbare
hoogte precisiebombardementen worden uitgevoerd met slechts een minimale kans
op nevenschade en burgerslachtoffers. 2) Tijdens tactische operaties steun verlenen aan
eigen grondtroepen, waarbij met een zelfde nauwkeurigheid wordt gebombardeerd om
slachtoffers onder eigen eenheden te voorkomen. 3) Verkrijgen en behouden van
luchtoverwicht om daarmee de noodzakelijke vrijheid van handelen voor eigen lucht-, zee- en grondstrijdkrachten af te dwingen. Daartoe behoort ook het bijdragen aan
luchtembargo\'s zoals het afdwingen van een \'no-fly zone\'. 4) Ten slotte kan een multi-role jachtvliegtuig ook worden ingezet voor diverse luchtverkenningsmissies, waarbij de grote snelheid van het vliegtuig gebruikt wordt voor het verkennen van een groot gebied. Als nadeel van jachtvliegtuigen in de verkenningsrol geldt de relatief korte tijd die zij boven het te verkennen gebied kunnen doorbrengen door het snelle verbruik van de benzine.

Standpunten van politieke partijen en wendingen van het besluit betreft aanschaf JSF VVD
Is erg voor de aanschaf JSF. “De Nederlandse krijgsmacht en het bedrijfsleven spelen daardoor in de eredivisie”, aldus VVD-Kamerlid Balemans

CDA
Is voor en wil snel goedkeuring van de kamer

\"Wij willen klip en klaar van de Minister van Financien vernemen hoe groot de risico’s zijn van dit megaproject, wie de risico\'s dragen en hoe deze afgedekt zijn.\" Aldus Tweede Kamerlid Agnes van Ardenne.

Partij van de Arbeid
Hebben grote twijfels over deelname JSF. Ze hebben erg gereserveerd gereageerd en willen graag hoorzittingen organiseren.

GroenLinks
Tweede-Kamerlid Harrewijn noemde het besluit om de JSF te gebruiken: “ Russische roulette met een hoge inzet”. Harrewijn heeft aangekondigd om tegen de JSF te stemmen. “Je weet niet of er in 2010 wel behoefte is aan een gevechtsvliegtuig”.

D66
Partijleider Thom de Graaf kiest ‘liever niet’ voor de JSF. D66 vindt dat Nederland nu nog niet moet instappen met het ontwikkelen van de JSF want dat zou niet verstandig zijn. Zon ongewis financieel en strategisch avontuur bindt Nederland met handen en voeten aan de JSF tot in de verre toekomst. We kunnen beter wachten en de joint strike fighter toestellen van de plank af kopen.

SP
Is RADICAAL tegen. Geciteerd van hun site http://www.sp.nl/nieuws/actie/jsf/ : “Dat is onzinnig, want we hebben al meer dan genoeg F-16’s. En die zijn nog lang niet versleten. Volgens alle deskundigen kunnen ze nog mee tot na 2020. Bovendien, welke vijand moet er met die bommenwerper worden bestreden?” “Meedoen aan de bouw en de uiteindelijke aanschaf van de JSF is volstrekt onverantwoord. Misschien levert het enig voordeel op voor het Nederlandse bedrijfsleven. Maar dat staat in geen enkele verhouding tot de miljarden belastinggeld die ervoor worden uitgetrokken.” Ze hebben al een handtekeningactie gestart met tot doel om de Tweede kamer over te halen geen steun te verlenen aan de aanschaf van nieuwe bommenwerpers.

Over het algemeen is politiek links dus tegen of nog niet helemaal overtuigd over de deelname van de JSF, en politiek rechts grotendeels voor de JSF. Tot twee keer toe staakten de stemmen over een motie om niet met de JSF door te gaan. Vóór de motie stemden de PvdA, D66, de SP en GroenLinks. Tegen waren het CDA, de VVD, de Christen Unie en de SGP. Zij vinden de financiële risico\'s te groot. Het contract met de Amerikanen had op vrijdag 26 april getekend moeten worden, maar het inmiddels demissionaire kabinet wil het besluit uitstellen tot na de verkiezingen, omdat dan meer duidelijkheid is over de steun in het parlement.

hieronder is de tijdlijn weergegeven van de besluiten die te maken hebben gehad met de aanschaffing van de JSF: 2001
September
08: Kabinet kiest waarschijnlijk voor JSF

Oktober
27: Lockheed krijgt mega-order Pentagon

2002
Januari
25: Nog geen besluit over JSF 23: \'Keus valt op Joint Strike Fighter\' 22: Defensie: Joint Strike Fighter beste keus

Februari
08: Reacties op besluit deelname bouw JSF 08: Kabinet kiest voor deelname aan bouw JSF 01: Wellicht weer uitstel JSF-besluit

Maart
30: Demonstratie tegen aanschaf JSF
28: Kok: \'Kabinet steunt Joint Strike Fighter\' 26: Melkert bevestigt twijfel over JSF
25: Eerste contract JSF voor Stork
23: VS heeft niet genoeg geld voor JSF\'s
21: JSF-akkoord Economische Zaken en luchtvaart
20: D66: kabinet moet deelname JSF intrekken
11: CPB blijft kritisch over Joint Strike Fighter
09: PvdA-kader tegen deelname JSF

April
27: Kok licht uitstel JSF-besluit toe
26: Kabinet schuift JSF-besluit voor zich uit
24: PvdA en D66 willen financiering JSF blokkeren
23: Stakende stemmen verwacht rond JSF
20: PvdA stemt nu niet in met JSF
20: Philips zet JSF-dochter in etalage
18: Tweede Kamer stemt dinsdag over JSF
17: PvdA wil uitstel JSF-besluit
16: PvdA\'er Timmermans: toch niet akkoord met JSF
11: PvdA-fractie blijft twijfelen over JSF
09: Rekensom van kabinet over JSF 03: PvdA wil meer informatie voor JSF-besluit
02: Kabinet weigert maximumprijs JSF te geven

Mei
04: Amerikanen nemen contact op met Lijst Fortuyn
03: Nederland krijgt uitstel voor beslissing JSF