Hubble Space telescoop

De Hubble telescoop

De Hubble Space telescoop is een samengesteld programma van de ESA (European Space Agency) en de NASA (National Aeronautics and Space Admine stration) In 1970-1980 werd de droom die in 1940 was ontstaan werkelijkheid. Uiteindelijk kon het pas in 1990 echt iets gaan ondernemen. Om alles goed te maken en goed te laten lopen, zijn er heel veel instituten aan te pas gekomen. De NASA, STScI (Space Telescoop Science Instute) en AURA. Het zit allemaal heel ingewikkeld in elkaar maar de hoofdzaak van de hubble-space-telescoop is dat deze camera’s bevat waar hij foto’s mee kan maken. De foto’s die de hubble-space-telescoop maken, hebben iets heel speciaals. Op sommige foto’s staan licht stralen die er meer dan tien miljard jaar over doen om de aarde te bereiken. Verder worden er foto’s gemaakt van ons melkwegstelsel, nevels die diep verscholen liggen in de Melkweg. Op een gegeven moment was de hubble-space-telescoop kapot aan het gaan. Dit kwam doordat de gyroscopen kapot gingen. Er was echter nog één gyroscoop heel, maar doordat de shuttle zelf problemen had, kon de shuttle de hubble-space-telescoop niet maken. De vierde gyroscoop begaf het ook en toen had de hubble-space-telescoop geen vleugels meer. Gelukkig werden de gyroscopen vervangen en kwam het allemaal weer goed. De hubble-space-telescoop kan opnames maken waarin we terug kijken in de tijd. Toen was het heelal nog maar 0 % (!) van zijn huidige leeftijd. Men wilt echter weten hoe het daarvoor was. Hoe het eruit zag toen er alleen maar donkere gassen waren en de eerste sterren nog moesten beginnen te stralen. Dit zou kunnen, maar dan moet de \"nieuwe\" hubble-space-telescoop een telescoopspiegel van 8 meter hebben. In de oude telescoop zat een telescoopspiegel van 2,4 meter. Het probleem is alleen dat er geen lanceervaartuigen bestaan waar een telescoopspiegel van 8 meter in past. De camera’s die in de \"nieuwe\" hubble-space-telescoop zouden moeten komen, zijn waarschijnlijk infrarood camera’s. Infrarood? Waarom dat zou je kunnen denken. Dit is omdat als we nog verder in het heelal willen kijken, we te maken krijgen met de vluchtsnelheden van melkwegstelsels. Hoe verder ze van ons afstaan, hoe sneller ze zich van ons afbewegen en des te roder is het licht. Aan de rand van het heelal gaat het zelfs naar infrarood toe, vandaar dat er infrarood camera’s nodig zijn. De kostprijs van een nieuwe hubble-space-telescoop is aanzienlijk hoog, 800 miljoen dollar. Het duurt dus nog ongeveer 10 jaar voordat hij er is. Tot die tijd moeten we het doen met de huidige hubble-space-telescoop. Dat zal wel gaan, nadat deze weer een onderhoudsbeurt heeft gehad. De foto’s die de huidige hubble-space-telescoop maakt, zijn heel mooi en helder.

1. Waarom is de Hubble Space Telescope gebouwd? De Hubble Space Telescope is een telescoop die op 600 kilometer hoogte in een baan rond de aarde zweeft. Het is een project van de NASA, de National Aeronauts and Space Administration en de ESA, de Europian Space Administration. Deze organisaties hebben de telescoop gebouwd omdat een telescoop in de ruimte geen last heeft van lastige effecten die op de aarde wel aanwezig zijn. Deze effecten zijn onder andere hinderlijke luchtwervelingen en trillingen en ‘lichtvervuiling’, dat komt doordat wij op aarde te veel licht maken. Hierdoor verlichten we de nacht en kunnen we veel minder objecten in het heelal zien. Als derde effect heeft de atmosfeer een filterende werking op de astronomische waarnemingen en bovendien verstrooit en absorbeert de atmosfeer een deel van het licht dat van de sterren afkomstig is. Onder meer door deze verhinderingen van het zicht bedacht men dat het veel beter zou zijn om een telescoop in de ruimte te hebben die zou er namelijk geen last van hebben. Daarom werd in de jaren \'70 en \'80 de Hubble Space Telescoop bedacht, ontworpen, uitgetest en gebouwd door Lockheed Martin\'s Sunnyvale Californië fabriek. Op 4 april 1990 werd de HST in een baan om de aarde gebracht. Maar de spiegel van de HST was een vijftigste van een mensenhaar verkeerd afgesteld en er was geen rekening mee gehouden dat er in de ruimte geen zwaartekracht was. De spiegel stond dus verkeerd afgesteld. Daardoor was de HST bijziend en kon hij de verwachtingen niet waar maken. Hoewel computers de foto\'s een stuk konden verbeteren waren ze toch niet zo goed als men verwacht had. In 1993 stond er een servicebeurt gepland. De spaceschuttle Endeavour, met aan boord Dick Covey (commandant), Ken Bowersox (piloot) en de vluchtspecialisten Kathy Thornton, Claude Nicollier, Jeff Hoffman, Story Musgrave en Tom Akers, zou ook als de fout niet was opgetreden een Wide Field and Planetary Camera instaleren en bepaalde onderdelen vervangen. Deze servicebeurt werd een half jaar eerder uitgevoerd en zo kon de HST toch nog verwachte kwaliteit leveren. Op sommige foto\'s waren de beelden zelfs beter dan verwacht.

2. Hoe werkt de Hubble Space Telescope? De HST is een reflector, die beelden opvangt op een primaire spiegel met een doorsnee van 2,4 meter. De HST bevat ook camera\'s voor zichtbaar en infrarood licht, een spectograaf en instrumenten om de posities van sterren te meten. De Hst verzendt met zijn twee communicatie-antennes zijn beelden in de vorm van radiosignalen naar andere satellieten. Die sturen de informatie door naar antennes op aarde. via dezelfde satellietenricht men de \'ogen\' van de HST. Zonnepanelen wekken energie voor de instrumenten op.

3. Wie was Edwin Powell Hubble? De Amerikaanse Edwin Hubble, geboren op 20 november 1889 in San Marino, Californië en overleden op 28 september 1953, studeerde rechten en Spaans voor hij in 1914 besloot astronoom te worden. Hij werkte sinds 1919 bij het Mount Wilson Observatory in Pasadena, Californië. Hij deed twee van de belangrijkste ontdekkingen in de moderne natuurwetenschap. Vroeger dacht men dat de Melkweg, ons melkwegstelsel, het volledige heelal omvatte. Maar toen Hubble de afstanden bestudeerde naar sterren in het gebied dat destijds bekend stond als de Andromedanevel, ontdekte hij dat ze ver buiten de Melkweg lagen. De Andromedanevel was een ander melkwegstelsel! We weten nu dat dit melkwegstelsel op een afstand van zo’n 2,3 miljoen lichtjaar ligt. Hubble ontdekte later dat er vele melkwegstelsel zijn, die zich van elkaar af bewegen. Zo bleek dat het heelal uitdijt. De Hubble-ruimtetelescoop is naar Hubble genoemd

4. Hoe zal de Hubble aangepast worden? Eerder is al verteld dat de HST in 1993 is aangepast. De NASA en de ESA hebben verschillende \'servicing missions\' gepland staan. In 1993, 1997, 1999 en in 2002. In 1997 werden de twee spectografen, de Goddard High Resolution Spectograph en de Faint Object Spectrograpf, wegggehaald. Hiervoor in de plaats kwamen de supergevoelige Space Telescope Imaging Spectrograph (STIS) en een Near- Infrared Camera and Multi-Object Spectrograph (NICMOS). De laatste kan infrarood foto\'s van het heelal maken en ook spectroscopisch onderzoek doen. In 1999 zal de Wide Field and Planetary Camera vervangen door een instrument dat tien keer zo gevoelig is en de HST zal een nieuwe boordcomputer krijgen. Volgens de planning zal in 2002 de zonnepanelen worden vervangen door kleinere en minder flexibele exemplaren, en zullen er opnieuw twee grote axiale waarnemingsinstrumenten geplaatst worden, ter vervanging van de Near-Infrared Camera and Multi-Object Spectrograph (NICMOS) en de Fraint Object Camera. Deze servicebeurt is de laatste, want in 2005 is de Hubble Space Telescope aan het eind van zijn levensduur gekomen. De geplande levensduur van de Hubble Space Telescope bedraagt dus vijftien jaar. Daarvan zijn er inmiddels (2001) elf verstreken. In 2005 is de telescoop afgeschreven, want dan is hij verouderd en zal er waarschijnlijk geen geld meer beschikbaar gesteld worden voor nieuwe aanpassingen of verbeterde waarnemingsinstrumenten. Mogelijk blijft de ruimtetelescoop nog wel in gebruik, maar zal het niet zo veel meer gebruikt worden.

5. Wat is de belangrijkste ontdekking van de Hubble Space Telescope? Het hele heelal wordt, mede dankzij de HST, in kaart gebracht. De HST heeft ongelofelijk veel ontdekt. Een voorbeeld hiervan is een, volgens wetenschappers, weggelopen planeet. De planeet is drie keer zo massief als Jupiter. Dit zou ook de eerste foto zijn van een planeet buiten ons zonnestelsel. De planeet, onderaan de foto, is door een lichtspoor verbonden met een dubbelster. Men denkt dat de zwaartekracht van de dubbelster de planeet \'verjoeg\' met het lichtspoor achter zich aan.

6. Hoe ziet een opvolger er mogelijk uit? Als de sterrenkundigen ook in de eenentwintigste eeuw over een telescoop in een baan om de aarde willen beschikken, is het wel tijd om over een opvolger van de Hubble na te denken. Daar werd vóór de lancering van de Hubble Space Telescope al een begin mee gemaakt, met een bijeenkomst op het Space Telescope Science Institute in Baltimore in september 1989. Sterrenkundigen en technici discussieerden daar drie dagen lang over een mogelijke ‘opvolger’ van de hubble-telescoop. Ze dachten aan een reusachtige telescoop, met een spiegelmiddellijn van tien tot zestien meter, die met behulp van een zware draagraket in een baan om de aarde gebracht zou kunnen worden, eventueel in verschillende lossen onderdelen. Ook was er een idee om een dergelijke reuzentelescoop op de maan te plaatsen, bij voorkeur op de achterkant, waar hij nooit gehinderd wordt door strooilicht of radio-interferentie van de aarde. Niet alle astronomen zijn er even enthousiast over, de bouw zou namelijk vele miljarden kosten.

Literatuurlijst Boeken: - Govert Schilling, Hubble’s kijk op de kosmos, NATUUR & TECHNIEK van SEGMENT Uitgeverij, Beek (L),1996, ISBN 90 73035 4 30 - Robin Kerrod, RUIMTE ATLAS; een ontdekkingsreis voor jonge astronauten, van Kampen, Antwerpen,1992, ISBN 90 73035 43 0

Internet: - Encarta - Encyclopedie 2000 - Winkler Prins - http://oposite.stsci.edu/pubinfo/PR/2001/06/index.html - http://hubble.stsci.edu/ - Microsoft® Encarta® 97 Encyclopedia. ©