Kleursystemen

Dit verslag werd geschreven in het kader van de opleiding Grafisch Lyceum te Amsterdam in het leerjaar 2004/2005
Hierin komen alle facetten aan de orde die betrekking hebben op de Grafische, Communicatie - en Mediabranche.
De opdracht werd gegeven door de docenten van het 2e leerjaar voor het eerste project “ikke – project”

Inhoud

1. Inleiding
2. Geschiedenis
3. Gekozen kleuren
4. Kleursystemen
a. RGB kleursysteem
b. PMS kleursysteem
c. CYMK kleursysteem
5. Kleurmengingen
a. additieve klermenging
b. subtractieve kleurmenging
6. Conclusie
7. Nawoord
8. Bronvermelding

Inleiding

Ik heb onderzoek gedaan naar de factoren die kleurwaarneming bepalen, het verschil tussen additieve en subtratieve kleurminging, of ik wel juist gebruik heb gemaakt van verschillende kleursystemen RGB, CMYK en PMS en of ik de verschillende kleursystemen juist heb toegepast.
De kleuren die ik heb onderzocht heb ik zowel in mijn website als in mijn printproduct (inlegvel jewelcasse, brochure, frofielboekje) laten terugkomen. De kleur moest dus het zelfde als op het scherm als in de print.
Behalve voor de kleuren op zich, is er de fascinatie voor kleurmengingen. Twee kleuren geven een nieuwe kleur, of doven elkaar juist uit, kortom het “drama” ontstaat. Je begeeft je in de wereld van de kleuren zelf.

Geschiedenis

De eerste die iets over gekleurd licht ontdekte, was de Engelse natuurkundig Isaac Newton. Hij liet zonlicht vallen door een stuk glas in de vorm van een prisma. Het licht aan de andere kant van het prisma brak in alle kleuren van de regenboog- rood, oranje, geel, groen, blauw en violet. Newton had ontdekt dat gewoon wit licht bestaat uit de samenvoeging van een groot aantal kleuren. Als zonlicht op regendruppels of op de straal van een tuinslag valt, zien we een regenboog als we met de rug naar de zon staan. Regenbogen ontstaan doordat de waterdruppels zich als kleine prisma’s gedragen. Ze breken het zonlicht in kleuren doe altijd dezelfde volgorde hebben: van rood naar violet. Een rode bloem is rood omdat ze allen andere kleuren opneemt en alleen het rood terugkaatst. Een witte bloem geeft ons alle kleuren van het lichtspectrum terug. We weten dat alle kleuren licht bij elkaar voegt wit opleveren. Bij kleurendruk is het net andersom: hier krijgt men door het op elkaar brengen van de drie primaire kleuren zwart, hoewel men met behulp van deze drie kleuren tevens in staat is iedere willekeurige kleur samen te stellen.

Gekozen kleuren

Ik heb voor de achtergrond heel licht geel gekozen. De kleur die ik heb gekozen, past goed bij mij en bij mijn omgeving. ffff AA.
Felle kleuren passen niet bij mij omdat ik geen fel type ben, meer het rustige.
Ook heb ik voor deze kleur gekozen omdat hij rust uitstraalt, en de meeste mensen als ze lezen geen drukke achtergrond willen.
Het lettertype is gewoon zwart, dat past wel goed bij geel. Voor de doorlink heb ik gekozen voor heel donker paars, zodat het wel opvalt maar ook weer niet te veel.

Kleursystemen

RGB kleursysteem.

De kleuren worden opgebouwd uit drie primaire additieven kleuren rood, groen en blauw, vandaar de afkorting RGB. De hoeveelheid van een kleur ligt in tussen 00 (niets van die kleur) en het hexadecimale FF (alles van die kleur). De ondergrond is zwart.
In het RGB kleursysteem wordt de kleur uitgedrukt in totaal zes cijfers. De eerste twee cijfers geven de hoeveelheid van de kleur rood aan, zo is FF0000 puur rood. De tweede twee cijfers geven de hoeveelheid van de kleur groen aan, zo is 00FF00 puur groen. 0000FF is tenslotte zuiver blauw. De zuivere zwarte, grijze en witte kleuren worden aangegeven met 000000 voor zwart, 666666 is een grijs, en ffffff is wit.
Anders dan bij verf is geel in dit kleurensysteem, dat gebaseerd is op licht met additieven kleuren, geen primaire kleur. Groen echter juist wel.

PMS kleursysteem

PMS; een gestandaardiseerd kleursysteem van Amerikaanse herkomst, gebaseerd op acht uitgangskleuren (geel, warm rood, robijnrood, rhodaminerood, paars, diepblauw, cyaan, groen) alsmede zwart en transparant wit. Hieruit zijn 505 mengingen gemaakt met vaststaande nummers. Aan de hand van de eveneens gegeven receptuur kan men deze kleuren zelf mengen, ofwel ze van de fabrieken die het systeem hanteren (verscheidene, zowel in de USA als in Europa) in de juiste samenstelling betrekken. Het systeem is echter in sommige landen (o.a. Duitsland) minder bekend.

CMYK kleursysteem

De gangbare afkorting voor Cyaan, Magenta, geel (Yellow) en zwart (black). Dit kleurensysteem wordt toegepast bij standaard vierkleurendruk.
CMYK is een systeem om kleuren met een code een waarde te geven. Dit systeem wordt vooral gebruikt bij subtractieve kleurmenging, zoals bijvoorbeeld bij drukinkten.
· C staat voor Cyaan, een combinatie van blauw en groen;
· M staat voor Magenta, een combinatie van rood en blauw;
· Y staat voor Yellow (geel)
· K staat voor Key (dat wil zeggen Black) dus zwart
De B van Black zou verwarring hebben gegeven met Blue uit RGB.

Kleurmengingen

Additieve kleurmenging

Additieve kleurmenging ontstaat door menging van lichtbronnen. We beginnen met een zwarte ondergrond. Wanneer hierop de drie complementaire kleuren rood (R), groen (G) en blauw (B) over elkaar heen worden geprojecteerd, ontstaat in principe wit (in de praktijk moet de lichtsterkte goed op elkaar zijn afgestemd omdat anders een kleurzweem ontstaat). Additieve kleurmenging wordt o.a. gebruikt bij beeldschermen.
De term additief komt van optellen, wat bij deze vorm van kleurmenging gebeurt. We beginnen met zwart, en tellen daar primaire kleuren bij op. Bij additieve mengingen worden dus steeds lichtstralen bijgevoegd en bekomen we een grotere lichtsterkte.

Latijn: additio; optelling, toevoegen

Subtratieve kleurmenging

Subtractieve kleurmenging ontstaat door absorptie. We beginnen met een witte ondergrond. Wanneer hierop de drie complementaire kleuren cyaan (C), magenta (M) en geel (Y) over elkaar heen worden aangebracht, ontstaat in principe zwart (in de drukkerspraktijk een vuilbruine kleur, omdat de gebruikte inkten niet ideaal zijn en vervuild zijn; om een mooi zwart te krijgen, wordt zwart (K van Key of blacK) toegevoegd, wat het contrast verhoogt en daarmee ook de doortekening). Het drukken in kleur is op dit principe gebaseerd.
De term subtractief komt van aftrekken, wat bij deze vorm van kleurmenging gebeurt. We beginnen met wit, en trekken daar primaire kleuren van af.

Latijn: subtrahere; onderwegtrekken, aftrekken.
Een subtractieve kleurmenging is de onderlaag, grondlaag voor een kleur.
Bij subtractieve mengingen wordt er steeds licht \'verduisterd\', licht wordt hier onttrokken door absorptie, opname, er wordt minder licht weerkaatst dan er op het voorwerp valt.

Dus als we met kleurfilters werken, werken we eveneens met een onttrekken, we maken een verschil.
dit gebeurt veelvuldig in de dagelijkse praktijk, bij het vervaardigen van gekleurd drukwerk, de kleurenfotografie, de belichtingstechnieken in theater, toneel, ballet, dancings, kleuren t.v. computers …

Conclusie

Het verslag bestaat uit 3 onderdelen, de nummer van de kleuren die ik gekozen heb in verschillende kleursystemen, met welke factoren die de kleurwaarneming bepalen ik rekening heb gehouden en hoe additieven en subtractieve kleurmenging van invloed zijn op kleur.De opdrachten waren vrij simpel, het meeste wist ik zelf maar sommige dingen heb ik op internet opgezocht.In tijdschriften en boeken vond ik een klein beetje informatie, die ik wel goed kon gebruiken.

Nawoord

Ik vond het een interessant onderwerp, waar ik al veel over had geleerd. Ik heb niet zo veel informatie in boeken en tijdschriften gevonden, meer op internet.

Bronvermelding

http://.nl.wipipedia.org
http://www.pienternet.be/lessen
Encyclopedie voor de jeugd