Endogene en exogene krachten

Endogene & Exogene krachten Endogene krachten zijn krachten van binnen uit de aarde, (endo is binnen) deze krachten ontstaan door het stromen van het magma onder de aardkorst (steenschaal). Endogene krachten zijn: 1. Aardbevingen. 2. Vulkanen. Exogene krachten zijn krachten die van buiten af op de aardkorst inwerken. (ex is buiten) Exogene krachten zijn: 1.Verwering: 2: (grote)Temperatuur wisselingen. 3: Water(Het oplossen van stoffen). 4: Water + vorst + dooi. 5: De druk van plantenwortels.
2. Erosie: 1: De wind. 2: Riviertjes/beekjes. 3: Gletsjers. 4: Regen(landbouwgrond spoelt weg) 5: Zwaartekracht (lawines van bijv: sneeuw). Endogene en exogene krachten doen de aardkorst constant bewegen en veranderen. Endogene krachten Endogene krachten zijn krachten van binnen uit de aarde, deze krachten ontstaan door het stromen van het magma onder de aardkorst (steenschaal). Bij endogene krachten behoren ook de bewegingen van planten en dieren (biosfeer), van de atmosfeer en rivieren, zee en gletsjers(hydrosfeer). Onder endogene krachten vallen: Aardbevingen en vulkanen
Aardbevingen zijn plotselinge grote verschuivingen van de aardkorst. Ze ontstaan door het tegen elkaar aan botsen van twee continentale platen, of door het tegen elkaar aan botsen van een continentale plaat en een oceanische plaat, of door het tegen elkaar aan botsen van twee oceanische platen. De bevingen ontstaan alleen op breuklijnen of breukgebieden, dus de open gedeeltes tussen alle platen en de plaats waar de platen langs elkaar schuiven. De aardbeving ontstaat in het binnenste van de aarde, dat punt heet hypocentrum (het middelpunt van de trilling) loodrecht daarboven ligt het epicentrum, dat ligt aan het aardoppervlak. Op het epicentrum is de schok ook het hevigst, als er een dicht bevolkt gebied is (midden in een stad). De schaal van richter wordt gebruikt om de kracht van de aardbeving aan te geven, hiervoor gebruikt met een seismogram. Een seismogram wordt ook gebruikt om het epicentrum en het hypocentrum de vinden. Een seismogram is een apparaat met een hele gevoelige naald die alle trillingen van de aarde aanvoelen. Er zitten veel verklikkers in de grond, die seintjes door geven aan het seismogram. Hieronder twee plaatjes van verschillende seismogrammen
Vulkanen zijn door lava gemaakte bergen. Ze ontstaan door het gevolg van aardbevingen, het platen botsen tegen elkaar aan, en er gaat één naar beneden, daardoor wordt het magma onder hoge druk omhoog gespoten. Er ontstaat een vulkaan. Deze blijft meestal lange tijd actief, dat betekent dat er geregeld magma naar buiten komt. Zodra het magma buiten de aardkorst komt heet het lava. Endogene krachten: Waar en waarom? Endogene krachten zijn krachten van binnenuit de aarde die het aardoppervlak aantasten en veranderen. Aardbevingen en vulkanisme zijn endogene krachten. Ze ontstaan door verschuiven van schollen op de confectie stromen in het binnenste van de aarde en komen vooral voor op breuklijnen van de aarde, daar is de aardkorst soms dunner, daar zitten soms "gaatjes" tussen twee schollen en daar gaat de druk van het magma soms omhoog. Daardoor wordt er een kleine vulkaan gevormd en als het punt zwak blijft dan blijft de vulkaan groeien.
Exogene krachten: Waar en waarom? Exogene krachten zijn krachten die van buitenaf op het aardoppervlak inwerken. Verwering en erosie zijn exogene krachten die het aardoppervlak aantasten. Erosie komt uit het Latijn en betekend uitknaging, dat slaat dus op het aardoppervlak. Verwering betekent door het weer aangetast. Exogene krachten komen overal op het aardoppervlakte voor. Vooral op plaatsen waar veel gesteenten aan het aardoppervlak komen, komt verwering voor. Erosie komt het meest voor op plaatsen waar veel reliëf is. Maar waardoor worden de gesteenten precies vergruisd en verplaatst? Door (grote) temperatuur wisselingen, water (wat zouten oplost in gesteenten), water (wat bevriest en dus uitzet, waarna het later weer ontdooid en weer krimpt) en de druk van plantenwortels worden gesteenten vergruisd. Door wind, regen (wegspoelen van landbouwgrond), gletsjers, riviertjes en beekjes en zwaartekracht (lawines). Stel: Je staat op de sneeuwgrens van een hele steile berg, waar je de verwering en erosie van die berg bestudeert. Je zult ontdekken dat er heel erg veel verwering en erosie voorkomen. Bijvoorbeeld: Veel temperatuurwisselingen(in de zomer warm en in de winter koud), water wat de zouten in het gesteente oplost en soms water wat bevriest en weer dooit in hele kleine scheurtjes, waardoor de scheurtjes scheuren worden. Natuurlijk moeten we de erosie niet vergeten: wind (wat de vergruisde deeltjes weg blaast), gletsjers(die duwen gruis voor zich uit), riviertjes/beekjes (nemen eveneens gruis mee) en als laatste zwaartekracht(deze zorgt ervoor dat er stenen naar beneden vallen en lawines ontstaan). Facultatief: Nederland ligt ondanks dat we het nauwelijks door hebben in een seismisch actief gebied. Dit komt doordat Europa een aantal breuklijnen en slenken bezit die niet aan de randen van deze platen liggen. Een zo'n breuklijn komt vanuit Limburg ons land binnenzetten om vervolgens naar het noordwesten te trekken. Voorbij Tiel is deze breuklijn nauwelijks actief en pas ver op de Noordzee is deze weer nadrukkelijk aanwezig. De breuklijnen bestaan in feite uit diverse kleine breukjes, maar een enkele grootte lijn is bijvoorbeeld De Peelrandbreuk. Deze is het actiefste van alle breuken in Nederland. Toch is de zwaarste aardbeving in ons land niet langs de Peelrandbreuk te verwachten. Omdat Duitsland en België ook seismische activiteit heeft en met name de omgeving Roermond, Aachen, Köln en Bonn het zwaartepunt van onze regio is, zal naast Roermond ook de oostgrens van Zuid Limburg (Heerlen, Vaals) flinke aardbevingen mogen verwachten. Conclusie: Endogene krachten komen uit het binnenste van de aarde, en veroorzaken vulkanisme en aardbevingen. Ze komen meestal in gebieden met veel reliëf. Exogene krachten veranderen de aarde van buiten af. Ze komen vooral voor in gebieden met weinig reliëf, er was eerst wel veel reliëf.