Ruimtevaart

INLEIDING

Ruimtevaart is vaak in het nieuws en het zal waarschijnlijk ook altijd actueel blijven, omdat er telkens nieuwe ontwikkelingen plaatsvinden op het gebied van de spacetravelling. Maar wat spacetravelling nou precies is en welke factoren daarbij een belangrijke rol spelen is voor de meeste mensen niet duidelijk óf zij stellen zich er een heel ander beeld van voor.

Een simpele uitleg voor het begrip spacetravelling is: “het maken van ruimtereizen om duidelijkheid te krijgen over de aarde en om wetenschappelijke experimenten uit te voeren.” Het verrichten van spacetravelling is voor de mensen van groot belang omdat veel dingen die op aarde gebeuren via stations in de ruimte lopen, voorbeelden hiervan zijn telefonie en het maken van televisie.

Wij proberen in deze practische opdracht duidelijk te maken wat er zich op het gebied van spacetravelling allemaal afspeelt, we zullen hierbij onder andere aandacht besteden aan satellieten, we hebben het over een toekomstige maanbasis, we vertellen wat over de MIR en ook zullen we aandacht besteden aan het leven in space. Ook proberen we duidelijk te maken hoe je astronaut kunt wórden.

We proberen dit alles ( en nog veel meer) te onderzoeken aan de hand van een onderzoeksvraag, die luidt:;

“Wat is het belang van spacetravelling en wat houdt het in?”

SATELLIETEN

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog ontstond er tussen de toenmalige Sovjetunie en de Verenigde Staten een race om de beste wapens. In 1957 brachten de Russen de eerste satelliet in de ruimte, de Spoetnik. De Amerikanen schrokken hier erg van. Vanaf dat moment staken de Amerikanen heel veel geld in de ontwikkeling van ruimtevaarttechnologie. En zo gebeurde het dat in 1969 voor het eerst een spaceshuttle op de maan landde.

We hebben het wel over satellieten, maar wat is dat nou eigenlijk, een satelliet? Satellieten zijn voorwerpen die in een baan om de aarde draaien, ze worden ook wel kunstmanen genoemd. Satellieten worden aangetrokken door de zwaartekracht van de aarde, eigenlijk zouden ze dus moeten vallen. Dit gebeurt ook wel, maar door de grote snelheid komt een satelliet niet dichter op de aarde, hij draait er als het ware omheen. Het heeft het effect van een vrije val en hierdoor komt het ook dat je in een baan rondom de aarde gewichtloos bent. Alle satellieten die zich buiten onze dampkring bevinden “vallen” op dezelfde snelheid, maar hoe hoger een satelliet geplaats wordt des te lager de snelheid is.

De belangrijste satellieten zijn weersatellieten en communicatiesatellieten. Bij een weersatelliet wordt de waargenomen info omgezet naar een computerbestand en naar een grondstation zoals het KNMI gestuurd. Daar maken ze van het computerbestand een weerkaart, dankzij de weersatellieten kunnen dus betrouwbare weersvoorspellingen gedaan worden. Een communicatiesatelliet kan televisieprogramma’s vanuit een grondstation opvangen en weer uitzenden naar een groot gebied op aarde. Met een schotelantenne zijn de programma’s dan te ontvangen. Op deze manier wordt er een veel groter gebied bereikt dan met gewone televisiestations.

LEVEN IN DE RUIMTE

De meeste satellieten worden gelanceerd met behulp van onbemande raketten. Door middel van afstandsbediening worden ze uit de raket gezet en in hun baan geplaatst. Toch zijn er ook bemande shuttles, ruimteschepen met mensen aan boord moeten aan heel andere eisen voldoen dan wanneer er geen mensen meegaan. De bemanning moet kunnen ademen aan boord en moet ook veilig terug kunnen keren naar de aarde. Een spaceshuttle moet ook aangepast worden aan de gewichtloze situatie.

Langdurig verblijf in de ruimte is voor het menselijk lichaam niet gezond. Door de gewichtloosheid verslappen je spieren. Ze hoeven immers bijna niets meer te doen. Op de lange duur kunnen zelfs je botten ontkalkt worden waardoor de kans op een botbreuk veel groter is, daarom zijn er in veel shuttles speciale fitnissruimtes ingericht om de conditie op peil te houden. Astronauten worden ook vaak ziek als ze in de ruimte zijn. Dit wordt veroorzaakt doordat het evenwichtsorgaan in de war raakt door de gewichtloosheid. Dikwijls hebben ze de eerste dagen in de ruimte ook last van concentratieproblemen. Ze zijn door de gewichtloosheid sloom geworden, daarom wordt alles wat ze moeten doen van te voren herhaaldelijk geoefend. Als ze dan in de ruimte zijn kunnen ze bijna alles uitvoeren zonder erbij na te hoeven denken.

De voorgaande genoemde klachten zijn allemaal aan te schrijven op het begrip G-krachten. De normale G-waarde is 1. Bij het snel wenden van een ruimteveer kunnen hoge krachten van 4 tot 9 ontstaan. De verschijnselen zijn van tijdelijke aard en houden aan zolang G-krachten worden ondergaan. Tegen de G-verschijnselen kan de vlieger zich wapenen door een G-pak te dragen, dat voor tegendruk zorgt, waardoor het bloed niet van het hoofd naar beneden kan zakken, ook worden de astronauten speciale technieken om adem te halen aangeleerd.

HOE WORD JE ASTRONAUT?

Wie zou het nou niet fijn vinden om lekker in de ruimte rond te zweven? De allereerste astronaut die vrij in de ruimte rond zweef was Bruce McCandless. Hij was echter niet meer verbonden met een zogenaamde levenslijn aan het ruimteschip. Maar met behulp van stuwraketjes aan zijn ruimtebrommer (M.M.U: Manned Maneuvering Unit) bewoog hij zich voort in de ruimte. McCandless vond het een zeer koude ervaring, want in het ruim van het schip was het namelijk nog lekker warm.

Geen 1 opleiding is zo uitgebreid en veelzijdig als die van een astronaut. En de selectie-eisen zijn ook zeer zwaar. De opleiding tot kandidaat-astronaut duurt ongeveer 1 jaar. In dat jaar leer je onder andere:

·Omgaan met een spaceshuttle ·Omgaan met gewichtloosheid ·De Multi Axis Simulator Trainers

Dat laatste wil zeggen dat je in een grote centrifuge wordt gestopt die erg hard gaat rondraaien, zo wordt je getest of je al die G- krachten kunt doorstaan. De opleiding is zo intensief dat je bijna een supermens wordt. Vroeger werd je alleen opgeleid tot piloot of testpiloot, nu in deze tijd is er in een spaceshuttle ook plaats voor een mission specialist en een payload specialist. De mission specialists moeten veel weten van het apparatuur dat aan boord ligt van het schip, en ze moeten bijvoorbeeld de robotarmen kunnen besturen. Ze zetten ook de satellieten uit het vrachtruim en zorgen voor de nodige reparaties op en in het vaartuig. Payload specialists gaan mee als arts of wetenschapper. Hun taak is met name experimenten uitvoeren. Wubbo ockels was ook een payload specialist.

Hoe word je astronaut? Volgens de Space FAQ (FAQ = Frequently Asked Question) moet je een goede gezondheid hebben, en een goed gezichtsvermogen. Wie 1000 vlieguren heeft als straaljagerpiloot kan aan de slag met de training voor astronaut. Als je een mission specialist wil worden zijn de eisen veel minder strikt. Je moet medisch geschikt zijn voor de burgerluchtvaart, en je moet een lengte hebben tussen 149,6 en 193,0 centimeter. bij beide beroepen geldt wel een dezelfde minimale opleiding. Namelijk een baccalaureaatsexamen in de natuurwetenschappen, medicijnen en biowetenschappen of techniek. Wat overigens zeer opmerkelijk is, is dat (als je tenminste een Amerikaanse nationaliteit hebt)

Je altijd een open sollicitatie kunt sturen. Zodat ze je ook voor andere zaken kunnen gebruiken, als je dus bijvoorbeeld niet word geselecteerd word voor de opleiding om astronaut te worden, kun je soms wel aan de slag bij NASA zelf. Wie dus astronaut wil worden moet zodoende wel volhouden. Ook als je geen Amerikaans paspoort hebt, kun je alsnog aan de slag bij NASA, maar dan wel na de ESA opleiding. ESA staat voor Europeen Space Agency. Terzijde: toen Wubbo Ockels tot astronaut opgeleid werd, zei de NASA dat hij mee moest op een spacetravel. Voor de gein zeiden ze dat Wubbo nodig was om een gat te dichten, als er iets aan de hand was…( denk hierbij aan Nederlandse dijken.) later bleek wel dat er echt een lekkage in de spaceshuttle zat, waar lucht door wegstroomde……

MOONTRAVELLING

Iedereen kent wel de maan, de enige satelliet die men in deze tijd gewoonweg als een planeet ziet. Het is tevens ook de enige planeet die we zonder telescoop kunnen waarnemen. De eerste keer dat men langs de maan reisde was in 1959 door de Sovjetunie. De eerste keer dat men beeld en geluid kreeg was echter pas in 1966. In de jaren 60 ontstond er een soort race tussen de VS en de Sovjetunie. De Sovjetunie had namelijk al ·de eerste satelliet in de ruimte ( Spoetnik ) ·het eerste dier in de ruimte ( de hond laika ) ·de eerste mens in de ruimte ( Joeri Gagarin)

Nu had Amerika geen keus meer dan de eerste man op de maan te zetten. Door bepaalde technische mankementen kon de Sovjetunie er niet in slagen om datgene waar te maken. Dus de VS had eigenlijk gewonnen. In 1969 op de dag van 20 op 21 juli zette Neil Armstrong als eerste zijn stappen op de maan. Na hem waren er nog 11 astronauten die hetzelfde deden. Doordat er in de Amerikaanse politiek conflicten waren werd het hele project genaamd Apollo afgeschaft. Op 14 december in 1972 ging de laatste raket naar de aarde. En op dit moment is er geen enkel land die een bemande raket naar de maan wil sturen. De droom om daadwerkelijk bebouwing op de maan uit te oefenen, komt steeds dichterbij. In 1986 lanceerde Rusland de MIR. Dat is het grootste ruimtestation, dat komt echter ook, omdat Amerika zich nu meer gingen richten op de ontwikkeling en de verbetering van een vaker gebruikte spaceshuttle/ruimteveer. Na de Koude Oorlog begonnen de Russen en de Amerikanen samen te werken wat betreft spacetravel. De VS was met name erg gespecialiseerd in de spaceshuttles, terwijl de Russen veel van de ruimtestations afwisten. Nu in deze tijd wil men stemmen om het ruimtestation MIR te vernietigen, 1 van die reden is dathet wel erg oud begint te worden.

DE MIR

De Mir is een ruimtestation van Rusland, waar Russische astronauten, ook wel kosmonauten genoemd soms wel meer dan een jaar wonen en werken. Af en toe komt er een ruimtecapsule of de space shuttle langs om nieuwe voorraad of personeel te brengen. Ook astronauten uit andere landen komen zoms op bezoek om samen proeven te doen in de ruimte of om reparaties uit te voeren.

De Mir zweeft op zo’n 350 km. boven het aardoppervlak. De Mir is een reusachtig ruimtevaartschip en het grootste deel ervan bestaat uit een besturingscentrum en een woongedeelte voor astronauten.

De Mir is onder andere zo speciaal omdat het zes koppelingsplekken heeft waar verschillende andere soorten shuttles zich aan vast kunnen maken. Dit ruimtestation is uitstekend geschikt voor een langer verblijf door ruimtevaarders, de Rus Valeri Polijakov heeft het record in handen met een verblijf van 437 dagen aan boord van de Mir.

WUBBO OCKELS

We willen ook enige info geven over de enige Nederlandse ruimtevaarder die ooit met een shuttle is meegeweest: Wubbo Ockels (Almelo 28 maart 1946) is een Nederlands wetenschappelijk ruimtevaarder, hij studeerde wiskunde en natuurwetenschappen in Groningen, waar hij in 1978 promoveerde. Tot die tijd verrichtte hij als wetenschappelijk medewerker aan het Kernfysisch Versnellers Instituut (KVI) te Groningen onderzoek naar o.a. het verval van gammastralen in nucleaire systemen. In 1978 werd Ockels door de European Space Agency (ESA) geselecteerd om mee te werken aan het Spacelab-ruimteprogramma, waarin ESA met de Amerikaanse NASA samenwerkte. In 1980 en 1981 volgde hij de astronautenopleiding in het Johnson Space Center in Texas. Bij de eerste Spacelab-vlucht in 1983 onderhield hij op aarde het contact tussen de bemanning en de wetenschappers in het vluchtleidingscentrum. Zelf maakte hij, als eerste Nederlander, zijn eerste ruimtevlucht tussen 31 okt. en 6 nov. 1985 met de Space Shuttle Challenger, tijdens welke hij de verantwoordelijkheid over de meetapparatuur van het Spacelab-D-1 droeg. Sinds 1986 werkt Ockels bij het ruimtevaartcentrum ESTEC in Noordwijk.

SAMENVATTING/CONCLUSIE

Zoals we in deze Practische Opdracht hebben laten zien bestaat de ruimtevaart uit verschillende onderdelen, de satellieten spelen een belangrijke rol en ook de machtsspelen tussen Wereldmachten duurt voort.

We hopen dat we in deze P.O. een duidelijk antwoord op onze onderzoeksvraag hebben gegeven, ondanks dat er nog vele factoren in de ruimtevaart een belangrijke rol spelen. Zo zijn we onder andere tot de conclusie gekomen dat het nog niet zo makkelijk is om astronaut te worden en dat je er veel voor over zult moeten hebben, ook door de zware lichamelijke eisen die van je verwacht worden.

We hopen dat we door deze kort maar krachtige samenvatting duidelijk hebben kunnen maken wat er allemaal in de Ruimtevaart omgaat.

Wij zelf hebben dan ook een duidelijk antwoord op onze onderzoekvraag gekregen, die luidde: Wat is het belang van spacetravveling en wat houdt het in?

Ons antwoord op die vraag is: Spacetravelling is nodig omdat we zo veel technieken via satellieten kunnen laten lopen en we zo dingen kunnen bereiken die wie via de “grond” nooit zouden kunnen behalen, denk aan de verschillende vormen van telecommunicatie. Het houdt eigenlijk in dat er vanaf aarde onderzoeken in space worden gehouden en dat een spacetravel eigenlijk, simpel gezegd, een reis naar het heelal is om daar duidelijkheid te krijgen over verschillende technische projecten en wetenschappelijk onderzoeken waarbij verschillende landen steeds als eerste proberen een technische ontwikkeling te maken.

BRONNEN

-www.estec.esa.nl/outreach/kwispel/about_wubbo.html -www.xs4all.nl/carlkop/astronau.html -www.xs4all.nl/carlkop/maankoor.html -www.xs4all.nl/carlkop/astronet.html -www.xs4all.nl/carlkop/astroeng.html -Encyclopedie Encarta 1998 -Hoofdboek ANW Solar