Alevitisme

Alevieten
Van deze groep Moslims zijn er zo’n 100.000 in Nederland. Ze kenmerken zich door een zekere verlichting in het denken, een soort van ‘vrijzinnigen’ onder de Moslims dus. Velen vinden hen geen Moslim maar iemand die Allah en zijn Koran accepteert en Mohammed als zijn profeet ziet is een Moslim. Ze komen vooral uit Turkije en komen voort uit de Sjiietische stroming. Bij het Alevitisme gaat het hen om het innerlijk aspect van religie. Ze gaan niet naar een moskee, maar hebben zo hun eigen ruimten om met elkaar God te voelen als gemeenschap. Daar dansen ze traditionele dansen, en zingen religieuze liederen over de liefde, de wanhoop, de natuur, e.d., en ze eten en drinken samen. Voorschriften zijn voor hen dus niet van belang; “ je bidt voor jezelf en niet om anderen te tonen hoe gelovig je bent. Je hoeft niet richting Mekka te bidden of in een moskee. God is overal, net als lucht of water, je kan het niet zien of vasthouden, maar je voelt het wel\". Alevitisme kenmerkt zich dus door een zeker pantheïsme (leer dat alles God is). God is overal , de hele wereld is een manifestatie van God, en God zit dus ook in jezelf. Daarom verdient, in hun ogen, ook ieder mens respect en moet hij worden geaccepteerd zoals hij is, ongeacht zijn afkomst, geloof of seksuele geaardheid. Zoals de leraar van het Alevitisme Haci Bektas Veli zegt: \"Beschaam niemand vanwege zijn natie of cultuur\". Ook zegt hij: \"Gelovige en ongelovige zijn beiden van dezelfde druppel geschapen, op het niveau van God zijn beiden van gelijke waarde\" en \'Wees de meester over je handen, tong en lusten\', dit is te verklaren als; blijf van dingen af die niet van jou zijn, roddel niet, en wees niet te hebberig. Verder staan vooral ‘verdraagzaamheid’ en ‘tolerantie’ bij hen in een hoog vaandel. Ze geloven dat Allah/God de wereld heeft geschapen, maar deze God legt geen absolute geopenbaarde leer aan de mensen op die ze slechts te volgen hebben. Vrouwen en mannen zijn gelijk bij hen, een jong aangeleerd respect voor de menselijkheid van de ander (in plaats van de seksuele soort), zorgt voor een innig contact tussen mannen en vrouwen zonder ook maar iets van seksuele aard te hebben. Meisjes lastig vallen past in het geheel niet bij de jonge Alevietische jongen b.v. Ze zijn in wezenlijk democratisch in politiek opzicht.

Het is kort en krachtig samen te vatten d.m.v. deze kenmerken: Alle Alevieten delen dus de volgende standpunten, die de basis vormen van hun religieuze belevingswereld: - een pantheïstisch visie op het universum en het leven (\'het goddelijke dat alles omringt\') - nadruk op het individu (zelfbeschikkingsrecht, individuele vrijheid) - gelijkwaardigheid (Van man en vrouw! Van volkeren en culturen! Van seksuele geaardheid!) - de mens is een met moraal en ethiek bezegend wezen (juist gedrag ligt bij de mens zelf en niet in een zogenaamd heilig boek, dienst of ritueel! Te alle tijden is de mens zelf verantwoordelijk voor zijn daden en kan deze niet op een ritueel of een hogere macht afwenden).

Deelvraag 3: Worden de Alevieten en de Soennieten gelijk behandeld in de Turkse samenleving?

Met name door het sterker worden van de Alevietische beweging in Turkije en Europa, traden de Alevieten steeds meer op de voorgrond. Ze eisten zelfstandigheid en gelijkstelling en vrijheid voor alle geloofsopvattingen. Tot 1980 vormden de Alevieten de ruggengraat van verschillende linksgeoriënteerde stromingen en partijen. Hierdoor waren ze de extreemnationalisten een doorn in het oog. De Alevieten waren naast de socialisten en de communisten dan ook het belangrijkste aanvalsdoel voor de MHP ( een extreme nationalistische partij). Over het algemeen zijn Alevieten een lange tijd onderdrukt. Het Alevitisme had zich niet kunnen laten accepteren omdat het afwijkt van het Soenniisme. We weten dat er in Turkije geloof en de Staat twee verschillende dingen zijn, maar in de praktijk blijkt het niet altijd zo te zijn.Er hebben zich in Turkije verschillende gebeurtenissen afgespeeld. Er zijn in de plaatsen zoals: Maras, Malatya, Gazi, Çorum en Sivas veel aanvallen op Alevieten geweest en vele zijn vermoord, op deze gebeurtenissen heeft de overheid niet veel kunnen doen of heeft er niet veel aan gedaan. Een democratisch land hoort geloof en de Staat van elkaar te scheiden, maar de extreme nationalisten en de extreme moslims zijn hier fel op tegen. We leven nu in 2004 en er heerst nog steeds een ongelijkheid en die zal er ook altijd blijven. Alevieten zijn namelijk in de minderheid. Veel mensen vinden het Alevitisme maar vaag. Aan de ene kant hebben ze ook gelijk, want vele Alevieten weten zelf niet wat ze precies zijn. Zodat ze anderen ook geen informatie over hun religie kunnen geven. Als je, je eigen geloof niet kan verdedigen zul je bijna nooit geaccepteerd worden.

Hoofdvraag: Hoe heeft het Alevitisme zich sinds de 9e/10e eeuw tot het heden ontwikkeld?

Het Alevitisme heeft met de komst van de oprichter van het Bektashisme, Haci Bektas-i Veli, een versneld proces van \"volwassenwording\" doorlopen. Dit proces leidde tot een humanistische traditie met als belangrijke centrale elementen liefde en tolerantie, wetenschap en verstand. Volgens de Alevieten zijn Ali en Haci Bektas-i Veli de twee grote Pir\'s (spirituele leiders) van het Alevitische geloof. Tot de dertiende eeuw had het Alevitisme een meer Islamitische identiteit, met de komst van Haci Bektas-i Veli veranderde dit echter. Het Alevitisme vermengde zich met de eerder in Anatolië aanwezige culturen en geloven tot een samenvatting. Het Alevitische denkgoed heeft op de eerste plaats met Haci Bektas-i Veli en later zijn Derwisjen en opvolgers meer vorm, inhoud en wijsheid gekregen. Na deze ontwikkeling handelden en leefden de mensen meer in navolging van de ratio in plaats van het boek (de Koran). Door de eeuwen heen zijn er Alevitische dichters/zangers geweest, die de Alevitische denkwijze verkondigd hebben. Een van de grootste onder hen was Pir Sultan Abdal, die in de 16e eeuw leefde. Hij was een groot vrijheidsstrijder die streed tegen onrecht en bedrog en vrede en liefde predikte. Zijn gedichten worden nog steeds veel gelezen door de Alevieten. Yunus Emre (13e eeuw) is een andere belangrijke dichter voor de Alevieten. Ook zijn gedichten en filosofie leven nog altijd voort en zijn nog altijd modern. Alevieten zijn lange tijd niet in de openbaarheid getreden. Dat is sinds het einde van de jaren tachtig veranderd. Sindsdien zijn in Nederland, Duitsland en ook Turkije Alevitische verenigingen opgericht. In Nederland zijn ongeveer 25 verenigingen, de meeste in de grotere steden. De verenigingen organiseren diverse activiteiten en hebben ook als doel informatie te geven over de huidige achtergronden, de geschiedenis, het geloof en de gewoonten van de Alevieten.

Bronnen: - Boek : ISBN 975-7059-02-1 / 2e druk 1997 Gülag Öz - Islamiyet Türkler ve Alevilik Blz. 25 t/m 40 en blz. 117 t/m 127. - Boek: Ali Yildirim- Ateste Semah Durmak 1e druk: 1993 Uitgever: Yurtkitap yayin. - www.pirsultan.nl/alevitismehoe.html - www.alevieten.nl - www.xs4all.nl/~afa/comite/boek/h8.html