De moord op John F. Kennedy

Inhoudsopgave

Om te beginnen Zijn leven in het kort Hoe is hij vermoord? Wie kunnen de moordenaars zijn? De mogelijke redenen voor de moord
Het Warren-raport De doofpot Wat Kennedy voor (de) Nederland(se politiek) betekend(e) Kennedy`s uitvaart in Nederland Slot Bronvermelding Moeilijke woordenlijst

Om te beginnen John F. Kennedy, een naam die ik vaak heb horen vallen, maar wat wist ik nou precies van hem? Eigenlijk niets, oké, ik wist wel dat hij president van Amerika was en dat hij in 1963 is vermoord. Deze interessante man was veel op het nieuws omdat het precies 40 jaar geleden was dat hij zijn dood vond. Op dat moment besloot ik dat ik meer over zijn dood wilde weten. Vandaar dat ik hier mijn werkstuk over wilde doen.

Woorden met een sterretje (*) worden uitgelegd in de moeilijke woordenlijst.

Zijn leven in het kort… John F. Kennedy (1917-1963) was de 35ste president van de Verenigde Staten van Amerika. Hij dankte zijn populariteit vooral aan zijn optreden tijdens de Cuba-crisis en zijn sterke verschijning op de televisie.

John Fitzgerald Kennedy werd geboren in Brookline, Massachusettes als tweede kind in een katholiek gezin met negen kinderen. Drie van deze kinderen zouden later de politiek in gaan, namelijk John, Robert en Edward. Vader Joseph Patrick Kennedy was een rijke zakenman.

John ging in 1935 studeren aan de Princeton University, maar doordat hij ernstig ziek werd moest hij al vroeg stoppen. Een jaar later ging hij gewoon verder, maar deze keer aan de Harvard universiteit.

In de Tweede Wereldoorlog diende John in de Pacific. Na een schipbreuk in 1943 werd hij wegens \'opvallende moed, uithoudingsvermogen en leidinggevende kwaliteiten\' onderscheiden met de US navy en de Marine Corps Medal. Na de oorlog werkte hij als verslaggever bij de uitgever Hearst, maar hij besloot al snel dat hij toch liever de politiek in ging.

Op 29 jarige leeftijd werd hij gekozen voor het Parlement. Hij diende drie termijnen in het House of Representatives en stelde zich in 1952 kandidaat voor de functie van Senator van Massachusettes. Tijdens deze verkiezing versloeg hij zijn tegenstander Henry Cabod Lodge.

In 1953 trouwde John met Jaqueline Lee Bouvier (hiernaast afgebeeld op de cover van het tijdschrift “LIFE”). Het stel kreeg drie kinderen, dat waren: Caroline (1957), J John(1960) en Patrick (1963, maar overleed na twee dagen). In 1956 slaagde Kennedy er niet in om Stevenson`s running mate (tweede man) te worden. Deze nederlaag was een goede test voor zijn volgende campagne, want zijn populariteit begon te groeien. In januari maakte Kennedy bekend, dat hij zich verkiesbaar zou stellen voor de komende presidentsverkiezingen. Hij werd genomineerd door de Democraten en koos Johnson als running mate.

John F. Kennedy versloeg Richard Nixon met een klein percentage voorsprong en kon zo de eerste katholieke president van Amerika worden. Zijn slogan “Let`s get this country moving again” (Laten we ons land weer in beweging brengen) en zijn goede uitstraling overtuigde veel televisie kijkers.

In 1961 ontdekte de geheime dienst van Amerika de opbouw van een nucleaire* raketbasis op Cuba. Onmiddellijk eiste Kennedy de ontmanteling van deze basis. Hij stelde een blokkade van Cuba in, zodat Russische schepen het eiland niet meer konden bereiken. Na 13 dagen maakten de Russen bekend, dat de wapens zouden verdwijnen en de wereld kon opgelucht ademhalen: Nooit eerder was een atoomoorlog zo reëel geweest. Binnen een jaar ondertekenden Rusland, Groot–Brittannië en de VS met betrekking tot het testen van atoomwapens.

Kennedy was de jongste president die ooit door de Amerikanen was gekozen. Doordat hij overleed na een aanslag in Dallas op 22 november 1963, heeft hij politiek gezien weinig daden verricht.

Hoe is hij vermoord? Kennedy werd op 22 november 1963 vermoord. Op de negende november 1963 wilde de president een rondrit door miami maken, maar die werd afgelast wegens serieuze aanwijzingen voor een moordaanslag op deze bijzondere man. De aanwijzig was een bandopname van een telefoongesprek waarop gesproken wordt over een eventuele moordaanslag, afkomstig van een FBI-agent uit de stad. Later kreeg men bericht dat de moordaanslag ook plaats zou kunnen vinden op 22 of 23 november in Dallas. Hiervoor werden er, achteraf gezien niet genoeg, maatregelen genomen: er werden meerdere ambulances en politiemotors ingezet, zodat ze konden ingrijpen wanneer dat nodig zou kunnen zijn. Ook werd de route nog op het laatste moment gewijzigd, terwijl deze al stond afgedrukt in de kranten. De stoet ging nu via Harwood Street naar Elm Street, langs het hoofdbureau van de politie, naar Field Street en van daaruit verder naar Dealy Plaza. Deze nieuw geplande route was veel minder veilig dan de eerste, de auto moest nu namelijk een scherpe hoek maken waar bij de auto bijna tot stilstand kwam. John reed samen met zijn vrouw in een open wagen, dit om maximaal contact met het publiek te kunnen hebben. Deze wagen had natuurlijk wel gevolgen voor de veiligheid, die ging een heel stuk achteruit. Dat de route werd veranderd was nou niet bepaald logisch, want de route nam meer tijd in beslag en de president had een druk programma. Ook zouden er langs Elm Street niet veel mensen staan, omdat de route eerst langs Main Street gepland was. Ondanks dit alles liet men de stoet gewoon doorgaan… Eenmaal bij Dealey Plaza in de buurt vonder er rare gebeurtenissen plaats. Een man viel rollend op de grond vanwege een zeer ernstige epilepsieaanval. Hij trok de aandacht van de pers en van gevangenen, die vanuit hun gebouw een perfect uitzicht hadden op het boekenmagazijn (de plaats van waaruit de president werd beschoten). Diverse getuigen in de gevangenis verklaarden later twee of drie mannen met geweren gezien te hebben op de bovenste etage van het depot. Ze konden die mannen een beetje beschrijven. De aandacht van de meeste mensen en van de gevangenen, lag bij de ziekenwagen die zeer snel bij de epilepticus was. Die ambulance was eigenlijk bedoel om de president bij een eventuele moordaanslag met spoed naar het ziekenhuis te brengen. Er waren veel mensen van hun plek en waren bij de epilepticus gaan kijken. Waardoor er bijna geen toezicht meer op Kennedy was. Toen gebeurde het (zie op volgende blz. een kleine plattegrond van de plek waar de moord heeft plaatsgevonden). Wanneer de stoet op Elm Street reed klonken er vier schoten, die gericht waren op het hoofd van Kennedy. In drie seconden spatte het hoofd van Kennedy uit elkaar. Overal was paniek en geschreeuw. Gouverneur Collany was ook getroffen en verloor zijn bewustzijn. Binnen zes minuten bracht de Lincoln (de auto waar Kennedy in reed) president Kennedy naar het ziekenhuis. Jacqueline hield haar man stevig vast en ze hield de resten van zijn hoofd op schoot. Daarna werd de president op een brancard gelegd en werd hij naar Trauma Kamer I gebracht, waar hij om 12:55 overleed… Vlak hierna werd het nieuws bekend gemaakt, maar bijna niemand kon geloven dat deze zo belangrijke en bijzondere man was vermoord. De schoten kwamen volgens enkele toeschouwers vanuit een raam uit het schoolboeken depot. Anderen hoorden de schoten komen vanachter een houten hek. Vanachter het houten hek was rook gesignaleerd, en een schaduw van een man met een geweer.

Tijdens de schoten, ging iedereen op de grond liggen om dekking te zoeken. Een getuige zag een man met een geweer wegrennen, en wilde deze man achterna gaan, maar ze werd tegen gehouden door de geheime dienst. De vrouw zag ineens een politieagent met een geweer. Wat moest die man als enige agent met een geweer? Zou hij soms geschoten hebben?

Op de volgende blz. is er een gedetailleerde foto te zien van de weg waarop Kennedy is vermoord. Ook is er een foto waarop je de aankomst van de president en zijn vrouw in Dallas ziet.

Wie kunnen de moordenaars zijn? Zoals iedereen wel weet is het nog steeds niet helemaal bekend wie nou de echte moordenaar is. Er zijn echter wel heel veel vermoedens, maar zekerheid is er niet. In dit hoofdstuk gaan we de mensen bekijken wie het allemaal gedaan zouden kunnen hebben. Volgens het Warren-rapport (hierover vertel ik later meer) is Lee Harvey Oswald de moordenaar, de 24 jarige Oswald was een ex-marinier. Er zijn echter tal van aanwijzingen die niet wijzen op Oswald, maar op anderen en op samenzweringen.

Oswald zou de president en Conally hebben neergeschoten vanuit het hoekraam van het schoolboeken depot. Hij werkte daar en was een communist*. Ook heeft hij een tijdje in Rusland gewoond tijdens het communisme daar, maar hij is later weer terug verhuisd, omdat hij liever in de VS wilde wonen. Er werd beweerd dat er in de kamer van Oswald een kaart was aangetroffen met de route die de open wagen van John Fitzgerald Kennedy aflegde en daarop aangegeven de kogelbaan vanuit het boekenmagazijn naar de auto van de president. Oswald ontkende echter alles. Er waren ook duidelijke bewijzen dat hij de moord juist helemaal niet gepleegd zou hebben. Toen de opzichter van het boekenmagazijn naar het gebouw toe reed, omdat men daar kogels vandaan had zien vliegen zagen ze Oswald in de personeelskantine zitten met een cola.Terwijl als hij de moord gepleegd zou hebben, hij ergens bij de 5e verdieping had moeten zitten, omdat vanuit een raam op die etage de moord gepleegd zou zijn. Oswald zag er niet oververmoeid en bezweet uit, maar hij maakte juis een erg kalme indruk. Hij was dus niet buiten adem en de liften waren geblokkeerd, dus zou Oswald in extreem korte tijd naar beneden moeten zijn gerend om vervolgens een flesje cola uit de automaat te trekken. Dat was niet mogelijk in nog geen twee minuten. Lee Harvey Oswald stond met zijn geweer op een foto (boven deze stuk tekst te zien), en als je met dat geweer een moord wil plegen, ga je er zeker niet mee op de foto staan. Verder waren er nog enkele bewijzen dat hij de moord niet gepleegd zou kunnen hebben. Ondanks alle sterke bewijzen dat Oswald de moordenaar was, is er echter een zee van feiten die aantonen dat er iets anders gebeurt moet zijn. Zo is er bijvoorbeeld in het vorige hoofdstuk vertelt dat een getuige een schaduw had gezien van een man met een geweer. Daar wou ze achterna gaan maar ze werd tegengehouden door een agent die als enige (!) een pistool bij zich had. Dat riep ook weer vragen op. Waarom was hij hier? Wat had hij daar te zoeken? Waarom had hij als enige agent in de omtrek een geweer bij zich? Die politie nam haar fototoestel ook af voor “onderzoek”. Er werd haar gevraagd of ze haar mond wilde houden en terug te gaan. De getuige werd na de moord alleen nog maar geïntimideerd*, zoals vele getuigen van de moord. Van haar fototoestel heeft ze nooit meer iets gezien. Haar foto toestel had bewijs materiaal kunnen bevatten. Dus de agent en eigenlijk de rest van het korps werden ook al een beetje verdacht. Maar er was nog iemand die verdacht werd, een zekere Jack Lawrence, die in oktober op grond van schriftelijke referenties* een verkopers baantje had gekregen in een autobedrijf in het centrum van Dallas. Dit autobedrijf lag toevallig aan de straat waar een paar weken later de moord zou plaatsvinden.

Op de ochtend voor de moord verliet Jack Lawrence de zaak omdat hij zich ‘niet lekker voelde’. Hij nam de testwagen van een collega mee. Een half uur later kwam hij zwetend en met vuile kleren terug op zijn werk, maar zonder auto. Hij verklaarde zijn nerveuze gedrag met heb smoesje (?) dat hij het zo erg vond dat de president vermoord was. Hij had de wagen ergens in de stad geparkeerd, omdat hij door de verkeersdrukte geen kant op kon. Zijn collega’s vonden de auto direct achter de houten schutting op de parkeerplaats, waar waarschijnlijk één of meerdere schoten vandaan waren gekomen. De politie ondervroeg hem, maar hij werd weer vrijgelaten. De volgende dag heeft hij het bedrijf verlaten en is nooit meer teruggekomen… Dan de laatste verdachte die ik heb kunnen vinden is toenmalig vice-president Johnson, de man die na Kennedy president werd. Hij werd in hetzelfde vliegtuig beëdigd waar tegelijkertijd het lichaam van Kennedy in werd vervoerd. Het schijnt dat hij raar gedrag vertoonde in Dallas, zelfs al voor de moord. Volgens Madeline Brown, die 20 jaar lang Johnsons vriendin was, had hij haar ruimschoots voor de moord al verteld dat deze in Dallas plaats zou vinden. Het was Johnson geweest die zich hoogstpersoonlijk had bemoeid met de wijzigingen in de rijtour van Kennedy door de stad. Volgens Yaborough, die bij Johnson in de auto zat, had de vice-president vlak voordat de fatale schoten vielen opvallend lang gebukt, terwijl hij met een kleine walkietalkie aan zijn oor zat te luisteren. Na de moord liet Johnson de limousine gelijk naar Washington rijden. Het interieur en de ramen werden op zijn instructie meteen vernieuwd en de limousine werd gelijk schoongemaakt, waardoor allerlei bloedsporen, kogelresten en inslagen (dus ook bewijsmateriaal) in één klap werden weggevaagd. In het ziekenhuis gedroeg Johnson zich ook al vreemd, want op het moment dat Johnson het nieuws van de dood te horen kreeg, liet hij zijn vrouw heel gewoon de precieze tijd opschrijven terwijl de meeste mensen op dit nieuws heel erg emotioneel reageerden. Dit was slechts een deel van Johnsons vreemde gedrag.

De mogelijke redenen voor de moord Niet alleen de moordenaar is onbekend, maar ook de redens zijn een groot vraagteken. Als Oswald zou hebben geschoten met andere Cubaanse schutters, dan konden ze geschoten hebben om bloedwraak te nemen op de president, die hen heeft verraden bij de Varkensbaai-invasie*. Toen Kennedy president was geworden werd hij binnen twee weken geconfronteerd met plannen die al onder de andere regering waren gemaakt; een invasie met Cubaanse ballingen op de Varkensbaai. Deze beslissing van Kennedy zou heel belangrijk worden. De CIA had er het volledige vertrouwen in, omdat het zes jaar eerder ook was gelukt bij Guatemala. De Cubaanse ballingen werden opgeleid in Guatemala en werden op 10 april 1961 naar Puerto Cabezas in Nicaragua overgebracht. Het was de bedoeling om van hieruit de invasiebrigade drie stranden in de varkensbaai te laten bezetten. Kennedy zei, dat het om een strijd gaat tussen de Cubanen en niet tussen Amerika en de Cubanen. Dit was niet de waarheid, want de invasie was op initiatief en met steun van de CIA op de been gebracht. 48 uur voor de invasie werden er bombardementen op de Varkensbaai uitgeoefend, maar Fidel Castro had nog genoeg over om de invasie tegen te gaan. Op zondag 16 april 1961 moest Kennedy beslissen of de invasie door moest gaan. Hij gaf toestemming en een paar uur later maakten de troepen zich klaar om aan land te gaan. Toen de invasie begon en de ballingen aan land waren, kregen ze niet veel steun van de bevolking. De kust waar ze aan land moesten was ook een en al rif, zodat het erg moeilijk werd. Het gebied van de invasie was ook veel minder eenzaam dan verwacht. De tijd van de invasie was ook ongunstig voor een aanval vanuit de zee, 2:30 uur. De invasiemacht had het slecht te verduren en kwam op de kust een overmacht van 300 tegen 1 tegen. De bevoorradingsschepen van de ballingen waren de lucht in geschoten door de luchtmacht en zo ging het er steeds slechter uitzien. Kennedy besloot versterking te sturen; bommenwerpers en straalvliegtuigen. Deze laatste reddingpoging had belachelijk weinig effect. Het werd een glorieuze overwinning voor Fidel Castro. Kennedy zei: \"Hoe heb ik toch zo de koers kunnen kwijtraken? Mijn hele leven ben ik verstandig geweest niet op het oordeel van deskundigen af te gaan. Hoe heb ik zo stom kunnen zijn ze hun gang te laten gaan?\" Na deze gebeurtenis was het merkwaardig dat de populariteit van Kennedy was gestegen. De Texaanse oliemiljonairs haatten Kennedy intens, omdat hij de uitgebreide exploratie* van de olievelden wilde indammen en onvoldoende opkwam voor hun oliebelangen in Vietnam. Er kunnen ook nog andere redenen zijn, waar ik eigenlijk niet in geloof. Kennedy was een grote rokkenjager. Hij had in zijn hele leven ongeveer 1200 vriendinnetjes gehad. Sommige had hij op een gemene manier gedumpt. Sommige denken dat dit ook een reden geweest kan zijn, ikzelf denk echter van niet. Er gaan ook geruchten dat Kennedy’s vader bij de verkiezingen vakbondsleiders van de Maffia omkocht zodat ze op zijn zoon zouden stemmen. Iemand zou daar achter zijn gekomen, en die zou het niet eerlijk hebben gevonden, en gevonden hebben dat Kennedy te veel macht had en daarom een samenzwering had met de FBI om Kennedy te laten vermoorden. John F. Kennedy was iemand die voor gelijke rechten stond voor wit en zwart. Hij wilde de slaven enzovoort gelijke rechten geven, en dat vonden de hogere lieden niet zo leuk. Ze waren jaloers, en dat kan dus ook een reden zijn geweest dat Kennedy om het leven werd gebracht… Maar niets is zeker…

Het Warren-rapport Omdat de hoofdverdachte van de moord zélf was vermoord (Lee Harvey Oswald), zou er nooit een proces komen die de waarheid boven tafel zou brengen. Daarom stelde Lyndon B. Johnson, voormalig vice-president, een commissie samen die de moord moest onderzoeken. Deze commissie stond onder leiding van opperrechter Earl Warren en heeft ruim een half jaar onderzoek gedaan naar de moord. Op 24 september 1964 werd het rapport overhandigd aan president Johnson. Volgens de commissie-Warren handelde Oswald alleen en was er geen enkele sprake van een samenzwering. In eerste instantie werd het rapport enthousiast ontvangen en bewonderde men de inzet van de commissie. Enkele jaren later echter werden het rapport en de werkwijze van de commissie met de grond gelijk gemaakt. Eén van de omstreden theorieën van het rapport is de één-kogel-theorie. Volgens de commissie-Warren waren er drie schoten afgevuurd vanuit de vijfde verdieping van het schoolboekendepot. Eén doorboorde Kennedy’s nek en hals, een andere zorgde voor de wonden van gouverneur Conally en nóg een andere de fatale hoofdwond van Kennedy. De commissie had echter èèn kogel over het hoofd gezien, de kogel die zijn doel miste. Deze kogel raakte de president niet, maar een stoeprand, waardoor het opspringende cement de burger James Tague verwondde. Uit onderzoek van de Zapruder-film, amateuropnamen van de moord op Kennedy door de burger Abraham Zapruder, wist men bij welke beelden Kennedy en Conally getroffen werden. Men kon niet precies vaststellen wanneer Kennedy voor het eerst geraakt werd, omdat zijn hoofd tijdelijk achter een verkeersbord verdween. In beeld 225 lijkt het of Kennedy voor het eerst wordt geraakt, omdat hij plotseling naar zijn keel grijpt. Conally wordt waarschijnlijk pas in de beelden 237 en 238 geraakt. Het tijdsverschil tussen de momenten waarop Kennedy en Conally worden getroffen bedraagt volgens de film zo’n 1,6 seconden. Lee Harvey Oswald moet dus in die tijd twee keer hebben geschoten, terwijl dit vrijwel onmogelijk was. Zelfs de beste schutters van de FBI hadden met hetzelfde type geweer ongeveer 2,3 seconden nodig bij de reconstructie om twee maal te schieten. Bovendien was het vanuit de zesde verdieping van het boekendepot erg moeilijk in korte tijd twee maal doel te treffen. Ook stond Oswald, hoofdverdachte van de moord op Kennedy, bekend als een matige schutter. Uit de reconstructie kon men dus concluderen dat er twee mogelijkheden waren: • Kennedy en Conally werden beide door dezelfde kogel getroffen • Er waren twee schutters
Omdat het rapport anders waardeloos was, koos de commissie-Warren voor de eerste mogelijkheid die beter bekend staat als de één-kogel-theorie. Bij deze mogelijkheid kwam de commissie weer in de problemen, want één van de drie kogels had zijn doel gemist. Daardoor bleven er nog twee kogels over waarvan er één zorgde voor de fatale hoofdwond van Kennedy. De andere kogel zou dan voor de mogelijk niet-fatale verwondingen van Kennedy hebben gezorgd én voor de verwondingen van Conally. Volgens de commissie was dus één kogel verantwoordelijk voor vier wonden: • Eerst Kennedy’s rugwond en halswond •Daarna Conally’s rugwond in de buurt van z’n rechteroksel waarbij de vijfde rib werd gebroken • Vervolgens de wond van Conally’s rechterpols waarbij het spaakbeen werd doorboord • Tenslotte de oppervlakkige verwonding aan het linkerdijbeen van Conally
Deze één-kogel-theorie riep weer veel kritiek op, omdat de kogel dan meerdere malen van richting zou veranderen in plaats van gewoon rechtdoor te vliegen. Bovendien zat Conally niet in het verlengde van Kennedy, maar voor hem. Als er dan vanuit de vijfde verdieping van het boekenmagazijn werd geschoten, dan zou de kogel Kennedy’s keel doorboren en vervolgens aan de linkerkant van Conally passeren in plaats van hem te treffen in de buurt van z’n rechteroksel. De Zapruder-film speelde ook een zeer belangrijke rol bij de één-kogel-theorie. Omdat volgens de commissie zowel Kennedy als Conally door dezelfde kogel werden geraakt, moest men het eerdergenoemde tijdsverschil van 1,6 seconden verklaren tussen de momenten waarop beide personen geraakt werden. De commissie gaf hier voor als argument dat Conally een late reactie vertoonde op zijn verwondingen. Als men de Zapruder-film bekijkt, wordt daar uit duidelijk dat Conally een cowboyhoed vasthoudt in zijn rechterhand. Het is volgens onderzoekers onmogelijk dat Conally de hoed vast kon blijven houden, omdat zijn zenuw zwaar beschadigd werd toen de kogel zijn rechterpols doorboorde. Ook Nelly, de vrouw van gouverneur Conally, verklaarde dat haar man zelfs al reageerde voor zij het schot hoorde. Hieruit blijkt wel dat de ‘late reactie’ die de commissie-Warren als argument gaf volstrekte onzin was. Ook nu wist de commissie zich er weer uit te ‘redden’. Men besloot gewoon de Zapruder-film en de getuigenis van Nelly Conally als bewijsmateriaal te negeren. Zo hoefde men het tijdsverschil tussen de momenten waarop Kennedy en de gouverneur worden getroffen niet te verklaren. Bovendien hoeft de zeer bijzondere baan die de kogel zou schieten ook niet verklaard te worden; als men immers de film negeert, dan blijkt verder nergens uit dat Conally níet op één lijn zat met Kennedy. Ook de getuigenis van de gouverneur zélf heeft men niet gebruikt in het Warren-rapport. Hij vertelde tijdens zijn verklaring dat hij er absoluut zeker van was dat hij niet door het eerste schot werd getroffen. Pas bij het tweede schot voelde hij dat hij geraakt was. Door het bovengenoemde niet als bewijsmateriaal te gebruiken was het voor de Warren-commissie mogelijk om de theorie van ‘één kogel twee slachtoffers’ te behouden. Door de één-kogel-theorie hoefde men de conclusies van het rapport niet te wijzigen: namelijk dat Oswald alleen handelde en dat er geen sprake was van een complot. De conclusies die de Warren-commissie heeft getrokken over de moord op president Kennedy zijn waardeloos. Het rapport stond vol leugens en de onderzoeksmethode van de commissie deugde niet. Veel getuigen zijn niet gehoord door de commissie omdat zij de één-kogel-theorie onderuit konden halen waarop het hele rapport gebaseerd is. De conclusie van het Warren-rapport werd al vastgesteld voor het onderzoek begon; Oswald was de dader en van een samenzwering was geen sprake. Het lijkt erop dat het de bedoeling was van de Amerikaanse regering om de zaak in de doofpot te stoppen. Critici van het rapport zijn ervan overtuigd dat er wel degelijk sprake was van een samenzwering en dat Oswald niet de enige dader was.

De doofpot Nu de dader van de aanslag zogenaamd ‘bekend’ was, moesten er alleen voor worden gezorgd dat men er niet achter kwam wie de werkelijke schuldigen waren. Dat begon al voor de aanslag op president Kennedy. Zoals bijvoorbeeld al eerder genoemd: de FBI die een bericht binnen kreeg dat er een poging zou worden gedaan om de president te vermoorden. Dat bericht heeft de FBI niet bekend gemaakt maar stiekem achter gehouden. Ook werd er op de limousine geen beschermkoepel aangebracht, zoals normaal wel het geval was. Normaal gesproken zorgde de geheime dienst ervoor dat de ramen en daken van hoge gebouwen beveiligd waren zodat het niet mogelijk was om van daaruit te schieten. Dat was nu niet het geval geweest. Bovendien werd de route op het laatste moment gewijzigd; er zat nu een scherpe bocht in de nieuwe route waardoor de auto moest vertragen. Daardoor zou het voor schutters gemakkelijk zijn om Kennedy te raken. Na de aanslag werd ervoor gezorgd dat artsen in het Parkland Ziekenhuis niet de kans kregen om de autopsie* uit te voeren. Zo werd er voorkomen dat er belangrijke details over de moord aan het licht kwamen. In plaats daarvan werd het lichaam overgevlogen naar het Bethesda Marine Ziekenhuis. Toen het vliegtuig was opgestegen kon het officiële verhaal bekend worden gemaakt; de jonge communist Lee Harvey Oswald was de moordenaar van Kennedy. In het Bethesda Ziekenhuis werd de autopsie uitgevoerd door ‘een stel beginners’ die de bevelen moesten opvolgen van de FBI zodat er geen belangrijke informatie bekend werd. Veel bewijsmateriaal is ‘spoorloos verdwenen’, waaronder ook de hersenen van Kennedy. Aan de hand van de hersenen kon worden vastgesteld uit welke richting het fatale schot kwam. Daarna werd de kleding van gouverneur Conally schoongemaakt en zorgde men ervoor dat de limousine helemaal gereinigd werd zodat de sporen gewist werden. Vervolgens werden de vele getuigen geweerd of zelfs bedreigd. Verreweg het belangrijkste was de moord op Oswald door Jack Ruby. Deze man had zowel banden met de maffia, als met de FBI en CIA. Hij was naar alle waarschijnlijkheid ook in het complot verwikkeld. Het is onbegrijpelijk dat deze Ruby in de kelder kon komen van het politiebureau van Dallas om daar Oswald te vermoorden. Hij had geen perskaart en bovendien had men alles ‘goed beveiligd’. Het kan bijna niet anders dan dat hij door FBI en/of CIA naar binnen werd geholpen om daar Oswald het zwijgen op te leggen. Nu Oswald vermoord was, kon hij de werkelijk aanstichters niet meer aanwijzen. Wat was nu eigenlijk het doel van de moord op Kennedy? De moordenaars wilden dat het beleid nu drastisch gewijzigd werd. De Koude Oorlog moest weer hervat worden na de ontspanningspolitiek van Kennedy; Cuba en de Sovjet-Unie moesten hard worden aangepakt. De nieuwe president Lyndon Johnson vergrootte in tegenstelling tot Kennedy het defensiebudget en zorgde ervoor dat de situatie in Vietnam weer werd opgepakt. Dit resulteerde uiteindelijk in een lange en zinloze oorlog, waarbij veel Amerikanen stierven. Bovendien moest Amerika zich uiteindelijk terugtrekken, waardoor de superioriteit van de grootmacht werd aangetast. Achteraf kan men zeggen dat de moord op John F. Kennedy een zorgvuldig voorbereide staatsgreep is geweest door fanatieke anticommunisten*.

Wat Kennedy voor (de) Nederland(se politiek) betekend(e) Na de dood van President Kennedy, groeide zijn betekenis voor Nederland nog verder. Hij werd een inspiratiebron voor veel Nederlandse politici. “Vraag niet wat uw land kan doen voor u, maar vraag wat u kan doen voor uw land” is een uitspraak van JFK die ook Balkenende vaak aanhaalt. Iedere populaire politieke nieuwkomer in verkiezingstijd wordt vergeleken met John Kennedy. En rechts of links, nooit verwerpen zij die vergelijking – de titel ‘Nederlandse Kennedy’ is een erenaam. PvdA-fractieleider Wouter Bos werd met Kennedy vergeleken tijdens de laatste verkiezingen voor de Tweede Kamer. En Pim Fortuyn tijdens de voorlaatste. Dat was niet alleen omdat zowel Fortuyn als Kennedy slachtoffer werd van een politieke moord, maar ook omdat beiden uitblonken als debaters*, charisma* bezaten en het medium televisie in hun campagne heel goed wisten te gebruiken. De televisiedebatten tussen de vrolijke Pim Fortuyn en de zure Ad Melkert (PvdA) leken een harhaling van het debat in 1960 tussen de blakende* democraat Kennedy en de bleke republikein* Richard Nixon. Fortuyn vergeleek zichzelf graag met Kennedy. In Fortuyns werkkamer in het Palazzo di Pietro hing een portret van JFK. Hij bewonderde de Amerikaan enorm, tot aan de dood van Kennedy toe: “Dat is een mooie dood, dan maak je geschiedenis”.

Het is geen wonder dat de Nederlandse politici graag worden vergeleken met deze man. Hij was met 43 jaar de jongste Amerikaanse president ooit, had een fotogeniek gezin, geld als water en werd door de gehele westerse wereld op handen gedragen. Geen president naar wie na zijn dood zoveel pleinen, straten en lanen in Nederland zijn vernoemd. D66-oprichter en minister van Staat, Hans van Mierlo (72) was de eerste Nederlandse politicus die werd vergeleken met John F. Kennedy. En wel door The New York Times. Dez krant publiceerde op de voorpagina een drie kolommen brede foto van Van Mierlo die met een bierflesje toast op zijn verkiezingsoverwinning op woensdag 15 februari 1967. “Minister Joseph Luns van Buitenlandse Zaken sprong uit zijn boord van jaloezie” zo zegt Hans van Mierlo nu. De D66 voerde op een ongebruikelijke manier campagne: i.p.v. de partij was de persoon van de lijsttrekker het middelpunt van de verkiezingscampagne. Deze ‘stijl’ was modern Amerikaans. Het was het begin van een trend die zou doorzetten, met als recente hoogtepunten de verkiezingen van 2002 en van 2003, die meer dan ooit draaiden om de t.v als het ‘promotiemateriaal’ voor hun partij.

“Kennedy staat voor veel Nederlanders symbool voor het aanbreken van een nieuwe tijd” zegt James Kennedy, overigens geen familie. Hij is een Amerikaans – Nederlands historicus aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Kennedy introduceerde de space-age en stond voor een Amerika waar iedereen, ongeacht ras, afkomst of religie, zich kan ontplooien. Dat idealisme* sprak jongeren in Nederland aan die de verzuilde samenleving als ‘te streng en met te veel regeltjes’ ervoeren en zich niet konden identificeren met het grijze, saaie establishment* dat Nederland bestuurde. In april 1963 roemde de 25-jarige prinses Beatrix het Amerikaanse vredeskorps dat zij had bezocht. Een korps van vrijwilligers voor ontwikkelingslanden. Idealistisch en heel ‘Kennedy-achtg’. “Oudere Nederlanders zagen Kennedy als de jeugdige krijger, omdat hij de Russen in de ruimte bestreed,” zo zegt ook James Kennedy. John Kennedy`s speech in Berlijn – “ich bin ein berliner” – gaf Nederlanders het gevoel dat Amerika garant stond voor de vrijheid van West-Europa. “We dachten toen nog dat Amerika een utopie* was, en Kennedy was daarvan de belichaming” aldus Alfon Lammers, emeritus hoogleraar Amerikaanse geschiedenis. ‘Een droomprins, een president zoals alleen Amerikanen die konden hebben: humoristisch, intelligent, met live persconferenties’. Stapels boeken vol kritiek op bijvoorbeeld zijn overspel, zijn niet verwezenlijkte beloftes en zijn verantwoordelijkheid voor de Cuba-crisis, deed en doet geen afbreuk aan Kennedy`s populariteit na zijn dood.

Zoveel als Kennedy betekende voor Nederland, zo weinig betekende Nederland voor Kennedy. Nederland was te klein om zijn aandacht te trekken. Tijdens een lunch met prinses Beatrix in Washington hield Kennedy het bij een plechtige lofuiting. Hij verwelkomde de prinses “omdat haar land nauw aan ons verbonden is met de NAVO en omdat het land dat zij vertegenwoordigt de oudste banden heeft met de VS en ons sommigen van de ijverigste en meest excellente burgers heeft gezonden.” Over de prinses: “Komend uit een oud land met een oud volk, is zij een intelligente jonge vrouw die wij bewonderen.” Als president zette Kennedy nooit een voet op Nederlandse bodem, wel als twintig jarige Harvard-student. Samen met zijn een jaar oudere vriend Lem Billings toerde Kennedy door Europa tijdens de zomer van 1937.

Kennedy`s uitvaart in Nederland Kennedy werd vermoord op 22 november 1963. Nederland vernam het nieuws om acht uur (in de avond) via het NTS- journaal De volgende ochtend werden er door het hele land herdenkingsdiensten gehouden, uit de radio klonk treurmuziek, mensen legden bloemen neer bij een portret van Kennedy bij de RAI in Amsterdam. De intocht van Sinterklaas ging niet door (tot groot verdriet van vele kinderen). Een zware delegatie* van prins Bernard, prinses Beatrix en minister Luns vertegenwoordigde Nederland tijdens de uitvaartplechtigheden in Washington. Veel Nederlanders dachten dat als Kennedy niet was vermoord alles anders, beter was gegaan. Dat hij een oplossing had geweten voor bijv. Vietnam. Daarmee was de Kennedy- mythe geboren. ‘De president betekende na zijn dood meer voor Nederland dan in leven’… Slot Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat ik meer over deze veelbesproken man wilde weten. Hiervoor heb ik van veel dingen gebruik gemaakt. Maar het meest bijzondere vond ik wel de kranten uit Amerika van de dag zelf (vindt u aan het einde). Er zijn mensen in Amerika naar ‘The Sixth Floor Museum’ geweest en die hebben allerlei spulletjes opgestuurd naar Nederland. Zoals bijvoorbeeld de twee kranten van de dag van de moord, een gids met veel plaatjes en interessante teksten en ansichtkaarten. Ik vond het heel erg leuk en boeiend om dit werkstuk te maken, maar dat kan ook bijna niet anders met dit onderwerp!

Bronvermelding

Internet = http://www.historyplace.com/kennedy/president.htm

Internet = http://www.msnbc.com/.../msnbc/TimeAndAgain/archive/jfk/dealey.asp

Boek = John F. Kennedy Door Martine Bartolomei.

Tijdschrift = Elsevier nummer 47 Museum= The sixth floor Museum at Dealey Plaza. T.V= een documentaire over de moord op Kennedy (RTL 5) (ging hoofdzakelijk over de ”Zapruder film”)

Krant = De Telegraaf van zaterdag 22 november 2003.

Moeilijke woordenlijst

nucleair(e) = in verband staand met atoomsplitsing

communist = iemand die het communisme aanhangt communisme is: stelsel van gemeenschappelijk bezit van productie- en consumptie middelen.

intimideren = bang maken en aldus proberen iets gedaan te krijgen.

Referentie(s) = vermelding van personen die inlichtingen over iemand kunnen geven.

(Varkens-baai) invasie = (vijandelijke) inval met name gewapende inval in een land in massaal verband en meestal bij verrassing.

Exploratie = onderzoeking, doorzoeking met name veland tot het vinden van delfstoffen.

Autopsie = inspectie van een lijk voor het vaststellen van de doodsoorzaak, lijkopening lijkschouwing, sectie.

Anticommunisme = tegen het communisme.

Debaters = iemand die een debat (discussie) voert.

Charisma = persoonlijke uitstraling.

Blakende = stralende.

republikein = (in de VS) aanhanger van de Republikeinse Partij.

Idealisme = het geloof aan en het leven overeenkomstig een ideaal.

Establishment = de gevestigde orde; de personen die de gevestigde orde vormen en steunen.

utopie = onbereikbaar ideaal.

delegatie = afvaardiging; afgevaardigde commissie / overdracht of opdracht van bevoegdheid; overdracht van geld, van een schuld.