Valentijnsdag

Op 14 februari is het Valentijnsdag, een 'dag met een gouden randje'. Een dag om (anoniem) je liefde te verklaren aan iemand die jij in stilte bemint. Maar ook om je partner opnieuw te laten merken hoeveel hij of zij voor jou betekent. Of zelfs om 'bijzondere' vrienden te tonen hoeveel hun vriendschap je waard is.

Wat is de oorsprong?
Wij hebben zeven verschillende verhalen gevonden over de oorsprong van Valentijnsdag. De meest bekende is de volgende:

1. De oorsprong van deze dag der liefde is volgens velen te vinden bij priester Valentinus. Hij leefde in de derde eeuw na Christus in Rome. Hij verzorgde bejaarden, zieken en behoeftigen, gaf mensen wijze raad en zegende Christelijke huwelijken in. Dat laatste was echter een strafbaar feit in deze tijd!
Toen hij de blinde pleegdochter van Asterius, stadhouder van Rome, genas, bekeerde de stadhouder zich tot het Christendom en liet alle gevangen Christenen vrij. Dit was de druppel die de emmer deed overlopen voor keizer Claudius II. Op 14 februari 270 werd Valentinus gemarteld en onthoofd. Later werd hij door de kerk heilig verklaard en 14 februari werd een feestdag. Een andere legende over deze Valentijn verhaalt dat keizer Claudius II, de Romeinse soldaten verbood om te trouwen. Dan zouden ze misschien liever thuis blijven bij hun vrouw in plaats van te vechten in Claudius' oorlogen. Priester Valentijn negeerde deze regel en trouwde jonge stelletjes in het geheim. De woedende keizer ontdekte dit en hij nam Valentijn gevangen en bracht hem ter dood.

Hoewel dit verhaal van priester Valentijn een logische verklaring lijkt te zijn, vinden we verspreid over internet en in boeken veel andere verklaringen:
1. We hebben Valentijnsdag te danken aan de Romeinse priester Sint-Velten. Deze priester werd geslagen en onthoofd omdat hij het christendom niet wilde verloochenen. Voor het dochtertje van de gevangenbewaarder schreef hij de dag voor hij werd onthoofd, 13 februari 270, een liefdesbrief, welke hij ondertekende met 'Valentijn'.
De regel 'From your Valentine' zou dus weer voortkomen uit dit briefje Hij werd om het leven gebracht en werd daarna geheiligd als Sint Valentijn op zijn sterfdag…… 14 februari. Gedurende de daaropvolgende eeuwen betekenden de woorden "Van je Valentijn" niets anders dan vriendschap.
2. Valentijnsdag is afgeleid van het feest van godin Juno, koningin van de goden en godinnen en beschermheilige van vrouwen en het huwelijk. Op het festival dat een dag na haar verjaardagsfeest begon, (14 februari) werden Romeinse jongens en meisjes door middel van een soort loting samengebracht.. De namen van meisjes werden in een doos door elkaar geschud, waarna elke man er één uit haalde. Dit festival zou de voorloper zijn van het latere Valentijnsfeest.
3. In Rome werd bovendien op 14 februari een vruchtbaarheidsfeest gevierd in de grotten waar Romulus en Remus, de stichters van de stad, opgevoed waren door de wolven. Ook dat kan de oorsprong zijn geweest voor de traditie van Valentijnsdag, omdat het een groot feest van liefde en vruchtbaarheid was.
4. Vele eeuwen daarvóór vereerden de oude Grieken Pan als de god van de kudden en de herders. Volgens de Griekse mythologie werd Pan als volwassene geboren, met horens, baard, bokkenpoten en een staart. In de kunst wordt hij afgebeeld als een wellustig, sensueel, dansend wezen. Met de opkomst van het Romeinse Rijk werd Pan door Rome overgenomen als hun god Faunus, ook wel Lupercus genoemd. Zijn vrouw Luperca, in de gedaante van een wolvin, heeft naar men beweert Romulus en Remus gevoed, de stichters en bouwers van de oude stad Rome. De priesters die in de tempel van deze demonengod dienst deden, heetten Luperci. Midden februari gingen deze priesters, slechts in bokkenhuiden gekleed, rond, en sloegen vrouwen met riemen van bokkenleer, hetgeen naar men beweerde de vruchtbaarheid zou bevorderen. Tot de mystieke en seksuele riten tijdens dit voorjaarsliefdesfeest uit de oudheid behoorde onder andere een soort loterij, waardoor jonge vrouwen aan mannen werden gegeven. Het oude gebruik om een Valentine te kiezen, houdt slechts weinig verband met de heilige, omdat het in wezen een overblijfsel is van het oude Romeinse Lupercalia. Het werd gekenmerkt door het geven van geschenken, en tegenwoordig door het sturen van een kaart waarop cupido’’s, harten met pijltjes erdoor, enz., staan afgebeeld.
5. Nog een uitleg voor het ontstaan van de traditie van Valentijnsdag die nauw samenhangt met vruchtbaarheid: Al in 1381 stond 14 februari bekend als de dag waarop de vogels begonnen te paren. Zo zou ook bij mensen de 'paringsdrang' op deze dag beginnen.
6. In een legende is Valentijnsdag een direct uitvloeisel van het Lupercalia festival, dat mensen eeuwen geleden al vierden. Op het festival werd Lupercus, de god van de vruchtbaarheid, geëerd. Het festival was de gelegenheid om je toekomstige geliefde tegen het lijf te lopen. Een 'heidens' festival volgens de Rooms-Katholieke kerk, maar simpel verbieden was lastig. Paus Gelasius heeft toen de heidense god Lupercus als festival-heilige vervangen door bisschop Valentijn, of ook wel Sint Valentijn. Zo bleef het festival gehandhaafd, maar dan in een keurig Rooms-Katholieke vorm.
7. De bijnaam 'Valentines' voor liefdesbrieven komt van een Franse graaf.
Hij werd in het begin van de vijftiende eeuw gevangen genomen door de Engelsen en vastgezet in de 'Tower of London'. Hij schreef zijn vrouw liefdesgedichten en -brieven, die hij 'Valentines' noemde.

Ook variaties op of combinaties van bovenstaande verhalen zijn we tegen gekomen. Duidelijk is in ieder geval dat één van bovenstaande personen de echte Sint Valentijn of Valentinus moet zijn geweest en dat 14 februari een speciale dag is voor geliefden. De onduidelijke geschiedenis van de dag en zijn naamgever maken de dag alleen maar tragischer en romantischer.
Hoe het ook zij, Valentijnsdag anno 2002 is een dag waarop iedereen, maar vooral tieners, al dan niet anoniem, zijn geliefde in het zonnetje zet.
Opmerkelijk: In Duitsland is 14 februari een onheilsdag. Het is de geboortedag van Judas, de verrader van Christus. Valentijnsdag gaat onopgemerkt voorbij aan de meesten van onze oosterburen

Variaties bij Valentijnsdag:
Rond het jaar 1400 nam Valentijnsdag een nieuwe betekenis aan. Tijdens de middeleeuwen werd Valentijnsavond en de daaropvolgende dag, 14 februari, gevierd met bijna net zoveel sensuele vrolijkheid als waardoor het oorspronkelijke heidense feest werd gekenmerkt. De vruchtbaarheidsgod Cupido, afgebeeld als een mooie, geblinddoekte, gevleugelde jongen, voegde daar nog zijn activiteiten met pijl en boog aan toe. In de afgelopen eeuw werden Valentijn-wenskaarten met sierrandjes en sentimentele versjes geïntroduceerd om de oude mythen nog wat te verfraaien.
En waarom hoort dat eigenlijk anoniem te gebeuren?
Dit heeft z’n, oorsprong in het Victoriaanse Engeland, waar deze dag bijzonder populair was. Openlijke liefdesuitingen waren in deze preutse tijd 'not done'. Op 14 februari konden huwbare jongens en meisjes hun geliefden echter ongestraft verrassen met (anonieme) cadeautjes, brieven en gedichten. Engelse immigranten importeerden deze traditie in Amerika, waar het al snel uitgroeide tot een populaire (en commercieel uitgebuite) feestdag. Ook in Nederland wint Valentijnsdag de laatste jaren terrein, nadat het ongeveer 17 geleden uit Engeland en Amerika overwaaide.

Symbolen die onlosmakelijk met Valentijnsdag verbonden zijn
Op valentijnsdag is het symbool van de dag natuurlijk het hart. Ook de kleuren rood en roze zijn typische valentijnskleuren. Valentijnsdag is niet alleen voor mensen die verliefd zijn, valentijnsdag is ook de geschikte dag om iemand te vertellen wat diegene voor jou betekent. (vrienden en of famillie) Valentijnsdag wordt gevierd door mensen uit Europa, de V.S.,en Japan. Op deze dag worden liefdesverklaringen zonder afzender gegeven, in de vorm van kaarten, bloemen of doosjes bonbons,enz.) We zullen hier wat uitgebreider op in gaan:

☻ Het hart: Vroeger dacht men dat alle emoties zich in het hart bevonden. Later viel deze eer alleen de liefde nog ten beurt. Het hart is nu nog steeds het symbool van liefde, en dus van Valentijnsdag.
☻ De rode roos: De roos was de lievelingsbloem van Venus, de Romeinse godin van de liefde. Rood is de kleur voor sterke gevoelens.
☻ Kant: Eeuwen geleden gebruikten vrouwen kanten zakdoekjes. Liet een vrouw haar zakdoekje vallen, dan haastte de dichtstbijzijnde man zich om dit op te rapen en terug te geven. Deze wetenschap werd door dames slim gebruikt wanneer zij in contact wilden komen met een bepaalde man.
☻ Ringen: Valentijnsdag is de dag om je geliefde ten huwelijk te vragen en een verlovingsring om zijn/haar vinger te schuiven.
☻ Liefdesknoop: Een liefdesknoop is een stuk touw met een reeks bochten en knopen zonder begin of einde. Het is het symbool van eindeloze liefde.
☻ Lovebirds en duiven: Lovebirds zijn kleurrijke papegaaien die in Afrika voorkomen. Ze hebben hun naam te danken aan het feit dat ze vaak met zijn tweeen knus tegen elkaar aan zitten. Duiven waren de lievelingsvogels van Venus. Zij kiezen hun partner voor het leven. Zowel mannetjes als vrouwtjes zorgen voor de jongen. Deze toewijding en liefde maakt ze symbool voor Valentijnsdag.
☻ Cupido: Cupido is de zoon van Venus. Met zijn magische pijlen kon hij ervoor zorgen dat mensen verliefd op elkaar werden.