Noorwegen

Spreekbeurt Noorwegen
Seppe datum: 18/04/’07
6de leerjaar

Inleiding:
Ik doe mijn spreekbeurt over Noorwegen. Ik heb dit land gekozen omdat ik er zelf al eens geweest ben. Het is een heel mooi land, vooral de natuur en de dieren spreken mij aan.

Ligging:
Noorwegen is een land in Noord – Europa. Het grenst in het noorden aan Rusland, Finland en Zweden. Om het land heen liggen verschillende wateren zoals De Noordzee, de Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee. De grens van Zweden en Noorwegen is de langste in heel Europa. Noorwegen ligt ten noorden van België.

De bevolking:
In Noorwegen wonen 4 500 000 mensen. Gemiddeld wonen er 13 mensen per vierkante kilometer ,dat is erg weinig. Noorwegen heeft de laagste bevolkingsdichtheid van Europa.
De Saami leven in het noorden van Noorwegen, het is een nomadisch volk. Ze zijn ook bekend onder de naam Lappen, die ze zelf als een belediging beschouwen. Ze leven van veeteelt. Deze groep mensen wonen aan de grens van Rusland. De rendieren leveren hun melk, vlees en kleding. Ze hebben veel gekleurde kleren. Ze hebben aparte schoenen, die noemen ze skaller, deze schoenen zijn gemaakt van rendierhuid. Ze wonen in tenten. Nu leeft slechts een klein percentage van de Sami een nomadisch bestaan.

In Noorwegen spreken ze Noors. Ze spreken ook nog bepaalde dialecten, net zoals wij. De Noorse taal lijkt wel een beetje op Nederlands, dat komt omdat Noorwegen ook een Germaanse taal is. Noorwegen doet niet mee met de euro. In dit land betalen ze met Noorse kronen.

Godsdienst:
De meeste mensen in Noorwegen zijn christelijk. Er zijn veel kerken en kloosters.
In de 11e , 12e en 13e eeuw werden duizenden kerken gebouwd. Naar de rechtopstaande palen van het geraamte werden de kerkjes stavkirke genoemd stav = paal of balk . Die kerken werden staafkerken genoemd. Van al die staafkerken zijn er nog 30 over. De rest is in elkaar gestort, afgebroken of door brand verwoest

Klimaat:
Doordat Noorwegen zo groot en uitgestrekt is, zijn er in het land verschillen in klimaten. Noorwegen wordt vaak bestempeld als een koud en regenachtig land. Soms klopt dit beeld wel, omdat Noorwegen op dezelfde breedtegraad ligt als Alaska, Groenland en Siberië. Maar vergeleken met deze gebieden heeft Noorwegen een aangenaam klimaat, omdat het aan de oceaan en de warme Golfstroom ligt. De gemiddelde temperatuur aan de kustlijn komt in de wintermaanden zelden onder het vriespunt. Finnmark, wat hetzelfde is als Lapland, is het koudste gebied in Noorwegen. De laagste temperaturen vindt men in de bergen. Dankzij de middernachtzon kan ook noordelijk Noorwegen genieten van temperaturen boven de dertig graden. Dankzij de enorm lage temperaturen in de winter en de extreem warme dagen in de zomer heeft Lapland het record in temperatuurverschil per seizoen.

2 natuurverschijnselen:
Middernachtzon of Pooldag
De middernachtzon of pooldag is het verschijnsel waarbij de zon \'s nachts niet onder de horizon komt. Dat wil zeggen dat het heel de nacht licht is. De middernachtzon is alleen te zien ten noorden van de noordpoolcirkel of ten zuiden van de Zuidpoolcirkel, waar Antarctica ligt. De middernachtzon is in zijn geheel te zien van midden mei tot eind juli. Daarvoor en daarna gedeeltelijk.

Noorderlicht of het Poollicht
Als het heel koud en ’s nachts heel helder is, dan is het noorderlicht te zien. Het noorderlicht bestaat uit heel veel verschillende kleuren die in bogen en stralen te zien zijn. Door als die kleuren en verschillende stralen ontstaat de noorderlichtkroon. Als je naar de lucht kijkt, lijkt het net alsof al die mooie bogen en stralen als een boog over de Pool heen hangen.

Flora en fauna:
De eerste dieren waren de arctische dieren zoals wilde rendieren en vossen. Bomen kwamen pas later en zorgden voor een nieuwe toestroom van dieren waaronder beren, lynxen, marters , bevers en otters en daardoor was het klimaat aanzienlijk verbeterd. In de bossen van Midden-Noorwegen zijn veel wilde vruchten te vinden: bosbessen, frambozen en wilde aardbeien. In de loof- en dennenbossen komen ook veel paddenstoelen en riet voor. De Noren zijn gek op het plukken van bessen en paddenstoelen. Omdat het in Noorwegen over het algemeen vrij koud is, groeien er veel naaldbomen. In het wat warmere westelijke gedeelte komen ook loofbomen voor.
Dieren die tegenwoordig in Noorwegen in het wild voorkomen zijn onder andere rendieren en wolven. Noorwegen is ook interessant voor vogelliefhebbers. Zo komt onder andere de bekende papegaaiduiker veel voor. Op sommige eilanden voor de kust komen meer dan 200 vogelsoorten voor.
De Noorse meren, rivieren en kustwateren zijn over het algemeen rijk aan vis. Koolvis, makreel en kabeljauw komen veel voor, maar ook zalm en forel. Een van de bekendste grote dieren in Noorwegen zijn de Elanden. Dit dier komt het meeste voor in het noorden van Noorwegen. Ze leven veel in het wild, maar de Lappen hebben veel elanden getemd. Deze elanden gebruiken ze als vee.

Typische dingen:
*) Noorwegen staat bekend om de fjorden die er zijn. Miljoenen jaren geleden zijn deze fjorden ontstaan. het zijn grote inhammen die van de zee afkomstig zijn. Op sommige plaatsen zijn de fjorden wel 1.000 meter diep. De langste en diepste fjord is het Sognefjord. Deze fjord is 1.200 meter diep en 160 km lang. Deze inham word ook wel koning van de
fjorden genoemd.

*)In Noorwegen is langlaufen heel bekend. Het is al duizenden jaren oud. Een rotstekening van 4000 jaar oud is het bewijs dat skies al werden gebruikt in de steentijd. Tot ongeveer 100 jaar terug waren ski\'s de enige \'vervoermiddelen\' in de winter. Ze werden gebruikt voor transport en voor de jacht.

*) Een gletsjer is een ijsmassa die gevormd wordt op land en dik en groot genoeg is om bergafwaarts te stromen. Ongeveer 10 000 jaar geleden trok het ijs zich langzaam terug en begon Noorwegen te bloeien. Nog steeds zijn er in Noorwegen talrijke grote gletsjers te vinden.

Woeste bergen van Scandinavië. Sommige trollen kunnen reusachtig groot zijn en andere weer niet groter dan een muis. Trollen komen slechts uit hun schuilplaatsen na zonsondergang en verdwijnen weer voordat de ochtendzon aan de hemel verschijnt. Het beste zouden zij opgemerkt kunnen worden bij heldere of stormachtige winternachten. Trollen die vergeten zich te verbergen bij zonsopgang verstenen en vormen een geheel met de rotsen. Alhoewel trollen er angstaanjagend uitzien, staan ze bekend als vriendelijk en naïef, behalve als men ze uitdaagt, dan worden ze zeer boos en kunnen ze volledige oogsten doen mislukken en allerlei “ slechte dingen “ doen ontstaan.
Trollen hebben de taak om goud en zilver in de aarde te bewaken. Trollen zijn meestal klein, hebben 4 vingers per hand en 4 tenen per voet, ze hebben een staart, grote neus en ze zijn geelbruin van kleur. Ze kunnen honderden jaren oud worden.

Einde, zijn er nog vragen?