Hoofdstuk 4 Boeddhisme, een stijl van leven

Hoofdstuk 3 Boeddhisme, een religie zonder goden.

PARAGRAAF 1, Het leven van de Boeddha.

Ø Het boeddhisme is een wereldgodsdienst van Aziatische bodem. De stichter van het boeddhisme is Siddharta Gautama. Later in zijn leven werd hij Boeddha genoemd, dat betekent de ontwaakte of de verlichte. Gautema is ongeveer 560 jaar voor Christus geboren als zoon van Sjoeddhodana.

Ø Boeddha is op een hele wonderlijke wijze geboren. Koningin Maya, de echtgenote van Sjoeddhodana droomt op een nacht dat een witte olifant uit de hemel neerdaalt en haar rechterzijde binnendringt. Droomuitleggers vertellen dat ze op wonderlijke wijze zwanger is geworden en dat haar zoon een heilig kind zal zijn, dat later tot volmaakte wijsheid zal komen voor het welzijn van de hele wereld. Boeddha is uiteindelijk geboren in het Loembinipark onder het dichte bladerdak van bomen. Het gelijk al is het duidelijk dat het een wonder kind is, het staat op en doet zeven passen in elke windrichting. Op de plaatsen waar zijn voeten de aarde raken komen lotusbloemen tevoorschijn. Na zeven dagen sterft Maya en krijgt Boeddha de naam Siddharta.

Ø Het grootste boeddhabeeld ter wereld staat in een rots aan de oever van de rivier de Leshan in China. Het beeld is 71 meter hoog en is ontstaan in de 8e eeuw, er is 90 jaar aan gewerkt.

Ø Boeddha was zowel door zijn geboorte als door zijn opvoeding Hindoe. Hij is opgegroeid met het geloof in samsara (kringloop van wedergeboorte). Hij heeft geleerd dat je bestaan op aarde afhankelijk is van hoe je ziel in een vorig leven geleefd heeft. Hij heeft gezien dat Brahmaanse priesters volgens strakke voorschriften offers brachten aan goden. Hij heeft geloofd dat deze offers nodig waren om mee te helpen aan de verlossing uit de samsara. Ø Het verhaal van de 4 ontmoetingen: Siddharta werd opgevoed in grote rijkdom in het paleis van zijn vader. Zijn vader hoopt dat Siddharta hem gaat opvolgen, maar als hij 29 jaar oud is gaat hij anders denken. Hij gaat tegen het verbod van zijn vader in, naar buiten rijden in een rijtuig. Dit was voor het eerst in zijn leven dat hij ook de nare kanten van de wereld tegenkwam. Hij ontmoet 4 mensen: 1. Een oude man die hem duidelijk maakt dat ook een prins niet eeuwig jong zal blijven 2. Een zieke, hij realiseert zich dat er ook lichamelijk lijden bestaat, al ben je jong. 3. Een rouwstoet, hij beseft zijn vergankelijkheid. 4. Een bedelmonnik, hij leeft in armoede en ziet er niet goed uit, maar straalt geluk uit. Hij maakt Siddharta duidelijk dat als je maar goed bent tegen alle levende wezens ben je op weg naar de volmaakte verlossing. Hij besluit bedelmonnik te worden en al zijn bezittingen af te staan. Hij sluit zich aan bij een groepje Brahmaanse sahdoes om te leven in volledige onthechting en zelfkastijding. Hij vindt niet de weg naar verlossing en trekt zich terug in eenzaamheid. In een diepe meditatie ziet hij plotseling de weg naar verlossing, door deze wonderbaarlijke ervaring, die hem als het ware liet ontwaken en hem verlichtte met inzicht, werd Siddharta Boeddha genoemd.

PARAGRAAF 2, de leer van boeddha

Ø Als boeddha heeft Siddharta een antwoord gevonden op de vraag: hoe komt een mens tot verlossing uit de eeuwige kringloop van geboorte? Dit antwoord heeft hij uitgewerkt tot een nieuwe leer want Het Hindoeïsme kon hem in zijn zoeken naar verlossing niet overtuigen. Hij geloofde niet dat: - De rituelen die door de priester werden uitgevoerd een bijdragen konden leveren aan zijn verlossing uit de samsara. - De mens een ziel heeft die van goddelijke oorsprong zou zijn, en dat de ziel in een volgend bestaan zou reïncarneren. - De wereld geschapen was en beheerst wordt door het goddelijke. Het kan niet zo zijn dat een goddelijke de wereld beheerst terwijl er ook zoveel armoede is.

Ø Voor het boeddhisme is er maar 1 bovenaardse macht die alles beheerst, de eeuwige wetmatigheid van de kosmos. Alles wat er gebeurd komt voort uit de eeuwige vaste wetten van de natuur. Die wetten worden de wet van Karma genoemd. Alles wat er nu gebeurt, wordt veroorzaakt door gebeurtenissen die eraan vooraf gingen! Volgens boeddha zijn de goden uit andere religies alleen maar voorstellingen of personificaties. Volgens boeddha is het raar dat er geen god is die over de mensen beoordeeld, wat houdt het begrip reïncarnatie dan in??

Ø Het Tibetaanse levenswiel is een samenvatting in beeld van de boeddhistische leer van lijden en verlossen. Het bevat de afbeeldingen van drie dieren: - een haan als symbool van de begeerte - een varken als symbool van onwetendheid - een slang als symbool van haat
Deze drie krachten houden de kringloop van geboorten in gang.

Ø Volgens de boeddha is reïncarnatie een eeuwigdurende kringloop van oorzaak en gevolg, alles hangt met alles samen in de kosmos. Alles heeft een gevolg. Volgens boeddha zijn het de goede en/of slechte daden van de mens van nu, die ervoor zorgen wat voor mensen er in de toekomst worden geboren. Dit alles, die eeuwige kringloop wordt in stand gehouden door 2 krachten: begeerte (onophoudelijk verlangen van de mens naar vergankelijke aardse bezittingen) en onwetendheid (het gebrek aan inzicht in de juiste weg die leidt naar verlossing uit deze kringloop van wedergeboorte).

Ø De boeddhistische verlossing bestaat uit 2 elementen een juist inzicht in de situatie waaruit je verlost wil worden en de juiste weg waarlangs je die verlossing kunt bereiken. Deze elementen worden samengevat in de leer van de 4 waarheden: - Al het leven is lijden
Zolang iedereen blijft denken dat het altijd beter en mooier kan, zal de verlossing niet bereikt worden. - Het lijden ontstaat door verlangen
Verlangen is de oorzaak van het lijden. - Het opgeven van verlangen stopt het lijden
Verlangens beheersen je leven, men moet leren omgaan met verlangens en ze kunnen opgeven, dan zou hij het lijden niet meer ervaren. - Het achtvoudige pad maakt vrij van verlangens
Om te leren zonder verlangens te leven en dus ook zonder lijden te leven, moet je het ‘edele achtvoudige pad’ volgen: BEWUSTWORDING: 1. Het juiste inzicht
2. Het juiste besluit
NIEUWE LEEFWIJZE: 3. Het juiste spreken
4. Het juiste handelen
5. Het juiste levensonderhoud
NIEUWE LEVENSINSTELLING: 6. De juiste inspanning
7. De juiste aandacht
8. De juiste concentratie

Ø Wanneer een mens zijn onwetendheid overwint en zich het inzicht van de 4 edele delen eigen maakt, dan is hij in staat om zijn begeerten te overwinnen, zijn daden zullen allen positieve gevolgen hebben. Hij heeft dan de kringloop onderbroken. Dit heet nirwana. Letterlijk betekent nirwana uitgewaaid of uitgedoofd zijn, het is de toestand van volmaakte innerlijke vrede en ook de totale beëindiging van het bestaan.

Ø De Japanse steenhouwer was niet tevreden, hij vond het werk te zwaar en hij wilde rijk zijn à hij werd rijk, hij was niet tevreden hij wilde net als de koning van het land ook een gouden parasol boven zijn hoofd, hij wilde koning zijn à hij werd koning, hij was niet tevreden want de zon was te heet, hij wilde de zon zijn à hij werd de zon, maar hij kwam erachter dat de wolk sterker was, hij was dus niet tevreden en hij wilde de wolk zijn à hij werd de wolk, hij was niet tevreden want de rots reageerde niet op de regen van de wolk, hij wilde de rots zijn à hij werd de rots, er kwam een steenhouwer en hakte in de rots, de steenhouwer had meer macht dan de rots, de rots wilde de steenhouwer zijn à hij werd steenhouwer, zijn werk was zwaar, zijn loon was laag maar hij was TEVREDEN.

PARAGRAAF 3, van de boeddha naar de boeddhisten

Ø Boeddha wilde zo veel mogelijk volgelingen krijgen, zijn eerste toespraak hield hij in Benares, daar kreeg hij ook zijn eerste volgelingen. Vanaf dat moment begon er zich een leer over India te verspreiden. Deze leer werd de dharma (een rad wat blijft ronddraaien) genoemd.

Ø Het symbool van het boeddhisme is het wiel met de acht spaken. De 8 spaken zijn een symbolische verwijzing naar het achtvoudige pad dat naar het nirwana leidt.

Ø Het aantal boeddhisten groeide snel. Boeddha leerde zijn volgelingen dat hij geen godheid was die ze moeten aanbidden ofzo, hij wil alleen maar een voorbeeld zijn, van iemand die de weg naar verlossing vindt! Op 80-jarige leeftijd stierf Siddharta aan de oevers van een rivier bij Koesjinara en zijn lichaam werd door enkele vertrouwelijke leerlingen gecremeerd, zijn as wordt verdeeld in 8 verschillende stoepa’s. Stoepa’s zijn kegelvormige bouwwerken die van oorsprong grafheuvels zijn!

Ø Het aantal boeddhisten bleef maar groeien, zelfs keizer Asjoka (van India) vertelt tussen 300 en 200 v.c.j aan het volk dat het goed is om je te houden aan de voorschriften van Boeddha!

Ø Je hebt 2 groepen boeddhisten, de monniken waren de enige die zo nauwkeurig mogelijk het achtvoudige pad konden volgen. De gelofte die ze hiervoor moesten afleggen was: tot de Boeddha neem ik mijn toevlucht, tot de dharma neem ik mijn toevlucht, tot de sangha neem ik mijn toevlucht. Omdat dit zo heel erg moeilijk was, is er maar een kleine groep, dit waren de monniken. Later werden zij het Hinayana (Theravada) genoemd, dit komt vooral voor in Sri Lanka en Thailand. De tweede groep waren de gewone boeddhisten, zij werden de Mahayana genoemd. Zij hebben als kenmerk dat het zoeken naar verlossing niet uitsluitend een individueel doel heeft! Boeddha wordt vooral gezien als een heilig wezen, een bodhisattva (tot verlichting bestemde). De aanhangers van de Mahayana leven vooral in Japan, China en Tibet.

Ø Toen het boeddhisme ontstond, bestonden er geen heilige geschriften, alles werd mondeling doorverteld door monniken, die is ongeveer 400 jaar lang zo door gegaan. Rond het begin van de christelijke jaartelling werden deze verhalen opgeschreven in kloosters van het Theravada-boeddhisme. Ze werden geschreven in het Pali. Deze boeken werden daarom de Pali-geschriften of Tripitaka (de drie korven) genoemd. - De eerste korf bevat vooral regels voor monniken en voor het kloosterleven. - De tweede en belangrijkste korf bevat de soetra’s. Soetra betekent leidraad, hierin staan de gesprekken van de Boeddha. - De derde korf bevat latere uitleg over de boeddhistische leer.

Ø Begrippen: Stoepa = kegelvormige bouwwerken die van oorsprong grafheuvels zijn, heiligdom van het boeddhisme
Samsara = de kringloop van wedergeboorte
Atman = ziel
De wet van karma = eeuwige vaste wetten van de natuur
Reïncarnatie = eeuwigdurende kringloop van oorzaak en gevolg
Nirwana = verlossing uit de kringloop van oorzaak en gevolg (uitgewaaid zijn of uitgedoofd zijn) Dharma = boeddhistische leer
Sangha = monnikenorde
Bodhisattva = heilig wezen
Karma = kosmische wet van oorzaak en gevolg