Literature Summary

Literatuur engels samenvatting V6

1 Voorgeschiedenis (tot circa 1100)

Tijdsbeeld
50 – 400 AC Engeland is deel van het Romeinse rijk. Bevolking mengde -> ontstaan Kelto-Romeinse beschaving
450 Aanval Germaanse stammen, Angelsaksen -> de Keltische Britten werden verdreven naar o.a. Wales
597 St.Augustinus verspreidde Christendom in heidens Engeland
700 Angelsaksische Engeland bestaat uit 7 koninkrijken
789 Aanval Vikingen -> gemakkelijk want de engelse verdediging was slecht, te wijten aan de onderlinge verdeeldheid van de 7 koningen
Angelsaksen Angelen, Saksen en Juten
Slag bij Hastings Normandiërs verslaan de Angelsaksen o.l.v. Harold
Oudengels Angelsaksisch dialect

Kunst
Veel decoratieve metaalbewerking door Angelsaksen -> abstract in felle kleuren
Hiberno-Saxon style Fusie van Keltische en christelijke stijlen tijdens bewind Angelsaksen

Literatuur
Proza
Wetenschappelijke (theologische en geschiedkundige) werken in Latijn. Ter bestrijding van heidense gebruiken maakten monniken preken en heiligenlevens in het Oudengels. 892 Begin van kronieken, in Oudengels
Anglo-Saxon Chronicles Bekende kroniek uit 10e eeuw, ‘ooggetuigenverslag’.

Poëzie
Meeste Angelsaksische poëzie door elite. (Dichters behoren dus tot de elite.) Deze poëzie is vooral verhalend (episch) en gaat over heldendaden. Elke versregel bevatte 4 beklemtoonde lettergrepen verboden door alliteratie. Monniken ‘kopieerden’ de werken, voegden christelijke stukken toe en lieten heidense delen weg.

Bekende Angelsaksische poëzievormen: ☼ Het raadsel (heeft volkse oorsprong). Dit is ontstaan dankzij een populariteit van beeldspraak en vergelijkingen. ☼ Kenning
metafoor waarin een object wordt vergeleken door een ander object te noemen (bv. headjewel) ☼ De Beowulf
gedicht dat in 8e eeuw is ontstaan. Beowulfs heldendaden worden dubbelzinnig beschreven. Beowulf wordt verheerlijkt maar ook negatief bekeken omdat hij geen christen is. Beowulf beschermde de bevolking en vernietigde voor de Zweedse koning Hrothgar het monster Grendel. Inhoud: Beowulfs opkomst als held. Beowulf als koning. Beowulf een held met bovenmenselijke kracht ☼ The Battle of Maldon
gaat over gevecht tussen groep slecht getrainde Angelsaksen o.l.v. Brythnoth op strand en een
groep Vikingen op eiland. Ze waren verbonden door een loopbrug, waar de Vikingen alleen
achterelkaar overeen konden. De Angelsaksen konden hen zo verslaan, maar Brythnoth gaf hen
vrije doorgang (ofermode). De Angelsaksen werden daarna door de Vikingen afgeslacht. 991

2 De late Middeleeuwen (circa 1100- 1500)

Tijdsbeeld
1100 Engeland bezet door de Normandiërs, zij woonden in kastelen en spraken Frans dialect. 1204 Koning John verloor Normandië. Hij trok soldaten aan om dit te heroveren d.m.v. het
ondertekenen van de Magna Carta. 1337- De Engelstalige koningen probeerde Frankrijk te heroveren, Hundred Years War. Hierdoor 1453 werd het Engels de spreektaal in Engeland i.p.v. het Frans. 1455- Interne machtsstrijd in Engeland om de troon, Rozenoorlogen. 1485 Slag van Bosworth. Richard III, de laatste koning van York werd gedood door Henry Tudor (van Lancastar). Er ontstond de Tudor-dynastie. Vervanging van het Angelsaksische comitatus-stelsel door het Normandische feodale stelsel, gericht op economisch eigenbelang. Adel steunde koning en kerk. 1381 Landbouwers streden voor hun rechten, Peasants’ Revolt, nadat de bevolking was gehalveerd te wijten aan de builenpest

Magna Carta grondwet die de elite meer politieke en economische macht geeft en de macht van de
koning inperkt, 1215
Hundred Years War Engeland probeerde Frankrijk te heroveren. Rozenoorlogen interne machtsstrijd als gevolg van beëindiging oorlog met Frankrijk. Volgelingen van de Duke of York (de witte roos) vochten met volgelingen van de Duke of Lancastar (de rode roos) om de troon. The Black Death de builenpest waaraan de halve bevolking stierf, 1349- 1351. Hierna verzet van de landbouwers. Zij vochten betaald voor hun doelen, Peasants’ Revolt. Peasants’ Revolt landbouwers streden voor hun rechten en trokken naar de opkomende steden, 1381.

Kunst
1100- 1400 was bloeiperiode voor de kunst, vooral voor de bouw-, schilder- en miniatuurkunst. Men dacht dat men door te investeren in kerken, bibliotheken e.d. in de hemel zou komen.

Literatuur
Proza
Wetenschappelijke (en theologische) werken in het Latijn door de kerk uitgegeven. Engelse teksten voor de gewone bevolking, bevatten geen hoog literair gehalte. Morte d’Arthur door Thomas Malory. Engelse compilatie van Arthurverhalen, eind 12e eeuw. (de drukpers was eind 12e eeuw recent uitgevonden)

Poëzie
Tot aan 14e eeuw overheersende invloed Franse cultuur. Er ontstond de Franse rijm. Later werden deze teksten vanuit het Frans naar het Engels vertaald. Nadat Engels weer de voertaal werd, stond men meer open voor invloeden van buiten, bv. Italiaans, eigen bewerkingen van franse werken en de eigen engelse traditie. Bekend is Geoffrey Chaucer. Geoffrey Chaucer bekendste Engelse ME dichter

Toneel
Bloeiende toneeltraditie. Van liturgisch drama naar mysteriespelen m.b.o. de bijbel. Eerst opvoeringen door gilden, daarna door rondreizende gezelschappen. Nu minder bijbelinvloed.

☼ Geoffrey Chaucer: The Canterbury Tales, ca. 1300
Opkomst bedevaarttochten om zo in de hemel te komen, naar b.v. Canterbury, Rome, Jeruzalem. Alle rangen en standen liepen samen in groepen. Hierdoor hadden bedev.t. iets bevrijdends. The Canterbury Tales een op een bedevaart gebaseerde raamvertelling. Inhoud: 29 pelgrims gaan vanuit Londen naar Canterbury, naar het graf van Thomas Becket. Onderweg moeten ze allemaal een verhaal vertellen, de beste verteller krijgt bij thuiskomst een gratis maaltijd. Chaucer stierf voor voltooiing, er hadden pas 22 pelgrims verhalen verteld. Ik-verhaal met als ikpersoon Geoffrey die pelgrim speelt. In General Prologue staan beschrijvingen van de andere pelgrims van alle standen. Bekend is ‘The Wife of Bath’. In de ME dacht men dat ieders karakter werd bepaald door zijn afkomst en sterrenbeeld. The Wife of Bath bekende pelgrim
Geboren onder het teken van de Stier met Mars(oorlog) en Venus(liefde). Karaktereigenschappen: agressief, leugenachtig, koppig, erg spraakzaam, wellustig en overtuigd van eigen gelijk.

☼ Sir Gawain and the Green Knight, anoniem, ca. 1375
Sir Gawain and the Green Knight de mooiste Arthurroman in het Engels
Er wordt kritisch omgegaan met de hoofse idealen van ridderlijkheid en liefde. Inhoud: Arthur is jonge koning en viert met zijn onervaren ridders het kerstfeest, dat wordt
verstoord door The Green Knight, een reusachtige groene ridder. The GK daagt hen uit: 1
iemand mag proberen hem nu te onthoofden en moet over een jaar hetzelfde lot ondergaan bij de
Green Chapel. Gawain neemt de uitdaging aan en hakt the GKs hoofd af. Een jaar later komt Gawain aan bij Bertilak, nabij de GC. Ze spreken af dat Bertilak 3 dagen zal jagen en de buit aan Gawain zal geven, Gawain zal zijn buit uit het kasteel aan Bertilak geven. Bertilaks vrouw probeert Gawain te verleiden en kust hem. (dilemma: ridderl. erecode: verboden
verzoeken te weigeren. Deugdzaamh.: geen overspel met vrouw gastheer) Gawain kust nu ook
Bertilak. Op de 3e dag biedt ze Gawain een groene gordel aan als blijk van liefde, die Gawain eerst
weigert aan te nemen omdat hij niets in ruil heeft. Hij geeft deze niet volgens afspraak aan
Bertilak. Deze gordel maakt hem namelijk onsterfelijk tijdens het gevecht met de GK de volgende
dag. Gawain overleeft het gevecht. Het blijkt boze opzet van Bertilak, hij was verkleed als de GK, om Arthur en de ridders van de Ronde Tafel een lesje in deemoed te leren. Toch schenkt Bertilak
Gawain de groene gordel. Gawain besluit deze altijd om zijn arm te dragen als herinnering aan
zijn feilbaarheid. I.p.v. een teken van schaamte wordt de groene gordel een teken van eer aan de
Ronde Tafel en heeft Bertilak toch nog gefaald in zijn boze opzet.

☼ A Gest of Robyn Hode, anoniem, 13e eeuw
In het algemeen keek men neer op de volkse cultuur, daar zijn dus niet veel geschriften over bewaard, wel als ballade. Ballade enige volks genre dat via mondelinge overleving bewaard is gebleven
4-regellige strofe waarin regels van 8 en 6 lettergrepen elkaar afwisselen in rijmschema abcb of abab. Inhoud: refrein om te worden meegezongen. Kort, eenvoudig, zonder overbodige details. Onderwerpen uit dagelijks leven, bv. liefde, verraad, noodlottige of bovennatuurlijke voorvallen. Robin Hood ballades volkse ballade die maatschappijkritiek bevat. Gold als volks antwoord op de onrealistische Arthurromans. Inhoud: avonturen van populaire volksheld Robin Hood en zijn volgelingen in het woud van
Sherwood. Zij stalen van de rijken (bisschoppen, sheriff van Nottingham) en gaven aan de armen.

☼ Thomas Malory, ca. 1450
Thomas Malory stelt ‘een kathedraal in proza’ samen van proza en poëzie m.b.o. Arthurromans. Alle ontstane verhalen in verschillende talen bewerkte hij tot een samenhangend geheel met een
duidelijke verhaallijn (de opkomst en neergang van Arthurs Camelot en de Ronde Tafel) en
thematiek (die neergang, te wijten aan menselijke tekortkomingen). Inhoud: De liefde voor Arthurs vrouw, koningin Guinevere, van Lancelot doet de zoektocht naar
de Heilige Graal mislukken en veroorzaakt strijd tussen de ridders onderling, o.a. om macht. Hierbij raakt Arthur dodelijk gewond. Morte d’Arthur, 1485, toont de overgang van de ME waarin God centraal staat naar de Renaissance waarin menselijk handelen centraal staat. (beïnvloeding Renaissance door drukpers)

3 De Renaissance (circa 1500- 1700)

Tijdsbeeld
Koninkrijk ; vorsten van Huis van Tudor. Henry VIII wilde scheiden van Catharina van Aragon, omdat zij hem alleen een dochter, Mary Tudor, kon geven. 1531 De paus verbood dit, daarop benoemde Henry VIII zichzelf tot hoofd van de Kerk van Engeland
1559 Elizabeth I, dochter van Henry VIII en Anna Boleyn, vestigde de anglicaanse Church of England, waarmee een einde kwam aan de godsdiensttwisten tussen protestantse vernieuwers en katholieke conservatieven..) 1588 Overwinning op de Spaanse Armada (vloot) 1558- Elizabethaanse tijd, regeerperiode van Elizabeth I. Elizabeth I bleef ongehuwd en met haar stierf
1603 de Tudor-dynastie uit. Ze moedigde de piraterij aan onder synoniem ‘militaire operaties’. 1603 James I (Stuarts) werd koning van Engeland, hij was al koning van Schotland. Hij mistte
Elizabeths diplomatieke gaven en kon de protestanten niet in het gareel houden. 1620 The Mayflower. De door James I onderdrukte protestants extremisten, puriteinen, vluchtten naar Amerika. 1649 Onthoofding van koning Charles I, zoon van James I, door de protestanten na aanleiding van een burgeroorlog tussen de r-katholieke adel en de protestantse middenstand. Engeland werd republiek onder leiding Oliver Cromwell een republiek. 1660 Dood Oliver Cromwell. Engeland werd weer monarchie. De bevolking van Engeland groeide onder de Tudors en Stuarts van 2 naar 4,5 miljoen, vooral London groeide flink. Door de inflatie werd alles 5 keer zo duur. Wol en textiel werden Engelands belangrijkste inkomstenbron. Onder Elizabeth I ook inkomsten uit piraterij, bv. Sir Francis Drake en Sir Walter Ralegh. Henry VIII benoemde zich tot hoofd van de Kerk van Engeland, omdat hij van de paus niet van
C. van Aragon mocht scheiden
Church of England 1559, gesticht door Elizabeth I. Dit beëindigde tijdelijke de godsdiensttwisten. Elizabethaanse tijd 1558- 1603, regeerperiode van Elizabeth I. Zij handel erg diplomatiek en goed. Poor Laws 1572, wrede maatregelen door de regering tegen bedelaars en zwervers (afhakken voeten) The Mayflower 1620, de door James I onderdrukte protestants extremisten, puriteinen vluchtten naar Amerika.

Kunst
Introductie van het Renaissancegedachtegoed door Henry VIII. Standaardisatie Engels door boekdrukkunst. Minder dialecten, kleinere woordenschat maar toename Latijns en Griekse leenwoorden. Onder de eigenzinnige Tudors ontwikkelde Engeland een eigen kunst en cultuur. Tudor-nationalisme in schilderskunst: bv. Hans Holbein schilderde Tudors als goede leiders. Engelse componisten ontwikkelden kerkelijke muziek.

Literatuur
Proza
Toepassingen proza: - het uiteenzetten van religieuze standpunten. - het voeren van polemieken - het beschrijven van de geschiedenis van het koninkrijk - het beschrijven van ontdekkingsreizen - het verkondigen van God en de mening van de onderklasse: hoeren, pooiers, oplichters, zatten.

Poëzie
Begin 16e eeuw experimenten met nieuwe dichtvormen zoals sonnet. De regels hiervoor werden gevormd door adellijke dichters zoals Sir Thomas Wyatt en Henry Howard (bv. blank verse). Bekende volksdichters: Christopher Marlowe en William Shakespeare. Onder de Stuarts toename invloed barok. Dichters zoals John Donne gaven meer individuele expressies van onbehagen weer.

Toneel
In de Elizabethaanse tijd was het theater het equivalent van de hedendaagse tv- en filmindustrie. Het theater koppelde de ME tradities (fantasie) met klassieke vormen en discipline (tragedie, komedie). Het gaf iedereen vermaak en was niet precies aan regels gebonden. De Poor Laws (die het rondzwerven verboden) dwongen de theaters een vast standplaats, theater, te bouwen. In theaters kwam ook iedereen en werden kwesties aan de orde gesteld. Dit werd gecensureerd.

☼ Sir Thomas Wyatt, 1503- 1542
Een vooraanstaand hoveling aan het hof van koning Henry VIII, probeerde als eerste Engelse dichter de sonnetten van Petrarca in het Engels te bewerken en vertalen en daarbij te voldoen aan de strenge regels van het petrarkische sonnet: 2 strofen van elk 4 regels (2 kwatrijnen die een octaaf vormen) en 2 strofen van elk 3 regels (2 terzetten die een sextet vormen). In totaal maximaal 5 rijmwoorden in een rijmschema van abba abba cde cde of cdd cee. De inhoud gaat over onbereikbare liefdes voor hemelse schoonheden.

☼ Henry Howard, Earl of Surrey, 1517- 1547
Hij experimenteerde ook met het petrarkische sonnet, maar ging daar steeds vrijer mee om: meer dan 5 rijmklanken of juist geen rijm. Blank verse: niet-rijmende, 10-lettergrepige versregels in jambisch ritme. Kruising spreek- en dichttaal. Werd medium voor toneel.

☼ William Shakespeare, Richard III, 1564- 1616
Plattelandsjongen die is gaan dichten voor het geld. Hij schreef voor elk soort publiek, geïnspireerd door Wyatt en Howatt. Hij bewees dat het publiek de betekenis aan een tekst toekent. Hij ontwikkelde het Shakespeare-sonnet, dit gebruikte 7 rijmklanken. Engelse sonnet: combinatie van 3 strofen van 4 regels (3 kwatrijnen) en een strofe van 2 regels (afsluitende couplet). Vrijheid in vorm en vernieuwing onderwerp: de liefde werd natuurlijker, reëler. Shakespeares sonnettenbundel, inhoud: de reële gevoelens rondom 3 ikfiguren: jonge aristocraat, oudere vrouw en rivaliserend dichter. Richard III Shakespeares meest gespeelde toneelstuk. Inhoud: de moord op koning Richard III door de Henry Tudor. Dit was verboden, behalve als de koning een tiran was, zodoende werd
koning Richard III in de media als een monsterlijke tiran afgebeeld. (censuur)

☼ Christopher Marlowe, Doctor Faustus, 1564- 1593
Hij was dichter en toneelschrijver, een heetgebakerd figuur in de onderwereld. Stierf gewelddadige dood. Doctor Faustus toneelstuk. Inhoud: een geleerde, Faustus, die over alle menselijke kennis beschikte, maar ook goddelijke kennis en macht wilde. Via zwarte magie tovert hij de duivel, Mephostophilis, met wie een contract sluit: zijn ziel in ruil voor 24 jaar lang álle kennis, almacht en jeugdigheid. Faustus misbruikt zijn kennis. Hij luistert niet naar advies om zich weer beschaafd te gaan gedragen en verliest zo zijn ziel.

☼ John Donne, Metaphysicals, 1572- 1631
In de barok vervanging van ME memento mori door carpe diem. Donne probeerde deze nieuwe gedachte uit te dragen: geniet nu, morgen kan het te laat zijn. Men probeerde dit zo spectaculair en schokkend mogelijk te doen. Na jeugdige liefdesgedichten begon hij religieuze proza te schrijven. Conceit een vergelijking waarin onverenigbare dingen met geweld bijeen worden gebracht. Ook wel
Metaphysicals genoemd, vanwege het gebruik van logica, paradoxen en metafysische argumenten. (bv. vergelijking van liefde met een passer) Meditations overpeinzingen van Donne. (bv. als iemand sterft, overlijdt er een stukje van iedereen)

☼ John Milton, Paradise Lost, 1608- 1674
Paradise Lost gedicht in blank verse met als doel Gods wegen goed te keuren. Inhoud: de engel Satan keert zich uit trots tegen God en wordt verbannen uit de hemel. Hij probeert daarom daarna om God en de mens te dwarsbomen. (bv. in slangengedaante verleidt hij Eva om een appel te eten van de ‘boom van kennis van goed en kwaad’, iets dat God verboden had)

5 De negentiende eeuw (romantiek)

Tijdsbeeld
1837- Koningin Victoria bestijgt de troon. Ze herstelde het vertrouwen in de monarchie met haar ‘We 1901 are not amused’- benadering. Victoriaanse samenleving, welvaart in Engeland. 1851 The Great Exhibition
1876 Kroning van Victoria tot keizerin van India. Verlies van de oorlog tegen de Boeren in Zuid-Afrika. Koningin Victoria Onder haar regime groeide de Victoriaanse samenleving uit tot een groots rijk en werd het vertrouwen in de monarchie hersteld. The Great Exhibition Engeland stelde zijn industriële en technologische overmacht ten toon Kunst
In 1848 werd de Pre-Raphaelite Brotherhood gevormd o.l.v. Dante Gabriel Rossetti. Deze groep verzette zich tegen de verstarde schilderskunst en vond inspiratie in de ME. Ze probeerden de natuur en het vrouwelijk schoon sensueel en gedetailleerd weer te geven.

Literatuur
Proza
Tijdens de romantiek idealiseerde men de ME, analyseerde men ironisch de gevaren van intuïtie en emotie als basis voor man-vrouwrelaties en schreef men filosofisch getinte horror. In de Victoriaanse tijd werden deze thema’s gecombineerd met een meer realistische, kritische beschrijving van de kind- en vrouwonvriendelijk kanten van de samenleving -> Victoriaanse roman. De ‘leescijfers’ speelden een grote rol. In de werken was er sprake van dualisme. (Bv. goed en kwaad in Oscar Wildes ‘The Picture of Dorian Gray en Oost en West in Rudyard Kiplings’ gedichten over spanningen tussen Britse en Indiase culturen.

Poëzie
Begin Engelse romantiek met de uitgave van William Wordsworth en Samual Taylor Coleridges ‘The lyrical ballads’. Er was sprake van vernieuwingen en verzet tegen de gevestigde orde, men stierf spectaculair als held. Alfred Lord Tennyson Victoriaanse dichter en de officiële spreekbuis voor Vict. waarden en normen. Hij vertolkte de spanningen die het Vict. systeem met zich meebracht. Christina Browning vrouw. dichter die idem spanningen en tegenstellingen weergaf. Robert Browning ontwikkelde genre van de dramatische monoloog: ikfiguur geeft visie op zichzelf
en omgeving en verraadt verknipte natuur onder het masker van beschaafdheid.

Toneel
Het ging beter met het Britse toneel dankzij goede komedies van Oscar Wilde, ‘The Importance of Being Earnest’ met spitse, geestige dialogen. Wilde stelde de huichelachtigheid van de Vict. samenleving aan de kaak. Het toneel werd realistischer met stukken van George Bernard Shaw die over controversiële onderwerpen gingen.

☼ Jane Austen, Pride and Prejudice, 1775- 1817
Leidde een geïsoleerd en eentonig bestaan. In haar werken schreef ze over enkele families in een afgelegen dorp. Haar -romantische- thema’s: volwassen worden, verliefdheid en het vinden van de juiste partner. Ze toont dat pseudo-romantiek het vinden van de juiste partner onmogelijk maakt, wat haar ideaal is. Austen laat de lezer zich goed inleven in de personages, d.m.v. levensechte dialogen en het schrijven over datgene dat de buitenkant kan verhullen en onthullen. Pride and Prejudice Inhoud: Mr en Mrs Bennett hebben 5 dochters en geen zonen. In het testament
van Mr is bepaald dat alleen een mannelijk erfgenaam hun bezit kan erven, i.d.g. Mr Bennetts geestelijke neef William Collins. Hierdoor hebben de dochters geen bruidschat en weinig kans op het vinden van een goede man. Mrs doet daarom wanhopig pogingen hen aan de man te brengen. Als Collins op bezoek komt om zijn erfenis te inspecteren, vraagt hij een van de dochters tot huwelijk. Zij is slim en weigert.

☼ Mary Shelley, Frankenstein, 1797- 1851
Dochter van een radicale feministe, zodat zij zelf ook radicaal en tegendraads werd. Ze werd beïnvloed door de ideeën van haar radicale vriend Percy Bysshe en was zich bewust van de zinloosheid van de hooggespannen idealen in de Franse Revolutie. Frankenstein de begaafde mens gebruikt zijn creatieve en wetenschappelijk gaven om in te grijpen in de
natuur. Inhoud: geleerde Victor Frankenstein slaagt erin m.b.v. elektriciteit aan elkaar
genaaide menselijke resten tot leven te wekken. Het zo ontstane lelijke wezen met een goed hart wordt door iedereen verstoten. Door de eenzaamheid en het onrecht wordt dit wezen een wraakmachine en vermoordt ook Victor Frankenstein en zichzelf.

☼ Charles Dickens, Great Expectations, 1812- 1870
Had onbezorgde jeugd totdat zijn vader wegens schulden gevangen werd gezet. Dickens moest daarom gaan werken en deze kinderarbeid bezorgde hem een trauma. Zijn ideaal was de kerstgedachte: vrede op aarde voor goede mensen. Hij denkt dat de mens terug kan keren naar de onschuldige fantasiewereld van het kind. Great Expectations hierin beschrijft Dickens de donkere kanten van de kinderlijke. fantasie. Inhoud: de wees Pip wordt door fantasie en volwassen steeds op het verkeerde been
gezet. Hij denkt dat Miss Havisham van hem een gentleman wil maken zodat hij kan trouwen met het weesmeisje Estella. Pip ziet niet dat Havisham wraak neemt op mannen door hem met Estella op te zadelen.

☼ Charlotte en Emily Brontë, Jane Eyre, Wuthering Heights 1818- 1855/1848
Groeiden op in het dorp Haworth nabij de woeste Yorkshire Moors, heidegebied. Ze verloren familieleden aan ziekte en alcoholisme. Deze zussen ontsnapten aan hun doodse bestaan d.m.v. hun fantasiewereld en begonnen te schrijven. Charlotte wilde een evenwicht vinden tussen haar fantasiewereld en de realiteit, terwijl Emily de voorkeur gaf aan alleen fantasie. In beide boeken streeft de hoofdpersoon naar onafhankelijk in de vrouwonvriendelijke Vict. wereld. Jane Eyre Inhoud: de wees Jane wordt door haar tante liefdeloos en sadistisch opgevoed. Ze zit op
een kostschool waar ze slecht wordt behandeld en tot huisvrouw wordt opgeleid. Jane
wordt gouvernante bij familie Rochester. Zij en Mr worden verliefd, maar net voor de bruiloft komt Jane erachter dat Mr op zolder zijn wettige, krankzinnige echtgenote Bertha Mason verborgen houdt. Jane steekt Bertha in de fik en trouwt alsnog met Mr. Wuthering Heights woeste hoogten. Inhoud: Catherine Earnshaw groeit op met de mysterieuze
vondeling Heathcliff. Ze krijgen een unieke vriendschapsband. Ze sluipen samen
naar Thruscross Grange, het huis van familie Linton die ze gaan bespieden
waarbij ze worden betrapt.

☼ Thomas Hardy, The Mayor of Casterbridge, 1840- 1928