Toetanchamon, zijn leven, zijn dood

HOOFDSTUK 1 IN WELKE TIJD LEEFDE TOETANCHAMON

Toetanchamon leefde in de 18de dynastie ook wel het Nieuwe rijk genoemd (1570-1070 v. Chr.)In die dynastie komt ook een nieuwe tijd, een tijd vol glorie. Het gebied van het opper en neder Egypte wordt uitgebreid en de stroom van rijkdommen groeit. Thebe wordt als hoofdstad van Egypte uitgeroepen. Van hieruit regeert ook Toetanchamon tijdens zijn faraoperiode. Ahmose is de stichter van de 18de dynastie. Ahmose was de broer van de overleden farao Kamose. Door Ahmose werd het land bevrijdt en de faraonische monarchie herstelt. Tijdens zijn tijd als farao wordt er land heroverd en veranderingen aangebracht in de administratie, economie en reorganisatie.Hij moest het herstellen vanwege de problemen in de 12de dynastie. Daardoor hadden de Hyksos, een Aziatisch volk, de macht over het land. Al vanaf de 17de dynastie trokken de prinsen van Thebe ten strijde om de Hyksos te verjagen. Ahmose was de eerste farao in het nieuwe rijk waarbij het opper en neder Egypte weer een geheel vormen en waarbij een farao de macht heeft.Er is al eerder een soortgelijke situatie geweest maar toen waren het niet de Hyksos die de macht hadden maar de anarchie met koningen en adel. Het nieuwe rijk (1570-1070 v. Chr.) 18de dynastie
de farao’s
Ahmose
Amenophis I
Thoetmosis I
Thoetmosis II
Hatsjepsoet
Thoetmosis III
Amenophis II
Thoetmosis IV
Amenophis III
Amenophis IV - Echaton --> vader Toetanchamon
Semenechkare
Toetanchamon
Eje – voogd Toetanchamon
Horemheb – bevelhebber van het leger van Toetanchamon

HOOFDSTUK 2 WIE WAREN ZIJN OUDERS

Toetanchamon is een van de bekendste farao’s, maar dat is vanwege het zo gaaf terug gevonden graf. Er waren verschillende theorieën die de ronde deden. Zo zouden sommige denken dat hij de zoon van koning Amenophis III en koningin Teje is. Deze gedachten komen voornamelijk uit de documenten die zijn gevonden waarin dit sterk benadrukt wordt. De politiek in die tijd probeerde deze bloedverwantschap heel duidelijk te benadrukken tijdens Toetanchamon zijn regeerperiode. Andere denken dat hij de zoon is van Amenophis IV, ook wel bekend als Echnaton, en Kije. De laatste theorie is de juiste.

HOOFDSTUK 3 HOE GROEIDE TOETANCHAMON OP

Zijn geboortestad is nog steeds een raadsel. Men twijfelt tussen Thebe en Achet-Aton. Het is echter wel zeker dat Toetanchamon opgroeide in Achet-Aton. Deze stad is door Amenophis IV (Echnaton) gesticht als hoofdstad. Hij stichtte deze stad ter ere van Aton. In zijn regeerperiode aanbad men alleen Aton als god. Het veel godendom was verdwenen onder het regeren van Echnaton, zoals zonnegod Amon. Toen heette de stad nog Toetanchaton: het levende evenbeeld van Aton. Tijdens zijn eigen regeerperiode veranderde Toetanchaton zijn naam in Toetanchamon zoals hij nu ook bekend is. Toetanchamon: het levende evenbeeld van Amon. Toetanchamon herstelde Amon weer in ere. Toetanchamon werd geboren rond 1342 voor Christus. Hij wordt zijn hele leven opgevoed door Eje, zijn voogd. Die helpt hem ook als hij eenmaal de troon bestijgt. Hij begon waarschijnlijk met zijn 4 jaar met school zoals alle andere uit betere kringen komende Egyptische kinderen. Ze kregen veel les in lezen en schrijven. Toetanchamon hield ook erg van verzamelen. Een van zijn verzamelingen was die van wandelstokken, hij had er zo’n 130 in alle soorten en maten. Tevens hield hij van het rijden in strijdwagens maar ook deed hij aan zwemmen, vissen en jagen. Kleren kwam hij niet te kort, hij had zo’n 100 lendendoeken, enkele overhemden en zo’n 27 paar handschoenen. En elke dag maakte hij zijn ogen op met houtskool. Hij trouwt met de ongeveer 13 jarige Anchensenpaaton op negenjarige leeftijd. Tevens wordt hij dat jaar bekroond tot farao.

HOOFDSTUK 4 HOE WAS TOETANCHAMON ALS FARAO

Op negenjarige leeftijd bestijgt Toetanchamon de troon. Hij is dan al getrouwd met Anchensenpaaton. De derde dochter van Echnaton. Ook al is Toetanchamon officieel de farao toch is hij vanwege zijn leeftijd en gebrek aan ervaring niet in staat om het land zelf te besturen. Daarom is de macht in handen van de eerste adviseur van de koning: generaal Eje, tevens vader van Nefertiti, en van opperbevelhebber Horemteb. Eje zou Toetanchamon opvolgen als farao en Horemheb zou dat doen na de dood van Eje. Toetanchamon zorgt er echter wel zelf voor dat het rijk weer de zonnegod Amon als oppergod had. Zo wordt het rijk wederom een meergodendom en niet één god zoals Echnaton dat had gedaan. Aton werd niet langer vereerd. Toetanchamon veranderde zijn naam zodat de herinnering aan Aton voorgoed gewist werd. Ook zijn vrouw veranderd haar naam van Anchensenpaaton in Anchensenamon. In eerste instantie gaat het paar wonen in de West-Thebaanse Malkata. Het is hoogstwaarschijnlijk dat later het paleis verplaatst is naar Memphis.

HOOFDSTUK 5 WAT BETEKENDE TOETANCHAMON VOOR ZIJN LAND

Toetanchamon zorgde er voor dat Amon weer oppergod werd. Hij herstelde de Amoncultus, die was vernietigd door Echnaton, en de tempels van de Thebaanse triade. Behalve dat, is het moeilijk te achterhalen wat de regeerperiode van Toetanchamon kenmerken. Sommige reliëfs in Karnak en Luxor laten militaire campagnes in Azië en Nubië zien. Ook al worden deze gebeurtenissen bevestigd door gevonden afbeeldingen in de graven van Horemheb en Hoei, is het niet te logisch dat Toetanchamon hieraan heeft deelgenomen. Toen bekend werd dat Toetanchamon gestorven was, was heel Egypte verslagen door het nieuws. Het nieuws verspreidde zich snel. De werkzaamheden werden overal gestaakt en iedereen hurkte neer om voorovergebogen, met het hoofd op de knieën, te weeklagen. Nadat Toetanchamon was opgebaard maakte het hele land een tijd van rouw door. Elke vorm van plezier en genot was verboden. De mannen uit de directe omgeving van Toetanchamon mochten zich tot op de dag van de begrafenis niet scheren.

HOOFDSTUK 6 HOE GING HIJ DOOD

Rond zijn achttiende overlijdt Toetanchamon vrij plotseling en onder verdachte omstandigheden. Met behulp van bloemen en vruchten die op zijn sarcofaag waren neergelegd heeft men een idee gekregen in welk seizoen hij gestorven is. Men had Toetanchamon met alle waarschijnlijkheid eind maart, begin april begraven. Maar het moment van overlijden was 70 dagen eerder. De mummificeringstijd neemt namelijk 70 dagen in beslag. Dat wil dus zeggen dat Toetanchamon rond januari is gestorven. Algemeen werd aangenomen dat hij door ziekte was gestorven, echter achteraf is gebleken dat dit niet waar was. Onderzoek van de mummie heeft bewezen dat zijn schedel beschadigd was, net als wanneer er een klap op is gekomen. De wond was gedeeltelijk genezen dus was meteen overlijden daarvan niet ter sprake. Juist eerder een sterfbed van twee maanden. Op de afbeelding is een röntgenfoto van Toetanchamon te zien
Dat hij aan een ziekte zou zijn overleden is alles behalve correct, en al helemaal niet dat dat de hoofdoorzaak van zijn dood zou zijn. Vanwege de plek waar de wond zat zou men denken aan moord: ‘’het was een beschermde plek op zijn schedel’’. De omstandigheden rondom zijn dood doen dat vermoeden. Dit alles kan alleen gedaan zijn door iemand die dicht bij Toetanchamon zelf in de buurt kon komen. Er zijn verschillende verhalen en verdachten maar er zijn ook nog andere theorieën. Hij zou, volgens onderzoek, waarschijnlijk gebeten zijn door een slang. Wat zeker is, is dat hij vermoord is door Eje. Zodat die na zijn dood kon trouwen met de echtgenoot van Toetanchamon om zelf farao te worden. Ze trouwt echter niet vrijwillig. Eje dwingt haar om met hem te trouwen, omdat hij alleen zo farao kan worden. Hij is 4 jaar lang farao geweest. Na zijn dood wordt hij opgevolgd door Horemheb.

Een aantal van de toenmalige theorieën: Een vijandig volk uit Syrië, de Hittieten, zouden het gedaan hebben. Maar die kans was klein omdat de kans dat Toetanchamon ten strijde was getrokken ook zeer klein was. Ook waren er mensen die dachten dat het een van de priesters was. Maar die hadden juist niks van Toetanchamon te vrezen, juist het tegenovergestelde. Toetanchamon bracht het geloof in maar één god terug: Amon. Horemheb leek ook een goede verdachte. Hij kon dicht bij Toetanchamon komen door zijn functie als adviseur en tevens ook met hem alleen zijn. Hij snakte naar macht. Dat blijkt ook uit de pogingen die Eje en Anchesenamon hebben gedaan om te voorkomen dat Horemheb aan de macht kwam. Deze theorie was ook niet waar. Volgens het boek van Bob Brier is de theorie dat Eje de moordenaar is. Zijn motief was de drang naar macht, want door het volwassen worden van Toetanchamon werd zijn macht minder. Deze theorie is juist!

HOOFDSTUK 7 WIE WAREN DE ONTDEKKERS VAN ZIJN GRAF

Lord Carnavon en Howard Carter zijn de ontdekkers van het graf. Op 26 november 1922 vindt Howard Carter het graf. Lord Carnavon had in zijn jeugdjaren aan autosport gedaan. Hij kreeg toen een groot ongeluk. Hoewel hij van de dood was gered was hij heel zwak geworden. Hij werd hierdoor steeds gevoeliger voor koude lucht en bezocht Egypte. Het leven begon hem daar al snel te vervelen. Om de eindeloze winterdagen door te komen ging hij zich met egyptologie bezig houden. Via via werd hij voorgesteld aan Howard Carter en ze werden compagnons in het zoeken naar oude privé graven. Howard Carters geestdrift voor archeologie was er altijd al maar hij was tekenaar van zijn beroep. Toen hem werd gevraagd om naar Egypte te gaan als tekenaar voor EFF stemde hij daar enthousiast mee in. Hij werd na een tijdje benoemd tot inspecteur generaal van de monumenten van het opper Egypte. Hij werd meteen naar het dal der Koningen gestuurd. Hij deed zijn werk goed. Na deze baan ontmoette hij Lord Carnavon, die bood hem de kans op een nieuw begin. Lord Carnavon werd ineens ernstig ziek toen ze het graf van Toetanchamon aan het ontruimen waren. Toen hij zich stond te scheren had hij namelijk een muggenbeet open gesneden, die lelijk begon te bloeden. Hij raakte nog meer verzwakt dan hij al was door de infectie die hij kreeg. In die tijd hadden ze namelijk nog geen penicilline. Hij kreeg er later ook een ook een longontsteking bij en overleed. De dood van Lord Carnavon richtte de publieke aandacht op een net twee weken daarvoor geuite waarschuwing van een romanschrijver dat de ijzingwekkendste straf van elke indringer in een verzegeld graf de dood is. Het ging aan het publiek voorbij dat Lord Carnavon nooit een echt sterk gestel had bezeten. Het publiek gaf er de voorkeur aan om zijn plotselinge overlijden te beschouwen als het onvermijdelijke gevolg van het verstoren van de rust van de farao. Het gonsde van de praatjes. Op de dag dat het graf werd geopend, werd Carters kanarie door een cobra verslonden. De cobra is de slang op het voorhoofd van de farao die vuur spuugt naar zijn vijanden. Op hetzelfde ogenblik dat Lord Carnavon overleed, zo wordt beweerd, gingen alle lichten op onverklaarbare wijze uit. Lord Carnavons broer overleed plotseling ook. De gezondheid van Arthur, Carters rechterhand, was achteruit gegaan en hij stierf in de tijd dat Lord Carnavon ook overleden was. Iedereen die ook maar iets met Carnavon te maken had gehad en ook stierf werd meteen van gedacht dat het door de vloek kwam. Carter zelf stierf pas op 64 jarige leeftijd. Er werd beweerd dat de inscriptie op de mummie aangaf: De dood zal op snelle vleugelen komen tot hem die het graf van de farao beroert. Het kan echter niet worden ontkend dat de dood bijzonder selectief was bij de keuze van zijn slachtoffers en er verbazend lang over deed om voor diegenen te komen die misschien het nauwst bij het werk betrokken waren.

HOOFDSTUK 8 HOE ZAG HET GRAF VAN TOETANCHAMON ERUIT

Zoals het in de 18de dynastie gebeurde begon met bij de troonbestijging direct aan het bouwen van rotsgraf. Men houwde daar bij een grote rotspartij uit het “Dal der Koningen” dat bij Luxor ligt. Daarna begon men aan het inrichten van de grafkamer en de heilige teksten op de muren. Echter door het vroegtijdige overlijden van Toetanchamon was de graftombe niet af. Daarom werd hij in een klein graf begraven. Dat graf was oorspronkelijk bedoeld voor een ander lid van de koninklijke familie. Het graf, getekend door soberheid en de weinige decoraties, was slechts bekend bij weinig. Doordat de grafbouwers bij de bouw van het naast gelegen graf de puin op het graf van Toetanchamon gooide, kreeg het graf een goede bescherming tegen mogelijke grafrovers. Toen plunderaars het graf vonden, werden ze weggestuurd en meteen daarna werd het graf opnieuw afgesloten. De bekendste vondst uit het graf is het gouden masker zoals op een van de eerste bladzijden te zien is. Het graf zelf bestond uit meerder kamers: de voorkamer, de grafkamer, de schatkamer en de zijkamer. Van najaar 1922 tot en met winter 1923 was men bezig met de voorkamer. De opening was officieel op 29 november 1922. De kamer was 7.85 meter lang en 3.55 meter breed. De wanden waren zonder decoraties en teksten. De voorwerpen lagen ongeordend over de vloer geslingerd en op elkaar gestapeld. Diezelfde dag hadden ze uit nieuwsgierigheid een gaatje in de verzegelde deur, die naar de grafkamer leidde, gemaakt. Ze zeiden dat ze ‘’wonderen’’ hadden gezien. Ze waren zo onder de indruk dat ze het gat groter maakten, zodat ze er door heen konden. Toen ze dat hadden gedaan, gingen ze een kijkje nemen in de grafkamer. Het echte leegruimen begon pas op 17 februari 1923. Het leegruimen duurde van winter 1923 tot en met het najaar van 1925. Eenmaal begonnen in de grafkamer zag Carter een ingang naar het noordelijke deel van het graf met een niet-verzegelde deur. Dit leidde tot een kamer die Carter de ‘’schatkamer’’ noemde. Hij gaf deze kamer die naam vanwege het feit dat hij deze kamer zo ontroerend vond door alle wonderen die er te bewonderen waren. Men begon pas met het leegruimen van de schatkamer in het najaar van 1926 tot en met de winter van 1927. De laatste kamer maken ze van najaar 1927 tot en met het voorjaar van 1928 leeg dat is de zijkamer.

CONCLUSIE

Toetanchamon stierf al op jonge leeftijd. Zijn leven was een en al mysterie. Die zaken zijn nu opgelost. In zijn korte leven heeft hij niet veel bereikt hij heeft er echter wel voor gezorgd dat Amon weer de enige god werd die men aanbad. Ondanks het feit dat hij maar zo’n 18 jaar is geworden is hij toch heel bekend. Dit komt door het zo gaaf teruggevonden graf. Alles wat in zijn graf gevonden is is opgeschreven. Er zijn lange lijsten over.