Caesar en Nero, wat hebben ze betekend voor het Romeinse Rijk?

Wat hebben Caesar en Nero betekend voor het Romeinse Rijk?

Welke Romeinse keizers zijn er allemaal aan de macht geweest?

Hoe is Julius Caesar aan de macht gekomen? Wat heeft Caesar gedaan voor het Romeinse rijk? Waarom ging het mis en wat gebeurde er met Caesar?

Hoe is Nero aan de macht gekomen? Wat heeft Nero gedaan voor het Romeinse rijk? Waarom ging het mis en wat gebeurde er met Nero?

Inhoudsopgave

Inleiding

Welke keizers zijn er aan de macht geweest?

Hoe is Caesar aan de macht gekomen?

Wat heeft Caesar gedaan voor het Romeinse Rijk?

Wat ging er mis en wat gebeurde er met Caesar?

Hoe is Nero aan de macht gekomen?

Wat heeft Nero gedaan voor het Romeinse Rijk?

Wat ging er mis en wat gebeurde er met Nero?

Conclusie

Reflectie en evaluatie

Bronnen

Inleiding

Ik wilde het eerst over de Romeinse keizers in het algemeen doen, maar dat onderwerp bleek veel te groot. Dat blijkt uit de lijst met keizers die aan de macht zijn geweest. Ik heb uit die lijst twee keizers genomen, die ik al een beetje kende. Dat zijn Nero en Caesar geworden. Caesar staat dan wel niet in de lijst en is geen keizer geweest, maar toch wilde ik hem erbij hebben. Mijn onderzoeksvraag is: ‘Wat hebben Caesar en Nero betekend voor het Romeinse Rijk?’ Daarbij ga ik kijken hoe ze aan de macht zijn gekomen, wat de hebben gedaan en hoe ze aan hun einde zijn gekomen.

Welke Romeinse keizers zijn er aan de macht geweest?

 Nero → 54 - 68  Galba → 68 - 69  Otho → 69 - 69  Vitellius → 69 - 69  Vespasianus → 69 - 79  Titus → 79 - 81  Domitianus → 81 - 96  Nerva → 96 - 98  Trajanus → 98 - 117  Hadrianus → 117 - 138  Antoninus Pius → 138 - 161  Marcus Aurelius → 161 - 161  Lucius Verus → 161 - 169  Commodus → 169 - 192  Pertinax → 192 - 193  Septimius Severus → 193 - 211  Caracalla → 211 - 211  Geta → 211 - 211  Macrinus → 217 - 218  Heliogabalus → 218 - 222  Severus Alexander → 222 - 235  Maximinus Thrax → 235 - 238  Gordianus I → 238 - 238  Gordianus II → 238 - 238  Gordianus III → 238 - 244  Philippus Arabs → 244 - 249  Decius → 249 - 251  Trebonianus Gallus → 251 - 253  Valerianus → 253 - 260  Gallienus → 260 - 268  Claudius II Gothicus → 268 - 270  Aurelianus → 270 - 275  Tacitus → 275 - 276  Probus → 276 - 282  Carus, Carinus en Numerianus → 282 - 284  Diocletianus → 285 - 305  Diocletianus en Maximianus → 293 - 305  Constantius Chlorus en Galerius → 305 - 306  Galerius en Severus → 306 - 307  Constantijn en Licinius → 308 - 311  Constantijn → 313 - 324  Constantinus II, Constantius II en Constans → 325 - 337  Constans en Constantius II → 340 - 350  Constantius II → 353 - 361  Julianus → 361 - 363  Jovianus → 363 - 364  Valentinianus → 364 - 375  Valens en Gratianus → 375 - 378  Gratianus → 378 - 383  Valentinianus II en Theodosius → 383 - 392  Theodosius → 392 - 395  Honorius → 395 - 423  Valentinianus III → 424 - 455  Zes keizers, de baas is Ricimer → 455 - 472  Glycerius, Nepos en Romulus Augustus → 473 - 476

Hoe is Caesar aan de macht gekomen?

Zijn eerste officiële functie was priester van Jupiter. Macht had hij niet met dat beroep, maar wel veel invloed, omdat priesters ervoor zorgde dat de (religieuze) wetten werden gehandhaafd. Zij controleerden de openbare en de particuliere missen. Ook stelden de priesters vast hoe godsdienstige plechtigheden uitgevoerd moesten worden. Caesar werd benoemd in het College van Priesters. Vlak daarna werd hij gekozen als één van de zes krijgstribunen. Caesar had nog niet veel kansen gehad om populair te worden bij het volk. Iedere politicus die spelen (zoals gladiatoren gevechten en paardenrennen) organiseerde van zijn eigen geld, kon, in verkiezingstijd, op het volk rekenen. Caesar had echter geen geld en kon dat dus niet organiseren. Overdag liep Caesar altijd over het Forum, waar iedereen hem om hulp of een gunst kon vragen. Doordat hij tegen iedereen waar hij tegen sprak, zich hoffelijk en belangstellend gedroeg, won hij een beetje populariteit. Hij liet ook nooit een gelegenheid voorbij gaan om bekendheid te krijgen of in de politieke belangstelling te komen. Caesar was toen getrouwd met Cornelia, die samen een dochter hadden, Julia. Caesars politieke ‘vijand’ Sulla eiste dat Caesar van Cornelia zou scheiden. Dat deed hij om Caesar op de proef te stellen, hoe veel Sulla van hem kon eisen. Caesar weigerde en Sulla verklaarde hem vogelvrij. Voor zijn eigen veiligheid vertrok Caesar uit Rome. Toen in 78 v. Chr. Sulla stierf, keerde Caesar weer terug naar Rome. In 69 v.Chr. werd Caesar quaestor. Quaestoren mochten in strafzaken oordelen. Zij beheerden ook de schatkist, hielden toezicht op de inning van de belasting en nog meer economische zaken. De verkiezing tot quaestor leidde tot het automatische lidmaatschap van de Senaat. In 70 v.Chr. werden Crassus en Pompeius tot Consul gekozen. Zij stonden toen in de weg voor Caesar. Maar Caesar had ze nodig en kon ze zeker niet als vijand gebruiken. Crassus werd voor Caesar een enorme houvast, zeker financieel.

In 68 v.Chr. stierf Caesars tante, Julia. Om bekendheid te creëren zorgde hij ervoor dat de lijkrede, tegen alle Romeinse gewoontes in, in het openbaar werd gehouden. Een jaar later stierf ook zijn vrouw, Cornelia. Ook haar begrafenis werd in het openbaar gehouden. In 65 werd Caesar gekozen tot ‘aedilis curulis’. Dat is een ambtenaar die de taak heeft om feesten een spelen te organiseren. Om alle spelen en feesten er zo mooi mogelijk uit te laten zien, stak Caesar zich diep in de schulden. Geschat wordt, dat hij meer dan 6 miljoen denarii schuld had. Dat komt neer op bijna 2,5 miljoen gulden. Twee jaar later werd hij, door smeergeld en lobbywerk, pontifex maximus, oftewel hoge priester. Daarna werd hij praetor en toen zijn termijn afliep, kreeg hij het stadhoudersschap over Spanje. Later nadat hij weer terug was in Rome benoemde de Senaat Caesar als proconsul (gouverneur) van Gallië. Hij ging naar Gallië als legeraanvoerder voor negen jaar, wat veel langer was dan gepland. Daar behaalde hij grote militaire roem en rijkdom, die hij nodig had om al zijn schulden af te betalen. In 48 v.Chr. wilde Caesar consul worden, de verkiezingen werden in 49 gehouden. Als proconsul had je het recht om je kandidaat te stellen, ook wanneer je niet in Rome was. De Senaat weigerde Caesar’s commando te verlengen. Toen de onderhandelingen nergens op uit liepen, trok Caesar naar de rivier Rubicon en bezette alle steden die hij onderweg tegen kwam. Daar zat Pompeius, waarmee Caesar probeerde de zaak bij te leggen, wat ook niet ging. Ondertussen was hij al de heerser van Italië, want hij had de leider, Pompeius, verjaagd. Hij keerde weer terug naar Rome, waar hij de Senaat bijeen riep. De Senaat gaf geen duidelijke steun, alleen maar een vage toezegging. Toen in 45 eindelijk de burgeroorlog, die uit was gebroken toen Caesar Pompeius had vermoord, was uitgevochten, benoemde de Senaat Caesar tot dictator. Hij werd dictator voor een periode van 10 jaar en kreeg het recht om kandidaten aan te stellen voor de belangrijkste posten. Wat voor Caesar belangrijk was, is dat hij onschendbaar werd verklaard.

Wat heeft Caesar gedaan voor het Romeinse rijk?

Caesar’s voornaamste doel was de afschaffing van de onrechtvaardigheden die de aristocratie en de middenklasse hadden gevormd ten opzichte van het volk. Hij zorgde voor wetten die de luxe beperkte, hervormde het belastingstelsel. Ook bracht hij veranderingen aan in de kalender. Het jaar bestond toen uit gemiddeld 365,25 dagen. Om de 4 jaar zou er een extra dag bijkomen, die dag hebben ze aan het einde van het jaar geplakt. Bij de Romeinen begon het jaar op 1 maart. Ter ere van de invoering van deze nieuwe kalender werd de maand ‘Quintilis’ vernoemd naar Caesar, namelijk juli (van Julius). Hij zette bouwplannen op, zoals die van de aquaducten. Hij nam veel maatregelen die gingen over de handelsovereenkomsten en controle op de korentoevoer. Ook had hij nog militaire plannen, hij had een oorlog tegen de Parthen, het grootste en machtigste rijk in het oosten, in gedachten. Daarmee zou hij de Romeinse schatkist behoorlijk kunnen vullen.

Waarom ging het mis en wat gebeurde er met Caesar?

Het Romeinse Rijk was al jaren een republiek (af geleid van res publica, wat algemene zaak betekent). Iedereen mocht zich dus met de politiek bemoeien, maar in feite werd het gedaan door de belangrijkste mensen in Rome. Toen Caesar de halve wereld had veroverd, riep hij zich uit tot ‘dictator voor het leven’. Voor veel Romeinen ging dat te ver. Ze waren bang dat als Caesar de absolute macht zou krijgen, er het zelfde zou gebeuren als jaren geleden. De toenmalige koning (De toenmalig koning was Tarquinius. Hij had tijdens zijn regeerperiode zelfs de burgers hun rechten ontnomen!) was een ramp voor het Romeinse Rijk geworden. De Romeinen wilde niet dat er ooit nog iets dergelijks zou plaats vinden.

Tijdens een feest kreeg Caesar een diadeem van zijn vriend Marcus Antonius. Toen hij hem weer af deed, begon de menigte te juichen. Een paar belangrijke mensen vonden dat er iets gedaan moest worden. Caesar moest dood. Die groep stelde vast dat Brutus, een goede vriend van Caesar, de leider moest zijn. Op 15 maart 44 voor Christus zou Caesar de senaat toespreken. Daarna zou hij met zijn troepen de oorlog weer in trekken. Caesar had altijd soldaten om zich heen in een oorlog, dus vijanden zouden nooit dichtbij genoeg kunnen komen om hem te doden. Op 14 maart had er iemand aan Caesar gevraagd hoe hij dood zou willen gaan. Hij antwoordde: ‘Een plotselinge dood.’ Dat gebeurde. Een waarzegger had Caesar gewaarschuwd om niet naar de Senaat te gaan. ´s Ochtends smeekte ook zijn vrouw om niet te gaan, maar Caesar ging toch. Toen hij de Senaat binnen kwam stonden alle senatoren op, zoals altijd, om respect te tonen voor hun leider. Een aantal personen uit de groep van Brutus gingen achter de troon van Caesar staan. De eerste messteek kwam in Caesars nek, maar het was geen ernstige wond. Niemand durfde Caesar te helpen of om hulp te roepen. Caesar had een mes kunnen af pakken en verzette zich hevig tegen de aanvallers. Toen Caesar Brutus op zich af zag komen ook met een dolk in zijn hand riep hij de legendarische woorden: ‘Ook gij, Brutus?’. Brutus stak hem in zijn kruis. Caesar verzette zich niet meer en viel dood neer. De moordenaars wilde Caesar zoveel mogelijk raken en verwondden zelfs elkaar om Caesar te kunnen raken. In totaal had Caesar 23 dolksteken.

Hoe is Nero aan de macht gekomen?

Nero is aan de macht gekomen door zijn moeder, die eigenlijk via hem het Romeinse Rijk wilde besturen.

De moeder van Nero, Agrippina, trouwde met de keizer Claudius. Wat in de Senaat opschudding veroorzaakte, omdat Agrippina de nicht van Claudius was. Maar de Senaat was bereid om dispensatie te verlenen. Daarna zorgde Agrippina ervoor dat Claudius haar zoon adopteerde, die daarbij de naam Nero kreeg. Claudius had ook nog zijn eigen zoon, Britannicus, en Agrippina was bang dat hij zijn eigen zoon zou aanstellen als opvolger. Daarom besloot zij om Claudius te laten vermoorden. De voorproever van Claudius, Halotus, was ook betrokken. Halotus deed wat vergif op een paddestoel, waarvan Claudius alleen maar buikloop zou krijgen. Om Claudius te laten overgeven en zo doen alsof ze hem wilde helpen, staken ze een veertje in zijn keel, die rijkelijk bestrooid was met gif. Na Claudius’ dood stelde Agrippina Nero aan als nieuwe keizer. Ze liet Nero de dingen doen die zij wilde door te dreigen dat ze Britannicus op de troon zou zetten, als Nero niet deed wat zij wilde. Wat heeft Nero gedaan voor het Romeinse Rijk?

Nero’s eerste vijf jaren schenen de beste jaren geweest te zijn. Zijn eerste vijf jaren werden het ‘quinquennium’ genoemd. Hij heeft een einde gemaakt aan de corrupte ambtenaren en alle slechte toestanden, die daardoor ontstaan zijn, opgelost. Nero organiseerde feesten en gevechten in de arena, wat goed viel bij de burgers. Hij liet gratis bonnen voor koren, meubels en dergelijke, uitdelen. Nero zei dat hij wilde regeren zoals Augustus het ook had gedaan. Een slechte gewoonte van Nero was moorden. Iedereen die hem in de weg stond liet hij vermoorden. Hij heeft zijn stiefbroer Britannicus laten vermoorden, omdat zijn politieke tegenstanders Britannicus konden gebruiken om hem van zijn troon te stoten. Hij liet zijn moeder vermoorden, omdat Nero een vriendin had die geen ‘blauw bloed’ bezat. Agrippina wilde dat Nero trouwde met een koninklijk iemand en stond zijn vriendin dus niet toe. Ook vermoorde Nero Christenen. Alles wat fout ging schoof Nero naar de Christenen toe. Hij gebruikte hen als zondebok. Christenen werden ook systematisch vervolgd, zo werden ze aan een paal gebonden, met teer overgoten en in brand gestoken. Nero liet deze brandende mensen ’s avonds in zijn tuin zetten om als verlichting te dienen. Christenen werden ook gekruisigd of de werden in de arena voor de leeuwen gegooid. De meeste Romeinen vonden dit, ondanks dat ze toch wel wat gewend waren, toch te ver gaan. Nero grootste beschuldigingen tegen de Christenen zijn: de brand die Rome met de grond gelijk maakte en dat zij complotten smeedde tegen de veiligheid van de Staat (tegen hemzelf dus). Er wordt beweerd dat Nero de brand in Rome zelf had aangestoken. Hij zou zich geërgerd hebben aan al die oude, lelijke gebouwen en zou meer ruimte gehad willen hebben voor zijn paleis. Na de brand let Nero Rome weer herbouwen, alleen zijn paleis werd veel groter dan de vorige. Het is dus duidelijk dat Nero in het begin van het Romeinse Rijk iets goeds maakt, maar na die 5 jaar gaat het erg snel bergafwaarts.

Wat ging er mis en wat gebeurde er met Nero?

De Christenvervolging had geen goede invloed op de populariteit van Nero. De heropbouw van Rome kostte veel geld. Net zoals de oorlogen die hij voerde. Om die grote som geld bij elkaar te krijgen, eiste hij veel geld van de Italiaanse steden en provincies. Onder de Senatoren groeit het verzet tegen Nero. In 65 v.Chr. uitte dat verzet tot een complot, maar dat werd voortijdig ontdekt. Toch maakte dat wel indruk op Nero, want die had een enorme angst om vermoord te worden. Door zijn reacties daarop komt hij in grotere schanddaden terecht. Niet lang na het eerste complot, vormt zich een tweede samenzwering. Ook die wordt ontdekt. Een opstand van Iulius Vindex in Gallië, die de steun krijgt van Galba in Spanje, zorgde voor de ondergang van Nero. De praetorianen, die omgekocht waren, riepen Galba uit tot hun keizer. Nero vlucht uit Rome. De Senaat gaf Nero de dood door geseling. Vlak voordat Nero gearresteerd werd, hield hij een zwaard tegen zijn keel, die een van zijn vrienden erin drukte. Toen de officier, die Nero moest meenemen, de kamer binnen kwam, blies Nero net zijn laatste adem uit. Hij pleegde zelfmoord, met hulp van een vriend.

Conclusie

Mijn onderzoeksvraag is: ‘Wat hebben Caesar en Nero betekend voor het Romeinse Rijk?’ Allebei hebben ze wel wat belangrijks gedaan, of iets wat nog te zien is. Zo is dat bijvoorbeeld bij Caesar de invoering van de nieuwe kalender. En Nero heeft heel Rome in brand gestoken, waardoor alle heel oude huizen niet meer bestaan en zijn grote paleis in Rome staat. Caesar heeft waarschijnlijk de grootste verandering in gevoerd: hij is begonnen met de titel dictator voor het leven. Die titel heeft tot 476 na Christus bestaan en heeft gevolgen gehad voor alle opvolgers van hem.

Reflectie en evaluatie

Ik heb dit thema gekozen, omdat ik de oudheid erg interessant vind. Ik had net weer een boek gelezen over de Grieken en Romeinen en vond de Romeinse keizers wel een leuk onderwerp. Toen stuitte ik op een probleem: er zijn heel veel keizers geweest! Dat probleem was snel opgelost, ik heb er gewoon twee uitgekozen. Van Nero heb ik er een hoop bij geleerd, ik wist niet dat het zo’n wrede vent was. Van Caesar heb ik ook nieuwe dingen bijgeleerd, maar lang niet zo veel als van Nero. Van Caesar wist ik niet hoe hij aan de macht was gekomen, ik dacht dat het door een opstand was of iets dergelijks.

Bronnen

Internet

www.oudheid.be

home.wish.net/~mgelten/Staatshoofden/Romeinen/Nero.html

www.frissewateren.nl/archief/25/De_tien_dagen

tradupolis.be/view.php?id=42&handboek=Phoenix%202&titel=De%20incendio%20urbis%20
Romae

www.ovc.nl/gymnasium/klassiek/tanja.html

home.wish.net/~mgelten/Staatshoofden/Romeinen/Caesar.html

users.skynet.be/oudheid/geschiedenis/nero.html

www.pienternet.be/doc/werkstuk/opstel_Nederlands_Latijn.html

http://xenohistorian.faithweb.com/worldhis/figure22.jpg

www.newgenevacenter.org/ movers/classical2.htm

www.rome.nl/ main.php?id=1:112

www.lausd.k12.ca.us/.../ caesarwebguide.html

http://www.mujweb.cz/Zabava/caesars_page/nero.jpg

http://www.vroma.org/images/mcmanus_images/nerochild.jpg

Boeken

G. Buzzi, de groten van alle tijden Caesar

R.M. Haywood & I. Isenberg, Caesar