PKN Godsdienst

2. Probleemstelling en de deelvragen

We hebben de volgende hoofdvraag en deelvragen gebruikt:

Hoofdvraag: Hoe heeft de PKN invloed op ons?

Deelvragen: - Wat is PKN? - Wat is het logo van de PKN en waarom? - De geschiedenis van de kerken die meedoen met de PKN - Wat is er veranderd na de komst van de PKN? - Zijn er voorstanders van de fusie en waarom? - Zijn er tegenstanders van de fusie en waarom?

Wat is PKN?

PKN is de afkorting van protestantse kerk in Nederland. Het is een verzamelnaam van 3 kerken die op 13 december 2003 besloten een samen een fusie te vormen. De officiële samenwerking was op 1 mei 2004. Het zijn 2 Calvinistische Kerken en 1 Lutherse kerk. Namelijk de: - De Nederlands Hervormde Kerk. - De Gereformeerde Kerken in Nederland. - De Evangelisch- Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden. De reden van deze kerkvereniging komt uit de Bijbel, in de Bijbel word namelijk verteld dat christenen een eenheid moeten vormen. Er zijn natuurlijk altijd verschillen tussen kerken en kerkelijke gemeenschappen, maar deze 3 Kerken hebben besloten dat hun onderlinge verschillen hen niet in de weg mogen staan om samen een eenheid te vormen. Het belangrijkste was dat er een nieuwe kerkorde moest komen, waarin staat wat voor een kerk ze met elkaar willen zijn. Dan gaat het om de hoofdlijnen (bijvoorbeeld: wat zien we als onze gemeenschappelijke belijdenisgeschriften), maar ook om de details (bijvoorbeeld: uit hoeveel leden moet een kerkenraad minimaal bestaan). De plaatselijke kerken zijn bij het opstellen van de nieuwe kerkorde intensief betrokken. Ze konden tot twee keer toe reageren op de voorstellen die de synodes hadden gedaan. In juni 2003 zijn de laatste onderdelen van de kerkorde vastgesteld. Op 12 december 2003 namen de kerken definitief het besluit om over te gaan tot de vorming van de Protestantse Kerk in Nederland.

Wat is het logo van de PKN en waarom?

Voor deze nieuwe fusie was een nieuw beeldmerk nodig. Het beeldmerk is ontworpen door Hans Brandt van Total Identity. Het is geïnspireerd op het beroemde raam in de Sint-Pieter
waarop de Heilige Geest staat. Wat je ziet als je naar het logo kijkt is een kruis en een duif in een mooie stralenkrans. Ze hebben dit logo gemaakt, omdat het de toekomst van de kerk vanuit het Woord van God uitstraalt. Het doel van die kerk is vrede, gerechtigheid en de wereld bij elkaar houden. De voorstanders willen ook laten zien dat ze zeer enthousiast gelovig zijn. Ook staat het logo symbool voor de eenheid van de kerken. De cirkel geeft de eenheid van de kerken aan. De cirkel staat ook voor de eeuwigheid van God, omdat de cirkel geen begin en geen eind heeft. Maar God is immers het begin en het einde.

In de cirkel ligt het kruis, dat het meest christelijke symbool is. Voor het logo hebben ze de eenvoudigste kruisvorm gekozen.

Namelijk het Griekse kruis met 4 armen van gelijke lengte. Dit kruis geeft het lijden, het sterven en de opstanding aan van Jezus Christus en verwijst dus naar het Pasen.

In de stralenkrans is ook een kruis met 8 armen te zien. Dit kruis bestaat uit het vierarmig Griekse kruis en de eerste letter van het Griekse woord christos, de chi, die je schrijft als: X. Het getal 8 verwijst naar de achtste dag van de schepping. Na de zevende dag, de vervulling van de schepping, is er de achtste dag. De dag van een nieuw begin en de dag van de opstanding.

De duif is het symbool van vrede en van de Heilige Geest. In verschillende verhalen in de bijbel kunnen we over de duif lezen. Bijvoorbeeld in het verhaal van de doop van Johannes waarbij de Geest neerdaalt op Johannes als een duif. “En terstond, toen Hij uit het water opsteeg, zag Hij de hemelen scheuren en de Geest als een duif op Zich nederdalen” (marcus 1:9). Ook in het verhaal van Noach komt een duif voor. In dit verhaal laat Noach een duif vrij om te kijken of het water al zakt, en zo gebeurde het dat de duif terug kwam naar de ark met een olijftak.

Het beeldmerk geeft dus met deze symbolen de drie-enige God. Namelijk - God (cirkel) - Jezus Christus (kruis) - de heilige Geest (duif)

De geschiedenis van de kerken die meedoen aan de PKN

De kerken die besloten hebben om mee te doen aan de PKN komen alle 3 voort uit de Reformatie, de 16e eeuwse vernieuwingsbeweging in de kerken. Onder leiding van mannen zoals Luther Calvijn en Zwingli volgden steeds meer mensen uit West Europa een andere beweging dan die van de Rooms-katholieke kerk. Omdat ze eigenlijk protesteerde tegen de Rooms- Katholieke kerk, werden ze protestanten genoemd. In Duitsland en Zweden zijn de protestanten vooral volgers van Luther, Lutheranen. In Nederland behoren de meeste protestanten tot Calvijn, Calvinisten. In de calvinistische traditie wordt altijd veel nadruk gelegd op het persoonlijk geloof. Daardoor zijn calvinisten niet zo gevoelig voor hiërarchie in de kerk. Maar dat heeft er wel toe geleid dat calvinisten veel kerkscheuringen hebben meegemaakt: gelovigen en gemeentes voelden zich op de grond van hun geweten geroepen om te breken met wat zij een ‘valse kerk’ noemden. In de 19e eeuw vonden in Nederland een paar grote kerkscheuringen plaats. Dit leiden tot het ontstaan van de Gereformeerde Kerken in Nederland. De Gereformeerde kerken hielden niet zo veel van de manier waarop de Hervormde Kerk bestuurde. Gereformeerden vonden dat er te weinig plaats was voor het belijden van de kerk.

Twintigste Eeuw Na de Tweede Wereldoorlog begonnen de mensen te beseffen dat de kerken die zo dicht bij elkaar staan het niet kunnen maken om zomaar langs elkaar heen te leven zonder enige belangstelling voor elkaar. Want tenslotte hadden ze toch dezelfde bedoeling: het Evangelie van Jezus Christus verkondigen. Daarbij was het ook belangrijk te weten dat de hervormde kerk in 1951 een nieuwe kerkorde (de grondwet van de kerk) aannam, waarin staat dat de kerk zich meer wil richten op het belijden van de kerk en wat minder op de besturing van de organisatie. Die stap van de Hervormde kerk betekende eigenlijk dat het grote verschil dat er vroeger met de Gereformeerden was er nu niet meer zou zijn. Toch duurde het nog tot 1961 tot er echt beweging kwam in de hereniging. 18 jongen theologen uit beide kerken riepen de synodes (kerkbesturen) op om er nu echt wat aan te doen. Het was niet voor niets dat deze groep van achttien vooral bestond uit mensen die betrokken waren bij het evangelisatiewerk. Zij zagen de boodschap van het Christendom in. Dat was namelijk de bevrijding die het Christendom de mensen zou moeten brengen en die in gevaar werd gebracht door de verdeeldheid van die Christenen. Ze wilden er alles aan doen om dat te voorkomen.

Wat is er veranderd na de komst van de PKN?

De 3 kerken die de PKN vormen hebben besloten dat de verschillen die er tussen hen bestaan geen zijn om afhankelijk van elkaar voort te bestaan. Ze vinden dat het hun plicht is om het Evangelie van Jezus Christus tot een eenheid te brengen van alle Christenen. Maar tegelijk is duidelijk geworden dat er tussen de moderne gelovigen ook nog een behoorlijk verschil zit. Volgens de PKN Kerken is er geen reden om dit achter te houden. Daarom staat ook in de nieuwe kerkorde dat de plaatselijke gemeente centraal staat. De uiteindelijke beslissing ligt bij de gemeente. Zij moeten bepalen hoe ze zich uiten in het Christendom. Dit zou dus tot grootte verschillen kunnen leiden, zo zullen er ook verschillen komen in de diensten. Dit kan te maken hebben met de sfeer, maar ook met onderwerpen als de doop en het avondmaal. De gemeente bepaald ook in hoeverre kinderen zullen deelnemen aan het Christen zijn. Ze kunnen dan kiezen voor zondagsscholen en speciale ochtenddiensten voor kinderen. De verschillen tussen hervormde, gereformeerde en lutherse gemeenten kunnen er ook toe leiden dat zij niet overal kunnen of willen samenwerken in een plaatselijke protestantse gemeente. Zo’n gemeente blijft dan een hervormde, gereformeerde of lutherse gemeente binnen de Protestantse Kerk in Nederland.

Voorstanders van de fusie en waarom?

Ondanks de tegenstanders zijn er gelukkig ook voorstanders. Uiteindelijk zijn 148 kerken meegegaan met de fusie en 36 niet.

Er zijn verschillende redenen waarom kerken mee gegaan zijn met de fusie. De gereformeerde bond deed mee met de fusie om financiële redenen. Andere kerken vinden juist dat ze door de fusie een eenheid laten zien. Dat de kerken samen kunnen werken en elkaar kunnen helpen. Ook denken de leden voor de fusie dat ze zo van elkaar kunnen leren. Voorstanders vinden ook dat ze door de fusie meer mogelijkheden krijgen in de kerk. Alleen moet de meerderheid van de kerk het daar wel mee eens zijn natuurlijk. Er zijn ook enthousiaste gelovigen die vinden dat het idee van de fusie van God komt. En aangezien ze God altijd willen blijven volgen gaan ze mee in deze fusie.

Als je besluit te kiezen voor de fusie is dus bereid Jezus Christus als Heer te belijden. De vereniging van de 3 kerken betekend niet dat je als gemeentelid, die voor de fusie is, veranderd. Je blijft gewoon naar de kerk gaan in je eigen gemeente. Maar je bent tegelijkertijd ook lid van een landelijke kerk en je jezelf daarbij protestants mag noemen.

Zijn er tegenstanders tegen deze fusie, en waarom?

Bij een fusie zijn er veel mensen voor de fusie maar er is ook vaak een deel die tegen de fusie is. Zo is er een orthodox deel van de Nederlandse Hervormde Kerk tegen de fusie. Zij hebben een andere vereniging gemaakt, namelijk de Hersteld Hervormde Kerk. Ze verwachte dat er zo’n 50 predikanten en tussen de 35.000 en 50.000 gemeenteleden zich daarbij aansluiten. De reden dat deze mensen tegen de fusie zijn is omdat ze het niet eens zijn met de zegeningen van homohuwelijken. Ook zijn zij het niet eens met de lutherse belijdenisgeschriften die nu bij de PKN horen. Een paar kerken zijn tegenstanders geworden, omdat ze het deel tegenstanders in hun kek bij de kerk wilde houden en zo niet mee gingen in de fusie. Er zijn ongeveer 90 kerken die niet mee doen met de fusie omdat ze bang zijn hun grote zelfstandigheid van vroeger kwijt te raken. Ze zijn tegen de fusie ook al mag iedere kerk zelf bepalen of kinderen aan het avondmaal mogen en of er mensen van het zelfde geslacht in de kerk mogen trouwen.

Bij de Hervormde kerk stemde 51 kerken voor en 24 tegen. Bij de Gereformeerde kerk stemde 67 kerken voor en 6 tegen. Bij de Lutherse kerk stemde 30 kerken voor en 6 tegen.

Als een kerk besluit niet mee te gaan in de fusie gaat de kerkgang gewoon door als voorheen. Alleen staan de tegenstanders binnen de Protestantse Kerk in Nederland niet meer in het ambt. Dat betekent dat de kerk niet meer mee kan beslissen met de kerken die wel mee gegaan zijn.

Als alleen de predikant tegen het samen gaan van de kerken is kan hij de kerk verlaten. Hierdoor vervallen zijn pensioenrechten, maar de pensioenrechten die hij al opgebouwd heeft blijven staan zodat hij een uitkering krijgt na zijn 65.

Een kerkganger die tegen de fusie is, kan zijn kerk verlaten en naar een kerk gaan die wel aan zijn eisen doet.

4. Eigen mening over PKN

Voordat we aan de ze praktische opdracht begonnen wisten wij eigenlijk helemaal niets over de PKN. Maar nu hebben wij een idee gekregen wat de PKN inhoud. Wij zijn voor de fusie omdat wij vinden dat je beter van elkaar kunt leren als de kerken bij elkaar zijn gevoegd. Ook in de bijbel staat dat de kerken niet langs elkaar heen moeten leven maar als een door het leven moeten gaan. Wij als christenen hechte daar best wel wat waarde aan.

Toch kunnen we ons ook wel verplaatsen in de mening van de tegenstanders, omdat ook wij het een vreemde gedachten vinden dat kleine kinderen al aan het avondmaal mogen of dat er huwelijken worden gesloten tussen hetzelfde geslacht.

5. Conclusie

Conclusie op de deelvragen:

- Wat is PKN? PKN betekend Protestantse Kerk in Nederland. Op 1 mei 2004 zijn de Nederlandse Hervormde kerk, de Gereformeerde kerk en de Evangelische-Lutherse kerk samen gegaan.

- Wat is het logo van PKN en waarom? Het logo bestaat uit een cirkel, een kruis en een duif. Alle 3 de symbolen geven de eenheid van de kerken aan. - De geschiedenis van de kerken die meedoen aan de PKN De eerste kerk in Nederland was de Nederlands Hervormde Kerk en hadden dezelfde besturing als de staat en waren aanhangers van Calvijn. De gereformeerde kerk is ontstaan door een paar tegenstanders van de Nederlands Hervormde kerk en waren ook aanhangers van Calvijn. De Evangelische-Lutherse kerk ontstond na de Tweede – Wereldoorlog en waren aanhangers van Luther.

- Wat is er veranderd na de komst van de PKN? Er is wel degelijk iets veranderd na de fusie. Doordat de kerken elkaar niet meer uit de weg gaan kunnen zij veel van elkaar leren. De gemeente krijgt steeds meer te vertellen hoe de kerk zijn diensten invult. - Zijn er voorstanders van deze fusie en waarom? Er zijn voorstanders van de fusie, omdat zij vinden dat door de fusie er meer mogelijkheden in de kerk zijn. Ook vinden ze het goed als de kerken als een eenheid verder gaan. - Zijn er tegenstanders tegen deze fusie en waarom? Ook zijn er tegenstanders bij de PKN. Zij zijn er tegen omdat ze bang zijn dat ze hun zelfstandigheid kwijt raken. Velen vinden het ook niet goed dat er homo’s in de kerk mogen trouwen of dat kinderen aan het avondmaal mogen.