Pim Fortuyn

Inleiding Onderwerp: Het onderwerp van mijn documap is: Pim Fortuyn. Omdat dat onderwerp te breed is om een hele documap van te maken, heb ik ook een probleemstelling bedacht, namelijk: “Wat heeft Pim Fortuyn allemaal bereikt/aangericht in de politiek? Bijna iedereen, weet dat Pim Fortuyn erg bekend werd in de politiek. Waarom is hij zo bekend geworden en wat heeft hij allemaal losgemaakt in de politiek, dat zijn nog al wat dingen.

Aanleiding: Dit onderwerp heb ik gekozen omdat ik de politiek best interessant vind. Toen Fortuyn in de politiek kwam veranderde er erg veel. En dat vind ik erg interessant. Ook vind ik dat Fortuyn zijn ideeën goed kan overbrengen. Informatie kan ik wel genoeg vinden. Thuis zijn wij lid van de Elsevier, en in dat blad kan ik erg veel informatie vinden over Pim Fortuyn. Ook zijn er erg veel sites op Het Internet over Pim Fortuyn.

Onderzoeksdoel: Het onderwerp Pim Fortuyn is te breed, dus heb ik een probleemstelling bedacht, namelijk: “Wat heeft Pim Fortuyn allemaal bereikt/aangericht in de politiek?” Fortuyn wilde de politiek vernieuwen. Verder zijn mijn vragen: hoe heeft/wilde hij de politiek vernieuwen en is hem dat gelukt. Door middel van deze documap hoop ik antwoord te kunnen geven op mijn probleemstelling.

Bouwplan: Het eerste hoofdstuk gaat denk ik ‘de geschiedenis van Pim Fortuyn’ heten. Dat is wel makkelijk want je weet dan al erg veel over Fortuyn, vooral persoonlijk. Bijvoorbeeld welke opleidingen hij heeft gedaan. Wat voor geloof hij heeft. En interesseerde hem de politiek ook al op jonge leeftijd? Het tweede hoofdstuk: ‘Pim Fortuyn in de politiek’ Dat is eigenlijk het kern hoofdstuk. Hoe kwam hij in de politiek? In welke partijen heeft hij gezeten? Wat waren zijn ideeën? Het derde hoofdstuk: ‘Wat zijn de consequenties van zijn politieke ideeën na zijn dood’? Pim Fortuyn is erg bekend geworden door zijn ideeën. Positieve en negatieve kritiek kreeg hij. Ook nou nog hoor je veel over de gedachten van Fortuyn, hebben die invloed? Waarschijnlijk maak ik ook nog een paragraaf onder de dood van Fortuyn.

Hypothese: Onderzoeksvraag: “Wat heeft Pim Fortuyn allemaal aangericht in de politiek?” Zelf vind ik dat Fortuyn wel heel wat heeft bereikt in de politiek. Binnen een korte tijd haalde Fortuyn erg veel zetels en kreeg dus heel veel aanhangers. Zijn meningen over de allochtonen (Nederland is een vol land) bevielen de kiezers wel. Verder heeft hij zich sterk ingezet voor de verkorting van de wachtlijsten in de gezondheidszorg. Ook zijn er door Pim Fortuyn heel wat ruzies in de politiek gekomen. Het is volgens velen jammer dat Fortuyn is doodgeschoten, want hij kan zijn ideeën niet meer waarmaken.

Hoofdstuk 1: de geschiedenis van Pim Fortuyn Inleiding Als eerste moet je natuurlijk veel weten van Pim Fortuyn. Daarom heb ik gekozen om hoofdstuk 1 ‘de geschiedenis van Pim Fortuyn’ te noemen. Met al die informatie kan ik hoofdstuk 2 verder uitwerken, en de deelvraag voor een gedeelte beantwoorden. Hier onder ziet u de hoofdstukindeling van hoofdstuk 1. 1.1 Pim Fortuyn als kind
1.1.2 Fortuyn op de middelbare school 1.2 Pim Fortuyn in zijn studententijd
1.3 Het werk van Fortuyn
1.4 Pim Fortuyn persoonlijk
1.4.1 Homofilie
1.4.2 Zijn omgaan met geld en alcohol
1.5 Fortuyn interesse in de politiek 1.1 Pim Fortuyn als kind Pim fortuyn werd op 19 februari 1948 geboren in Velsen als derde van zes kinderen. Fortuyn had drie broers: Marten (59) Simon (47) Joos (overleden) en ook nog twee zussen Tineke (63) Eefke (53). Zijn ouders waren rooms-katholiek. Zijn vader, een handelsreiziger, was weinig thuis, maar met zijn moeder had hij een speciale band. Fortuyn vond zijn lagereschooltijd op de nonnenschool afschuwelijk. De middelbareschooltijd op de hbs vond hij een verademing. Eindelijk de kans om zijn talent voor het debat te praktiseren, hij leerde al debatteren op zijn zevende van zijn vader. Maar gedurende zijn schooltijd voelde hij zich anders dan zijn leeftijdsgenoten. Bron: Elsevier Nr. 19 11mei 2002

Wij hadden vooral een mooie vader, een beetje een ijdeltuit, een beetje chic en bovenal gewild bij de vrouwen. Mijn moeder was altijd op haar hoede voor concurrentie. Dat was nergens voor nodig, want ze was zelf een beeldschone, krachtige vrouw. Of tech wel? Ja, ze had zeker niet dezelfde vrijheid als mijn vader. Ze was het opperhoofd van een flink gezin met 6 ‘handenbindertjes’, zoals zij ons noemde. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 25
1.1.2 Fortuyn op de middelbare school
In de Elsevier staat erg veel informatie over Pim Fortuyn. Zijn hele leven wordt beschreven. Bij de bibliotheek heb ik het boek ‘Babyboomers’ gereserveerd, want die was helaas uitgeleend. Op de middelbare school heeft Fortuyn heel wat geleerd en meegemaakt, dat kunnen we zien in de volgende citaten:

Fortuyn zat op het Mendelcollege, toen een jongensschool. Je kreeg daar een katholieke opleiding voor gewonen kinderen. Er was nog een school: triniteitscollege, daar gingen de nette kinderen heen volgens Paul Witteman (55) Ook zei hij: “het Triniteitscollege is een deftige school en het Mendel modern. Op beide scholen werd onderwezen door paters augustijnen. ‘Wij hadden de leuke, ‘zegt Witteman. Op het Mendel heerste een sfeer van verlichte intellectuelen, er werd flink gedebatteerd in de debatingclub waarvan ook Fortuyn lid was. De leraren werden vooruitstrevend met ‘je’ en ‘jij’ aangesproken. Hier moest Fortuyn de basis hebben gelegd voor zijn fabelachtige debattechniek. Hij was een protégé van de rector, pater Huntjens, die een zwak had voor bijzondere jongens. ‘Als je buiten de boot dreigde te vallen, ‘zegt Witteman, die twee keer bleef zitten, werd er mild opgetreden. Benauwd katholiek was er zeker niet. De school werd bevolkt door de arbeiderskinderen die in Haarlem-Noord woonden en dat gaf een ongedwongen sfeer. Niet deftig. Bron: Elsevier Nr. 28 13 juli 2002

Ook zien we dat Fortuyn heel erg van zijn moeder heeft gehouden. En veel dingen met haar samen heeft gedaan in zijn middelbare schooltijd. Fortuyn discuteerde veel over allemaal verschillende onderwerpen.

Wat voor een school was het Mendelcollege? In de eerste plaats een katholieke school voor jongens, maar bovenal een school waar de sfeer werd bepaald door de paters augustijnen. De paters hadden een bijzondere voorliefde van het geven van onderwijs en het opvoeden van jongens. Onderwijs was meer dan kennisoverdracht, het was in de eerste plaats vorming. Vorming tot volwassenen, weerbare, katholieke mannen. Ze waren er buitengewoon trots op dat Luther uit hun midden was voortgekomen. We werden dan ook degelijk onderwezen over de Reformatie en het waarom daarvan en daarbij werd de toenmalige rooms-katholieke Kerk niet gespaard.

Gedurende de eerste drie klassen van de HBS ben ik een wat teruggetrokken, ietwat broeierige jongen. Ik kijk de kat uit de boom eb moet erg wennen aan de nieuwe omgeving, aan de schaalgrootte en aan al die verschillen in denkwijze en maatschappelijke rang en stand. Ook aan al die vakken die je opeens onder de knie moet zien te krijgen: van de drie moderne talen – Engels, Duits en Frans – en het Nederlands tot wiskunde, natuurkunde, scheikunde en biologie, geschiedenis, tekenen en aardrijkskunde. En dan gymnastiek natuurlijk. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 97

Eigenlijk had ik daar geen vriendjes,’ zei Fortuyn vorig jaar in Nieuwe Revu. Terwijl andere 16-jarigen voetbalden, dook Fortuyn liever in de boeken, of luisterde naar klassieke muziek. Op zijn zeventiende wordt hij voorzitter van de praatgroep ‘Huwelijk, gezin en seksualiteit’ van de parochie. Fortuyn was in zijn jeugd ‘links’, zijn broers, mannen met ondernemingszin, rechts. “Dat leverde hevige discussies op,” zegt Simon, directeur van een enveloppenfabriek. Marten, die Oost-Europese bedrijven adviseert bij hun privatisering, kan zich herinneren hoe zijn broer na schooltijd thuiskwam, thee dronk met hun moeder en daarna meteen aan het huiswerk begon. Hij moest het allemaal van zijn ijver hebben. Heel hecht was de familieband niet. Na de begrafenis van zijn vader op 24 maart 2002 was er amper contact meer tussen de broers en zussen en Fortuyn zelf. ‘Pim kon echt een kwam zijn, een etterbuil,’ zegt zijn schoonzuster Jet, de vrouw van Marten. Dol was Fortuyn op zijn moeder: hij vond haar een echte dame. Fortuyn was een moederskindje: zij is misschien we de enige vrouw in zijn leven van wie hij heeft gehouden. Zijn huis in Italië is naar haar vernoemd: Rocca Jacoba. Pas op zijn tweeëntwintigste ontdekte hij de andere reden voor zijn anderszijn: zijn homoseksualiteit. Dat hij homoseksueel was, drong tot hem door nadat een vriendin hem na een avondje uit had gezegd: ‘Pim, weet je wat het is, ik geloof dat je geen hetero bent, maar een flikker. Uit zijn boek Babyboomers: ‘Ik sta even aan de grond genageld en hoor mezelf daarna zachtjes zeggen: ik geloof dat je gelijk hebt. Bron: Elsevier Nr. 28 13 juli 2002

Wij hoorden eigenlijk nergens echt bij en ik hoorde er helemaal niet bij. Vanaf mijn vroegste jeugd heb ik mijzelf als anders en afwijkend ervaren. Mijn moeder stimuleerde dat deels bewust, deels onbewust. Wilde ik mijn anders zijn wel eens vergeten, dan herinnerde mijn omgeving, vriendjesvriendinnetjes en hun ouders mij er wel aan. Ik was een vreemd jongetje, met vreemde fantasieën en fantastische verhalen. Een jongetje dat vanwege zijn vroegere verlamming niet aan sport deed en bovenal niet van voetbal hield. Een jongetje dat niet meedeed aan de seksuele spelletjes van zijn leeftijdsgenoten, een jongetje dat buitendien graag zat te lezen en immer gekleed was in mooie pakjes, waar ik heel erg trots op was. Kortom, zoals mijn grootvaderzo elegant en vriendelijk in mijn bijzijn placht op te merken: het had een meid moeten zijn. Toch had hij het daarin faliekant mis. Want ik was ook een zeer geducht jongetje. Ik begon nooit met vechten, maar als het moest, stond ik mijn mannetje en was ik een behoorlijke vechtersbaas. Halverwege het derde leerjaar verandert er veel in mij, natuurlijk hormonaal, maar ook in mijn gedrag. Was ik voordien nogal gesloten, teruggetrokken en broeierig, nu ontwikkelt er zich een onweerstaanbare behoefte om mij te uiten en te manifesteren. Het begint heel prozaïsch met mijn kleding. Tot dan ben ik gekleed door en op aanwijzing van mijn moeder. Op een dag ben ik weer aan de beurt voor nieuwe kleren en mijn moeder maakt zich op om met mij de reis naar Haarlem te maken. Ik weiger op een strategisch moment, dus tijdens het diner in het bijzijn van mijn vader. Ik zeg dat ik oud en wijs genoeg ben om zelf kleding te kopen en dat ik de kleren van mijn moeder foeilijk vind. Mijn moeder is zwaar gepikeerd, maar mijn vader begint te lachen en zegt: zo, zeun, het werd tijd. Hij trekt zijn portefeuille en ik kan mij de volgende dag zelf in nieuwe kleren steken. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 57, 101

Fortuyn had een special band met zijn moeder.

Met mijn moeder daarentegen heb ik een heel innige band. Ik vind haar een heel mooie en aantrekkelijke vrouw, verkeer graag met haar, maak lange wandelingen met haar waarbij ik honderduit praat en waar ook zij zeer van geniet. Mijn moeder is evenwel ook een geremde vrouw, die haar emoties niet gemakkelijk direct uit en die afkeer heeft van fysiek contact, althans daar zeer verlegen onder wordt. Daarenboven zijn mijn ouders naast vader en moeder ook echte minnaars, met alle spanningen en ruzies en het dan weer goed maken van dien. Ik kom meermalen tussen de wielen van hun minnaarsschap terecht, door mijn te sterke band met mijn moeder. Bron: Babyboomers, van Fortuyn

1.2 Pim Fortuyn in zijn studententijd

Mijn studentenleven is heftig geweest, maar ook van zeer korte duur, om precies te zijn van september 1967 tot juni 1971. Over mijn studie sociologie aan de Vrije Universiteit heb ik drieënhalf jaar gedaan, van december 1967 tot mijn doctoraalexamen in mei 1971, voor die tijd een uitzonderlijke korte studieduur. Het gemiddelde stond toen nog op zeven jaar, maar er waren er ook die er negen en sommigen die er zelfs twaalf jaar over deden. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 167

Fortuyn was in zijn studententijd een beetje een apart figuur. Ivo de Wijs heeft veel kunnen vertellen over Fortuyn. Fortuyn leefde erg royaal, hij had dan ook altijd wel geld op zak.

Na zijn schooltijd ging Fortuyn sociologie studeren aan de gereformeerde Vrije Universiteit in Amsterdam. Eerst schreef hij zich in aan de UvA, die toen nog Gemeentelijk Universiteit heette, maar hij vond het er te massaal. Op de VU was het kleiner en veiliger. Hij werd lid van studentenvereniging Thomas van Aquino, het katholieke corps van die tijd. De Vu was toen niet de ‘goede’ universiteit: aan de Universiteit van Amsterdam was het studentenleven veel spannender. De latere cabaretier Ivo de Wijs (56) zat in de introductiecommissie die nieuwe studenten ontving. ‘Fortuyn was toen al een formele, licht kwasterige kant.’ Een medestudent, Arnold Walravens (62) herinnert zich de ouderwetse knickerbocker waarin Fortuyn nog steeds liep, terwijl zijn studiegenoten spijkerbroeken prefereerden. ‘Hij liep rond als een beetje een apart figuur.’ Opvallen dat was van belang. Zo weigerde Fortuyn later een smoking te dragen: hij ging dan meteen in rok. Fortuyn, vrolijk en goedlachs, was volgens De Wijs van nette komaf. Hij werd lid van het dispuut Volor, maar kwam terecht in het Marshuis, het dispuuthuis van De Wijs. Volor had geen eigen inkomen en in het Marshuis stond een kamer leeg. De Wijs en Fortuyn moesten net als de andere studenten bij toerbeurt het huis schoonmaken, maar huurden een daarvoor een studente in omdat ze er zelf geen zin in hadden. Dit tot ongenoegen van de andere bewoners, die daarvoor niet de middelen hadden. Geld had Fortuyn op de een of andere manier altijd. Een bevestiging van het idee dat hij van goede afkomst was. Zelf vertelde hij dat hij van adel was, maar het onzin vond de titel te voeren. Daarvoor was hij te bescheiden. Zijn oudere broer, zei hij, deed dat wel.

De Wijs bleef er tot Fortuyns dood van overtuigd dat hij met een jonkheer te maken had gehad. Het verbaasde hem dat er in de rouwadvertenties niet werd gerept van een titel. Bron: Elsevier Nr. 28 13 juli 2002

Na mijn eindexamen komt dan toch de onvermijdelijke ontknoping. Na een korte maar hevige worsteling kom ik tot de conclusie dat God voor mij niet bestaat en dat ik als ik niet in de grote baas geloof, ook geen priester moet worden. Ik besluit sociologie te gaan studeren en met mij te storten in het wereldlijke studentenleven, te beginnen met het katholieke studentencorps Thomas van Aquino te Amsterdam. De mis wordt nadien niet meet bezocht, tot ergernis van mijn vader en tot opluchting van mijn moeder, die in mijn besluit een goede aanleiding ziet om aan haar deelname aan dit ritueel ook definitief een einde te maken. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 129

Fortuyn lag niet goed bij de studenten vereniging. Dat komt waarschijnlijk omdat hij geen echte vrienden had. Ook ging hij niet naar kroegen wat zijn medestudenten wel deden. In die tijd ontmoette hij Arnold Walravens.

Toen de twintig jarige Fortuyn in september zijn lidmaatschap van Thomas van Aquino opzegde na een zijns inzien misplaatste schorsing, ondertekende hij de brief met Jhr. W.S.P.E.R.A.Fortuyn. Bij de studenten vereniging lag hij niet goed. Hij was geen kroegtijger en zijn seksuele geaardheid was onduidelijk. Hij trok zich terug in zijn studie en kleedde zich mondain. Later, toen hij openlijk voor zijn geaardheid uitkwam (zie paragraaf 1.1), ging hij leer dragen. Daar werd namelijk ook een motor bij gekocht.

Fortuyn werd wel actief binnen de studentenvereniging. Jaargenoot Arnold Walravens ging op zijn 26ste sociologie studeren na een baan als verkoper. Hij reisde als redacteur van een studentenblad in mei 1968 naar Parijs, waar toen de revolutie tegen de heersende orde was uitgebroken, en nam wat ideeën mee terug naar Amsterdam. Fortuyn was hem opgevallen. ‘Door die knickerbocker, maar ook doordat we allebei katholiek waren. Op die gereformeerde universiteit gaf dat een band. Ik zag dat hij mogelijkheden had en vroeg of hij niet eens wilde meepraten. We belegden toen avonden waar we het hadden over hervormingen aan de universiteit. Hij was een intelligente jongen, anders dan de rest. IJdel, ja, maar dat mag toch wel als je inhoud hebt? En die had hij. Ik voelde wel altijd iets van angst en onzekerheid in hem, daarom had hij ook zo’n grote bek.’ Bron: Elsevier Nr. 28 13 juli 2002

Wat Dacht Fortuyn zelf van zijn studententijd?

Mijn studentenleven is heftig geweest, maar ook van zeer korte duur, om precies te zijn: van september 1967 tot juni 1971. Over mijn studie sociologie aan de Vrije Universiteit heb ik drieënhalfjaar gedaan, van december 1967 tot mijn doctoraalexamen in mei 1971, voor die tijd een uitzonderlijke korte studieduur. Het gemiddelde stond toen nog op zeven jaar, maar er waren er ook die er negen en sommigen die er zelfs twaalf jaar over deden. Bron: Babyboomer, van Fortuyn.

Fortuyn leidde de bezetting van de VU in 1972. Toen leerde hij goed te onderhandelen en te discuteren. Fortuyn ging er toen al vanuit dat hij in de politiek zou komen. Fortuyn maakte een proefschrift. Veel mensen dachten dat Fortuyn erg links was in die tijd, maar dat viel heel erg mee. Fortuyn kon heel veel maar was een mens vol met arrogantie. Het is daarom ook zo jammer dat hij is doodgeschoten, want nou kan hij al zijn ideeën niet meer waarmaken.

Ik sluit mijn periode aan de VU in het voorjaar van 1972 af als voorzitter van de honderduren-bezetting van het hoofdgebouw aan De Boelelaan. De inzet van de bezetting is het naast zich neerleggen door senaat en college van curatoren en directeuren van de uitslag van een door henzelf georganiseerd referendum over het meest gewenste bestuursmodel van de V en haar faciliteiten. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 183

Fortuyn was al die dagen al behoorlijk links. Hij werd actievoerder van de Studenten Vakbond (SVB) en leidde de bezetting van de VU in 1972. De zogenaamde honderd-urenbezetting. Niet alleen ontdekte Fortuyn zijn kwaliteiten als demagoog, hij leerde ook te onderhandelen met de machthebbers aan de Vrije Universiteit, zoals rector magnificus Willem de Gaay Fortman (ARP), en zelfs met de toenmalige minister van Onderwijs, Jhr. Maurits de Brauw. In die tijd ontmoette Fortuyn leeftijdsgenoot Hans Broekhuis, die hem in 1975 naar Groningen zou volgen. ‘Als we een aksie-vergadering hadden en er was ook voetbal op de televisie,’ zegt Broekhuis, ‘gingen we gewoon voetbal kijken.’ Zo fanatiek waren ze nu ook weer niet. Broekhuis, die goed bevriend bleef met Fortuyn tot hij naar Rotterdam verhuisde, bewonderde diens eerlijkheid. ‘Moet je je voorstellen: hij had het aan het begin van de jaren zeventig op die gereformeerde universiteit openlijk over zijn homoseksualiteit en deed daar niet slachtofferig over. Dat bewonderde ik.’ De bezetting van de VU was een oefening die Fortuyn later goed van pas zou komen. Toen al ging hij uit van het principe dat hij later in de politiek zou hanteren: eerst polariseren, dan polderen. Maar over politiek werd toen nog niet zoveel gepraat. ‘We hadden het over het leven en wat we daarmee zouden doen, ’zegt Broekhuis. ‘Fortuyn was in diepste wezen iemand die zich bezighield met emancipatieprocessen of het nu om homoseksuelen ging of ambtenaren. Walravens denkt dat die tijd een leerschool is geweest voor wat Fortuyn later in het groot, in de landelijke politiek, zou doen. Zijn opvattingen over de modernisering van het bestuur van de universiteit verschilden weinig van zijn latere bezwaren tegen het Nederlandse overheidssysteem. Of er sprake is van een samenhangend gedachtegoed? Walravens vindt van niet. ‘Filosofisch was hij niet sterk. Er zat geen structuur in zijn denken, al zag hij wel de cruciale thema’s. Maar o, wat wist hij het goed te brengen!’ Fortuyn werd in 1972, 24 jaar oud, docent sociologie bij de vakgroep filosofie en maatschappijleer aan de rijksuniversiteit Groningen. Hij was al snel een populair docente. Zijn colleges werden druk bezocht, hij had veel te vertellen en hij dat op een goede manier. John Wanders (42) studeerde in 1978 bij Fortuyn. ‘Bij de introductieles sociologie voor eerstejaars kondigde hij meteen aan dat we onze boeken weer in de tas moesten doen. Hij behandelde de verlichte lesstof wel, maar hij draaide voorla zijn eigen verhaal af. Groningen was een bolwerk van links-radicalisme, verdeeld in diverse fracties die elkaar om ideologische redenen het licht in de ogen niet gunden. Er was veel ruzie en afgunst: het staat allemaal beschreven in W.F. Hermans’ verbitterde sleutelroman uit 1975, onder professoren. In 1974 ontmoette Fortuyn Wilfried Uitterhoeve, die na een studie rechten en een korte periode als advocaat uitgever was geworden bij de Socialistische Uitgeverij Nijmegen –SUN. Uitterhoeve werd zijn uitgever en zijn vriend. ‘Wij hebben onze coming-out samen beleefd, ’zegt Uitterhoeve (58) Fortuyn woonde en kleedde zich toen prachtig. Met al die pakken viel hij wel op, maar hij zat in die alternatieve kringen vol met vreemde vogels.’ Fortuyn bewoog zich in een circuit van hardlinkse activisten. Fortuyn had, vond hij zelf zijn proefschrift al af toen hij naar Groningen ging, maar het was volgens zijn promotor niet wetenschappelijk genoeg. ‘Te links-radicalistisch zegt Harmsen (79) ‘Dat moest eruit.’ Uiteindelijk promoveerde Fortuyn in 1980. Zijn proefschrift heette Sociaal-economisch politiek in Nederland, 1945-1949. ‘Een flinke presentatie van ons beiden.’ Zegt Promotor Ger Harmsen. Fortuyn en zijn radicale vrienden wilden breken met de burgerlijke theorie en het gedachtegoed van Lenin en Marx zo wijd mogelijk verspreiden. Volgens broekhuis (ondernemer en lector strategisch ondernemen aan de Groningse Hanzehogeschool) was iedereen in die tijd links. ‘Fortuyn was echt niet zo extreem links.’ Pim vond dat de debatcultuur in ons land op een laag niveau stond, zegt Uitterhoeve. ‘Er moest veel meer worden nagedacht.’ Fortuyn vond toenmalig minister-president Joop den Uyl een geschikte gesprekspartner, een beter dan later Wim Kok en Ad Melkert. Die achtte hij benden zijn niveau. Fortuyns toenmalig collega Ton Kee (53), nu directeur van de medische faculteit van de Rijksuniversiteit Groningen, is cynischer. Fortuyn was een opportunist, zegt hij, die haarscherp aanvoelde waar het gebeurde. Dat was zijn grootste talent. ‘Na een start als redelijk brave rooms-katholieke student ging hij meedoen met de studentenbeweging, omdat hij merkte dat de wind naar links waaide en alleen die kant kreeg. ’Hij zocht altijd naar thema’s die aanspraken en schreef daar dan net iets anders over dan men gewend was, zegt Kee. De continuïteit zat in het streven naar aandacht en macht, de inhoud was daaraan ondergeschikt. ’Fortuyn kon buitengewoon veel maar hij was een onmogelijk mens met veel arrogantie, zegt Kee. Hij heeft zijn Sternstude niet gehad (het moment waarop hij kon laten zien wie hij waard was) en moest zich later tevreden stellen met een column in Elsevier. Bron: Elsevier Nr. 28 13 juli 2002

Aan de universiteit van Amsterdam studeerde Fortuyn eind jaren zestig sociologie, geschiedenis, rechten en economie. Hij behaalde alleen in zijn studie sociologie in 1971 een doctoraal. Fortuyn ontwikkelde tijdens zijn studie die een torenhoge ambitie. Zijn doel: het hoogleraarschap. Maar zijn carrière kwam maar moeizaam van de grond. Zijn dissertatie over geleide loonpolitiek was doorweven met het ‘marxisties gedachtegoed’. Bron: Elsevier Nr.19 11 mei 20

Twintig jaar geleden was Fortuyn een van de studentenlijders aan de Vrije Universiteit. Hij promoveerde op de sociaal-economisch politiek van 1945 tot 1950 en was de afgelopen 16 jaar verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Van radikalinski tot zelfstandig ondernemer’, karakteriseert een van zijn oud-studenten Fortuyns loopbaan. Onmisbaar is hij niet, want ze denken er niet over voor hem een opvolger te zoekn. ‘Op de universiteit zijn ze blij met iedereen die weggaat.’ Bron: Het fenomeen Fortuyn, de Volkskrant

Het proefschrift van Fortuyn. Ik begin met mijn proefschrift en schrijf dat in twee jaar en twee maanden, waarvan een jaar fulltime en de overige tijd naast alle andere besognes. Het wordt een kloek en degelijk werk van 518 pagina’s, met een paar duizend voetnoten, en het heet Sociaal-economische politiek in Nederland 1945-1949.

1.3 Het werk van Fortuyn

Pim Fortuyn heeft heel wat banen gehad, hieronder staan enkele van zijn banen. Op www.parlement.com
Heb ik zijn hele loopbaan gevonden.

Docent sociologie.

Fortuyn werd in 1972, 24 jaar oud, docent sociologie bij de vakgroep filosofie en maatschappijleer aan de rijksuniversiteit Groningen. Hij was al snel een populair docente. Zijn colleges werden druk bezocht, hij had veel te vertellen en hij dat op een goede manier. John Wanders (42) studeerde in 1978 bij Fortuyn. ‘Bij de introductieles sociologie voor eerstejaars kondigde hij meteen aan dat we onze boeken weer in de tas moesten doen. Hij behandelde de verlichte lesstof wel, maar hij draaide vooral zijn eigen verhaal af.

Zijn homoseksuele levensstijl zal zeker niet in zijn voordeel hebben gewerkt. Populair onder studenten werd hij er wel mee. ‘Wij studenten, ’zegt oud-student John Wanders, ‘waren hoogst geboeid door de colleges van deze wetenschappelijk medewerker die gehuld in zwarte leren broek en leren jack door Groningen schuimde. Zijn colleges waren buitengewoon inspirerend en zijn voordracht was altijd gedreven. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Advies bureau voor politieke, strategische en economische adviezen. Hij begon een advies bureau voor politieke, strategische en economische adviezen, Fortuyn en Partners, verhuisde naar Rotterdam en werd in 1987 rapporteur van de Vernieuwingscommisie Rotterdam, onder voorzitterschap van prof. Dr. Wil Albeda. De commissie hield zich bezig met de toekomst van de stad en vooral van de havens. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20 In een interview met Fortuyn, vraagt Aren Joustra aan Pim Hoe heet u? (over zijn bedrijf) ‘Fortuyn & Partners. Adviseur inzake politiek strategisch besluitvorming. Een beetje grootse naam, maar berekend op de groei. We gaan ons bezighouden met technologie assessment, niet zozeer gericht op de problemen in de organisatie, maar op de omgeving van de organisatie. Hoe je tot nieuwe samenwerkingsverbanden komt. Bron: Het fenomeen Fortuyn, de Volkskrant

Directeur van de OV-jaarkaart

De tweede vrijage betreft de OV-studentenkaart, een kaart waarmee studenten onbeperkt in het land kunnen reizen met alle vormen van openbaar vervoer tegen een vooraf vast te stellen vergoeding, die ingehouden wordt op hun uitkering krachtens de studiefinanciering. Men zoekt daarvoor een projectmanager die na verloop van enige tijd directeur wordt van de daartoe op te richten B.V. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 316

In 1988 werd Fortuyn gevraagd directeur van de OV-jaarkaart te worden. Roel in ’t Veld was in die dagen gedelegeerd bestuurder in Groningen, waar hij een nieuw systeem hielp opzetten voor de studiefinanciering. Een van de vele initiatieven daarbij was de OV-jaarkaart, een semi-gratis treinkaart zoals die ook al voor militairen werd ontwikkeld. Het was de tijd van de paspoortaffaire, het leek bijna onmogelijk een betrouwbaar document te maken en dit was dus een baan waar de politiek met argusogen naar keek. Het moest nu lukken. Bovendien verkeerde de informatiseringsbank, die de studiefinanciering uitbetaalde aan de studenten, in problemen. De OV-jaarkaart was een groot, ingewikkeld en prestigieus project. Voor Pim Fortuyn was het een droombaan. ‘Hij bloeide helemaal op,’zegt vriend Wilfried Uitterhoeve.

Fortuyn deed het goed, die OV-jaarkaart. ‘Hij was een briljant analyticus, heel talentvol in het zien van het probleem. Hij kon een grote berg in mootjes hakken,’zegt Van Sluis. Dat talent werd dan weer aangetast door zijn soms tactloze eerlijkheid. ‘Dat was een ongelooflijke zwakte,’zegt Van Sluis. Hij analyseerde, maar zo eerlijk dat het te hard was. Dan zei hij tegen een opdrachtgever: “Dit is het probleem en u maakt daar del van uit.” Fortuyn wilde altijd gelijk hebben, altijd schitteren, altijd laten zien dat hij het het beste kon. Hij was nummer 1. Dat zorgde zijn leven lang voor weerstand en was uiteindelijk ook de reden dat het bestuur van Leefbaar Nederland hem liet vallen. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Het realiseren van de OV-studentenkaart is niet alleen de meest hectische klus, maar het geeft ook zeer veel voldoening, en bij tijden ben ik ronduit gelukkig met mijn ‘jongens’. Ik start met een bureautje op een perron in Utrecht en verhuis na een klein halfjaar naar een kantoorpand in Rotterdam, dat ik naar eigen inzicht laat inrichten. Prachtig, maar bovenal zeer rustgevend design, en dat kunnen we in deze nerveuze tent wel gebruiken. Bovendien blijf ik royaal binnen de rijksnormen terzake, mooi hoeft niet altijd duur te zijn. Bron: Babyboomer, van Fortuyn

Columnist bij Elsevier

Het was het begin van een sombere periode in Fortuyns leven. Hij had sinds 1994 de column in Elsevier, die hem veel fans opleverde, maar zijn adviesbureau werd steeds minder om adviezen gevraagd naarmate hij het paarse beleid harder en scherper bekritiseerde. De telefoon ging wel, maar voor een mooie baan werd hij niet gevraagd. Alleen voor lezingen. Fortuyn zocht naar iets nieuws. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Schrijver van verschillende boeken, waaronder Babyboomers

Fortuyns moment was nog niet gekomen. Het schrijven van zijn autobiografie Babyboomers kostte hem veel energie. Hij beschouwde het als de afronding van zijn jarenlange therapie bij psychiater dr. Rens Hoekstra. Het eerste exemplaar wilde Fortuyn in 1998 graag aanbieden aan een van de weinige romanschrijvers die hij kon waarderen, Gerard Reve. Maar die weigerde. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Lijsttrekker Leefbaar Nederland

Het verzoek van Leefbaar Nederland om lijsttrekker te worden, in het najaar van 2001, kwam dus als geroepen. Toen hij speelde met de gedachte de politiek in te gaan. Had Fortuyn Roel in ’t Veld om advies gevraagd. ‘Ik zei: “Doe maar”, maar zei er wel bij dat hij zich moest beheersen. En ik moet zeggen: dat heeft hij goed gedaan. Hij had uiteindelijk een schitterende rol gevonden: de machthebbers tarten. Hij was een nar, die de koning kan zeggen wat hij wil en overal de spot mee kan drijven. Maar een nar kan natuurlijk nooit zelf koning worden.’In ’t Veld bewonderde Fortuyns journalistieke gaven. ‘Hij kon beter schrijven dan ik. Maar hij bewonderde mijn intellect meer dan het zijne.’ Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Ook in mijn werk ben ik tegenwoordig enorm solitair. Als je dan ook nog zonder verhouding zit is dat wel cru. Ik zou graag weer eens een moeilijke klus aan willen pakken, mensen enthousiasmeren. Zoals bij de OV-jaarkaart. Nu ben ik altijd de koningin van het feest. Ik ga ergens spreken, en meestal ben ik dan de sterspreker. Je komt iets opluisteren, vertelt een mooi of interessant verhaal, en daarna vertrek je weer. Je weet niet wat ermee gebeurt. Ik heb nu zeven boeken geschreven en daar zou ik wel eens wat van willen waarmaken. Maar je moet geduld hebben. Het komt op je pad of niet. Ik kan de werkelijkheid niet meer naar mijn hand zetten.’ Bron: Het fenomeen Fortuyn, de Volkskrant

Fortuyn heeft dus veel banen gehad. Natuurlijk is hij nog verder gekomen in de politiek. Maar dat wil ik allemaal uitleggen in de hoofdstukken 2 en 3. Dit waren maar enkele van zijn banen, Fortuyn heeft veel meer banen gehad. Dit waren wel zijn hoogtepunten.

1.4 Fortuyn persoonlijk

Op de vraag: wie is Pim Fortuyn? Antwoord Fortuyn:

‘Analytisch sterk. Natuurlijk. Een man die het verhaal vertelt. Uiteraard. Met verstand en gevoel. Op zijn tijd ook een aardige en warm overkomende man. Niet altijd. Af en toe moet je ook hard zijn. Maar geen gevoelloze hardheid, die voorkomt uit geblokkeerde gevoelens. Ik zou de hardheid en de helderheid willen hebben van kristal. Dat is transparant. Bron: Het fenomeen Fortuyn, de Volkskrant

Seksueel presteer ik in deze jaren helemaal niets, maar ik loop over van energie. Ik slaap maar vier uur per nacht en dat jaren achtereen. ’s Nachts studeer ik, de avond besteed ik aan sociale activiteiten en de dag aan besturen, vergaderen, college lopen en werken. Bron: Babyboomer, van Fortuyn ‘Ik ben iemand die zegt wat hij denkt en die doet wat hij zegt.” Bron: Krant, het ND 10-02-02
Seksueel presteer ik in deze jaren helemaal niets, maar ik deze jaren helemaal niets, maar ik loop over van energie. Ik slaap maar vier uur oer nacht en dat jaren achtereen. ’s Nachts studeer ik, de avond besteed ik aan sociale activiteiten en de dag aan besturen, vergaderen, college lopen en werken. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 181

Een mediaoptreden is voor mijn bepaald geen straf, meestal heb ik er ronduit plezier in, vooral als ik iets uit mag leggen, analyseren of toelichten. Gaandeweg verandert het je leven op bepaalde punten ingrijpend. Het streelt je ijdelheid om zomaar door wildvreemde mensen te worden aangesproken en bij de naam genoemd te worden. Het geeft een zeker gemak in de omgang en als die omgang door mij op prijs wordt gesteld, omdat ik het leuke of intrigerende mensen vind, dan is de brug zo geslagen. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 363

1.4.1 Homofolie.

Bijna iedereen die Fortuyn kende, wist dat hij een homo was. In zijn jeugd was het niet duidelijk of hij nou een homo of een hetero was. Maar toen hij ouder werd, kwam hij er zelf achter dat hij een homo was. In deze paragraaf wil ik wat vertellen over zijn liefde en homoseksualiteit. Pas op zijn tweeëntwintigste ontdekte hij de andere reden voor zijn anderszijn: zijn homoseksualiteit. Dat hij homoseksueel was, drong tot hem door nadat een vriendin hem na een avondje uit had gezegd: ‘Pim, weet je wat het is, ik geloof dat je geen hetero bent, maar een flikker. Uit zijn boek Babyboomers: ‘Ik sta even aan de grond genageld en hoor mezelf daarna zachtjes zeggen: ik geloof dat je gelijk hebt
Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

In de daaropvolgende dagen zet zich de overtuiging door dat ik homoseksueel ben. Ik praat er veel over met vrienden. Hun reactie is er eerst van ongeloof en daarna een van ‘nou ja, dat moet ook kunnen’. Daar blijft het bij. Binnen de kortste keren weet iedereen het, maar ik word er nauwelijks op aangesproken en ik kan het al helemaal geen vorm geven. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 188

Fortuyn heeft verschillende vrienden gehad. Vaak waren het maar korte relaties. Fortuyn heeft wel aardig lang een relatie met Douwe Anne gehad. Hij ging met hem samenwonen en daarna liep het niet meer echt lekker.

Een paar maanden nadat ik in Groningen arriveer, loop ik mijn eerste vriendje tegen het lijf. Ik ben in die tijd nogal eenzaam, bewoon in mijn eentje heel Lewenborg en heb het moeilijk op de subfaculteit. Het uitgaansleven in Groningen was toen nog zeer beperkt, in tegenstelling tot nu. Ik moet mij weg zoeken en besluit aan te kloppen bij de voorzitter van de plaatselijke afdeling van het COC, Douwe Anne. Een slanke knul die een jaar ouder is dan ik, met mooi, golvend, lang, blond haar en blauwe ogen… ik ben direct smoorverliefd. Hij bewoont een krot in de binnenstad, maar bezit een prachtig, zeventiende-eeuws boerderijtje in Holwerd. Eveneens een krot maar wel stijlvol. Het blijkt al snel dat we te hard van stapel zijn gelopen. Onze verhouding begint aan alle kanten te wringen. We kopen een hondje, een Friese stabij, maar ook dat mag niet baten; het beest is binnen de kortste keren net zo nerveus als onze verhouding dat is. Douwe Anne raakt overspannen en neemt verlof van zijn werk om een week op onze boerderij tot rust te komen. Slechts vier maanden nadat we het appartement op de Radesingel hebben betrokken, besluiten we om weer ieder op zich te gaan wonen. Hij zoekt een kamer in de stad en houd de boerderij, ik houd het appartement. Bron: Boek, Autobiografie van een Babyboomer, blz. 241

Ook kan ik heel veel informatie vinden over de vriend van Fortuyn, Ari Versluis.

Wel was Fortuyn verliefd en niet zo’n beetje, op een jonge fotograaf, toen 33. Fortuyn was een romanticus: hij riep altijd dat hij alles over zou hebben voor de grote liefde. Dáár ging het hem om. En die grote liefde was Ari. Ari heeft de beste en de meeste duistere kanten van Fortuyn gekend. Fortuyn had altijd een zwak voor jonge mannen: die kon hij iets leren. Ari was dan wel jong, maar ook iemand die het het liefst zelf wilde doen. Het begon mooi, met een ontmoeting in Fortuyns stamcafé, leer-en jeansbar Shaft, op een zwoele zomeravond in 1993. Ari (nu 41), bescheiden, vriendelijk, van gereformeerde afkomst, ging meestal naar houseparty’s, op zoek naar wilde beats en dj’s. Hij voelde zich die avond in Shaft een beetje ongemakkelijk –‘niet mijn scène-, maar op het moment dat hij Fortuyn zag zitten en een oc’the met hem maakte –oogcontact- was de avond gered. Het was een coup de foudre. Ík vond hem fascinerend , opwindend, bijzonder. Ik wist vagelijk ook wel wie hij was.’Ze gingen samen weg. Hoe euforisch Fortuyn moet zijn geweest, blijkt uit het feit dat hij Ari in zijn armen naar de auto tilde om te voorkomen dat hij alsnog weg zou gaan. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Het ging weer aan en dan weer uit, een vermoeid spel van aantrekken en afsloten. Faxen met scheldkanonnades en liefdesbetuigingen volgden elkaar in razend tempo op. Fortuyns stemming wisselde per uur. ‘Zo dwingend. Maar we het ook zo geweldig gehad. Toen zijn huis werd verbouwd en hij in een kamer woonde, dat was zo leuk. Maar toen het klaar was, vond ik het een mausoleum. Over portretten van zichzelf. Weet je niet, de weg naar roe was zo spannend. Maar als je er dan was… dan was het over. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Elke vakantie eindigde in ruzies. ‘Hij wist dat het thuis weer anders zou zijn en daar kon hij niet tegen. Maar ja, zo is het gewoon.’ Elke keer als het uit was, was Fortuyn wanhopig. Ari kreeg het zwaar te verduren. Fortuyn had hem in een ijzeren greep. ‘Dan lag er acht meter fax, vol met verwensingen en bedreigingen, dat durfde ik niet eens uit te lezen. Ik durfde een rijd ’s nachts niet de straat op, bang dat ik hem zo tegenkomen. Dat gebeurde natuurlijk. Eén keer kwam ik in de Shaft, dat was zijn gebied, daar was hij zo kwaad over dat de barkrukken door de ruimte vlogen. Toen is ook het plan ontstaan om de Shaft te kopen, om volledige controle te kunnen hebben. Een andere keer zag ik hem in café De Bak en toen gaf hij me een vuistslag vol in het gezicht.”Zo, die had je nog te goed,”zei hij’ Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

In 1999 ging het definitief uit, maar er bestaan weinig interviews met Fortuyn waarin Ari’s naam niet valt. Zijn grote liefde bleek de onmogelijke, trageische liefde, Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Hoe dacht Fortuyn zelf over homoseksualiteit?

Homoseksuele identiteit moet je zelf ontwikkelen in een levensfase dat je jongvolwassen bent. Een heel moeilijke opgave. Naast hormonale en genetische invloeden, is de socialisatie toch het meest identiteit vormende element in een mensenleven. De homoseksuele subcultuur is natuurlijk behulpzaam bij het zoeken naar een eigen homoseksuele identiteit, maar werkt daarin ook belemmerend omdat de rolmodellen vaak te stereotiep en door te gekunsteld zijn. Ieder ‘beginnende’ homoseksueel gaat door een fase van verwarring en overaccentuering heen. De hele wereld moet en zal het door de strot worden gewrongen dat jij homoseksueel bent. Bron: Boek Autobiografie van een Babyboomer, van Fortuyn

1.4.2 Zijn omgaan met geld en alcohol

Fortuyn had altijd wel geld. Men weet niet precies hoe hij daar altijd aan kwam. Volgens bekenden steelde hij nooit en ontdook hij de belasting ook niet.

Geld had Fortuyn op de een of andere manier altijd. Een bevestiging van het idee dat hij van goede afkomst was. Zelf vertelde hij dat hij van adel was, maar het onzin vond de titel te voeren. Daarvoor was hij te bescheiden. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Toen hij een keer bij zijn vriend Jan ’t Hoofd een prachtig kostbaar porseleinen schaaltje liet vallen, zei hij tegen, t’Hoofd: ‘Koop maar een nieuwe bij de Xenos.’Ieder ander had zich geschaamd, Fortuyn klapte dubbel van het lachen. Thuis draaide hij cantates van Bach, maar de smartlap Manuela van Jacques Herb kon hij moeiteloos meezingen. Zijn vriend Evert Chevalier organiseert jaarlijks een golftoernooi, waar smartlappen worden gezongen. Gert en Hermien. Dat vond Fortuyn mooi. Was dat camp? Of oprecht? Met geld had Fortuyn een ingewikkelde band. Hij was er dol op, vooral omdat hij het zo leuk vond om groots te leven, maar het interesseerde hem niet wezenlijk. Hij kocht moeiteloos pakken van een paar duizend euro, was dol op oesters en kaviaar. Toen hij in het zingencircuit zat, ontmoette hij veel geslaagde zakenlieden. ‘Veel politici,’zegt Chevalier, ‘hebben niks met zakenlui. Ze kijken op ze neer. Maar hij niet. Hij vond de glitter en glamour erg leuk. Hij vond geld sexy.’Echt veel geld heeft Fortuyn nooit gehad, al had hij door die lezingen een goed inkomen, tussen de drie en vier ton in guldens. ‘Minder dan een topadvocaat, meer dan een minister-president,’zegt Roel in ’t Veld fijntjes.

Hij was soms wel wat erg makkelijk met geld. Wim van Sluis, zijn accountant, herinnert zich faxen met de aanhef: ‘Goede Willem. Ik heb iets doms gedaan.’Dan had hij bijvoorbeeld een zilveren servies gekocht van 30.000 gulden. Dat kon niet, dat moest weer terug.’Hij kreeg vaak bezoek van belastingambtenaren,’vertelt van Sluis,’die wilden daar thuis weleens rond kijken, maar hij was totaal recht doorze.’ Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

We hadden daar onze eigen supermarkt, restaurant en café. Wij vonden het er heerlijk en vooral luxueus wonen, met name in de torenflats, waarin ook ik een flatje had. Zo’n flatje bestaat uit een halletje met kastenwand, een ruime douchetoilet, een lichte zonnige kamer en, als toppunt van luxe een eigen balkon. De telefoon en de keuken waren per unit van veertien kamers gemeenschappelijk. Ik schafte mij direct een eigen telefoon aan, een hele luxe in die jaren, en kookte op mijn douchetoilet, met op de wc-pot een groot dienblad als aanrecht. Van dat toilet zijn de heerlijkste maaltijden gekomen voor een groot aantal gasten; niemand vond de kookplaats misplaats of raar, zelfs mijn ouders niet. Bron: Babyboomer, van Fortuyn Ook hield Fortuyn van wat drank. Hij werd bijna nooit dronken. Maar in de volgende citaten lezen we wat anders:

Fortuyn kon heel soms geheel door het lint gaan, zoals ook zijn grote liefde Ari Versluis later zou merken. Fortuyn had het zelf wel eens over de demon die in hem zat. ‘Jullie hebben geen idee van de enorme krachten die in mij woeden,’schreef hij. Op een vlucht naar Bali een paar jaar geleden, waar Hupperts en Fortuyn hun vakantie zouden doorbrengen, zette hij meteen op een drinken. ‘En dat kon hij, stevig drinken, maar dronken werd hij bijna nooit. Hij was ook keihard voor zichzelf, dan ging hij door tot vijf, zes uur ’s ochtends en stond om 8 uur weer op.’ Drugs kwam er niet aan te pas. Jan ’t Hoofd, tandarts in Groningen en zeer goed bevriend met Fortuyn, zegt dat hij hoogstens en heel zelden een trekje van een stickie nam. ‘Hij dronk wel wat, maar ik heb hem nooit van de wereld gezien. Hij drink heel sterke koffie. En met die sigaren was hij ook gestopt. Hij heeft echt nooit drugs gebruikt, daarvoor was hij veel te zuinig op zijn lichaam en zijn conditie.’ Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Hupperts kan zich ook herinneren hoe Fortuyn een keer werd gepakt voor rijden onder invloed. ‘In Rotterda, op de Laan van Zuid, werd hij aangehouden. Toen heeft advocaat Gerard Spong hem weten vrij te krijgen op een procedurefout. Daarna kocht hij een fiets, nou, meer een rijwiel, met van die tassen. Van die truttige, omdat hij geloofde dat de fiets dan niet meer zou worden gestolen. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

1.5 Fortuyn interesse in de politiek

Fortuyn was een erg belangrijk persoon in de politiek. Hij heeft immers veel aangericht. Hij behaalde veel zetels in een korte tijd. Hoe is hij eigenlijk in de politiek gekomen? Fortuyn heeft al vroeg geprobeerd om in de politiek te komen. Dat kunnen we opmaken uit de volgende citaten:

Pim Fortuyn ambieerde al op negentienjarige leeftijd een baantje in de politiek. In een brief die hij als eindexamenkandidaat schreef aan Norbert Schmelzer, destijds fractievoorzitter van de Katholieke Volkspartij (KVO), vraagt hij de politicus wat zo de mogelijkheden zijn. De brief van Fortuyn en het antwoord van de KVPér staan in het jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2002, dat vandaag verschijnt. De jonge Fortuyn had aan zijn brief een deftig visitekaartje bevestigd. Bron: Jonge Pim Fortuyn wilde bij KVP uit het N.D. 2002

…..Toen al probeerde Fortuyn toegang te krijgen tot de politiek. Hij dacht even over de CPN, maar daar voelde hij zich toch niet thuis. In 1973, het kabinet-Den Uyl was net aan de macht, werd hij lid van de Partij van de Arbeid. Binnen die partij schoof hij, samen met de tijdgeest, steeds meer op naar het midden. In zijn Groningse jaren veranderde hij van dogmatisch marxist in criticus van de verzorgingsstaat. Een machtspositie in de partij kreeg hij niet. Hij had, zegt Kee, dolgraag staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid willen worden in het tweede kabinet-Van Agt, maar tot Fortuyns grote woede en frustratie koos de PvdA in 1981 voor Ien Dales, directeur van de Rotterdamse Sociale Dienst. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

In 1990 werd de Albeda-leerstoel ingesteld aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. De te benoemen buitengewoon hoogleraar moest zich bezighouden met arbeidsverhoudingen in de publieke sector. Van de negen kandidaten was Fortuyn, met zijn energie en frisse ideeën verreweg de beste kandidaat. Toen Fortuyn werd aangesteld, zei Willem de Gaay Fortman – die hem immers nog kende uit zijn studententijd – tegen Albeda:‘Nou, daar bewijzen ze je geen dienst mee.’Maar Albeda had wel vertrouwen in Fortuyn. De titel van zijn oratie was: een wereld zonder ambtenaren. Daarin hield Fortuyn een pleidooi voor kernachtige, slagvaardige departementen met minder ambtenaren. ‘Modelleer de overheidsdienstverlening zoals deze wordt georganiseerd door het particuliere bedrijf,’schreef hij in Ambtenaren in 2000 (1989) Hij stond een scheiding voor tussen beleid en uitvoering van beleid. Net zoals dat in Zweden het geval is, en dus bepaald geen onzin. In dit opzicht was Fortuyn zijn tijd ver vooruit. Het maakte natuurlijk de verkeerde indruk: alsof hij alle ambtenaren wilde afschaffen. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20

Fortuyn begon zijn eigen beweging: Lijst Pim Fortuyn, de LPF. Hij had een maand om de kieslijsten samen te stellen en moest keihard aan de slag. Erg selectief was hij niet: twee meisjes die zich alleen aanmeldden om koffie te zetten, stonden voor ze het wisten op de lijst. Fortuyn wist wel dat hij hier niet met de A-categorie te maken had, maar om door te gaan in de politiek had hij voetvolk nodig en daarover deed hij niet kritisch.

Daar had hij geen tijd voor. ‘Ik ga die lui niet screenen,’zei hij.‘Dat doet de pers wel.’ Tegen journalist en filmmaker Theo van Gogh (44), die Fortuyn ‘de Goddelijke Kale’noemde, liet zich ontvallen: Ík vrees de LPF meer dan mijn politieke partijen. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 20 In hoofdstuk 2 (Fortuyn in de politiek) vertel ik over de partijen waarin Fortuyn heeft gezeten. Dit is dus een kleine samenvatting hoe hij over de politiek dacht. In hoofdstuk twee word dat allemaal verduidelijkt.

Dit hoofdstuk is belangrijk om de volgende hoofdstukken beter te begrijpen. We weten nou wie/wat/ hoe Pim Fortuyn was. Fortuyn had veel politieke ideeën, waarschijnlijk heeft hij die in zijn jeugd of studententijd allemaal ontwikkelt. Veel aspecten zijn dan van belang: hoe is hij opgevoed? Wat voor geloof had hij? Naar wat voor school ging hij. En op al die vragen is een antwoord gekomen in hoofdstuk 1. Het volgende hoofdstuk gaat: ‘Pim Fortuyn in de politiek’ heten. De laatste paragraaf van dit hoofdstuk geeft daar al een heel klein antwoord op. En ik ben van plan om dat allemaal uit te breiden in hoofdstuk 2. Bronnen: Titel: Het fenomeen Fortuyn
Auteur: De Volkskrant
Uitgever: Meulenhof
Dit boek heb ik geleend bij de bibliotheek in Hardenberg. In het boek staan allemaal interviews met Fortuyn. Aan de titel kan ik zien of dit boek nuttige informatie heeft voor hoofdstuk 1.

Titel: Pim Fortuyn
Ondertitel: 16 pagina’s biografie
Auteur: Elsevier
Al een poos gleden dacht ik erover om mijn documap over Fortuyn te doen. Daarom heb ik erg veel informatie verzameld. Wij zijn geabonneerd op de Elsevier. Uit dit blad heb ik ontzettend veel informatie kunnen halen.

Titel: Pim Fortuyn 1948-2002
Auteur: Elsevier
Hier stond een artikel in over Pim Fortuyn, een kleine biografie, genaamd: Eenzaam leven. Ook in dat
artikel stond veel informatie, die ik goed kon gebruiken bij het maken van hoofdstuk 1.

Titel: Autobiografie vaan een Babyboomer
Auteur: Pim Fortuyn. Uitgever: Karakter Uitgevers B.V., Uithoorn & Speakers Academy Uitgerij B.V., Rotterdam
Druk: Tweede druk, augustus 2002

Titel: Fortuyn
Auteur: Nederlands Dagblad
Datum: 10-02-02

Internet: www.parlement.nl
www.google.nl  Pim Fortuyn. www.pimfortuyn.pagina.nl

Hoofdstuk 2: Pim Fortuyn in de politiek Inleiding Fortuyn werd erg bekend toen hij de politiek inging. Veel mensen kenden hem nog niet in zijn jeugd en studenten jaren. We weten nou wel dat hij erg veel heeft aangericht in de politiek. In een korte tijd behaalde hij erg veel zetels. Pim heeft in verschillende partijen gezeten. Uiteindelijk begon hij een eigen partij, namelijk de LPF. Fortuyn kon alles erg goed onder woorden brengen, dat konden we zien als hij aan het debatteren was. Dit hoofdstuk wordt het op een na belangrijkste hoofdstuk, om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag. In hoofdstuk 1 hebben we gezien wat voor iemand Fortuyn was, wat voor werk hij had en voor en gedeelte hoe hij in de politiek kwam. Dit hoofdstuk geeft een groot gedeelte van het antwoord op mijn onderzoeksvraag. Hier onder ziet u de hoofdstukindeling van hoofdstuk 2. 2.1 Hoe kwam Fortuyn in de politiek? 2.2 Van welke partijen is Fortuyn lid geweest? 2.2.1 Leefbaar Nederland
2.2.2 Waarom werd Fortuyn weggestuurd bij LN.? 2.2.3 Waarom had Fortuyn zo’n hekel aan de Islam? 2.3 Fortuyn bij de LPF. 2.3.1 Mat Herben bij de LPF
2.4 Fortuyn’s standpunten en die van de LPF. 2.5 Hoe voerde Fortuyn politiek? 2.6 De val van het kabinet
2.7 Wat vonden de anderen van Pim Fortuyn? 2.8 Wat heeft hij bereikt? 2.1 Hoe kwam Fortuyn in de politiek?

In paragraaf 1.5 heb ik ook al een beetje dit onderwerp besproken. Maar in deze paragraaf probeer ik het uitgebreider duidelijker te maken hoe Fortuyn in de politiek kwam. Fortuyn werd een bekend politicus. In de Elsevier heb ik gelezen dat Fortuyn in verschillende partijen heeft gezeten. Dus voordat Fortuyn bij Leefbaar Nederland kwam en de LPF heeft hij ook al bij andere partijen gezeten, zoals de PvdA.

(20 augustus 2001) Pim Fortuyn maakt duidelijk dat hij het als een missie ziet om de politiek in te gaan. Bron: Het Internet, www.geocities.com/LPFnederland/bio.htm
l De ambitie van zijn verhouding om premier te worden, dateert van eerder. Maar pas halverwege 2001 besloot Fortuyn werkelijk de politiek in te gaan. Zo veel veranderde morgelijkheden waren er trouwens ook niet. Nog een jaar schelden op Paars in Elsevier zou vervelend worden, opdrachten kreeg zijn adviesbureau niet meer, die mooie baan kwam ook maar niet. Het verzoek van Leefbaar Nederland om lijsttrekker te worden, in het najaar van 2001, kwam dus als geroepen. Toen hij speelde met de gedachte de politiek in te gaan, had Fortuyn Roel in ’t Veld om advies gevraagd. Ík zei: “Doe maar“,maar zie er wel bij dat hij zich moest beheersen. En ik moet zeggen: dat heeft hij goed gedaan. Bron: Elsevier Nr.28 13 juli 2002

Pim Fortuyn ambieerde al op negentienjarige leeftijd een baantje in de politiek. In een brief die hij als eindexamenkandidaat schreef aan Norbert Schmelzer, destijds fractievoorzitter van de Katholieke Volkspartij (KVO), vraagt hij de politicus wat zo de mogelijkheden zijn. De brief van Fortuyn en het antwoord van de KVPér staan in het jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2002, dat vandaag verschijnt. De jonge Fortuyn had aan zijn brief een deftig visitekaartje bevestigd. Bron: Jonge Pim Fortuyn wilde bij KVP uit het N.D. 2002

… Pas later, in zijn studententijd, kwam hij in aanraking met andere politieke stromingen. Zo zocht hij zijn heil aanvankelijk in CPN-kringen. Later werd hij lid van eerst de PvdA en vervolgens van de VVD, en adviseerde hij begin jaren negentig het CDA. Bron: Jonge Pim Fortuyn wilde bij de KVP, Krant: ND Datum: 2002

2.2 Van welke partijen is Fortuyn lid geweest?

Fortuyn is niet alleen lid geweest van Leefbaar Nederland of de LPF. Maar ook van de PvdA en het CDA.

Fortuyn was tot 1989 zestien jaar lang lid van de PvdA. Evenals Nagel, ook voormalig PvdA-lid, denkt hij met weemoed terug aan de toenmalige PvdA-leider Joop den Uyl. De afgelopen jaren heeft volgens Fortuyn vooral het CDA interessante vergezichten over de publieke sector geschreven. Hij twijfelde dan ook tussen een carrière bij het CDA als grootste oppositiepartij, het oprichten van een eiegen partij of aansluiting bij Leefbaar Nederland. Het is dus Leefbaar Nederland geworden en daar moet blijken of hij de grote stemmentrekker - zelf houdt hij het op zeven zetels – wordt, of dat de partij uiteenspat nog voordat die voor het eerst deelneemt aan de verkiezingen. Andere kandidaat-lijsttrekkers hebben zich al openlijk afgezet tegen Fortuyn, vanwege diens standpunten over minderheden. Bron: Krant, het ND, 24-10-01

Pim Fortuyn had genoeg van zijn positie aan de zijlijn. Na eerdere avances met de PvdA, VVD en, meest recent, het CDA, kiest hij eind 2001 voor Leefbaar Nederland (LN). Pim Fortuyn stuwt LN op naar 22 zetels in de wekelijkse peilingen. Maar na een spraakmakende Volkskrant-interview, waarin hij zich niet houdt aan de afspraken met het partijbestuur van LN, wordt hij door datzelfde bestuur als lijsttrekker aan de dijk gezet. Bron: www.lijstpimfortuyn.nl

Na de onthutsende gebeurtenissen in het Rotterdamse stadhuis staat mijn besluit vast en na de totstandkoming van Lubbers 3 (CDA,PvdA) zeg ik in een brief aan het partijbestuur mijn lidmaatschap op. Na 15 jaar lidmaatschap denk ik: zak in de grond, jullie allemaal, en herinner ik mij de woorden van Joop den Uyl.

De PvdA behandelt me nadien als een paria. Ik heb een bloeiende onderneming, maar ben tientallen keren tegen functionarissen van deze partij – politici en ambtenaren – opgelopen. De opdracht op een haar na gevild en vervolgens afgeblazen omdat een hoogmogende van die partij mij de opdracht niet gunt. Geniepige, maar keiharde broodroof, ik ben het nergens anders tegengekomen dan in deze partij. Het lijkt op het verlaten van de gereformeerde of katholieke kerk in de jaren vijftig en dan toch op het dorp willen blijven wonen, of op die vreselijke gesloten, machtswellustige cultuur van de CPN. Geef mij maar een nette VVD’er of fatsoenlijke CDA’er. Bron: Boek: Autobiografie van een Babyboomer, blz. 298.

2.2.1 Leefbaar Nederland

Het bestuur van Leefbaar Nederland adviseert het partijcongres Pim Fortuyn te kiezen als lijsttrekker voor de Tweede Kamerverkiezingen van volgend jaar. ,,Pim Fortuyn is een topvoetballer met wat risico\'s, maar wel iemand die wedstrijden kan winnen\'\', zei partijvoorzitter Jan Nagel gisteren bij de presentatie van zijn boek \'Boven het maaiveld\'.Volgens de partijvoorzitter is Fortuyn non-conformistisch en past hij daarom zonder problemen in het profiel van Leefbaar Nederland. ,,Fortuyn is een goede lijsttrekker voor Leefbaar Nederland\'\', zei voormalig PvdA-coryfee Jan Nagel. Fortuyn en Leefbaar Nederland konden elkaar op hoofdlijnen goed vinden en Nagel noemde Fortuyn \'coöperatiever\' dan hij had vermoedt.

Volgens voorzitter Nagel van Leefbaar Nederland is Fortuyn een man met durf en intellect en bovendien een gevreesd debater. Kortom, de meest geschikte lijsttrekker van Leefbaar Nederland, de partij die de bevlogenheid mist bij de ,,voorspelbare en kleurloze\'\' politici die het nu nog voor het zeggen hebben. Bron: Krant, N.D. 24-10-01

HILVERSUM- Pim Fortuyn hoopt alsnog aan te kunnen blijven als lijsttrekker van Leefbaar Nederland. Dit heeft hij zondagavond in het televisieprogramma Netwerk bekendgemaakt. Hij hoopt dat de achterban van de partij het partijbestuur op andere gedachten brengt. Fortuyn wil de ontwikkelingen de komende dagen afwachten en hoopt dat het bestuur op het besluit terugkomt. ,,Als Leefbaar Nederland geblokkeerd is, zal ik moeten komen met een eigen lijst\'\', aldus Fortuyn. ,,Ik kan niet meer terug. Beloofd is beloofd. Ik ben het verplicht aan de mensen in het land.\'\' Fortuyn ziet zich zelf dan ook geplaatst voor een taak en opdracht waar hij meer door wil gaan. Fortuyn reageerde hiermee op het besluit hem niet langer als lijsttrekker van Leefbaar Nederland te kunnen handhaven. De partij kan niet leven met de opvattingen van Fortuyn over met name het asielbeleid. De partij overlegt dinsdagavond over de vraag wie de opvolger van Fortuyn moet worden. Fortuyn heeft geen spijt te hebben van het interview dat De Volkskrant zaterdag publiceerde: ,Ik ben iemand die zegt wat hij denkt en die doet wat hij zegt\'\'. Bron: www.nd.nl/archief/2002

Leefbaar Nederland werd wel erg populair, dat hebben ze allemaal te danken aan Fortuyn. Ze stegen in de peilingen naar 22 zetels! Veel mensen waren het dus eens met de ideeën van Fortuyn.

Nagel benadrukte dat het lozen van Fortuyn een moeilijke beslissing was. ,,Hij is charismatisch, en we staan in de peilingen op 22 zetels. Dat is nog nooit eerder gebeurd. Je zou gek zijn als je zoiets opgeeft.\'\' Aan de andere kant, vindt Nagel, is het niet te verteren dat Fortuyn het partijprogramma naast zich neer legt. De voorzitter haalde ook uit naar de Nederlandse pers. Die heeft volgens hem campagne gevoerd om Fortuyn ten val te brengen. Maar Fortuyn, erkende hij, heeft met zijn felle uitspraken, de pers zelf de kans gegeven hem aan te vallen. De partij Leefbaar Nederland zal zonder Fortuyn een minder rechts imago krijgen, verwacht hij. Nagel maakte duidelijk zelf niet beschikbaar te zijn als opvolger van Fortuyn. Hij is net wethouder geworden in Hilversum, en doet daar als lijsttrekker voor Leefbaar Hilversum mee aan de verkiezingen. Bron: www.nd.nl/archief/2002
2.2.2 Waarom werd Fortuyn weggestuurd bij L.N.?

Het interview met Fortuyn en de Volkskrant werd erg bekend. Dat kwam door de uitspraken die Fortuyn deed over asielzoekers en het Verdrag van Schengen. Dit is een van de belangrijkste standpunten van Fortuyn geweest. Veel mensen waren het met hem eens want er stemden veel mensen op Fortuyn.

Na zijn uitspraak in de volkskrant dat hij artikel 1 uit de grondwet wilde halen, werd Fortuyn op 10 februari ontslagen als lijsttrekker van Leefbaar Nederland. Bron: Het Internet: www.members.home.nl/speedy.x/geschiedenispim.htm

Pim Fortuyn zegt in dat interview dat Nederland vol is en dat er geen asielzoekers meer moeten worden toegelaten. Wat hem betreft worden de grenscontroles verscherpt en het Verdrag van Schengen opgezegd. “Veertigduizend asielzoekers per jaar, dat is in vier jaar een stad met omvang van Groningen. Dat moeten mensen zich maar eens goed realiseren.” Bron: Het Internet, www.lijstpimfortuyn.nl/partij/pimfortuyn

In hetzelfde interview noemt de LN-lijsttrekker de islam “een achterlijke cultuur” en zegt hij dat het anti-discriminatie-artikel 1 van de Grondwet mag worden geschrapt. Dat gaat het partijbestuur van Leefbaar Nederland te ver. Volgens de partij is artikel 1 de hoeksteen van de samenleving. Fortuyn moet opstappen als lijsttrekker omdat hij zich niet wil distantiëren van het Volkskrant-interview. Terwijl Leefbaar Nederland vrijwel meteen in een vrije val terechtkomt en in de peilingen zakt tot onder de tien zetels, richt Fortuyn zijn eigen partij op: Lijst Pim Fortuyn (LPF) Bron: Het Internet. www.omroep.nl/nos/pecials/nederlandkiest

Pim Fortuyn hoopt alsnog aan te kunnen blijven als lijsttrekker van Leefbaar Nederland. Dit heeft hij zondagavond in het televisieprogramma Netwerk bekendgemaakt. Hij hoopt dat de achterban van de partij het partijbestuur op andere gedachten brengt. Fortuyn wil de ontwikkelingen en de komende dagen afwachten en hoopt dat het bestuur op het besluit terug komt. “Als Leefbaar Nederland geblokkeerd is, zal ik moeten komen met een eigen lijst” , aldus Fortuyn. “Ik kan niet meer terug. Beloofd is beloofd. Ik ben het verplicht aan de mensen in het land.” Fortuyn ziet zich zelf dan ook geplaatst voor een taak en opdracht waar hij mee wil door gaan. Bron: Krant, het ND, 10-02-02

Pim Fortuyn zegt in dat interview dat Nederland vol is en dat er geen asielzoekers meer moeten worden toegelaten. Wat hem betreft worden de grenscontroles verscherpt en het Verdrag van Schengen opgezegd. \"Veertigduizend asielzoekers per jaar, dat is in vier jaar een stad met een omvang van Groningen. Dat moeten mensen zich maar eens goed realiseren.\" Pim Fortuyn moet opstappen als lijsttrekker omdat hij zich niet wil distantiëren van een Volkskrant-interview
www.lijstpimfortuyn.nl

In dit interview zegt Fortuyn de grenzen te willen sluiten voor nieuwe islamieten die zich in Nederland willen vestigen. Ook zei hij het verbod op discriminatie uit de Grondwet te willen schrappen. Dat zijn standpunten afwijken van het partijprogram van Leefbaar Nedreland kon Fortuyn niet deren. Hij had eerder partijvoorzitter Nagel beloofd niet meer te verklaren dat Nederland vol was. In het interview gaf hij aan dat hij zich van die afspraak ,,maar eens niet meer zoveel moest aantrekken\'\'. Het partijbestuur kwam zaterdagavond in Hilversum in alle haast bijeen om zich te beraden op de situatie. Ook Fortuyn was aanwezig. Voorzitter Nagel maakte vervolgens zondagmorgen in het televisieprogramma Buitenhof bekend te breken met Fortuyn. Volgens Nagel kan Fortuyn drie dingen doen: Zich neerleggen bij de situatie en de politiek verlaten. Een tweede mogelijkheid is dat hij op het congres van Leefbaar Nederland op 10 maart probeert via publieke stemming het besluit van het bestuur terug te draaien. En als derde mogelijkheid kan hij op eigen kracht aan de verkiezingen deelnemen met een eigen lijst. Nagel noemde de derde mogelijkheid ,,de meest gezonde\'\'. Hij verwacht dat de twee partijen samen nog meer zetels in de wacht kunnen slepen dan Leefbaar Nederland alleen. Bron: www.nd.nl/archief/2002/

2.2.3 Waarom had Fortuyn zo’n hekel aan de Islam?

Pim Fortuyn heeft in 1997 een boek geschreven met de niets verhullende titel \'Tegen de islamisering van onze cultuur\'. Dit boek veroorzaakt aardig wat ophef in Nederland. Zo waarschuwt hij dat de islam, met name via de in Nederland wonende moslims, een bedreiging vormt voor essentiële Nederlandse normen en waarden. \'Nederlanders zijn zich door hun vergevorderde individualisering niet bewust van hun culturele identiteit en de verworvenheden die daarbij horen: de scheiding van kerk en staat, de positie van de vrouw en de positie van de homoseksuelen. Hun onverschilligheid maakt Nederlanders een makkelijke en kwetsbare prooi\', is de porté van Fortuyns uitspraken. www.lijstpimfortuyn.nl

In 1997 stak een storm van protest op, toen Fortuyn\'s boek ,,Tegen de islamisering van onze cultuur. Nederlandse identiteit als fundament\'\' uitkwam. De schrijver verweert zich door uit te leggen dat hij wars is van vreemdelingenhaat. Wel is de kern van zijn betoog dat islamieten niet de scheiding van kerk en staat accepteren en daardoor een bedreiging vormen voor de Nederlandse identiteit Bron: http://www.nd.nl/archief/2001/10/24/lpol2a.htm

2.3 Fortuyn bij de LPF

Fortuyn begon al heel snel een nieuwe eigen partij toen hij weg moest bij Leefbaar Nederland, de LPF. Deze partij behaalde erg veel zetels in de peilingen. Bij de verkiezingen op 15 mei 2002 behaalde de LPF 26 zeteld.

Fortuyn begon zijn eigen beweging: Lijst Pim Fortuyn, de LPF. Hij had een maand om de kieslijsten samen te stellen en moest keihard aan de slag. Erg selectief was hij niet: twee meisjes die zich alleen aanmeldden om koffie te zetten, stonden voor ze het wisten op de lijst. Fortuyn wist wel dat hij hier niet met de A-categorie te maken had, maar om daar te gaan in de politiek had hij voetvolk nodig en daarover deed hij niet kritisch. Daar had hjij geen tijd voor. ‘Ik ga die lui niet screenen,’ zei hij. ‘Dat doet de pers wel.’ Bron: Elsevier, Nr 28, 13 juli 2002

De dag daarop (ontslag bij Leefbaar Nederland), 11 februari, richtte hij zijn eigen partij op, Lijst Pim Fortuyn. Veel aanhangers van Leefbaar Nederland verplaatsten hun steun naar de nieuwe partij en de partij scoorde hoog in de opiniepeilingen in de daarop volgende weken. Als lijsttrekker voor (Leefbaar Rotterdam)? De Lijst Pim Fortuyn werd voor de aanslag op zijn leven in de opiniepeilingen meer dan 15 procent van de zetels in de Tweede Kamer toegedicht. Bron: Het Internet: www.members.home.nl/speedy.x/geschiedenispim.htm

De Lijst Pim Fortuyn (LPF) is opgericht in 2002 na de breuk tussen de lijsttrekker Pim Fortuyn en de partij Leefbaar Nederland. De oorzaak van de breuk waren een aantal ongelukkig gekozen uitspraken in de Volkskrant door lijsttrekker Pim Fortuyn. Sinds 22 juli 2002 is de LPF regeringspartij samen met het CDA en de VVD. In het kabinet zitten vier LPF-ministers en vijf LPF-staatssecretarissen. Bron: Het Internet, www.parlement.com

“Mijn lijst is klaar. Er zijn interessante mensen bij. Ik zie nog twee problemen: ik heb veel zakenlieden en te weinig vrouwen. Maar ik wil geen excuus-Truus en ook geen excuus allochtoon. Ik ken te veel ongemotiveerde vrouwen in het bedrijfsleven. En kinderen en een leuke man en een leuk privé-leven en directeur wezen, dat gaat niet. Ik heb tegen de kandidaten gezegd: kamerlid ben je voor drie dagen in de week, daarnaast moet je iets substantieel anders doen.” Bron: Het Internet, www.professorpim.nl/biografie.html

Zijn partij: Lijst Pim Fortuyn (LPF) haalde bij de verkiezingen op 15 mei 2002 26 zetels en werd na het CDA de grootste partij in Nederland. Een historische binnenkomst in de Kamer, maar of dat meer zou worden zijn geweest met Fortuyn zelf aan het roer? Niemand zal het ooit weten, want op 6 mei, minder dan twee weken voor de verkiezingen kwam Pim Fortuyn tijdens een aanslag om het leven. Bron: Het Internet, www.lijstpimfortuyn.nl/partij/pimfortuyn

De laatste week van zijn leven begon Fortuyn in opperbeste doen. Zijn droom ging werkelijkheid worden. Hij was bijna euforisch. Op de ochtend van de dag dat hij zou worden vermoord, stond zijn lijst op 38 zetels. ‘Opinieleider: LPF grootste, Pim premier’ zette de Volkskrant in een kop op de voorpagina. Volgens onderzoeksbureau Intomart, dat rekening hield met de grote groep zwevende kiezers, zou de LPF de grootste partij worden. Eerdere voorspellingen waren niet hoger gekomen dan 25 zetels. Fortuyn kr4eeg niet de kans te polariseren en te laten zien dat hij ook kon polderen. Die droom kwam niet uit. De eerste dag van Operatie-Samoerai, maandag 6 mei, was ook de laatste. Om zes minuten over zes die avond werd Fortuyn na een radio-uitzending doodgeschoten in het Hilversumse Mediapark. Bron: Elsevier, Nr 28, 13 juli 2002

2.3.1 Mat Herben bij de LPF

Mat Herben werd woordvoerder van de LPF. En is vanaf 16 oktober de lijsttrekker van de LPF.

Ik ben altijd beschikbaar als de partij een beroep op me doet.\" Met die woorden laat Mat Herben (50) weten dat hij voor de derde maal bereid is het leiderschap van de LPF op zich te nemen, nadat kandidaat-lijsttrekker Hilbrand Nawijn zich op \"puur persoonlijke gronden\" heeft teruggetrokken. De voormalige voorlichter van Pim Fortuyn is lijsttrekker tegen tegen wil en dank. Herben is een van de weinige invloedrijke LPF\'ers die zich niet vergaloppeerde met woeste uitspraken. De kalme, altijd naar compromissen zoekende Herben valt nooit iemand openlijk af en kan met iedereen overweg. Slechts eenmaal schiet hij uit zijn slof. Als LPF-minister Herman Heinsbroek na de val van het kabinet- Balkenende aankondigt een eigen partij te willen oprichten, beticht een boze Herben hem van verraad. Vlak na de moord op Fortuyn treedt de voormalige woordvoerder van het ministerie van Defensie voor het eerst naar voren als belangrijkste woordvoerder van de LPF, hoewel hij op de kandidatenlijst slechts de zesde plaats had ingenomen. Na de verkiezingen in mei werd hij fractieleider en voert hij de besprekingen in de kabinetsformatie. Maar na kritiek dat hij tijdens de formatie te weinig heeft binnengehaald en in de Tweede Kamer niet opgewassen is tegen de linkse oppositie, stapt Herben op. De fractie kiest daarop Harry Wijnschenk tot aanvoerder, maar zet deze op de dag van de val van het kabinet-Balkenende af. Herben wordt opnieuw tot fractieleider gekozen, maar geeft aan dat hij geen lijsttrekker wilde worden en net als het partijbestuur de voorkeur geeft aan Nawijn. Enige smet op het blazoen van Herben is de aantijging van het oude bestuur van concurrent Leefbaar Nederland. Herben zou tijdens een sollicitatiegesprek bij Leefbaar Nederland Pim Fortuyn hebben beschuldigd van drugsgebruik. De LPF\'er, op dat moment druk bezig met de formatie, ontkent en spreekt van \"onleefbare laster\". Mat Herben (1952) zit sinds 23 mei 2002 in de Tweede Kamer voor de LPF en is sinds 16 oktober 2002 fractievoorzitter van die partij. Tussen 16 mei 28 augustus 2002 was Herben ook lijsttrekker van de LPF. Hij houdt zich in de Tweede Kamer bezig met defensie-aangelegenheden, internationale veiligheid en luchtvaart. Herben heeft de HBS gedaan. Hij is gehuwd en heeft een dochter. Voor hij in de politiek ging werkte Herben 22 jaar als voorlichter voor het ministerie van Defensie. Hij was onder meer algemeen hoofdredacteur van de periodieken op het ministerie, toen hij zich deze winter aanmeldde bij Leefbaar Nederland. Toen Leefbaar Nederland Fortuyn na het geruchtmakende interview in de Volkskrant, waarin Fortuyn artikel 1 van de Grondwet (verbod op discriminatie) ter discussie stelde, uit de partij zette, volgde Herben Fortuyn. Hij werd woordvoerder van de LPF. In het verleden was Herben voorzitter van de Haagse loge van de vrijmetselaars. \"Wij proberen een betere wereld te bouwen, maar kijken ook naar het hogere\", is één van Herbens uitspraken. In een artikel over vrijmetselarij schreef Herben: \"Een vrijmetselaar zal niet betweterig optreden, maar zijn mening vergelijken met die van een ander. (...) De vrijmetselaar is geen wereldvreemde wereldverbeteraar.\" Voor Herben staan Fortuyns ideeën centraal. \"Veel ervan kan ik dromen, mede door de honderden interviews die Pim heeft gegeven. We hebben een soort groen boekje Pim Fortuyn, dat een leidraad voor ons is om mee aan de slag te gaan.\" Maar de defensiespecialist van de LPF neemt Fortuyns \'De puinhopen van acht jaar paars\' wel met een korreltje zout. Herben, die bij het ministerie van Defensie bekend staat als een \'vliegtuigdeskundige\', ziet weinig in het voornemen van Fortuyn om de luchtmacht en landmacht op te heffen. Bron: Het Internet, www.pimfortuyn.nl

2.4 Fortuyns Standpunten en die van de LPF

We weten dat Fortuyn de islam een achterlijke cultuur vond (asielzoekers en intergraie). Dat hij de veiligheid een belangrijk punt vond. Fortuyn had verder nog vele standpunten. Die probeer ik in deze paragraaf aan de orde te stellen.

Inkomen Handhaven strak begrotingsbeleid (Zalmnorm) - bezuinigen door snijden in ambtenarenapparaat - geen uitspraken over individuele inkomensontwikkeling - afbouwen individuele inkomenssubsidies (huursubsidie) en individuele vrijstellingen voor gemeentelijke belastingen - in plaats daarvan aanbieden van goedkopere voorzieningen (lagere huren) aan mensen kleine beurs
Arbeid Alle uitkeringtrekkers moeten Nederlands kunnen spreken - er moet een gericht emancipatiebeleid komen voor islamitische vrouwen in achterstandswijken - WAO alleen voor mensen met beroepsziekten - werkgever mag zieke werknemer dwingen aan te tonen dat hij echt ziek is - wie niet zijn of haar best doet te integreren in de Nederlandse samenleving, zal direct worden gekort op de uitkering - in achterstandswijken moet een betere verdeling van mensen komen naar land van herkomst en maatschappelijke positie, desnoods onder dwang
Veiligheid Gemeentepolitie moet weer terugkeren - politie moet meer prioriteiten stellen - geen tijd verspillen aan het oplossen van inbraken, maar de criminele netwerken daarachter oprollen - minder aandacht bijvoorbeeld voor verkeersovertredingen, meer voor het aanpakken van bolletjesslikkers - invoering van een strenge vorm van dienstplicht (vier jaar) voor jonge criminelen
Zorg Uitgaven voor de zorg twee jaar lang op zelfde peil houden - sector moet in die tijd arbeidsproductiviteit opvoeren, bureaucratie terugdringen en overtollige managers lozen - stelsel ziektekostenverzekering blijft ongewijzigd - verplichte eigen bijdrage patiënten, eventueel af te kopen door aparte verzekering - onderzoek naar medische consumptie verschillende sociale categoriën, waaronder allochtonen, met als doel einde te maken aan de ongebreidelde zorgvraag
Onderwijs Geen extra uitgaven voor onderwijs zolang sanering uitblijft - stoppen met experimenten als basisvorming en studiehuizen - wieden in de \"onderwijsverstorende\" secundaire arbeidsvoorwaarden van onderwijzend personeel - geld dat vrijkomt uitgeven aan meer onderwijskrachten en betere primaire arbeidsvoorwaarden - boetes voor elke keer dat een school hele klassen naar huis stuurt vanwege zieke onderwijzers, ADV-dagen en dergelijke - directeuren van basisscholen minstens drie dagen per week voor de klas - scholen moeten kleiner; voor universiteiten en hogescholen ongeveer 600 leerlingen, basisscholen beduidend kleiner. Europa Grenscontroles tussen de verschillende Europese lidstaten weer invoeren - bindend referendum over toelating nieuwe toetreders tot Europese Unie – contributie aan Europa moet omlaag - vredesmissies alleen in beperkte omvang enkel bij aantoonbaar Nederlands belang
Asielzoekers Alleen nog vluchtelingen toelaten uit Frankrijk, Engeland, Duitsland en Denemarken - meer geld naar de VN-organisatie Unhcr om opvang vluchtelingen in andere regio\'s mogelijk te maken - het VN-Vluchtelingenverdrag uit 1951 moet ernstig worden herzien en eventueel opgezegd - uitgeprocedeerde asielzoekers vastzetten tot zij Nederland verlaten - het aantal (sobere) opvangplaatsen voor asielzoekers beperken tot maximaal 10.000
Mobiliteit Rijksinkoopbureau voor benzine - spoorwegen, Schiphol en Rotterdamse haven niet privatiseren - treinen, trams en metro in de Randstad op elkaar aan laten sluiten en minstens om de tien minuten laten rijden (geen dienstregeling meer) Natuur en milieu Warme sanering landbouw met verplichte medewerking Rabobank - vee onderbrengen in flatgebouwen - kerncentrale Borsele openhouden en mogelijk een tweede centrale bouwen
Ethiek Herinvoering van de dienstplicht (twee jaar) of sociale dienstplicht (een jaar) voor jongens en meisjes

Bij de verkiezingen van 15 mei 2002 behaalde CDA 43 zetels, LPF behaalde 26 zetels en de VVD haalde 24 zetels. (Zie figuur 1)

LPF-leider Herben sloot woensdag met zijn collega’s van CDA en VVD een akkoord over de verdeling van de posten in het kabinet-Balkenende. Maar de LPF-fractie gaat nog niet akkoord: ze eist nog 1 ‘zware’ ministerpost. “Het is een mooi resultaat. Dit kan ik goed verdedigen”, zei Herben aan het eind van de middag nog optimistisch. Maar dat bleek bij een beraad met vice-fractievoorzitter Hoogendijk en kamerleden Varela en Van An wel anders. Bron: Het Internet, www.web.planet.nl/news/verkiezingen/2dekamer2002

Na acht jaar paars is er weer een centrum-rechtse coalitie: CDA en VVD samen met nieuwkomer LPF (de Lijst Pim Fortuyn). De enorme verkiezingswinst van deze nieuwe partij (26 zetels) maakte een kabinet zonder deze partij bijna onmogelijk.

Het kabinet bestond uit veertien ministers: zes van het CDA, vier van de LPF en vier van de VVD. Inmiddels zijn er daarvan drie afgetreden. Er zijn veertien staatssecretarissen: vijf CDA\'ers, vijf LPF\'ers en vier VVD\'ers. Premier is Jan Peter Balkenende (CDA). Bron: Het Internet, www.parlement.com

Het CDA, de grootste partij, krijgt volgens het akkoord zes ministerposten en VVD en LPF elk vier: Ministersposten Staatssecretarissen
CDA - Algemene zaken - Justitie - Buitenlandse Zaken - Sociale Zaken - Onderwijs - Landbouw

VVD - Financiën - Binnenlandse Zaken - VROM - Defensie

LPF - Economische zaken - Volksgezondheid - Verkeer en Waterstaat - Immigratie en Integratie CDA - Ontwikkelingssamenwerking - Milieu - Economische Zaken - Defensie

VVD - Justitie - Sociale Zaken - Onderwijs - Verkeer

LPF - Cultuur en Media - Financiën - Europese Zaken - Emancipatie en Familiezaken - Openbare Orde

2.5 Hoe voerde Fortuyn politiek?

Volgens mij voerde Fortuyn de politiek op een andere manier dan vele andere politici. Hij was altijd erg scherp en aanvallend op debatten. Hij praatte door de mensen heen, liet ze niet uitspreken. Maar toch sprak dat mensen aan.

Fortuyns pittige uitspraken doen regelmatig stof opwaaien. In het blad van de actiegroep Milieudefensie zegt hij bijvoorbeeld: “Ook in Egypte en Bangladesh kunnen ze de dijken best verhogen. Ze moeten daar eens een keer de handen uit de mouwen steken, meneer! Dacht u dat wij die Deltawerken cadeau hadden gekregen?” Bij de lancering van Pim Fortuyn als lijsttrekker ven Leefbaar Nederland vergelijkt voorzitter Jan Nagel hem met een topvoetballer vol risico’s, die vanwege zijn gedurfde uitspraken een lastpak zou kunnen worden voor diens partij. Fortuyn reageert ter plekke: “Ik zal niet zeggen dat Nederland vol is, maar wel behoorlijk druk. In mijn ogen zelfs een beetje te druk.”Desondanksis Fortuyn met overmacht van stemmen gekozen tot lijsttrekker van Leefbaar Nederland. Bron: Het Internet, www.omroep.nl/nos/specials/nederlandkiest

Fortuyn sprak ook veel over zijn standpunten, zoals de Islam. Zijn standpunten worden verder uitgewerkt in paragraaf 4. Fortuyn was erg duidelijk hij over de Islam dacht en dat zei hij ook tegen de pers. Dat durfde hij. Fortuyn was duidelijk.

In een vraaggesprek met het Rotterdamse Dagblad riep Fortuyn 28 augustus 2001 op tot een ‘Koude Oorlog tegen de Islam’. Nederland moet zich wapenen tegen de invloed van de islam, omdat “daarin de grootste bedreiging van de wereldvrede schuilt”, vindt Fortuyn. Drie organisaties hebben naar aanleiding van de “grievende” uitspraken een klacht ingediend bij de Rotterdamse hoofdofficier van Justitie
Bron: Het Internet, www.omroep.nl/nos/specials/nederlandkiest

Soms zei Fortuyn te veel. En zei hij dingen die hij zelf vond en niet zijn eigen partij. Daarom werd Fortuyn geen lijsttrekker van Leefbaar Nederland meer.

…Niet over de uitspraak dat de islam een achterlijke cultuur is. Dat had Fortuyn al vaker gezegd. Niet over die opmerking over het regenteske gedrag van de PvdA. Ook geen nieuws. Maar toen de interviewers stelden ‘dat mag u niet zeggen van uw partij’, had Fortuyn geantwoord: ‘Daar moest ik me maar eens niet zoveel meer van aantrekken.’ Bron: Elsevier, Nr 19, 11 mei 2002

Pim Fortuyn is de Nederlandse versie van Poujade. Ook hij presenteert zich als hoofdman van een beweging die zich afkeert van het bestaande stelsel. Ook hij plukt links, rechts en in het midden kiezers weg. Ook hij wordt door zijn radeloze concurrenten versleten voor extreem-rechts en asociaal, terwijl de kiezers blijven toestromen. Ook bij Fortuyn gaat het niet om een compleet program, maar om de assertieve toon van de campagne. En wat belangrijker is: ook nu zullen de gevestigde partijen het politieke bestel grote schade berokkenen, indien ze de protestbeweging benaderen als een eendagsvlieg. Bron: Elsevier, Nr 10, 9 maart 2002

…Voor Fortuyn echter, is dit niet vreemd. Hij is een product dat zichzelf aan de kiezers verkoopt. Hij kan het stellen zonder partijorganisatie.

Ik denk dat Fortuyn graag bekend wilde worden, dat er in de kranten over hem werd geschreven. Hij probeert daarom erg veel aandacht te trekken door zijn uitspraken en dat lukt hem goed.

Campagne voeren doet hij straks via de media. Slechts een enkele televisieprogramma zal hem vanwege de uitspaken over de islam en Artikel 1 van de Grondwet in de ban doen. Voor de meeste media is hij geen melaatse, integendeel. Fortuyn is nu het fenomeen met wie ze hun kijkcijfers kunnen opjagen. Voor de gevestigde partijen is Fortuyn in z’n eentje even bedreigend als Fortuyn aan de kop van Leefbaar Nederland. Bron: Elsevier, Nr 7, 16 januari 2002

2.6 De val van het kabinet

Na de dood van Fortuyn ging het erg slecht met Fortuyn de ministers Bomhoff en Heinsbroek kregen ruzie. VVD-leider Zalm had geen vertrouwen meer in het kabinet.

Op 16 oktober 2002 kwam het kabinet-Balkenende ten val. Na een wekenlange ruzie tussen de ministers Bomhoff en Heinsbroek hadden de overige ministers (incl. de LPF-bewindslieden) aangedrongen op hun vertrek. Tevens werd geëist dat er een einde kwam aan het gekrakeel in de LPF Hoewel Bomhoff en Heinsbroek aftraden en Herben tot nieuwe fractievoorzitter van de LPF werd gekozen, zegde VVD-leider Zalm toch het vertrouwen op in het kabinet. Na die conclusie konden CDA-fractievoorzitter Verhagen en minister-president Balkenende niet anders doen daaruit consequenties te trekken. Nog diezelfde middag deelde de premier mee dat hij het ontslag zou aanbieden aan de koningin. Hij deelde haar dat \'s avonds telefonisch mee. De dag na de uitvaart voor prins Claus vond Balkenende het niet gepast om langs te gaan bij de koningin. Het overlijden van de prins en diens uitvaart verhinderden dat het kabinet al eerder viel. Nog op de dag van de uitvaart waren de LPF-bewindslieden namelijk bijeen gekomen en vergaderde ook de ministerraad. Aan het op de agenda staande punt \'uitbreiding van de Europese Unie\' kwamen de ministers niet meer toe, omdat de interne conflicten centraal stonden. Zonder conclusie werd besloten de volgende dag verder te vergaderen. Op 16 oktober konden de ministers echter niet anders dan concluderen dat er een einde was gekomen aan het kabinet en dat nieuwe verkiezingen nodig waren. Die verkiezingen werden op 22 januari 2003 gehouden. Op maandag 21 oktober startte de koningin haar consultaties over de ontstane politieke situatie met de voorzitters van de beide Kamers, de vice-president van de Raad van State en minister-president Balkenende. Hierna werd besloten de Tweede Kamer te ontbinden en voor 22 januari 2003 verkiezingen uit te schrijven. Het kabinet bleef demissionair aan. Bron: Het Internet, www.parlement.com

Het kabinet viel op 16 oktober 2002. Men besloot 22 januari weer verkiezingen te houden. Tussen die tijd bleef het kabinet demissionair, dat wil zeggen: Demissionair wil zeggen dat een kabinet of minister ontslag heeft gevraagd aan de koning(in), maar dat dit ontslag nog niet is verleend. De demissionaire status van een kabinet betekent dat er alleen nog \'lopende zaken\' worden afgehandeld, en dat omstreden kwesties niet aan de orde komen. Daarbij dient te worden opgemerkt dat hoe langer de demissionaire status duurt, hoe meer de noodzaak kan toenemen om omstreden zaken wel af te handelen.

Op 22 januari 2003 zijn er vervroegde Tweede-Kamerverkiezingen gehouden. De verkiezingen waren nodig na de val van het kabinet-Balkenende VVD, LPF, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en Leefbaar Nederland gingen met nieuwe lijsttrekkers de verkiezingen in. Voor de VVD was dat fractievoorzitter Zalm. Bij de PvdA kozen de leden via een referendum Wouter Bos tot lijsttrekker. Bij de ChristenUnie trad Tweede-Kamerlid Rouvoet voor het eerst als lijsttrekker op. Vrij onverwacht maakte op 14 november Paul Rosenmöller bekend dat hij de lijst van GroenLinks niet opnieuw zou aanvoeren. Femke Halsema volgde hem op. Bij de LPF was minister Nawijn lange tijd kandidaat, maar uiteindelijk trok hij zich terug en werd Mat Herben als lijsttrekker gekozen. Grote winnaar van de verkiezingen was de PvdA, die 19 zetels won en op 42 zetels kwam. Het CDA van premier Balkenende bleef echter de grootste partij en ging van 43 naar 44 zetels. De VVD boekte weliswaar 4 zetels winst, maar de behaalde 28 zetels werden toch beschouwd als een tegenvaller. Het grootste verlies werd geleden door de LPF, dat kelderde van 26 naar 8 zetels. De andere partijen bleven gelijk of leden licht verlies, Leefbaar Nederland verdween zelfs uit de Tweede Kamer. De verwachte winst van de SP bleef uit: de partij van Jan Marijnissen bleef op 9 zetels staan. Enkele weken tevoren stond de partij nog op 22 zetels in de peilingen. Bron: Het Internet, www.parlement.com

Het aantal zetels die de partijen voor 2002 en na 22 januari 2002 hebben gehaald is goed te zien in figuur 1. We zien dat de LPF heel erg is gezakt. Van 26 naar 8 zetels. In figuur twee kunnen we zien waar de voorheen LPF stemmers nou op hebben gestemd. Je kunt zien dat veel mensen die eerst op de LPF hebben gestemd nou niet meer hebben gestemt. Zij hebben geen vertrouwen meer in de LPF, na al die ruzies tussen minister Bomhoff en Heinsbroek en na de dood van Pim Fortuyn. Ook zien we dat een groot gedeelte op de LPF bleef stemmen, de trouwe kiezers, die haken niet opeens af maar blijven op de LPF stemmen. Beide plaatjes komen van de volgende site: www.parlement.com
Figuur 1:

Figuur 2:

Hoofdstuk 2 is het op een na belangrijkste hoofdstuk (trechtervorm) Hoofdstuk 3 vormt het echte kernhoofdstuk, daar hoop ik een uitgebreid antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag: ‘Wat heeft Fortuyn allemaal aangericht in de politiek?’ Fortuyn werd erg bekend door Leefbaar Nederland en de LPF, natuurlijk waren de ideeën van Fortuyn (zie paragraaf 2.3) We weten nu in welke partijen Fortuyn heeft gezeten, en wat zijn ideeën waren. Dat zijn enkele van de belangrijkste aspecten van Fortuyns leven. Maar wat heeft Fortuyn daar allemaal mee bereikt? Fortuyn zelf niet veel, want hij werd op 6 mei 2002 doodgeschoten door Volkert van der G. (zie volgende hoofdstuk) Veel politici waren natuurlijk niet blij met de komst van Fortuyn. Hij pakte immers veel stemmers van hun af. Wat de politici van Fortuyn vond behandel ik ook in het volgende hoofdstuk. Op de onderzoeksvraag heb ik al voor een groot gedeelte een antwoord kunnen vinden. Namelijk dat: Fortuyn erg snel erg populair werd, hij behaalde al veel zetels in de peilingen bij Leefbaar Nederland. En hij werd met de LPF de op een na grootste partij van het land. In hoofdstuk 3 hoop ik een uitgebreid antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag

Bronnen: Titel: Autobiografie vaan een Babyboomer
Auteur: Pim Fortuyn. Uitgever: Karakter Uitgevers B.V., Uithoorn & Speakers Academy Uitgerij B.V., Rotterdam
Druk: Tweede druk, augustus 2002

Titel: Pim Fortuyn Titel: Pim Fortuyn 1948-2002
Ondertitel: 16 pagina’s biografie Auteur: Elsevier
Auteur: Elsevier Nr. 19, 11 mei 2002
Nr.28, 13 juli 2002

Titel: En nu op naar 15 mei Titel: ’Pim, straft het zooitje af’ Auteur: Elsevier Auteur: Elsevier
Nr. 10, 09-03-02 Nr. 7, 16-01-02

Titel: ‘Leefbaar Nederland’ neemt risico met Fortuyn
Krant: Nederlands Dagblad
Datum: 24-10-01

Titel: Jonge Pim Fortuyn wilde bij KVP
Krant: Nederlands Dagblad
Datum: - -2002

Titel: Fortuyn sluit eigen lijst niet uit
Auteur: Nederlands Dagblad
Datum: 10-02-02

Het Internet: www.geocities.com/LPFnederland/bio.htm
www.pimfortuyn.pagina.nl
www.lijstpimfortuyn.nl
www.nd.nl/archief/2002
www.members.home.nl/speedy.x/geschiedenispim.htm
www.omroep.nl/nos/pecials/nederlandkiest
www.parlement.com
www.professorpim.nl/biografie.html
www.web.planet.nl/news/verkiezingen/2dekamer2002

(Al de citaten die van Het Internet komen zijn vaak korte citaten)

Hoofdstuk 3: wat heeft Fortuyn allemaal bereikt met zijn manier van politiek voeren? Inleiding Fortuyn werd erg bekend toen hij de politiek inging. Veel mensen kenden hem nog niet in zijn jeugd en studenten jaren. We weten nou wel dat hij erg veel heeft aangericht in de politiek. In een korte tijd behaalde hij erg veel zetels. Pim heeft in verschillende partijen gezeten. Uiteindelijk begon hij een eigen partij, namelijk de LPF. Daar heeft hij veel bereikt, hij werd de op een na grootste partij van het land. Fortuyn had erg veel ideeën die de mensen aanspraken maar hij heeft ze niet allemaal kunnen waarmaken, omdat hij is doodgeschoten door Volkert van der G. Dit hoofdstuk word het kern hoofdstuk. In hoofdstuk 1 hebben we gezien wat voor iemand Fortuyn was, wat voor werk hij had en voor en gedeelte. In hoofdstuk twee heb ik het politieke leven van Fortuyn behandeld. En in dit hoofdstuk probeer ik een antwoord te geven op: ‘wat Fortuyn heeft bereikt met zijn manier van politiek voeren’. Dit hoofdstuk geeft het uitgebreidst een antwoord op mijn onderzoeksvraag. Hier onder ziet u de hoofdstukindeling van hoofdstuk 2. 3.1 Enkele belangrijke citaten van Fortuyn op een rijtje
3.2 Wat vonden anderen van Fortuyn? 3.3 De dood van Pim Fortuyn. 3.4 Volkert van der Graaf. 3.5 De verkiezingen van 15 mei 2002. 3.6 Wat heeft Fortuyn bereikt? 3.1 Enkele belangrijke citaten van Fortuyn op een rijtje

Fortuyn was nooit echt positief over andere politici, dat is duidelijk te zien aan de volgende citaten. Maar andere politici waren ook niet altijd even blij met Fortuyn (zie paragraaf 3.2)

‘Gereformeerden liegen altijd. En hoe komt dat? Omdat ze een normen – en waardenstelsel hebben dat zo hoog ligt dat je dat menselijke wijs niet kunt handhaven. Dat zie je in die in die moslimcultuur ook’. ‘Geen zinnige gedachte komt eruit, onbeschaamd toont zij haar ongemeubileerde bovenkamer.’ (Over minister Annemarie Jorritsma) ‘De hoop Scheffer is ook een risicofactor. Dijkstal, dat leeghoofd ook. Ik moet hem nog betrappen op zijn eerste denkbeelden. ‘Ik vind jullie te drammerig, te geïdeologiseerd. En die kopstukken van jullie zijn ook zo vervelnd. Als ik meneer Duyvendak al zie over Schiphol, dan zet ik de televisie uit. Zo’n vre-se-lij-ke man! Totaal
Niet open. Hij weet het allemaal zo goed. Dan denk ik: joh, lazer op. ‘Een gelukkig 2002 wens ik ook mevrouw Borst, onze dolende minister van Wachtlijsten, die in haar
eentje een groter gevaar vormt voor de Nederlandse volksgezondheid dan Osama bin Laden. ‘Hij is een ex-communist. Het gedachtegoed van extreem-links is levensgevaarlijk voor Nederland.’ (Over Paul Rosenmöller) ‘Afschuwelijk! Die man liegt. Eerst over de WAO, toen over de huursubsidie en nu dit weer. Zijn enige
enige doel is mij onderuit te schoffelen. (Over Ad Melkert) ‘Een gevaarlijke man vol etnische bedoelingen (Over Tony Blair) ‘De etnische zuiveringen in Kosovo hadden nooit plaatsgevonden als de Verenigde Staten van
Noord-Amerika zich niet had laten opjutten door dat oorlogszuchtige wijf van een Madeleine Albright. ‘Als ze op de Antillen toch een nieuwe gevangenis bouwen, dan moeten ze daar die hele corrupte elite
van dat land een instoppen.’ ‘Ik vind Kok ook geen aardige man, het is een chagrijn hetzelfde als Melkert. Ik ken geen socialisten die aardig zijn. Bron: Elsevier, Nr 22, 1 juni 2002 3.2 Wat vonden anderen van Fortuyn Veel politici en andere verslaggevers zijn erg negatief over Fortuyn. Ze vinden hem een nepprofessor, Ze vergelijken hem met Mussolini. Ze vinden het natuurlijk erg jammer dat hij zo groot geworden is met de LPF. Ze zijn het helemaal niet eens met zijn ideeën, maar toch moeten ze een regering vormen en wel met de CDA en VVD (zie paragraaf 3.3) D66-minster Roger van Boxtel ‘Hij is volstrekt onverantwoord bezig. Misschien is Levensgevaarlijk Nederland een beter naam voor zijn partij.’ Ad Melkert ‘Hij gaat een grens over die je niet mag passeren. (…) Nederland, word wakker!’ Paul Rosenmöller ‘Dit is niet gewoon rechts, dit is extreem-rechts. Leefbaar
Nederland, breek met deze charlaten, die jullie partij heeft gekaapt voor zijn eigen agenda.’ Hans Dijkstal ‘Ik ben ongelooflijk geschrokken van de woorden van Fortuyn. Het lijkt op een combinatie van Janmaat en Dewinter die zich keert tegen het verbod van discriminatie. Thon de Graaf ‘Hier vlakbij, op loopafstand, staat het Achterhuis. Waar Anne Frank zestig jaar geleden, ondergedoken in erbarmelijke omstandig heden, in haar dagboek schreef: “Ik hoop maar een ding: dat deze haat van voorbijgaande aard zal zijn. Dat de Nederlanders toch zullen laten zien wie wij zijn. Dat zij nu niet en nooit wankelen in hun rechtsgevoel. Want dit is onrechtvaardig!” Vanochtend heeft Pim Fortuyn dan eindelijk zijn masker afgeworpen. Nu is duidelijk Wat hij wil. Een land waar mensen met een bepaald geloof, een zekere cultuur, een andere achtergrond gediscrimineerd mogen worden.’ Marcel van Dam ‘Het is verhelderend het huidige anti-islamisme te vergelijken met het antisemitisme van voor de Tweede Wereldoorlog. Vervang in het interview van de volkskrant met Fortuyn alle woorden als islamiet, Marokkaan, islam, imam en moskee door Jood, jodendom, rabbijn en synagoge en je voelt de beklemming van het antisemitisme in de jaren dertig. Toen waren de Joden zondebok voor de economische crisis, nu zijn moslims zondebok voor de veiligheidscrisis. (…) Voor een extremist als Fortuyn is er in het gematigde Nederland geen absolute overwinning weggelegd. Maar op weg naar de ondergang kan hij onnoemlijk veel schade aanrichten.’ Minister-president Wim Kok ‘De kernvraag is of we ons laten leiden door angst, onverdraagzaam- heid en haat of door een gevoel er samen voor te staan.’ Ad Melkert ‘Ik heb mensen ontmoet, die denken: ben ik die kraan, word ik opgedweild.’ Paul Rosenmöller ‘Als Pim Fortuyn het voor het zeggen krijgt, komt er een vechtcultuur: wij tegen zij.’ Gerrit Zalm ‘Je kunt niet alle problemen even met een simpele formule oplossen en iedereen die zegt dat dat wel kan, bedriegt het volk. Ik vind Fortuyn een gevaarlijk man wat dat betreft.’ Ad Melkert ‘Als je flirt met Fortuyn, dan gebeurt er in Nederland straks hetzelfde als in Frankrijk. Daar zijn ze wakker geworden met Le Pen, straks worden wij wakker met Fortuyn.’ Minister president Wim Kok ‘Nationalisten denken door het neerzetten van een hek om hun land de problemen buiten te kunnen houden. Dat is heel gevaarlijk. Ad Melkert ‘De Lijst Pim Fortuyn kiest voor het recht van de sterkste.’

3.3 De dood van Pim Fortuyn.

Pim Fortuyn werd op 6 mei 2002 doodgeschoten door Volkert van der Graaf (zie paragraaf 3.4), een milieuactivist. Na een interview met het radioprogramma van Ruud de Wild op radio 3, werd Fortuyn doodgeschoten op het mediapark in Hilversum. Figuur 3 is een plattegrond van het Media Park in Hilversum. Hier is duidelijk aangegeven waar Fortuyn op het Media Park is doodgeschoten.

De dood kwam op maandag 6 mei 2002, kort na zes uur ’s avonds. De schutter had zich toegang weten te verschaffen tot het Media Park van de omroep in Hilversum. Fortuyn was geïnterviewd in het radioprogramma van Ruud de Wild op radio 3, liep naar buiten om naar Leeuwarden te gaan en werd enkele meters van zijn auto doodgeschoten. Volgens ooggetuigen viel hij onder een kogelregen op de grond, waarna er al gauw geen teken van leven meer kon worden waargenomen. Personeel van ambulances, die een minuut of twintig later arriveerden, deed vergeefse pogingen Fortuyn weer tot leven te wekken. Weer even later voerde de politie een verdachte weg. Hij werd later beschreven als een 33-jarige, blanke, Nederlandstalige man met een baseballpetje, die meteen na z’n aanhouding om een advocaat vroeg en verder niets wilde zeggen. Het is hoogstens pijnlijk dat Pim Fortuyn, ondanks de herhaaldelijke bedreigingen tegen zijn persoon, nimmer speciale beveiliging heeft gekregen. Hij klaagde al sinds de gemeenteraadsverkiezingen van 6 maart over voortdurende bedreigingen. Die werden ook zichtbaar toen Fortuyn op 14 maart bij de presentatie van zijn boek De puinhopen van acht jaar Paars in het Haagse perscentrum Nieuwspoort werd belaagd door de actievoerders die hem stinkende taarten in het gezicht gooiden. Bron: Elsevier, Nr 19, 11-05’02 Figuur 3:

HILVERSUM/DEN HAAG - Pim Fortuyn is dood. De 54-jarige politicus werd gisteravond even na zes uur op lafhartige wijze neergeschoten voor de studio van Radio 3 op het Mediapark in Hilversum.Fortuyn, die eerder die dag nog was bedreigd, werd door minimaal drie kogels geraakt in het hoofd, hals en hart. Ondanks verwoede reanimatiepogingen van het toegesnelde ambulancepersoneel overleed hij kort na de moordaanslag. Bron: http://krant.telegraaf.nl/krant/archief/

De gevolgen van de dood waren groot. Fortuyn werd op 6 mei vermoord. En op 15 mei waren de verkiezingen. De partijen hebben besloten te stoppen met campagne voeren.

Op 6 mei werd de lijsttrekker van de LPF, Pim Fortuyn vermoord. Overwogen werd de verkiezingen uit stellen. Dat gebeurde niet. Wel werd afgesproken geen campagne meer te voeren. Nederland was door deze \'politieke\' moord diep geschokt en politiek Den Haag aangeslagen. Na de begrafenis van Pim Fortuyn op 10 mei werd de sfeer in Den Haag zelfs grimmig.

Na een interview in het programma van Ruud de Wild op Radio 3 werd Pim Fortuyn op 6 mei aan het begin van de avond in Hilversum vermoord. De politiek reageerde geschokt en schortte de verkiezingscampagne à la minute op. Op verschillende plaatsen in het land verzamelden aanhangers van de LPF zich, en keerden zich tegen de gevestigde politici. In Den Haag braken rellen uit. Pas vroeg in de ochtend werd het daar weer rustig. Kort na de moord werd de vermoedelijke dader gearresteerd. Zijn motieven waren onbekend. Bij zijn verhoren bleef hij zwijgen. In de Eerste Kamer werd Pim Fortuyn de volgende dag door minister-president Kok en Eerste-Kamervoorzitter Braks herdacht. Honderdduizenden Nederlanders betuigden hun medeleven door het tekenen van condoléanceregisters en het leggen van bloemen. Nederland stond op zijn kop. Ook de plechtigheden rond de begrafenis van Pim Fortuyn op 10 mei waren een nationale gebeurtenis die massaal bezocht werd en rechtstreeks door de tv werd uitgezonden
Bron: www.parlement.com

Het kabinet kwam gisteravond in spoedzitting bijeen. Besloten is dat vandaag in nauwe samenspraak met de leiding van Lijst Pim Fortuyn (LPF) wordt gekeken of de Tweede Kamerverkiezingen doorgaan op 15 mei. \"Iedereen zal begrijpen dat we juist met zijn partij rekening willen houden, alvorens verdere stappen te ondernemen,\" aldus een aangeslagen premier Kok rond middernacht. Bron: http://krant.telegraaf.nl/krant/archief/

Veel mensen zeiden dat de media Fortuyn hebben vermoord. Fortuyn werd ontzettend populair. Vaak gaf de media de mening van Fortuyn verkeerd weer en nam de media de LPF niet serieus.

3.4 Volkert van der Graaf.

Volkert van der Graaf (een milieuactivist) is de moordenaar van Pim Fortuyn.

Wageningen – de verdachte van de moord op Pim Fortuyn, Volkert van der G., is werknemer van Milieu Offensief in Wageningen. Een woordvoerder van deze actiegroep voor een beter milieu- en dierenwelzijnsbeleid distanieerde zich gisteren nadrukkelijk van de ”weerzinwekkende” aanslag op Fortuyn. Van der G. (32) woont in Hardewijk en heeft een kantoorbaan in Wageningen, waar hij vier dagen per week werkt. Dinsdag is zijn vrije dag. Maandagavond werd de zegsman gebeld met de mededeling dat zijn college de verdachte is. “Ik heb toen meteen zijn vrouw gebeld. Er was een advocaat bij haar, en het klopte.” Na de arrestatie van de man heeft de politie Van der G.’s woning doorzocht. Agenten troffen onder meer munitie aan van hetzelfde kaliber als hulzen die op de plaats van de aanslag zijn gevonden. Ook zijn een computer en papieren in beslag genomen. De man was niet eerder in aanraking geweest met de politie en justitie, maar wel bekend bij inlichtingsdiensten. Bron: Krant, ND, Milieuactivist verdacht van moord Fortuyn, 08-05-‘02

De vermoedelijke moordenaar van Fortuyn is vijf minuten na de aanslag opgepakt. Het gaat om een 33-jarige blanke Nederlandse man die afkomstig is uit Harderwijk. De man is bekend bij de inlichtingendiensten die hem bestempelen als extreem links.De man, bij wie inmiddels huiszoeking is verricht, verzocht direct na zijn aanhouding om bijstand van advocaat mr. Bakker-Schut.Volgens minister Korthals (Justitie) ziet het er naar uit dat hij alleen heeft gehandeld. Zeker is dat echter niet. De exacte motieven van de dader zijn nog onbekend.De verdachte, van wie twee getuigen inmiddels hebben verklaard dat ze hem hebben zien schieten, wil geen verklaring afleggen voor de moordaanslag. Ook is onduidelijk hoe de man op het sinds 11 september streng beveiligde Mediapark heeft weten door te dringen.Een vijftien man sterk rechercheteam is inmiddels een onderzoek begonnen. Volgens de politie waren er vooraf geen bedreigingen binnen gekomen. Bron: http://krant.telegraaf.nl/krant/archief/

Een politieke moord, een geschokte samenleving en ongekende media-aandacht. En dat voor een proces dat gezien het overweldigende bewijs juridisch een eitje moet zijn. Het proces van deze prille eeuw is een heel ongewone gewone zaak. Wie zijn oor te luisteren legt in de wereld van aanklagers en advocaten hoort met enige regelmaat \'dat Van der G. feitelijk al veroordeeld is\'. Zo overweldigend is het bewijs tegen hem. Ooggetuigen zagen de Harderwijker van dichtbij schieten en luttele minuten later al werd hij gearresteerd met de \'smoking gun\' nog in zijn hand. De kogels in en rond het lichaam van Fortuyn bleken na laboratoriumonderzoek uit Van der G.\'s semi-automatische Star Firestar te komen. Bron: Krant, ND, Een hele ongewone gewone zaak, 09-08-‘02

De dader van de moordaanslag op Pim Fortuyn is milieuterrorist Volkert van der Graaf (32) uit Harderwijk. Van der Graaf maakt volgens bronnen bij justitie onderdeel uit van een harde kern van vijf à zes “zeer gevaarlijke” radicale linkse activisten. Justitie houdt er rekening mee dat nog andere kandidaten van de Lijst Pim Fortuyn het doelwit kunnen worden van de terroristen
Bron, Het Internet: http://members.fortunecity.com/fortuyn/index.htm.

Figuur 4: (Volkert van der Graaf)

De volgende bronnen en citaten, laten zien dat Volkert waarschijnlijk de moordenaar van Pim Fortuyn is.

De man die maandagavond Pim Fortuyn doodschoot, is een geoefend en koelbloedig schutter. Dat concludeert de oud-politieman Cor Kok, die jarenlang in Amsterdam leiding gaf aan tientallen moordonderzoeken. Volgens Kok gebruikte de dader een pistool met een zwaar kaliber kogel, gezien de zware verwondingen die in televisie-uitzendingen en op foto\'s aan het hoofd van Fortuyn zichtbaar waren. Dat de verdachte op het terrein van het Mediapark in Hilversum koel en berekenend te werk ging, staat volgens Kok buiten kijf. \"Hij was daar met een geladen pistool en had kennelijk een vooropgezet doel. Na zijn arrestatie wenste hij geen verklaring af te leggen en vroeg hij meteen naar een advocaat. Dat wijst op een heel koel persoon.\" Bron: Krant, Telegraaf: Fortuyn werd verrast door geoefend schutter, 08-05-‘02

In de auto van de moordenaar van Pim Fortuyn, Hardewijker Volkert van der G. (32), zijn gedetailleerde plattegronden aangetroffen van de woningen van Fortuyn en drie van zijn partijgenoten, de kandidaat-Kamerleden Jim Janssen van Raay, Joost Eerdmans en Hans Smolders. Door de gerechtelijke procedures die hij voor de Vereniging Milieu Offensief voerde, kende Van der G. alle trucs om bij locale overheden plattegronden van bedrijven of woonhuizen boven water te krijgen.

Omdat vier plattegronden zijn gevonden, moet er sprake zijn van een samenzwering in plaats van een eenmansactie
Bron: Krant, Telegraaf: Partijgenoten Fortuyn naar onderduikadres, 10-05-‘02

AMSTERDAM - ,,Ik heb dit destijds gedaan vanuit mijn geweten, maar daarmee is het niet gerechtvaardigd.\'\'Dit zei Volkert van der G., lezend vanaf een briefje, in het laatste woord van zijn strafproces. Bron: Krant, Dagblad van het Noorden, 01-04-‘03

Alsof dat nog niet genoeg was, trof de politie in zijn woning nog twee doosjes aan van elk 25 kogels van het merk 9 mm Luger, terwijl zeven patronen ontbraken. In Van der G.\'s auto, die vlak bij de plaats van het delict stond geparkeerd, lagen plattegronden van andere locaties waar Fortuyn zijn opwachting zou maken. Alleen een bekentenis van de verdachte ontbreekt nog, maar die is voor een veroordeling niet nodig. Bron: Krant, ND, Een hele ongewone gewone zaak, 09-08-‘02

3.5 De verkiezingen van 15 mei 2002.

Er was eerst sprake of de verkiezingen wel door moesten gaan op 15 mei. Men besloot de verkiezingen wel door te gaan, maar men ging stoppen met campagne voeren. De LPF kreeg bij de verkiezingen 26 zetels.

Na de moord van 6 mei op Pim Fortuyn kwam de vraag aan de orde of de verkiezingen moesten worden uitgesteld. De LPF voelde daar niet voor. Het demissionaire kabinet liet het oordeel van de LPF zwaar wegen en besloot de verkiezingen door te laten gaan. De lijsttrekkers besloten echter de campagne stop te zetten. In de korte tijd die nog restte tot de verkiezingen op 15 mei werd inderdaad publiekelijk geen campagne meer gevoerd. Wel verschenen regelmatig, met uitzondering van de LPF, politieke kopstukken in tv-programma\'s om commentaar op de moord en de naweeën daarvan te geven. Ook bedankte de LPF in een paginagrote advertentie in De Telegraaf de Nederlanders voor hun medeleven en adviseerde daarin toch vooral op de LPF te stemmen. Ook enkele met de SP sympathiserende bekende Nederlanders plaatsten dezelfde dag in een aantal dagbladen een advertentie dat zij op de SP zouden stemmen.

De uitslag gaf een aardverschuiving te zien. Grote winnaar was de nieuwkomer Lijst Pim Fortuyn (LPF) die in één klap 26 zetels veroverde, ten koste van de Paarse coalitie van PvdA, VVD en D66. Het CDA werd met 43 zetels de grootste partij. Winst was er voor de SP. Naast de LPF veroverde ook de nieuwe partij Leefbaar Nederland (LN) zetels. De aanloop naar de verkiezingen was totaal anders dan Nederland gewend was. Nieuwe partijen als LN en LPF, die fel van leer trokken tegen de paarse coalitie, bleken al in een vroeg stadium kansrijk. Dat drukte een stempel op de verkiezingscampagne, zoals uit lijsttrekkersdebatten en interviews met lijsttrekkers bleek.

Leefbaar Nederland was ontstaan uit de bundeling van een aantal \'leefbare\' plaatselijke partijen in Nederland. De Lijst Pim Fortuyn van de Rotterdamse oud-hoogleraar ontstond, nadat Leefbaar Nederland hem als lijsttrekker aan de kant had geschoven. Leefbaar Nederland kwam nu met de Amsterdamse officier van justitie Fred Teeven als lijsttrekker. Beide partijen hadden veiligheid (vooral in de steden) als belangrijk thema. Ook Duurzaam Nederland, met lijsttrekker Seyfi Ozguzel, werd in 2002 opgericht als afsplitsing van Leefbaar Nederland.

Rond de 12 miljoen mensen mochten op 15 mei 2002 hun stem uitbrengen. Voor zeshonderdduizend mensen was het de eerste keer dat ze voor de Tweede Kamer mochten stemmen. De kiezers konden bij ongeveer 10.000 stembureau\'s terecht tussen 7.30 en 21.00 uur - een half uur vroeger en een uur later dan in 1998. Negen van de tien kiezers konden elektronisch stemmen via de stemcomputer. De opkomst was 78,9 procent, ongeveer 5 procentpunt meer dan in 1998.

Nieuwkomer LPF bleek met 26 zetels een eclatant succes. Nog niet eerder was een nieuwkomer met zoveel zetels in de Tweede Kamer gekomen. De winst ging ten koste van de PvdA (-22), VVD (-14) en D66 (-7). Jan Peter Balkenende van het CDA bleek in slechts enkele maanden groot vertrouwen te hebben ingeboezemd. Als enige van de grote partijen wist hij een forse winst te boeken (+14).

Ook Jan Marijnissen van de SP kon winst van 4 zetels op zijn conto schrijven. GroenLinks en de beide rechtse confessionele partijen ChristenUnie en SGP verloren alledrie 1 zetel. Ten slotte veroverde nieuwkomer Leefbaar Nederland 2 zetels. Bron: www.parlement.com

In figuur 5 kunnen we zien hoeveel zetels de partijen op 15 mei 2002 hebben gehaald. De LPF werd de op een na grootste partij van Nederland. CDA werd de grootste partij met 43 zetels.

Figuur 5:

CDA LPF VVD PvdA GroenLinks SP D66 ChristenUnie SGP LN
43 26 24 23 10 9 7 4 2 2

Bron: www.parlement.com

Uiteindelijk vormde CDA, LPF en de VVD de regering. Maar dat kabinet viel al gauw (zie paragraaf 2.6) In de volgende bron is er al een beetje sprake van een coalitie tussen de VVD en de LPF. Maar door de uitspraken van Fortuyn wordt die coalitie weer bemoeilijkt.

DEN HAAG – Pim Fortuyn heeft de hoon en spot van de andere partijen in Den Haag over zich heen gekregen met zijn plan een generaal pardon te verlenen aan illegalen en uitgeprocedeerde asielzoekers die al vijf jaar in Nederland wonen en zijn ingeburgerd. Volgens de VVD heeft Fortuyn met zijn uitspraken de mogelijkheid van een coalitie tussen de twee partijen verder bemoeilijkt. “Dit plan van hem heeft dat idee alleen maar versterkt”, aldus vice-fractievoorzitter Cornieltje. Volgens de liberalen “zakt het Nederlandse veredelingsbeleid door het ijs, als Fortuyns plan wordt ingevoerd”.”We hebben de al de grootste moeite om ervoor te zorgen dat er niet te veel asielzoekers binnen komen”, aldus asielwoordvoerder Henk Kamp van de partij. Bron: Krant, ND, 04-05-‘02

3.6 Wat heeft Fortuyn bereikt?

Deze paragraaf is de belangrijkste van deze documentatiemap (trechtervorm). Fortuyn had natuurlijk erg veel ideeën, die hij maar wat graag wilde waarmaken, maar we weten niet of hem dat is gelukt, omdat hij is doodgeschoten door Volkert van der Graaf. Fortuyn is erg populair geworden onder de mensen. De mensen hadden weer meer aandacht voor de politiek. Fortuyn had zijn ideeën, niet altijd van zichzelf, en durfde daar ook echt voor te staan.

Toch waren veel mensen in Nederland blij met Fortuyn. Zij vonden het goed dat hij veel dingen hardop durfde te zeggen. Het leek er dan ook op dat de partij van Fortuyn, Lijst Pim Fortuyn, woensdag bij de verkiezingen veel stemmen zou krijgen. Daarover maakten de andere politici zich natuurlijk zorgen. Want dat zou betekenen dat hun partijen minder stemmen zouden krijgen.

Nee, hij viel ook op door hoe hij deed en hoe hij er uitzag. Hij had heel veel stropdassen die hij op een speciale manier kon knopen. Veel mensen wilden weten hoe hij dat deed. Hij had een butler, een soort dienstknecht. Die was ook zijn chauffeur. Hij reed Fortuyn in een prachtige, zwarte auto overal naartoe.

Meestal zaten de hondjes van Fortuyn, Kenneth en Klara, op de voorbank. Je snapt, Fortuyn was geen doorsnee politicus. http://www.nd.nl/newsite/zoeken.asp

Na drugs, abortus, euthanasie en homohuwelijk is het omstreden onderwerp nu: intergratie. Sinds Pim Fortuyn, aldus de krant, heerst daarover in Nederland een ‘nieuwe politieke openhartigheid’ die elders vaak ontbreekt. Nederland is weer een gidsland. Zoals hier over moeilijke dingen wordt gepraat, zo zou het elders ook moeten. Een verleidelijke gedachte, maar is het waar? Misschien. Maar het praten kan en moet nog veel openhartiger. Bron: Elsevier, Nr 5, 01-02-’03, blz. 20

Vooral opmerkelijk mag het heten dat Pim Fortuyn blijkens de uitslag in Rotterdam – in één keer de grootste partij met meer dan eenderde van de zetels – ervoor heeft gezorgd dat mensen die al niet meer gingen, zijn teruggekeerd naar de stembus. De opkomst was op woensdag 6 maart 54,7 procent tegen 48.6 procent in 1998. Bron: Elsevier, Nr 11, 16-03-’02, blz. 19

De erfenis van Fortuyn bestaat grofweg uit drie onderdelen. Zo is er de scherpe maatschappelijke analyse van de moderne maatschappij. Fortuyn beschreef wat de gevolgen zijn van de grootschaligheid in ziekenhuizen en onderwijsinstellingen. Hij legde de wanprestaties van de hedendaagse overheid bloot door te wijzen op de eigenbelangen van ambtenaren en publieke managers. In de tweede plaats pikte Fortuyn de beste politieke ideeën. Veel van zijn voorstellen kwamen van elders. Maar als geen ander drong Fortuyn ermee door tot de media. Hij wist de televisie zodanig te bespelen, dat iedereen dacht dat hij het allemaal zelf had verzonnen. Zo scoorde hij met een pleidooi voor kleinere scholen: maximaal vierhonderd leerlingen. Het CDA propageerde al tijdenlang dat het aantal leerlingen hoogstens 350 mocht zijn. Maar dat was zelden opgevallen. De prestatiecontracten voor de politie waren een idee van toenmalig PvdA-minister Klaas de Vries van Binnenlandse Zaken. Maar Fortuyn ging ermee de boer op. Tijdens het lijsttrekkersdebat in de Soundmixshow maakte hij furore door te beloven dat het oplossingspercentage zou stijgen, op straffe van ontslag voor de politiechefs. Talloos waren de onderwerpen waaraan kiezers de naam Fortuyn verbonden. In vaktermen: Fortuyn was op vele fronten ‘thema-eigenaar’ geworden. Maar eigenlijk was er maar één thema dat telde: immigratie en intergratie. In de derde plaats jongleerde Fortuyn met verkiezingsbeloften waarvan ook hijzelf wist dat hij ze nooit kon realiseren. Zo kondigde hij aan het Schengen-verdrag te willen opzeggen. Of de WAO te beperken tot arbeidsongeschikten met een beroepsziekte. Hoe had Fortuyn de uitvoering van dit voorstel willen regelen? Maar de gedurfde stellingnames versterkten zijn rebelse imago. Bron: Elsevier, Nr 42, 19-10-’02, blz. 25

Ook was Fortuyn erg populair geworden, dat is duidelijk te zien aan de volgende citaten:

Nog even een terugblik op het vorige jaar. Clou kreeg heel wat mailtjes binnen met de top 3 van het nieuws dat jij belangrijk vond. Dit is de uitslag van de Clou-lezers: 1. Moord op Pim Fortuyn
2. Dood van Prins Claus
3. Huwelijk van Willem-Alexander en Máxima
Krant in de Klas hield een peiling onder scholieren in Nederland.Dit is de landelijke uitslag: 1. Moord op Pim Fortuyn
2. Dood van Prins Claus
3. Invoering Euro
Bron: Krant, Clou (ND), 13-02-‘03 Dit hoofdstuk vormde het kernhoofdstuk van deze documentatiemap. Ik heb nou een uitgebreid antwoord kunnen vinden op de onderzoeksvraag: ‘Wat heeft Fortuyn allemaal aangericht in de politiek?’ Fortuyn had natuurlijk erg veel ideeën, die hij maar wat graag wilde waarmaken, maar we weten niet of hem dat is gelukt, omdat hij is doodgeschoten door Volkert van der Graaf. Fortuyn is erg populair geworden onder de mensen. De mensen hadden weer meer aandacht voor de politiek. Fortuyn had zijn ideeën, niet altijd van zichzelf, en durfde daar ook echt voor te staan. Zelf wist ik niet dat Fortuyn zijn ideeën eigen van anderen had, vaak dacht ik dat hij ze allemaal zelf had bedacht. Maar dat heeft hij dus niet, hij heeft de ideeën van anderen overgenomen. En hij deed vaak net alsof dat zijn ideeën waren. Ook vind ik het erg dom van Fortuyn dat hij dingen zei tegen de mensen om kiezers te trekken, terwijl hij wist dat hij sommige dingen niet kon realiseren. Bronnen: Titel: Pim Fortuyn Titel: Het boek van Fortuyn
Ondertitel: 1948-2002 Auteur: Elsevier
Auteur: Elsevier Nr. 11, 16-03-‘02
Nr. 19, 11-05-‘02

Titel: Fortuyns erfenis Titel: Fletse figuurzagers
Auteur: Elsevier Auteur: Elsevier
Nr. 22, 01-06-‘02 Nr. 5, 01-02-03

Titel: Overbodige amokmakers
Auteur: Elsevier
Datum: Nr. 42, 19-10-‘02

Kranten: Titel: De zaak Volkert van der Graaf
Krant: Dagblad van het Noorden
Datum: 01-04-‘03

Titel: Milieuactivist verdacht van moord Fortuyn
Krant: Nederlands Dagblad
Datum: 08-05-‘02

Titel: Fortuyn werd verrast door geoefend schutter
Krant: Telegraaf
Datum: 08-05-‘02

Titel: Een hele ongewone gewone zaak
Krant: Nederlands Dagblad
Datum: 09-08-‘02

Titel: Partijgenoten Fortuyn naar onderduikadres
Krant: Telegraaf
Datum: 10-05-‘02

Titel: De Nieuws Top 3
Krant: Clou (ND) Datum: 13-02-‘03

Het Internet: http://krant.telegraaf.nl/krant/archief/ http://members.fortunecity.com/fortuyn/index.htm
http://www.nd.nl/newsite/zoeken.asp
www.parlement.com Conclusie De onderzoeksvraag van deze documentatiemap is: Wat heeft Pim Fortuyn allemaal aangericht in de politiek. Met behulp van de hoofdstukken 1,2 en 3 heb ik op deze vraag een antwoord kunnen vinden. Pim Fortuyn heeft veel aangericht in de politiek. Nou volgen enkele punten, over wat Fortuyn heeft aangericht in de politiek.

1. Fortuyn werd erg populair. Dat komt omdat hij bij Leefbaar Nederland werd weggestuurd. Hij werd daar weggestuurd omdat hij volgens Leefbaar Nederland dingen heeft gezegd in een interview met de Volkskrant wat hij niet had mogen zeggen. Hij zei bijvoorbeeld dat hij artikel 1 uit de grondwet wilde halen, dat de islam een ‘achterlijke cultuur is’ en dat Nederland vol is. Toen hij werd weggestuurd is, heeft hij een eigen partij opgericht, namelijk de LPF. Daarmee haalde hij bij de verkiezingen wel 26 zetels. Nog nooit eerder heeft een nieuwe partij zoveel zetels gehaald. De LPF werd de op een na grootste partij van Nederland. Zij vormden de regering samen met het CDA en de VVD. Maar voor de verkiezingen werd Fortuyn doodgeschoten door Volkert van der Graaf. Het kabinet viel al snel. Bij de verkiezingen van 2003 haalde de LPF nog maar 8 zetels.

2. Dankzij Fortuyn kregen de mensen meer interesse in de politiek. Toen Fortuyn kwam werd hij al snel populair en kwam veel in de media. Mensen kregen nou ook zelf meer een mening.

3. Andere partijen hebben de ideeën van Fortuyn overgenomen. Fortuyn had vaak zijn ideeën van anderen en deed dan net alsof het zijn ideeën waren. De VVD heeft ook Fortuyns ‘ideeën’ voor een gedeelte overgenomen. (het vreemdelingenbeleid) Fortuyn heeft ook gezorgd voor duidelijkheid, en iets bespreekbaar maken (zoals het veredelingsbeleid) Andere partijen hebben hun standpunten nou ook vaak duidelijker, want de kiezers houden van duidelijkheid.

4. Zijn dood is de eerste politieke moord in Nederland. Er was/is sprake dat de pers Fortuyn heeft gedood. Want de pers liet veel positieve dingen van Fortuyn weg en deed net of de LPF niet serieus moest genomen worden. Zo heeft Volkert van der G, erg veel negatieve dingen van Fortuyn gehoord, waar hij zich ontzettend aan ergerde. Fortuyn werd gedood door Volkert van der Graaf en niet door de pers. Waarschijnlijk ergerde Volkert zich aan de standpunten van Fortuyn en zijn manier van politiek voeren. Volkert vond Fortuyn schadelijk voor de mensheid.

5. Vroeger was het politiek niet correct om zo over allochtonen te praten als Fortuyn deed. Fortuyn maakte dingen bespreekbaar. De mensen durven nu hun gevoelens onder woorden te brengen, veel dingen die Fortuyn uitsprak leefden al bij veel mensen.

6. Normen en waarden in de politiek. Sinds De oprichting van Leefbaar Nederland en de snelle opkomst van de LPF is er een zekere verruwing ontstaan van het taalgebruik in de Tweede Kamer. Fortuyn had veel onervaren mensen in zijn lijst de LPF. Deze mensen waren van heel verschillende komaf. Vooral christen storen zich aan deze verruwing.

Mijn hypothese was aardig goed. Zelf denk ik anders over de allochtonen dan dat Pim dacht. Maar toch waren erg veel mensen blij met Fortuyn. Hij maakte veel bespreekbaar. Het is niet alleen de schuld van Fortuyn dat er ruzies kwamen in de Tweede Kamer. Heinsbroek en Bomhoff kregen ruzies. Het was dus hun schuld.

Verder heb ik erg veel geleerd van het maken van deze documentatiemap. Nou weet ik veel meer over de politiek dan ik eerst wist. Zelf vond ik Fortuyn (voordat ik deze documentatiemap maakte) een goede politicus. Maar nou kijk ik er heel anders tegenaan. Fortuyn deed net of hij zijn ideeën zelf bedacht, maar had ze van anderen en zijn ideeën over asielzoekers vond ik ook maar niets. Hij kon wel goed debatteren, dat vond ik altijd leuk om te zien. Maar hij had ook ideeën die je niet kon waarmaken. Het lijkt mij erg onverstandig om net te doen alsof dat wel lukt. Later zit je er mee! Kortom: Fortuyn was een charismatische man, maar of hij echt al zijn ideeën in de politiek kon realiseren. Dat zullen we nooit weten.

Bibliografie Boeken: Titel: Autobiografie vaan een Babyboomer
Auteur: Pim Fortuyn. Uitgever: Karakter Uitgevers B.V., Uithoorn & Speakers Academy Uitgerij B.V., Rotterdam
Druk: Tweede druk, augustus 2002

Titel: De puinhopen van acht jaar paars
Auteur: Pim Fortuyn
Uitgever: Karakter Uitgevers B.V., Uithoorn & Speakers Academy Uitgerij B.V., Rotterdam
Druk: vierde druk, maart 2002

Titel: Het fenomeen Fortuyn
Auteur: De Volkskrant
Uitgever: Meulenhof
Druk:

Tijdschriften (Elseviers) Titel: Pim Fortuyn Titel: Het boek van Fortuyn
Ondertitel: 16 pagina’s biografie Auteur: Elsevier
Auteur: Elsevier Datum: Nr. 11, 16-03-‘02
Datum: Nr.28, 13 juli 2002

Titel: Pim Fortuyn 1948-2002 Titel: Fortuyns erfenis
Auteur: Elsevier Auteur: Elsevier
Datum: Nr. 19, 11 mei 2002 Datum: Nr. 22, 01-06-‘02

Titel: En nu op naar 15 mei Titel: ’Pim, straft het zooitje af’ Auteur: Elsevier Auteur: Elsevier
Nr. 10, 09-03-02 Nr. 7, 16-01-02

Titel: Fortuyns erfenis Titel: Fletse figuurzagers
Auteur: Elsevier Auteur: Elsevier
Datum: Nr. 22, 01-06-’02 Datum: Nr. 5, 01-02-03

Titel: Overbodige amokmakers
Auteur: Elsevier
Datum: Nr. 42, 19-10-‘02

Kranten: Titel: Fortuyn Titel: Fortuyn sluit eigen lijst niet uit
Auteur: Nederlands Dagblad Auteur: Nederlands Dagblad
Datum: 10-02-02 Datum: 10-02-‘02

Titel: ‘Leefbaar Nederland’ neemt risico met Fortuyn Titel: Jonge Pim Fortuyn wilde bij KVP
Krant: Nederlands Dagblad Krant: Nederlands Dagblad
Datum: 24-10-01 Datum:

Titel: De zaak Volkert van der Graaf Titel: Een hele ongewone gewone zaak
Krant: Dagblad van het Noorden Krant: Nederlands Dagblad
Datum: 01-04-’03 Datum: 09-08-‘02

Titel: Milieuactivist verdacht van moord Fortuyn Titel: De nieuws top 3
Krant: Nederlands Dagblad Krant: Clou (Nederlands Dagblad) Datum: 08-05-’02 Datum: 13-02-‘03

Titel: Fortuyn werd verrast door geoefend schutter
Krant: Telegraaf
Datum: 08-05-‘02

Titel: Partijgenoten Fortuyn naar onderduikadres
Krant: Telegraaf
Datum: 10-05-‘02

Het Internet: www.pimfortuyn.pagina.nl
www.geocities.com/LPFnederland/bio.htm
www.lijstpimfortuyn.nl
www.nd.nl/archief/2002
www.members.home.nl/speedy.x/geschiedenispim.htm
www.omroep.nl/nos/pecials/nederlandkiest
www.parlement.com
www.professorpim.nl/biografie.html
www.web.planet.nl/news/verkiezingen/2dekamer2002
http://krant.telegraaf.nl/krant/archief/ http://members.fortunecity.com/fortuyn/index.htm

(De citaten die van Internet komen, zijn meestal korter dan de citaten van boeken of Elseviers)