Inleiding
Del City, een voorstad van Oklahoma City, zag eruit alsof het was platgebombardeerd. Een \'killer tornado\' die wel anderhalve kilometer breed was, maakte daar zeker 750 huizen met de grond gelijk. Volgens de autoriteiten werden alleen al bij Oklahoma City 1750 huizen weggevaagd. Ook de stad Wichita in de naburige staat Kansas werd zwaar getroffen. Daar vielen zeker zes doden door de wervelstormen. In Haysville lagen overal de resten van versplinterde huizen en door de lucht geslingerde auto\'s. Gouverneur Frank Keating van Oklahoma riep de hulp van de Nationale Garde in. Hij zei dat het om een ramp van ongekende omvang ging. \'Het is een grote puinhoop. Zover je kunt kijken, zie je alleen maar verwoesting\', zei hij. Keating schatte de schade op vele honderden miljoenen dollars. De gouverneur vergeleek de ramp met de aanslag op een regeringsgebouw in Oklahoma City in 1995, toen 168 mensen onder het puin werden bedolven. De aanslag was het werk van rechtse extremisten, die tegen de federale overheid zijn. \'Maar deze ramp valt tenminste te begrijpen\', zei de gouverneur. Bewoners van het gebied, dat bekendstaat als \'Tornado Alley\', zeiden dat ze nog nooit zulke verwoestende wervelstormen hadden gezien. Sommige stormen sleurden hun verwoestende slurf wel een half uur lang over de grond, alles opzuigend wat ze op hun weg tegenkwamen. Weerkundigen zeiden dat er wervelstormen met een kracht van F-5 en mogelijk zelfs F-6 bij zaten, de krachtigste die er zijn. Overlevende vertelden hoe hun huizen in paar seconden werden versplinterd. \'Ik hoorde gekraak en toen hoorde ik bomen omknappen en toen was mijn huis weg\', zei een vrouw die dekking had gezocht in de badkamer. \'Het was alsof er gebombardeerd was. Overal liepen bloedende en huilende mensen rond en zag je omgeknakte telefoonpalen\', zei een andere ooggetuige. In sommige wijken werd gisteren nog gezocht naar mogelijke overlevenden onder de puinhopen. De reddingsoperatie werd bemoeilijkt door slecht weer en harde wind. Verscheidene wijken werden door de politie en de Nationale Garde afgesloten wegens het gevaar dat de afgebroken elektriciteitskabels en lekkende gasleidingen opleverden. President Clinton heeft de streek tot rampgebied verklaard. Dat betekent dat de getroffenen in aanmerking komen voor hulp van de federale overheid. (Bron: Volkskrant 5 mei 1999)
Zoals uit het bovenstaande krantenartikel blijkt gaat mijn praktische opdracht over tornado\'s. Maar wat is een tornado precies? Een draaiende slurf die veel kan verwoesten. Veel meer weten doorsnee mensen er niet van. In deze praktische opdracht ga ik op een simpele en makkelijke manier de volgende vraag duidelijk maken: Wat is een tornado? Dit is dus de hoofdvraag voor mijn praktische opdracht. Wat zijn dan de belangrijkste vragen om er meer over te weten te komen. Als eerste moet je natuurlijk weten hoe een tornado ontstaat. Om een tornado te vormen is er een koude luchtstroom en een warme luchtstroom nodig. Verder moet er een juiste straalstroom staan. Hierbij hoort mijn eerste deelvraag: Hoe ontstaat een tornado? Mijn motivatie voor deze deelvraag is simpel, om meer van het onderwerp te weten te komen is dit de eerste vraag die bij de meeste mensen opkomt. De tornado uit het krantenartikel vond plaats vlakbij Oaklahoma. Het gebied rond Texas en Oaklahoma wordt jaarlijks het meest getroffen door tornado\'s. Dit gebied heeft dan ook de bijnaam Tornado Alley. Maar er zijn meer gebieden op de wereld waar tornado\'s plaatsvinden. Bijvoorbeeld in Indonesië en is Australië vinden jaarlijks veel tornado\'s plaats. Deze feiten komen uit bij een tweede deelvraag: Waar komen de meeste tornado\'s voor? Ik heb voor deze deelvraag gekozen, omdat als er een tornado is geweest het altijd meteen hot-news is en dan zijn er altijd weer ramptouristen die zo\'n getroffen gebied gaan bezoeken. Daarom wil iedereen graag weten waar de meeste tornado\'s plaatsvinden. Onderzoekers uit het krantenartikel praten over een F5 of misschien wel een F6. De F is de schaal waarin tornado\'s gemeten worden. Wind wordt gemeten op de schaal van Beaufort. Tornado\'s worden gemeten op de schaal van Fujita. Maar hoe een tornado nu wordt opgedeeld in die schaal bespreek in mijn derde deelvraag: Op welke schaal van kracht worden tornado\'s gemeten? Mijn keuze voor deze vraag is ook niet zo moeilijk. Als er een tornado is geweest wordt er altijd gemeld wat de kracht was, hoe hoger de kracht des te meer belangstelling voor de tornado. Maar hoe die kracht wordt gemeten weten maar weinig mensen. Een grote vraag van veel mensen is altijd of er ook zo\'n natuurramp in Nederland kan voorkomen. Als je dan terug in de geschiedenis kijkt kom je maar een paar windhozen tegen met dodelijke afloop. In Nederland komen dus geen tornado\'s voor, maar spreken we over windhozen. Zelf heb ik afgelopen zomer op het ijselmeer een windhoos meegemaakt. Daarom heb ik als vierde deelvraag gekozen: Komen er ook tornado\'s in Nederland voor? De film Twister bracht me bij mijn vijfde en laatste deelvraag. Hoe wordt er onderzoek gedaan naar tornado\'s? In de film reizen tornado-experts rond in Tornado-Alley om waarnemingen te doe aan een tornado. in het echt gebeurt dat niet zoals in de film, maar gewoon van achter een bureau met een computer met geavanceerde software. Hoe dat allemaal precies gebeurd staat verderop in mijn praktische opdracht.
Kern
Hoe ontstaat een tornado? Een tornado ontstaat veelal boven zee. Boven zee ontstaat een grote onweerswolk, een zogehete supercel. Door de lucht stroming gaat de supercel landwaarts. Vlak voor het land ontmoet de warme vochtige lucht de koude droge lucht en daardoor gaat de bui om zijn as draaien. Omdat het een hele grote wolk is de draaiing in het midden nog niet zo snel, maar omdat de kracht in het midden zo groot is, gaat de wolk zich concentreren. De lucht rond de as gaat steeds sneller draaien en de tornado gaat zich steeds sneller voortbewegen. In sommige gevallen de rotatie versterkt door een draaiende en opwaarts bewegende kolom lucht in het hart van het systeem. Dit wordt ook wel een updraft genoemd. Dit is een warme vochtige stroming lucht die omhoog gaat in de onweerswolk. Als de updraft en de wind samen komen, ontstaan er steeds snellere draaiingen in de supercell. Er ontstaat dat een mesocycloon. Deze mesocycloon ontstaat door de wisselwerking van warme en koude luchtstromen. Als de draaiingen krachtig genoeg zijn, dan zoekt de tornado de grond. Als de tornado de grond raakt neemt de snelheid nog meer toe en zal zich gaan verplaatsen naar het aardoppervlak. Als de tornado dan krachtig genoeg is, dan zal de tornado alles op zijn weg vernielen. Een tornado gaat vaak gepaard met een hevige onweersbui. De vooraf gaande onweersbui is vaak heel gevaarlijk, niet allen door de bliksem, maar ook door de hevige regen of hagelbuien. Vaak vallen er hele grote hagelstenen, dat komt omdat de updraft de hagel weer omhoog brengt en zo kan de hagelsteen weer extra water opnemen. Dit kan de hele tijd doorgaan totdat de hagelstenen te zwaar zijn. Sommige hagelstenen kunnen zo groot zijn als tennisballen. Er is in de VS een gebied wat vaak getroffen wordt door dat soort hagelbuien. Dit gebied heeft als bijnaam Hail Alley. In mei 1995 was er in Fort Wotth zo\'n hagelbui, de stenen die er vielen hadden een doorsnee van bijna 8 cm en vielen met een snelheid van 120 kilometer per uur naar beneden. Er waren 6 doen en 109 gewonden gevallen. Tevens werd deze zelfde stad een keer getroffen door een regenbui. In een half uur tijd was toen maarliefst 12,5 cm regen gevallen. Als de tornado komt kan hij zich met een snelheid van een paar kilometer per uur of met een paar honderd kilometer per uur verplaatsen. Een tornado duurt in het algemeen vrij kort, de meeste tornado\'s duren niet langer dan een kwartier. Dan verliest de tornado zijn kracht en is hij in een keer weg. De schade die er dan is aangericht valt dan niet te overzien.
De praktische opdracht gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
1 seconde geleden
M.
M.
weinig aandacht
23 jaar geleden
AntwoordenT.
T.
best verslag!!!
22 jaar geleden
AntwoordenE.
E.
heeeey!!!! wow da was echt n goed werkstuk!!!! ik heb er echt heel veel aan gehad (voor n spreekbeurt!) bedankt en ik hoop dat je een goed punt hebt gekregen!!!!
liefs xxxxxxx ellen
22 jaar geleden
Antwoorden