Leesbaarheid van een krantenartikel

Inleiding

Wij hebben de volgende opdracht gekozen; de leesbaarheid van een krantenartikel. We hebben deze opdracht gekozen omdat we wel eens wilden weten wat een leesbaarheidsformule inhoudt.

De opdracht heeft niet alleen met wiskunde te maken maar voor een deel ook met Nederlands. Probleem/ vraagstelling We kregen de opdracht enkele krantenartikelen op leesbaarheid te toetsen. Welke elementen vinden wij belangrijk voor de leesbaarheid? Ook was het de bedoeling om de leesbaarheidsformule zelf te toetsen. Kunnen wij de formule aanvullen of verbeteren? Waar vinden wij de formule te kort schieten? Deze vragen moesten wij beantwoorden aan de hand van meetbare elementen. De resultaten van ons onderzoek moesten wij overzichtelijk weergeven in grafieken en tabellen. Verrichte werkzaamheden Als eerst hebben we geschikte artikelen gezocht. Dit deden we met behulp van internet dat ons veel bruikbare informatie verschafte. Omdat in die periode Bram Peper zeer actueel was, vonden wij het heel toepasselijk om artikelen over dit onderwerp te gaan gebruiken. Het was de opdracht drie artikelen uit drie verschillende kranten te halen, maar aangezien wij wilden weten of de leesbaarheid van een artikel niet alleen per krant verschilt, maar ook per artikel, hebben wij gekozen voor twee artikelen uit de Trouw en één artikel uit de Telegraaf.

De leesbaarheid van een artikel toetsten we aan de hand van de zinslengte en de woordlengte. Dus we gingen aan de slag met woorden en lettergrepen tellen. De lettergrepen hebben we geteld met behulp van steekproeven omdat het niet te doen is alle lettergrepen te tellen. Met die resultaten hebben we de leesbaarheidsformule bij de verschillende artikelen toegepast.

In 1949 introduceerde de Amerikaan R.Flesch een leesbaarheidsformule, die voor Nederlandse teksten is aangepast door Ir. W. H. Douma. Die aangepaste formule is:

G=206,84 - 77 · W - 0,93 · Z

G= de kwalificatie van de leesbaarheid

W= de woordlengte (gemiddeld aantal lettergrepen per woord)

Z= de zinslengte (gemiddeld aantal woorden per zin)

De resultaten die uit de formule kwamen hebben we vergeleken met het leesbaarheidsformuleschema uit het 4Havo WA boek dl2 blz. 58.

Toen wij de resultaten hadden vergeleken, plaatsten wij deze in een grafiek.

Daarna gingen wij kijken wat wij de formule tekort vonden schieten en of wij de formule konden aanvullen. Geraadpleegde hulpbronnen

Wij hebben een aantal bronnen geraadpleegd. Wij hebben internet gebruikt om de krantenartikelen te zoeken. Wij zochten een aantal Nederlandse dagbladen op:

www.trouw.nl en www.telegraaf.nl. en wij gaven de opdracht aan het zoekprogramma van de dagbladen om artikelen van Bram Peper op te zoeken.

Wij hebben ook het wiskunde boek gebruikt van 4 Havo (4Havo WA dl2 blz. 58).

Hier kopieerden wij enkele pagina\'s uit en hebben die toegepast in onze opdracht.

Uitwerking

Tekst Zinnen Woorden lettergrepen

Trouw1 44 596 1.7 per woord

Trouw2 16 291 1.7 per woord

Telegraaf 38 655 3,4 per woord

Leesbaarheidsformule toepassen:

Trouw1: G= 206.84 - 77 · 1.6 - 0.93 · 13.5 G= 71.085
Trouw2: G= 206.84 - 77 · 1.7 - 0.93 · 18.1875 G= 59,03
Telegraaf: G= 206.84 - 77 · 1.7 - 0.93 · 17.24 G= 59.91

Kwalificatie leesbaarheid G Stijl Schoolopleiding

90-100 Zeer gemakkelijk Groep 6
80-90 Gemakkelijk Groep 7
70-80 Vrij gemakkelijk Groep 8
60-70 Standaard Vbo
50-60 Vrij moeilijk Mavo (onderbouw Vwo en havo) 30-50 Moeilijk Bovenbouw havo/vwo
0-30 Zeer moeilijk Universiteit

Trouw1: categorie: 70-80 vrij gemakkelijk
Trouw2: categorie: 50-60 vrij moeilijk
Telegraaf: categorie: 50-60 vrij moeilijk Conclusies Wij vinden dat de leesbaarheidsformule niet correct is. Er is helemaal geen rekening gehouden met andere factoren die de leesbaarheid kunnen beïnvloeden. Daarom noemen wij deze elementen, die wij toch heel belangrijk vinden voor de leesbaarheid van bijvoorbeeld een krantenartikel. Onze aanvullingen zijn:

- Lettergrootte: Wanneer de letters heel klein zijn, moet je heel goed kijken en de krant dichter bij je nemen om het goed te kunnen lezen.

- Lettersoort: Wanneer je bijvoorbeeld Cooper Md Bt neemt, dan is dit zeer goed leesbaar, wanneer men ShelleyAllegro Bt is dit veel moeilijker om te ontcijferen. De lettersoort is dus heel belangrijk als men een krantenartikel typt.

- Ruimte tussen zinnen: Wanneer er bijna geen ruimte tussen de zinnen is, is het zeer moeilijk om te kijken. Het leest helemaal niet gemakkelijk en men moet zich zeer inspannen. Je kunt ook steeds een regel overslaan, hierdoor wordt de leesbaarheid gemakkelijker.

- Wit tussen teksten: Wanneer je twee verschillende teksten direct achter elkaar plaatst is dat erg onduidelijk en krijgen mensen geen duidelijk beeld van het artikel.

- Tussenkopjes: Tussenkopjes zijn vaak heel erg handig om \'even op adem te komen\'. Je kunt goed kijken wat je gelezen hebt en zo weer verder gaan.

- Vetgedrukt: Wanneer iets vetgedrukt staat, is dit vaak een verduidelijking. Het duidt erop dat dit belangrijk is en je gaat beter opletten wat er staat.

- Alineaindeling: Alineaindeling is heel belangrijk. Wanneer er niet een duidelijke structuur en de alinea\'s niet duidelijk zijn aangegeven dan leest dit minder gemakkelijk en mensen zullen dit niet snel gaan lezen, omdat ze \'één lap tekst zien\'.

Ook de leesbaarheid hangt af van andere factoren. De auteur van het artikel. Wanneer de auteur veel moeilijke woorden gebruikt en kent en dit toepast in zijn artikel, dan wordt de leesbaarheid veel moeilijker.

Als je kijkt naar de uitkomst van de twee trouwartikelen zien wij veel verschil. Trouw1 was groep 8 niveau en Trouw2 was mavo, onderbouw havo/ vwo. Ook door dit verschil vinden wij dat de leesbaarheidsformule niet correct is.

Er is nog een reden dat de formule niet klopt; Trouw is zeker geen groep acht niveau, maar deze krant staat juist vrij hoog in de moeilijkheidsgraad van leesniveau.