Cairo conferentie

Aanleiding van de Cairo-conferentie De Cairo-conferentie werd gehouden in het jaar 1943. Italië had zich al overgegeven. De Britten en de Amerikanen waren op de Italiaans ‘laars’ geland en rukten op naar het noorden, en Duitsland hadden versterkingen naar Italië gestuurd. Churchill wilde naar aanleiding van de veranderde situatie met Roosevelt confereren voor dat ze met Stalin samen zouden gaan praten. Toen was het duidelijk dat de geallieerden de oorlog zouden winnen. Het werd ook eens tijd dat de geallieerde leiders zich gingen beslissen wat er na de capitulatie van Japan in het Verre Oosten zou moeten gebeuren. Daarom besluiten de Amerikaanse leider Roosevelt en Engelse staatsman Churchill een conferentie te houden in Cairo voor de conferentie in de Perzische hoofdstad Teheran met Stalin.

Afwezigheid van Stalin Maar Stalin was er echter niet, omdat hij voor zijn eigen veiligheid vreesde, en hij moest als Russische opperbevelhebber ook goede verbindingen met zijn eigen bevelhebbers onderhouden, daarvoor was Cairo te ver voor hem. Bij de conferentie in Teheran was hij er wel, omdat Teheran voor hem wel goed dichtbij is. (Achteraf gezien was dat verstandig dat hij niet gekomen was, want de Chinese leider Tsjang K’ai Sjek was er ook. China was al jaren in oorlog met Japan. Rusland had Japan nog niet de oorlog verklaard om niet in twee fronten te hoeven vechten. Als nou Rusland aan de conferentie met een Chinese leider zou deelnemen, dan zou Rusland moeilijkheid met Japan kunnen krijgen) Roosevelt en Churchill hebben Tsjang uitgenodigd omdat de geallieerden hem als het symbool van de oorlog tegen Japan in het Verre oosten zagen. Daarom zijn ze ook bereid om hulp te bieden aan de Chinezen.

Tsjang K\'ai Sjek speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van het moderne China. In de jaren twintig ijverde Tsjang voor de eenwording van het land en in de Tweede Wereldoorlog vocht hij tegen de binnenvallende Japanners. Na de oorlog streed hij tegen de Chinese communisten, maar hij moest uitwijken naar Taiwan, waar hij opnieuw de regering van Nationalistisch China vestigde en waar hij tot zijn dood in 1975 president was.

Tsjang’s bijkomst China was al sinds 1937 in oorlog met Japan. Aan het eind van 1938 had de Chinese leider Tsjang in totaal een gebied van bijna anderhalf miljoen vierkante kilometer met een bevolking van 170 miljoen overgegeven aan de Japanners. Hij hield echter een troef achter de hand. In 1939 ontving China na hulp gevraagd 45 miljoen dollar van Amerika. Het bezoek van mevrouw Tsjang eerder in 1943 leverde China een door de Amerikanen toegezegde financiële steun ter waarde van 15 miljard dollar op. In zomer van 1943 ontving Tsjang, in opdracht van president Roosevelt, de versierselen van het Legioen van Verdienste, de hoogste Amerikaanse onderscheiding voor een buitenlander. En vier maanden later, werd hij samen met zijn vrouw uitgenodigd voor deze Cairo-conferentie om de situatie in Azië te bespreken. Tsjang was echter zeer ingenomen met de bijeenkomst. Hij wou meer financiële steunen krijgen en dacht namelijk dat Roosevelt zoals beloofd hem weer hulp zou bieden bij de oorlog in Birma volgende jaar, maar het was door Roosevelt teruggetrokken twee dagen later. Tsjang kon zich echter troosten met de gedachte dat hij eindelijk de positie bereikt had die hij al heel lang had gewild – het deelnemerschap aan de hoogste geallieerde conferenties.

Wat er echt besproken werd Tot grote ergernis van Churchill waren de strategische kwesties van Zuidoost Azië naar de tweede plaats op de agenda verhuisd en in plaats daarvan kwam de lange, ingewikkelde verhalen van de Chinezen, en Tsjang vroeg als leider van China veel meer hulp aan VS dan het redelijk is. Bovendien voerde Roosevelt uitvoerige gesprekken met Tsjang en zijn vrouw. Er werden dus, tot tegenstelling van wat door de media gepresenteerde ‘drie mannen die plannen hebben opgesteld om het Japanse keizerrijk weer terug te brengen tot de grootte van 50 jaar geleden’, veel meer over de zaken over China besproken. Churchills bedoeling van deze conferentie komt weinig van terecht. En Roosevelt noemde zelfs die conferentie ‘Tsjangs conferentie’.

De stoelendans Roosevelt wou dat Tsjang in het midden gaat zitten, dus zat hij op die eerste foto al direct rechts. Hoewel Tsjang eigenlijk de gast was in Cairo, kon Tsjang zelf natuurlijk niet in het midden gaan zitten terwijl de twee andere hoogste machten van de geallieerden aanwezig waren. Als een nieuwkomer aan dit soort conferentie moest hij wachten tot zijn plaats ‘verdeeld’ is. Want in het midden zit altijd de belangrijkste persoon. Daarom ontstaat er eerst een discussie wie er op het midden gaat zitten. En nog een verschil is op de derde foto (tijdens de onderbreking) komt de vrouw van Tsjang ook nog bij, naast Churchill, maar de plaatsen van de drie mannen waren niet veranderd. Het is duidelijk dat mevrouw Tsjang niet meedeed met de besprekingen.

Uiteindelijk werden er in de conferentie vastgelegd dat Japan alle eilanden in de Grote Oceaan die het sinds het begin van de Eerste Wereldoorlog had verworven, zou moeten prijsgeven. Alle gebieden die Japan van China had afgenomen, zoals Mantsjoerije, Formosa en de Pescadoren, zouden aan China worden teruggegeven. Verder werd besloten dat Korea vrij en onafhankelijk zou worden.