Teylersmuseum

Het Teylersmuseum te Haarlem

Op 5 november was het dan zo ver! We gaan naar Haarlem en het belangrijkste, we gaan naar het Teylersmuseum, het oudste museum van Nederland met een uitgebreid assortiment namelijk: kunst (schilderijen), mineralen en stenen, fossielen en natuurkundige instrumenten.

Bij aankomst in het museum zagen we een hoop mooie fossielen maar het aller belangrijkste was de Elektriseermachine, een groot instrument waar je enorme vonken mee kan maken door middel van wrijvingsenergie. We waren heel erg nieuwsgierig naar een paar dingen van het instrument die vragen die we hadden kunt u hieronder lezen. :

· Hoe werkt de Elektriseermachine? · Waarom staat hij op glas? · Waarvoor werd hij gebruikt? · Wie heeft hem uitgevonden?

Op deze 4 vragen hebben we geprobeerd een antwoord te vinden met behulp van de uitleg van onze gids en goed te kijken naar het instrument zelf, ook internet kan ons daar bij helpen.

Verslag over het Teylersmuseum.

Toen we voor de deur stonden van het Teylersmuseum konden we al zien dat het een oud museum was. Binnen werd onze indruk bevestigt, de wachtruimte waar we moesten wachten op onze gids was namelijk al een museum apart namelijk met uitgehouwen beeldjes en andere versierseltjes net zoals je kent van de Romeinen.

De eerste zaal waar we binnen kwamen lag vol met fossielen en skeletten van uitgestorven dieren, dit was vrij indruk wekkende omdat er skeletten van dieren waren die we voorheen helemaal niet kenden.

Uiteindelijk kwamen we bij de elektriseermachine waar voor ons eigenlijk de hele excursie omging. We hadden op de foto´s op internet gezien dat hij al een groot formaat, maar zo groot als hij in het echt was, hadden we niet verwacht.

De elektriseermachine van Martinus van Marum is de aller grootste ter wereld. De gene die wij zagen in het Teylersmuseum was een werkende replica van het niet meer werkende origineel. De elektriseermachine van Van Marum komt uit 1784.

We vroegen ons af hoe hij nu precies werkte, deze vraag werd al snel beantwoord door onze gids. Het instrument werk door middel van wrijvingsenergie. De wrijvingsenergie werkt als volgt: Er is een grote glazen ronde schijf, tegen deze ronde schijf zitten een soort blokken zogenaamde wrijvingskussens, de glas plaat gaat met een enorme snelheid rond draaien waardoor er wrijvingsenergie ontstaat door deze wrijvingsenergie ontstaan er een enorme vonk tussen de 2 metalen ballen.

De elektriseermachine staat op glas. Nou was onze vraag waarom hij op glas stond. Ook deze vraag werd beantwoord niet alleen door de gids zelf maar ook door onze leraar Natuurkunde Dhr. Jacobs. De machine staat namelijk op glazen poten omdat glas de stroom niet geleid. Stond de machine op metalen poten, dan zou de elektriciteit die je hebt opgewekt gelijk de grond in verdwijnen en zal je nooit wat zien gebeuren omdat de stroom dan al gelijk weg is.

Je zou zeggen dat rubber ook geen stroom geleid, waarom zijn de poten dan niet van rubber? Het antwoord op die vraag is vrij eenvoudig, rubber is veel te slap om zo´n zware machine staande te houden, als hij van rubber was, zou hij direct in elkaar vallen.

Waarvoor werd hij eigenlijk gebruikt? De elektriseermachine werd voornamelijk gebruikt om experimenten mee te doen. De maker van de machine probeerde met de machine meer te weten te komen over het fenomeen elektriciteit. De bestaande elektriseermachines waren veel kleiner en kon je lang niet zo´n grote hoeveelheid statische elektriciteit mee opwekken als die van Van Marum.

Wie heeft hem eigenlijk uitgevonden?

De elektriseermachine die staat in het Teylersmuseum is een uitvinding van Martinus van Marum. Voor die tijd waren er wel meer elektriseermachines gemaakt maar nog nooit was er zo´n grote gemaakt als die van Van Marum. De machine die staat in het Teylersmuseum is een replica van het origineel dat niet meer werkt. De replica werkt daarentegen wel.

Een onderdeel van de elektriseermachine zijn de leidseflessen, groten flessen waarin de lading kan worden opgeslagen, elk van de flessen is bekleed met een dun laagje metaal aan beiden kanten.

Conclusie

We vonden het een leuk museum en we kregen goede uitleg die meestal goed te verstaan was. De gids wist veel en kon ons veel leren over de vele dingen die te zien waren in het museum.

Onze onderzoeksvragen die we hadden, zijn naar onze mening ruimschoots beantwoord aangezien we op alle vragen antwoord hebben kunnen geven. De site (www.teylersmuseum.nl) is een goede site waar veel informatie te vinden over het museum en de inhoud ervan.

Ons advies aan de vakdocenten is in het gevolg misschien iets meer aandacht te besteden aan wat we zien gaan krijgen. We vinden het museum wel een aanrader om de volgende jaren er ook heen te gaan, want het is weer eens was anders dan les in een klaslokaal en zo ontdek je weer eens wat nieuws (ook over fossielen en de andere dingen die te zien waren)

Kortom: we hebben erg genoten, ook van het bezoek aan Haarlem zelf waar we door na het bezoek doorheen mochten lopen.