Nynke (2001)

1. Algemene gegevens

Titel van de film: Nynke
Naam regisseur: Paul Verhoeff
Jaartal: rond het jaar 1900
Land van herkomst: Friesland
Hoofdrolspelers: - Monic Hendrickx als Nynke fan Hichtum alias Sjoukje Bokma de Boer - Jeroen Willems als Pieter Jelles Troelstra

Waar heb je de film gezien? Deze film heb ik gezien in de bioscoop Alhambra in Enschede.

Kun je de film bij een bepaald grondgenre indelen? Het grondgenre van deze film kunnen eigenlijk twee dingen zijn, namelijk liefde of geschiedenis: het grondgenre is een liefdesgeschiedenis.

1. Plot

Een korte samenvatting van de inhoud van de film \"Nynke\":

\'Nynke\' gaat over een vrouw, Sjoukje Bokma de Boer, die droomt van een bijzonder leven met een bijzondere man. Het huwelijk met dichter-advocaat Pieter Jelles Troelstra lijkt de vervulling van die droom. Zij houden beiden van literatuur, poëzie en Friese cultuur en zij denkt een man getroffen te hebben die haar als gelijkwaardig beschouwt en behandelt, maar het gaat anders. Pieter Jelles Troelstra raakt, al in het begin van hun huwelijk, in de ban van het socialisme. Van het samenwerken op het gebied van literatuur en dichtkunst komt niets meer terecht. Sjoukje wordt gedwongen in de rol van moeder-de-vrouw. Ze raakt in een isolement en na de geboorte van haar tweede kind krijgt ze een zenuwinzinking. Van de eerste hoogleraar psychiatrie in Nederland die haar behandelt, krijgt ze het advies haar ambities op te geven. Haar rol in het leven, haar bestemming, is moederschap. Ze legt zich daar aanvankelijk moedig bij neer en doet alles om een goede moeder en steun en toeverlaat voor haar \'strijdende\' echtgenoot te zijn. Maar die zelfopofferende houding wreekt zich. Hoe meer ze zich inzet, hoe meer ze van zichzelf vervreemdt. Twee ambitieuze vrouwen uit de NSDAP, die ze via Pieter Jelles heeft leren kennen, zetten haar aan om toch weer te gaan schrijven, wat leidt tot het nog steeds beroemde kinderboek \'Afke\'s Tiental\'. Maar als deze vrouwen, door hun mannen verraden en bedrogen, vluchten in zelfmoord en godsdienst, raakt Sjoukje opnieuw in een crisis. De huisdokter adviseert, om te voorkomen dat ze opnieuw \'gek\' wordt en om hun huwelijk te redden, dat de kinderen tijdelijk uit huis worden geplaatst. Tragisch is dat \'Afke\'s Tiental\', een ode aan een zichzelf opofferende, nooit klagende moeder, uitkomt op het moment dat Sjoukje haar kinderen op de trein zet naar \'Landerziehungsheime\' in Duitsland. Maar zonder kinderen gaat het helemaal niet. Een internationaal bekende arts, dr. Anna Fischer, lijkt haar laatste redding. Sjoukje gaat kuren in Duitsland. En het werkt. Ze voelt zich beter dan ooit. Maar dan wordt Pieter Jelles hopeloos verliefd op hun, mooie, twintig jaar jongere huishoudster, ook een Sjoukje, ook Friezin. Sjoukje stuurt aan op een scheiding. De film eindigt met Sjoukje, alleen in de trein, op weg naar Parijs een leven als schrijfster tegemoet.

3. Middelen

Op welke locaties speelt het verhaal zich af? Beschrijf die plaatsen die voor jou het belangrijkst zijn. In hoeverre hebben die de sfeer van de film bepaald? Het verhaal speelt zich af in Nederland in een aantal verschillende plaatsen. Eerst in Leeuwarden, daarna verhuizen ze naar Utrecht. Later verhuizen ze naar Den Haag en nog weer later naar Scheveningen. Deze film was een roman. In een roman zijn de personages het belangrijkst en niet de omgeving. Het verhaal had zich ook ergens anders af kunnen spelen, de plaats heeft de sfeer van de film niet beïnvloed. Dus het beschrijven van een voor mij belangrijke plaats kan ik niet, de plaats en waar het verhaal zich afspeelt is niet belangrijk.

In hoeverre speelt de belichting van verschillende scènes een rol? De belichting van de scènes speelden bijna niet of geen rol.

Hoe waren de hoofdpersonen gekleed? Denk hierbij aan de functie die de kleding heeft. Waren deze personen opvallend gegrimeerd. De hoofdpersonen, en trouwens ook de minder belangrijke personen, hebben hele mooie kostuums aan. De vrouwen dragen allemaal mooie jurken en hebben meestal een hoedje op met een lint eromheen. De mannen hebben een pak aan en dragen meestal ook een hoed. Het was kleding die overeenstemde met de tijd: rond 1900 droegen ze allemaal van dat soort kledij. De kleding heeft niet echt een functie. Je kon niet echt zien dat de hoofdpersonen waren gegrimeerd. Dat vind ik juist een goed teken, want als een persoon echt goed gegrimeerd is dan zie je het ook niet en dat was ook in dit geval zo.

Werd er gebruik gemaakt van muziek? Was deze muziek speciaal gecomponeerd voor de film? Had de muziek een opvallende rol in de film of diende deze alleen als achtergrond? Ja, in de film werd wel gebruik gemaakt van muziek. De muziek is waarschijnlijk speciaal gecomponeerd voor de film. Deze muziek had niet echt een opvallende rol in de film, maar diende eigenlijk alleen maar een beetje als achtergrond.

Was er sprake van speciale geluidseffecten? Nee, er was geen sprake van speciale geluidseffecten

4. Personages

Beschrijf de belangrijkste hoofdpersonen in de film. De belangrijkste personen inde film waren Sjoukje Troelstra-Bokma de Boer en Pieter Jelles Troelstra. Sjoukje is een erg moedige vrouw en heeft er een half leven over gedaan om uit de schaduw van haar man, de staatsman en dichter Pieter Jelles Troelstra, te komen. Ze zoekt haar plaats in de wereld en weet niet waar ze voor moet kiezen: tussen moederschap en ambitie en tussen liefde en onafhankelijkheid. Sjoukje wil een zo goed mogelijke moeder zijn, maar raakt een paar keer in crisis. Ze komt er elke keer weer bovenop, ze is namelijk een strijdlustige vrouw. Pieter Jelles is erg vaak weg van huis en belandt zelfs nog een keer in de gevangenis. Hij kijkt niet echt naar Sjoukje om en staat er om bekend dat hij snel vreemd gaat en doet dat ook. Pieter Jelles is erg in de ban van het socialisme en ?strijd? voor de arme arbeiders die het moeilijk hebben. Vanwege zijn klasse, een hoge klasse, groet niemand hem meer.

Op welke andere manieren kreeg je informatie over de hoofdpersonen? Denk hierbij aan flashbacks, informatie via anderen, de wijze waarop anderen op de hoofdpersoon reageren. Informatie over de hoofdpersonen kreeg ik op verschillende manieren. Namelijk door de manier waarop de hoofdpersonen tegen elkaar reageren en door informatie via anderen. In de film was geen sprake van flashbacks.

In hoeverre vertegenwoordigen zij de tijd en omgeving waarin het verhaal zich afspeelt? De spelers hebben kleding aan die men rond 1900 droeg en het verhaal speelde zich af in een omgeving die zo in die tijd was. Bijvoorbeeld de meubels in het huis. Daar kon je wel aan zien dat het niet van deze tijd was en dat is ook zo met de kleding van de spelers.

5. Thematiek en interpretatie

Wat is het belangrijkste thema van de film? Het belangrijkst thema van de film was liefde (die uitmondt in een drama).

Had de regisseur een bepaalde bedoeling met de film? Verklaar. Ik denk niet dat de regisseur echt een bepaalde bedoeling met de film had. Het verhaal laat gewoon zien wat er vroeger rond de eeuwwisseling echt heeft afgespeeld en dat is hem denk ik ook goed gelukt.

Wanneer het een verfilming van een boek is, lees dan het boek en vergelijk de film met het boek. De film \"Nynke\" is geen verfilming van een boek.

6. Boeiende werking

Wat boeide je in deze film? Het is een boeiende film die duidelijk laat zien hoe de positie van de vrouw onderdrukt werd en hoe naïef het socialisme in die dagen was.

Welke middelen heeft de regisseur volgens jou daarvoor gebruikt en welke daarvan waren het meest effectief? Wat vond je niet boeiend? De film is gewoon erg goed geacteerd. Toen Sjoukje in een crisis belandde toont ze heel erg haar emoties. Bijv. dat ze met haar handen gloeiende kooltjes vastpakt en hoe dat zeg maar geacteerd wordt vind ik erg goed, dat is wat me dus boeide. Wat ik dus echt niet boeiend vond was het einde. Ik vond het einde erg saai, erg gebeurt helemaal niets spannends op indrukwekkends. Toen de film was afgelopen dacht ik bij mezelf: was dit het, waar blijft het einde?

7. Camerawerk en montage

Welke scènes zijn je het meest bijgebleven? Beschrijf ze en probeer na te gaan in hoeverre cameravoering en montage daarbij een rol hebben gepeeld. Kun je daar ook iets over zeggen als je al geheel overziet? De scène dat Sjoukje haar kinderen op trein zet naar de \'Landerziehungsheime\' in Duitsland kan ik mij het beste herinneren. Sjoukje, Pieter Jelles en hun twee kinderen Jelle en Dieuwke komen aangewandeld op het station. Sjoukje omhelsd hun kinderen nog een keer heel innig. Sjoukje geeft de kinderen nog een cadeautje: het boek ?Afke?s tiental?. Dan stappen Dieuwke, Jelle en Pieter Jelles de trein in en kijken en zwaaien uit het raampje. Ze bedanken haar voor het cadeautje en op dat moment barst Sjoukje in tranen uit. Ik denk dat de cameravoering en montage gewoon goed waren. Ik ben ten slotte geen deskundige op dat gebied en weet er ook niet erg veel vanaf, dus ik kan er ook moeilijk wat over gaan zeggen. Een film met een slechte cameravoering en montage kan toch niet uitgroeien tot een populaire film, die in de bioscoop gedraaid wordt.

8. Recensie

Wat vond je mooi aan de film? Tracht van de film een recensie te vinden en vergelijk deze met je eigen mening. Maak voor de beoordeling van de film gebruik van de volgende punten:

Vind je dat de regisseur geslaagd is in de uitwerking van het hoofdthema? Ja, ik vind wel dat de regisseur is geslaagd in het uitwerken van het hoofdthema: liefde. De nadruk in de film ligt echt op de liefde tussen Sjoukje en Pieter Jelles en hoe die relatie verloopt. Dat wordt echt goed weergegeven.

Vind je de film geloofwaardig en wat zijn de sterke en zwakke punten? Ik vind de film erg geloofwaardig, dit verhaal is ook in het echt gebeurt. Wat ik niet echt geloofwaardig vond was dat Nynke en Troelstra stug Fries bleven praten terwijl ze waren verhuisd naar West-Nederland, dat lijkt me erg sterk. Dat was dus een zwak puntje. Een sterk punt van de film vond ik hoe de hoofdpersonen hun emoties uitdrukken, dat was erg goed geacteerd en dat maakt de film ook meteen een stuk geloofwaardiger. Wanneer de acteurs niet echt goed kunnen acteren, wordt de film meteen een stuk ongeloofwaardiger.

Beoordeel het spel van de hoofdrolspelers. Vond je de spelers geschikt voor hun rollen? Motiveer je antwoord. Hoe vond je grime en kleding? Pasten deze bij het door de acteur opgeroepen beeld? Ik vond het spel van de hoofdrolspelers steengoed. De manier waarop zij hun emoties tonen vond ik heel erg knap. De acteurs moeten zich daarvoor erg op het verhaal kunnen inleven en vol overgave het verhaal kunnen spelen, dat vind ik erg goed, vooral in deze film. De spelers vond ik absoluut geschikt voor hun rollen. Zoals de rol bijvoorbeeld van Sjoukje zou niet gespeeld kunnen worden door een arrogante vrouw en dat is Monic Henrickx absoluut niet. Ik kan me voorstellen dat als je normaal een totaal ander karakter hebt dan je rol in de film, dat je veel moeilijker op het verhaal in kunt leven en daardoor slechter acteert.

Geef een oordeel over het gebruik van licht, special effects, muziek e.d. De belichting speelde in de film niet echt een rol. De muziek die ze in de film als achtergrond gebruikten vond ik goed passen. De muziek is natuurlijk niet altijd hetzelfde. In verschillende scènes krijg je verschillende achtergrondmuziekjes te horen, dat hangt dus helemaal van het onderwerp van de scène af. Wanneer het een vrolijke scène is, bijv. als Sjoukje en Pieter Jelles samen gaan zwemmen, dan hoor je ook een vrolijk achtergrondmuziekje en geen droevige muziek. In ?Nynke? was niet echt sprake van special effect. Meestal heb je dat wel in actiefilms, zoals ?de Hollow Man?, maar niet in films zoals deze.

Geef een totaaloordeel waarin je rekening houdt met de positieve en negatieve elementen.

Ik had een bepaalde verwachting toe ik naar de film heen ging, maar deze verwachting is niet echt uitgekomen. Dat komt denk ik door de reputatie die de film heeft, maar in ieder geval: ik vond de film ietwat tegenvallen. Ik dacht dat ik een film te zien kreeg over romantiek, waarin ook humor en avontuur in voorkomen. Ten eerste zat er dus helemaal geen humor in de film en ten tweede de film is absoluut niet avontuurlijk. Na het bekijken van de film had ik een beetje het gevoel dat ik wat gemist had. Er ontbrak eigenlijk iets in. Wat ik ook een klein minpuntje vond, was dat het einde niet echt spectaculair was. Ja, het is ook geen spectaculaire film, maar er zat gewoon geen greintje spanning in aan het einde van de film. Toch vond ik \"Nynke\" wel een aardig goede film. Na slechts enkele minuten merk je al niet meer dat ze Fries praten. Hetgeen wat me boeide in deze film was dat het duidelijk laat zien hoe de positie van de vrouw onderdrukt werd en hoe naïef het socialisme in die dagen was. De sterke punten van de film vond ik de mooie kostuums en het acteerwerk van de spelers.

Met de mening van Afke Abma, ben ik het voor een groot deel mee eens: - de kostuums vond ik ook erg mooi - het was een prachtig acteerspel van de hoofdrolspelers - ik vond het verhaal erg realistisch en absoluut niet ongeloofwaardig
Over de rest kan ik niet echt oordelen, ik ben niet een Fries. Voor het maken van een verslag vond ik deze film wel een aanrader, van een actiefilm is het veel moeilijker om een verslag van te maken. De film vond ik in het algemeen niet echt een aanrader, voor jongere mensen dan. Voor ouderen zou het misschien wel een aanrader zijn, er zaten ook alleen maar mensen boven de 40 jaar in de zaal!

Afke Abma: 07-09-2001
Historisch liefdesverhaal, maar zeker niet zoetsappig. Geeft een realistisch beeld van de positie van de vrouw rond 1900. Mooie kostuums, mooie beelden, prachtig acteerspel van Monic Hendrickx als Nynke fan Hichtum (wat een veelzijdig gezicht heeft die vrouw). De Friese taal en cultuur komen zeer goed uit de verf. De hoofdrolspelers Monic Hendrickx (Brabantse) en Jeroen Willems (Limburger) spreken vrijwel vlekkeloos onvervalst Fries; dit vind ik zeer knap! Voor iedereen die iets heeft met Friesland en de Friese taal is deze film een must. Voor anderen, die houden van cultuur-historische films, een aanrader. Ik heb ervan genoten, maar... ik ben dan ook een Fries.

Een recensie van een van de FilmFreaks over Nynke:

In 1997 schreef een conservator van het Fries Letterkundig Museum een roman over het leven van Nynke van Hichtum. Veel van wat er over haar leven bekend is komt uit de memories van haar man, de dichter en politicus Pieter Jelles Troelstra. Het idee was dat de vrouw van een zeer gedreven politicus zich wellicht eenzamer gevoeld moet hebben dan de politicus zich realiseerde.

Het idee dat Aukje Holtrop aandroeg voor deze film wijkt niet veel af van de roman De oare helte en ook het waarheidsgehalte is vergelijkbaar. De film is hoofdzakelijk Fries gesproken, en dan is het bijna een verplichting om een rol weg te leggen voor de acteurs Rients Gratama en Peter Tuinman als respectievelijk de vaders van Nynke en Pieter Jelles.

Hoewel sociale gelijkheid voor seksen en klassen uiteraard een belangrijke rol speelt in de film, is dit niet waar de film op focust. Centraal staat de huwelijksrelatie tussen twee mensen met ambitie, tegen de achtergrond van een veranderende maatschappij. Veel voer voor psychologen, hoewel het grote publiek hier niet snel voor warmloopt.

Bron: uit het internet: http://www.filmkeuze.nl/cgi-bin/loader?/bp-verw.html