Dropouts (1999)

Regisseur - BIOGRAFIE

Will Wissink werd geboren op 11 februari 1965. Op twaalfjarige leeftijd, geïnspireerd door de
Amerikaanse science fiction-film Star Wars, begon hij aan een eigen ruimte-epos op super 8, De Duistere Planeet. In deze half uur durende animatiefilm, waarvan de opnamen en afwerking vier jaar in beslag namen, maakten huishoudelijke artikelen hun debuut als robots en ruimteschepen. In 1983 werd De Duistere Planeet bekroond met de eerste prijs in de categorie Science Fiction op het ‘Eerste Benelux Horror, Fantasy en Science Fiction Smalfilmfestival 1983'. Eerder was de toelatingskommissie van de Nederlandse Film- en Televisie Academie (NFTVA) erg onder de indruk van de film, dat Will er één van de felbegeerde plaatsen op deze school aan overhield. In zijn tweede en derde studiejaar, tijdens zijn studie camera en montage, ontwikkelde hij enorme interesse in scriptschrijven en regisseren, hetgeen resulteerde in de buitenschoolse produktie van de korte thriller Midnight Terror. In 1986 studeerde Will Wissink af met de eindexamenfilm Burp!, een kort verhaal vol 'zwarte' humor over een mensenetende telefoon. De film was als een luchtige grap bedoeld tussen het eindexamenaanbod van doorgaans zware, pretentieuze projecten. Tot ieders verrassing werd Burp! op verschillende internationale filmfestivals bekroond, waaronder de eerste prijs ‘Festival du 8 et 16 mm Fantastique de Paris 1987', eerste prijs ‘Rencontres Internationales Henri Langlois 1987' en een tweede prijs op het ‘International Odense Film Festival 1987'. Na een jaar van uiteenlopende assistentschappen bij speel- en bedrijfsfilms, had Will voldoende technische kennis om zich volledig op de 'inhoudelijke kant' van het filmmaken te storten. De eerste regie-opdracht na de NFTVA werd het realiseren van een negental anti-discriminatie spotjes onder het motto Zet 'ns Een Andere Bril op! in opdracht van Belbo Productions. Meerdere gedramatiseerde regie-opdrachten volgden en al snel kwam Will in 1989 bij Tewes A/V Productions terecht, waarvoor hij ruim dertig commercials regisseerde. Enkelen werden bekroond met een 'Clio-Award' en 'Finalist Award' in New York, en een 'World Best Broadcast Commercial'-onderscheiding in Hollywood. Voor en tijdens deze commercial-periode ontwikkelde hij zich in het schrijven van scripts: "een mooie combinatie met het regisseren om dichter bij je personages/acteurs te staan", vindt hij. Will schreef o.a. een dertigdelige televisieserie, getiteld De Nieuwe Schatjes in opdracht van Movies Film Productions, zette een eigen serie op, getiteld Weird Stuff, een soort Europese versie van de Twilight Zone, en hij schreef 3 speelfilmscripts voor enkele gerenommeerde producenten. Het regisseren van meer geëngageerd drama kreeg echter zijn voorkeur. In 1993 regisseerde hij de korte speelfilm Gevaarlijk Spel op super 16, handelend over het onvoorspelbare gedrag van jongeren die tijdens een avondje stappen overmatig alcohol gebruiken. De dramatische impact van deze jongerenfilm viel op bij ID-TV Amsterdam, hetgeen resulteerde in de regie van totaal 11 afleveringen uit de serie 12 Steden 13 Ongelukken voor de VARA (3 seizoenen). Met wederom 11 afleveringen was Will de voornaamste regisseur bij de televisie-serie Voor Hete Vuren: een reeks spannende en dramatische verhalen over 'de mensen achter de helmen' van de vrijwillige brandweer in Nederland, uitgezonden in 1995/1996. Aansluitend regisseerde hij in opdracht van ID-TV de drama-serie Het Recht van de Zwakste; vijf single plays van elk dertig minuten, gebaseerd op waargebeurde cases van mensen die vechten tegen onrecht. Na Het Recht van de Zwakste besloot Will op de ingeslagen weg verder te gaan. Samen met scenarioschrijfster/actrice Zebi Damen richtte hij de stichting 'Dropouts Film Productions' op. Dropouts is hun eerste speelfilm.

Hoofdrolspeelster - BIOGRAFIE

Zebi Damen werd als dochter van een Pakistaanse vader en een Nederlandse moeder op 28 januari 1963 geboren in Engeland, waarna ze op 7-jarige leeftijd verhuisde naar Nederland. Na de middelbare school, waarna ze een paar jaar op reis ging, werkte ze als freelance copywriter en begon ze met het schrijven van scenario's. Na in 1991 een part-time opleiding Scenario Tv-drama te hebben gevolgd aan de Media Academie schreef zij scenario's voor diverse opdrachtfilms en tv-series zoals 12 steden, 13 ongelukken, Duidelijke Taal en de 40-delige CD-ROM Taal Soap Nieuwe Buren. Ondertussen raakte ze steeds meer geboeid door de verschillende manieren waarop regisseurs en acteurs met haar teksten omgingen en nam ze deel aan diverse acteerworkshops om kennis te maken met het werk van andere schrijvers. Hier raakte ze echter zo gefascineerd door verschillende speltechnieken en het acteren in al haar facetten, dat ze besloot om naast het schrijven van scenario's, meer te gaan acteren. De laatste vijf jaren speelde zij een aantal hoofdrollen in korte films van diverse jonge regisseurs. Eind 96 speelde zij de hoofdrol van de Bosnische vluchtelinge Fatima in het Tv-drama Een nieuw begin, dat handelt over een oorlogsslachtoffer. Ze wist deze rol zodanig overtuigend neer te zetten, dat regisseur Will Wissink, die wist hoe moeilijk het was om een actrice met een Albanese uitstraling te vinden, haar vroeg om een screentest voor de rol van Gina te doen. Naast het schrijven van het script voor Dropouts maakt Zebi in Dropouts ook als actrice haar speelfilmdebuut.

Zebi Damen over haar rol Gina: "Voor research van mijn rol als Gina ben ik naar de Wallen gegaan om met een paar buitenlandse prostituées te praten. Wat me opviel was dat ze, ondanks hun problemen, allemaal vrij sterk overkwamen. Dat moest wel wilden ze in het circuit overleven. Blijven lachen was hun motto. Wie wil er nou naar een depressieve hoer?" Heel vaak had men niet door dat we aan het filmen waren. Als je dan zwaaropgemaakt en in een gouden jurkje over de Nieuwmarkt loopt, krijg je vanzelf opmerkingen van geile mannen naar je hoofd geslingerd, die je kunt gebruiken voor je rol. Ik dacht dan altijd: kom op Gina, houd je kin omhoog, jou krijgen ze niet klein." "Het mooie van de rol van Gina is dat ze onder haar masker heel invoelend en sociaal is ingesteld. Als ze niet zoveel ellende had meegemaakt in haar leven, was ze misschien wel een goede psychologe of onderwijzeres geweest. Dat ze ondanks haar eigen ellende kwetsbaar blijft en hierdoor toch nog mededogen kan voelen voor andere ‘slachtoffers’ van onze welvaartsmaatschappij, maakt haar in mijn ogen tot een heldin."

Hoofdrolspeler - Biografie

Peter Gorissen, geboren te Anderlecht (België) op 20 April 1955. In 1973 beëindigde hij de avondkursussen diktie, voordracht en spel, aan de Academie voor Muziek en Toneel te Anderlecht met grote onderscheiding. Meerdere landelijke voordrachtprijzen sleepte hij in de wacht,terwijl hij een studie begon aan Het Hoger Instituut voor Dramatische Kunst (Studio Herman Teirlinck). Zijn diploma ‘beroepstoneelspeler’ haalde hij in 1977 waarna hij als acteur in verschillende toneelstukken speelde, waaronder bij het Nationaal Toneel te Gent. Zijn vaardigheden als acteur werden verder uitgebouwd door het doorlopen van vele workshops in New York en Los Angeles waar hij zich o.a. verdiepte in de ‘Method-acting’ van Dehlia Salvi en Jerry Guardino. Daarnaast was hij assistent-lesgever ‘improvisatietechnieken’ aan de UCLA en medeoprichter ‘acteurs-laboratorium’, werkend met theorieën van Grotowski, Stanislavski en Tsjechow. De combinatie acteur/regisseur kwam steeds vaker voor, hetgeen vanaf 1980 resulteerde in tientallen toneelstukken. Als docent gaf Peter cursussen volgens de Stanislavski methode en doceerde hij aan het Conservatorium te Antwerpen, Studio Herman Teirlinck, en gaf hij les in akteursregie voor regisseurs van de B.R.T.. Vanaf 1996 was hij als acteur te zien in Maanden, Dagen, Jaren, bij de VPRO en Op Heterdaad bij de B.R.T., en met 20 afleveringen was hij verantwoordelijk voor de spelregie van de populaire serie Fort Alpha. Na zijn speelfilmdebut Dropouts werkt hij momenteel aan de Belgische speelfilm; Hotel Continental van regisseur Vincent Bal, geproduceerd door Favorite Films.

Peter Gorissen over zijn rol Stefan: "Door omstandigheden ben ik zelf redelijk vaak zwervend geweest, geen huis en ook geen geld, waardoor je voelt waar de belangen liggen in de maatschappelijke, sociale wereld. En toen ik het script las was er een grote herkenning tussen mij en Stefan wat ik goed kon gebruiken om een statement neer te zetten." Wat mij heel erg raakte in het personage van Stefan is dat die man één brok emotie is. Dat het niet iemand is die nergens bij betrokken is, maar juist overal bij betrokken is . Daardoor kijk ik ook anders naar mezelf, maar vooral ook naar andere mensen; ook al stralen ze agressie uit, dan is dat ook alleen maar een verdediging, een soort afscherming, terwijl van binnen die hele zachte kluwen zit." "De manier van hoe Stefan in het leven staat in Dropouts, dat fragmentarische, hoe hij wel degelijk met zijn emoties omgaat, maar dat elke keer via een vulkaanuitbarstinkje uit, zo fragmentarisch heb ik ook aan de rol kunnen werken tijdens de shoot. Niet door op voorhand alles te bepalen, maar vooral door het hier en nu te gebruiken."

Hoofdrolspeler - Biografie

De Surinaams-Hindoestaanse Ashwin Mohanpersad werd op 4 april 1983 geboren te Amsterdam. Als zoon van de acteur Shanti Mohanpersad kwam hij al op jonge leeftijd in aanraking met de televisiewereld. Zo speelde hij o.a. mee in diverse commercials van Coca Cola, Omo, en Honig, en speelde hij een gastrol in de televisiesoap Goede tijden, slechte tijden. Regisseur Will Wissink ontmoette Ashwin, tijdens de casting van zijn vader Shanti, die een kleine bijrol in Dropouts speelt. Hierop besloot Will om Ashwin mee te laten doen aan een screentest waarin meerdere 14-jarige Surinaamse jongens werden gecast voor de rol van Dennis. Ashwins natuurtalent bleef daarbij niet onopgemerkt wat uiteindelijk resulteerde in zijn filmdebuut als het van huis weggelopen jongetje Dennis. Ashwin zit momenteel nog op de middelbare school, maar wil zich daarna nog meer op het acteren gaan toeleggen. In zijn vrije tijd is hij een verwoed tabla speler en ook voor een Michael Jackson dansimitatie is hij altijd te porren.

Ashwin Mohanpersad over zijn rol Dennis: "Op mij heeft het maken van de film het effect gehad dat ik anders ben gaan nadenken over zwervers in de stad. Je weet nooit wat er met die mensen gebeurd is ,waardoor ze zo geworden zijn. Het is jammer dat veel mensen net doen alsof ze die daklozen niet zien." Zelf heb ik een huis, maar ter voorbereiding van mijn rol Dennis heb ik met veel mensen gesproken, waaronder een drugsdealer en een dakloze. Ook heb ik veel gehad aan m’n nicht die ook van huis was weggelopen. Zij heeft me verteld wat er allemaal met je kan gebeuren als je op straat belandt." "In de toekomst denk ik dat ik wel door ga met film. Misschien wil ik naast acteren ook zelf films regisseren, maar ik wil wel wat zaken doen want daar hou ik van. Om te onderhandelen met mensen en zo..."

Het verhaal

Het is de zomer van 1997.Amsterdam bereidt zich voor op de Eurotop. Dit betekent dat de hele stad netjes gemaakt moet worden en alle daklozen onder moeten worden gebracht in tehuizen zodat Amsterdam weer netjes lijkt. Een paar van die daklozen zijn; Stefan, Dennis en Gina. Gina komt op het CS Amsterdam aan, ze heeft heleboel geld mee voor een Nederlands- paspoort te kopen. Ze stopt het in een kluis en raakt vervolgens het kluis kaartje kwijt. Komt Stefan tegen in een daklozentehuis, en hij helpt haar zoeken. Ze vragen ook een keer de weg aan Dennis, een jong iemand die ook al dakloos is. Ze vragen waarom hij al zo jong dakloos is, zijn moeder ligt op sterven en hij wil niet naar zijn ‘enge’ tante toe. Gina krijgt vervolgens veel problemen omdat ze haar hotelkamer huur niet betaalt. Om toch te overleven gaat ze als prostituee werken terwijl ze vroeger een lerares was. Dennis vindt een leegstaande woonboot in de grachten, ze gaan daar met zijn drieën in wonen en Gina zorgt grotendeels voor het geld. Dennis wil een keer naar huis en ontdekt met Gina dat zijn moeder dood is, maar Dennis wil het niet bekent maken omdat hij dan in een weeshuis moet. Gina heeft steeds een man achter haar aan die geld van haar wil zien maar het ligt nog steeds in de kluis. En Stefan de alcoholist springt, elke keer als hij dronken is voor de auto, dit doet hij omdat zijn dochter is overleden omdat zij werd aangereden door een te hard rijdende auto. Daarom is hij ook zwerver geworden. En Gina is gaan zwerver omdat ze een betere toekomst wou in Nederland. Gina wordt op een dag door haar geldeiser het ziekenhuis ingeslagen. Dennis en Stefan zoeken haar op in het ziekenhuis en ze is er slecht aan toe ze gaan het kaartje van de kluis proberen te vinden. Na vele pogingen is het nog steeds niet gelukt en de politie heeft Gina al gevonden in het ziekenhuis. Er is dus nog maar een mogelijkheid voor een verblijfsvergunning, een huwelijk. En omdat Stefan en Gina toch het bed al een keer gedeeld hebben met elkaar, sluiten zij een (schijn)huwelijk. Na de plechtigheid lijkt Stefan erg verslagen hij zit nog erg met zijn verleden. Om het geheel samen te vatten: Om te overleven bestelen, vervloeken en manipuleren ze elkaar, maar geleidelijk aan groeit er door herkenning ook vriendschap. Dit leidt tot hoop, liefde en uiteindelijk wanhoop als 'spoken' uit het verleden weer de kop opsteken.

Objectieve beschrijving, subjectieve beschrijving Gina Stefan Dennis

Leeftijd: +/- 35 jr. Leeftijd: +/- 45jr Leeftijd: 12 jr. Uiterlijk: Iranees uiterlijk Uiterlijk: baard & onverzorgd Uiterlijk: Indisch uiterlijk
Karakter : hard & zorgzaam Karakter: stil & agressief Karakter: bang & stoer De film speelt zich op verschillende plaatsen in Amsterdam af, waaronder een woonboot, Cs Amsterdam, daklozen tehuis en nog vele andere kleine plaatsjes. Je kon soms een heel klein beetje aan de film zien dat het een jaar gelden opgenomen is, natuurlijk doordat de eurotop in Amsterdam was maar ook aan bepaalde kleding was het te merken. Verder was het natuurlijk nog een hele actuele film. De muziek, ze hebben een didgeridoo gebruikt. Het is een spiritueel blaasinstrument dat van origine in Australië wordt bespeeld door Aboriginals. In Dropouts is de ‘didgeridoo’ als uitgangspunt gebruikt om de oerkracht van de stad tot uiting te laten komen en het jungle-gevoel, waarmee de meeste daklozen door de stad dolen, te ondersteunen. De filmmuziek wordt afgewisseld met multiculturele straatmuziek, gespeeld door allerlei straatmuzikanten die ook in de film figureren.

Over de film: Soort: drama
Jaar: 1998
Duur: 104 min
Film: 35mm
Vorm: kleurenfilm Ik heb de film gezien in het filmhuis. Het camera gebruik was goed. Ook afwisselend ook vaak mooie shots van de stad Amsterdam met zijn mooie grachten. Het film werk gaf het correcte beeld van de stad, niet verfraaid of verminderd. Heeft de filmmaker nog iets over willen brengen over brengen op de kijker, ik weet dus niet wat de maker precies heeft gedacht, maar dit is mijn mening; als je dingen van jezelf herkent in een ander schept dat op den duur een band hoe verschillend je verder ook bent of wat achtergrond je ook hebt gehad. Ik vond het camerawerk bij deze film beduidend beter als bij de andere films. Nou maakt het ook wel wat uit dat dit echt een film was en de rest afstudeer projecten met een lowbudget, maar je kon het toch merken. Waaraan heb ik het dan gemerkt? Ten eerste dat de kwaliteit gewoon veel beter was dan de rest, dat de camera veel meer camera’s tot hun beschikking hadden, 1 scène had soms heel veel verschillende perspectieven. De camera werd over het algemeen gewoon veel beter gebruikt. Natuurlijk waren de acteurs ook beter als in de andere kortere films. De beste vond ik nog Dennis, de jongen die Dennis speelde natuurlijk, een jonge acteur met niet zoveel ervaring en toch je al helemaal kunnen inleven in een zwervers bestaan dat je helemaal, in het echt, niet hebt. Gina was ook erg goed, ze had een goed accent nagemaakt en ze speelde ook goed dat je echt denkt ;nou die komt uit het buitenland. Stefan, ook erg goed gespeeld, want speel maar eens stomdronken terwijl je nuchter en wanhopig moet kijken. Het einde had ik echt niet verwacht, dat Stefan en Gina gaan trouwen. Ik had persoonlijk verwacht dat Gina zou sterven, Dennis in een weeshuis terecht zou komen en Stefan zichzelf onder een auto zou gooien.

Het idee

Hoe zijn ze op het idee gekomen om over dit onderwerp een film te maken?

Amsterdam telt ca. 3000 dak- en thuislozen. Mensen zonder huis, geld en vaak met verbroken familierelaties. Mensen die zichzelf in leven houden door dagelijks een vast stramien aan daklozencentra te bezoeken voor brood en een kopje koffie, of die op allerlei inventieve, soms legale soms illegale, manieren aan geld proberen te komen. Ze staan bij grootwinkelbedrijven met een stapel Z-krantjes in de hand, maken muziek of bedelen bij het Centraal Station. Maar soms zien we ze helemaal niet, omdat ze zich onopvallend bewegen in de massa en pas 's avonds laat hun geheime slaapplaatsen in de openlucht opzoeken. Initiatiefnemers van Dropouts, regisseur Will Wissink en scenarioschrijfster Zebi Damen, raakten geïntrigeerd door deze daklozen. Wie zijn deze mensen zonder huis en haard en hoe is het zover gekomen?

Research

Wat voor research hebben ze gedaan?

Will en Zebi besluiten op onderzoek uit te gaan en komen zomer '97 in contact met Stichting Voilá, een stichting die voornamelijk gerund wordt door daklozen en die diverse projecten opzet om hun zelfredzaamheid te bevorderen. Via Voilá nemen ze deel aan een Stadsjungle Survival Weekend. Dit betekent, je huissleutel en geld inleveren en 48 uur op stap met de dakloze Maarten. Bij het station in de soeprij staan, je benen uit je lijf lopen van het ene opvangcentrum naar het andere voor eten, slapen op een geheime plek in de openlucht en lege flessen inleveren bij Albert Heijn om aan geld te komen. Amsterdam lijkt één groot dorp waarin vele daklozen elkaar kennen. De filmmakers worden vaak vriendelijk ontvangen en dit levert een aantal openhartige gesprekken op met daklozen die vertellen over hoe ze in hun situatie terecht zijn gekomen. Oorzaken als een verschrikkelijke thuissituatie waardoor men al jong uit huis vlucht, verbroken relaties, onverwerkte rouw om geliefden, psychiatrische ziektebeelden, liggen vaak ten grondslag aan drugsverslaving, drankmisbruik, criminaliteit of totale apathie. Eenmaal in een vicieuze cirkel van de have-nots beland, is het erg moeilijk om er weer uit te komen. Ondanks hun tegenslagen hebben de meeste daklozen echter de hoop niet opgegeven om ooit weer een nieuw leven op te bouwen en veelal beschikken zij over een gezond portie humor die hen volgens eigen zeggen altijd weer op de been houdt. De filmmakers hebben veel geleerd over dakloos zijn, al voelden ze zichzelf natuurlijk nooit echt dakloos, omdat ze wisten dat aan het einde van de reis hun comfortabele bedje op hen wachtte. Hetgeen ze hadden meegemaakt inspireerde hen uiteindelijk tot de speelfilm Dropouts.

Achtergronden van Dropouts

Wat heeft de film ” Dropouts” voor achtergronden? Daklozen: we zien ze af en toe op straat, maar het lijkt of ze in een andere wereld verkeren dan de onze. Voor Will Wissink en Zebi Damen is de grens tussen 'onze' en 'hun' wereld inmiddels flink vervaagd. Voor hun eerste lange speelfilm Dropouts heeft het tweetal zich grondig verdiept in de daklozen problematiek en ervoer dat niemand zomaar op straat belandt. Achter iedere zwerver kan een gewezen computerprogrammeur schuil gaan. Toch is Dropouts geen journalistiek verslag geworden over het harde bestaan aan de onderkant van de maatschappij. In de eerste plaats is de film een 'love story' tussen drie mensen, ieder met hun eigen problemen, ieder met hun eigen oplossingen. Een film over universele thema's als wanhoop, geluk, bindingsangst en de moed om door te gaan.

Waarom heb je gekozen voor het daklozenmilieu?

Will: "We leven in een maatschappij waarin we bijna niemand meer kennen; je eigen buurman is bij wijze van spreken een vreemde voor je.

Maar als je op een terras zit en je ziet een zwerver voorbij komen, dan vraag je je onwillekeurig af wat er met die persoon gebeurd is. Hoe heeft iemand zo diep kunnen zinken? Wanneer besloot hij om zo te gaan leven? Of hebben de omstandigheden voor hem beslist? Ga je je daar in verdiepen, dan ontdek je dat iedereen z'n eigen verhaal heeft. Iemand is z'n gezin kwijtgeraakt of er is iets in zijn jeugd gebeurd... "

Jij en Zebi Damen hebben jullie lijfelijk in het onderwerp verdiept. Hoe ging dat in zijn werk?

Will: ‘’ We zijn een weekend in het daklozencircuit ondergedoken’’. In ‘Z’, de Amsterdamse daklozenkrant, hadden we iets gelezen over zogenaamde stadsjungle survival-tochten. We hebben toen Stichting Voilá gebeld, een organisatie die de zelfredzaamheid van daklozen bevordert door allerlei projecten op te zetten. Zo hebben ze ook daklozen in dienst die je als een soort gids rondleiden door die wereld. Een rafelrandtocht, noemen ze dat. Toen we vertelden waar we mee bezig waren, vroegen ze of we misschien proefkonijn wilden zijn bij zo'n survival-tocht. We moesten onze huissleutels en ons geld inleveren en kregen een vuilniszak met een slaapmatje mee, een plastic tas met brood en een boekje met adressen van inloophuizen en zo. Met die zakken zagen we er meteen uit als daklozen, we hoefden niet eens oude kleren aan te trekken! We hebben in die 48 uur ontzettend veel geleerd, veel verhalen aangehoord, en ook nog een stoomcursus kleine criminaliteit gekregen: hoe breek je een Opel Kadett open, hoe haal je een parkeermeter leeg...."

Zebi: "Bij de sluisdeuren in Amsterdam-Noord hebben we de nacht doorgebracht. Ik had een paar achtergebleven boeken van het Waterlooplein meegenomen en daar heb ik bij een theelichtje uit voorgelezen. De titel van een van die boekjes was Armoede, heel toepasselijk. Onze gids vond het prachtig. Hij kwam uit een gebroken gezin en had zoiets nog nooit meegemaakt. Het werd bijna knus. Maar 's nachts werden we wakker van een ijselijk gegil en toen bleek dat er aan de overkant van het water een meisje werd verkracht. We stonden volkomen machteloos, verschrikkelijk. Zo'n voorval drukt je met je neus op het feit dat vrouwen het nog veel zwaarder hebben in dit bestaan. Ze zijn weliswaar in de minderheid en komen daardoor makkelijker aan een slaapplaats, maar ze zijn ook vogelvrij op straat. Een groot deel gaat dan ook de prostitutie in."

Will: "Ik kwam dat weekend af en toe bekenden tegen en dat was wel even pijnlijk, want we mochten aan niemand vertellen dat we maar deden alsof. Op zondagochtend haalde Zebi triomfantelijk een paar lege bierflesjes uit een afvalbak, net op het moment dat er drie collega's passeerden. Dan schaam je je dood. Als ik echt dakloos zou worden, zou ik eerder in Utrecht of Nijmegen gaan zwerven dan hier. Maar ik moet ook zeggen: na een dag interesseert het je niet echt meer of je je tanden wel hebt gepoetst, zo snel sluit je je af van het gewone leven. Je krijgt een hele nieuwe tijdsindeling, gebaseerd op de openingstijden van plekken waar je kan eten, koffie kan drinken, en kan slapen. Op vrijdagavond sta je in de soeprij bij het Centraal Station, van negen tot elf kun je je douchen aan de Da Costakade, enzovoorts. En je loopt de hele tijd naar de grond te kijken, op zoek naar lege flesjes voor het statiegeld. Alleen al die gebogen houding laat zien dat je er niet meer bijhoort."

Hoe ging het daarna verder?

Zebi: "We hebben de synopsis van het verhaal aan mensen van Voilá laten lezen. Ze vonden het belangrijk niet te zielig te worden afgeschilderd en daar hadden ze natuurlijk gelijk in. Daarna heb ik het scenario pas geschreven. Ik heb meer humor toegevoegd en een aantal ideeÎn van hen erin verwerkt en uiteindelijk konden ze zich er goed in herkennen."

Will: "Nadat het Nederlands Fonds voor de Film de aanvraag voor een scenariosubsidie had afgewezen zijn we toch doorgegaan, want we waren vrijwel productieklaar. Het Fonds vond vooral de identificatie met de personages problematisch, omdat het gaat over mensen die aan de zelfkant van de maatschappij verkeren, over mensen die het volgens hen niet gered hebben in het leven. Wat moet je met zo’n opmerking..... Bovendien speelde toen net die Eurotop, wat een mooi contrast vormde met de daklozenwereld. Daar hebben we toen opnamen van gemaakt. Maar je haalt je met deze manier van werken natuurlijk wel grote problemen op de hals. Zonder budget zijn tegenslagen namelijk heel moeilijk op te vangen. Een paar dagen voordat we zouden gaan draaien, werd bij het bedrijf waarmee we een deal hadden de camera-equipment gestolen. En onze hoofdrolspeler Peter Gorissen kreeg halverwege een inzinking. Het kwam allemaal een beetje te dichtbij voor hem en hij kneep er een week tussenuit. We hebben hem toen echt moeten opsporen. Dat betekent dat je je draaischema moet omgooien en dat kost weer geld. Daarbij kwam dat de cameraman niet altijd kon, omdat zijn vader ernstig ziek was, en ook Duck Jetten die de bijrol van Gekke Riet speelde kreeg in haar vrije tijd een ernstig auto ongeluk, waardoor we het scenario iets hebben moeten aanpassen."

Zebi:"Maar we hebben veel medewerking gekregen. De warme maaltijden werden bijvoorbeeld verzorgd door een aantal restaurants. En het fonds kwam in de afwerkingsfase toch nog over de brug met een deel van de benodigde gelden daarvoor."

Will: "Evengoed was ik aan het eind van de rit wel zo'n beetje blut. In de tijd dat ik aan de film werkte, had ik natuurlijk ook geen inkomen uit ander werk. Had ik maar een eigen huis gehad dan had ik er een tweede hypotheek op kunnen nemen, maar dat zat er niet in met een huurwoning."

De film doet af en toe een beetje documentair aan. Alsof jullie meer geïnteresseerd waren in de personages en de sfeer om hen heen dan in de plot.

Zebi: "We hebben bewust gekozen voor een karaktergestuurd verhaal. Dat houdt in dat we op psychologisch niveau veel research hebben gedaan om de personages en hun handelswijzen heel zorgvuldig uit te dokteren. Het gaat over bindingsangst, verlies, liefde en de durf om door te gaan. Drie mensen, met ieder hun eigen geschiedenis, lopen elkaar tegen het lijf, trekken samen op en gaan weer uit elkaar. De blauwdruk voor hun handelen wordt gedurende de film beetje bij beetje prijsgegeven en aan het einde pas helemaal duidelijk.

Will: "Maar dat documentaire-achtige is inderdaad geen toeval. Alle scènes zijn weliswaar van te voren gerepeteerd, maar uiteindelijk hebben we de acteurs gewoon midden op straat gezet om ze vervolgens van een afstand te observeren. Alsof de gebeurtenissen toevallig voor de camera plaatsvonden. Soms was dat ook bijna letterlijk zo, zoals in de scène waarin Peter Gorissen het verkeer achter het Centraal Station midden op straat regelt. Als je op die manier werkt, gebeuren er ook onverwachte dingen."

Zebi: "Omdat ik in de film de prostituée Gina speel, kreeg ik in mijn 'werkkleding' allerlei opmerkingen naar m’n hoofd geslingerd. Dat gebruik je dan om zo'n rol verder uit te bouwen. In een studio ben je veel geïsoleerder; op straat maak je gebruik van wat de werkelijkheid je geeft. Dat zijn echte cadeautjes."

Dacht je dat er een publiek voor de film was te vinden?

Zebi: "Toen we begonnen met sponsors te werven, was de reactie al gauw: Nou nee, daklozen zijn niet onze doelgroep. Maar in de tijd dat ik met het scenario bezig was, zag je steeds meer daklozen op televisie verschijnen. Er was geen omroep die niet aan het onderwerp aandacht besteedde. De daklozen met wie wij werkten, bleken plotseling overvolle agenda's te hebben. Dan moesten ze naar AT5, dan naar Maarten, dan naar Catherine... het werd echt een enorme hype. Dus die belangstelling voor het onderwerp is er echt wel. Dat zie je ook aan het aantal daklozenkranten dat in Nederland wordt verkocht. De meeste hebben hun verschijningsfrequentie al moeten opvoeren van maandelijks naar wekelijks. Bovendien hebben we ook een verhaal dat niet persé aan dit milieu is gebonden; het had zich ook in de betere kringen kunnen afspelen."

Heb je de hoop dat mensen iets opsteken van Dropouts? Dat ze daklozen en zwervers voortaan met andere ogen zullen bekijken?

Will: "Ik was laatst in een supermarkt waar twee vrouwen stonden te kankeren over een zwerver, zo van 'die vieze stinkerd daar, met luis in z'n haar'. Toen ben ik naar die dames toegegaan en heb een heel verhaal opgehangen over wat er allemaal met die man gebeurd was. Meteen hadden ze toch wel begrip; bij de uitgang kochten ze zelfs een Z-krantje. En ik kende die man niet eens, ik vertelde ze gewoon wat we voor de figuur van Stefan hadden bedacht in het script. Mensen realiseren zich niet dat daklozen mensen zijn zoals zij zelf, die ergens in hun leven een dreun hebben gekregen. Dat is het enige verschil. Ik probeer dat duidelijk te maken, zonder medelijden op te willen wekken, daar hebben daklozen zelf ook geen behoefte aan. Het gaat om mededogen en begrip. Daklozen hebben vaak een enorme overlevingsdrang. En ze zijn gehaaid. Een dakloze zei tegen me: 'Laat wel even weten wanneer de film uitkomt, dan ga ik na afloop bij de bioscoop staan."

Hoe verliep de samenwerking met de daklozen die aan de film meewerkten?

Zebi: "We dachten van tevoren: krijgen we wel een beetje inzicht in die wereld, zijn het niet hele introverte mensen? Maar we kwamen erachter dat ze juist heel graag hun verhaal kwijt wilden. Een paar hebben een bijrolletje gespeeld en achter de schermen waren ze ook druk in de weer, zoals bij de catering. Om zes uur 's ochtends opstaan om koffie te zetten en dan met een bakfiets de stad door, ga er maar aan staan. Maar ze waren er altijd, door weer en wind."

Will: "Twee van die mensen zijn door de film zo enthousiast geworden, dat ze Daklozen TV hebben opgericht en eens in de week een uur televisie maken voor de kabel. Dat vind ik wel mooi, dat de film ook naar de andere kant z'n effect heeft. Ik geloof trouwens dat ze op hun beurt ook wel bewondering voor ons konden opbrengen. Zo van: als dakloze mag je het dan niet makkelijk hebben, zo'n filmproduktie is ook niet mis! Ze hadden af en toe gewoon medelijden met ons."