Feitelijke gegevens
Titel: Het meisje met de mooiste heupen
Oorspronkelijke titel: idem
Auteur: Ad Fransen
Verschijningsdatum 1e druk: januari 2012
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 220
Uitgeverij: De Bezige Bij
Verfilmd als: n.v.t.
Verslag geschreven door: Kees van der Pol
Biografie auteur
Ad Fransen (1955) is journalist en redacteur van HP/De Tijd. Hij publiceerde onder meer De nadagen van Gerard Reve, een portret van Gerard Reve, waarover NRC Handelsblad schreef: \'Dit verhaal kon Reve zelf niet meer schrijven, maar hij kan tevreden zijn over zijn plaatsvervanger.\' In 2005 verscheen bij De Bezige Bij het succesvolle en veelgeprezen boek Coke, een openhartig relaas over een cokeverslaving, dat vele malen werd herdrukt.
De flaptekst
Na vijfendertig jaar keert de verteller samen met zijn jonge geliefde, ‘het meisje met de mooiste heupen’, terug naar de Kapotte Stad, de plek van zijn jeugd. In een groot wit huis met een hartvormig zwembad denkt hij in alle rust een boek te kunnen schrijven over een bevriende dichter die zelfmoord pleegde. In plaats daarvan wordt hij meegezogen in het lot van zijn aftakelende ouders en al snel verlaat ‘het meisje met de mooiste heupen’ hem. Hun verstandhouding blijkt onherstelbaar verwoest. Teruggeworpen op zichzelf maakt hij de balans op van zijn leven. Het meisje met de mooiste heupen is een roman over vriendschap, liefde en verval – een verhaal over de angst van een man om kinderloos te eindigen.
Motto
Er zijn twee motto’s:
You go your way
I’ll go your way too.. (Leonard Cohen)
Shall I part my hair behind? Do I dare to eat a peach?
I shall wear white flannel trousers, and walk upon the beach.
I have heard the mermaids singing, each to each.
I do not think that they will sing to me”. (T.S. Elliot)
Het is duidelijk dat de beide motto’s terugslaan op de verhouding tussen de oudere verteller en de jonge vrouw met wie hij een relatie heeft gehad. De relatie is voorbij en de jonge vrouw is haar eigen weg gegaan.
Opdracht
Er is geen opdracht
Eerste zin van het boek
Als je hier de laan oversteekt, dan loop je zo het bos in: een oerwoud dat ondanks kap en bebouwing nog steeds het grootste deel van de Kapotte Stad omzoomt. “ (blz. 7)
De verteller heeft in zijn jeugd in de Kapotte Stad doorgebracht: hij wilde er nooit meer terugkeren, maar toch heeft hij dat gedaan met zijn veel jongere vriendin.
Quotes
\'Ik heb hem zien creperen ... je had hem aan het eind toch nog eens moeten zien vechten voor dat leven waar hij zo de pest aan had. Met twee handen hield hij zich aan een bedspijl vast ... als een schipbreukeling die boven de graaiende golven hangt te zwaaien aan de reling ... en niet loslaten wil.\'
Ik zou nog een smoes kunnen verzinnen, maar moet dat? Zijn een paar mooie heupen, een goeie kont voor een man van over de vijftig geen redenen genoeg om te verkassen? Maar goed, ik zou nog kunnen aanvoeren dat ik naar de Kapotte Stad was verhuisd om een oogje in ’t zeil te houden bij mijn ouders (blz. 52)
Komt door die kont die is vertrokken, die heupen die er vandoor zijn gegaan. Hoewel. Zeg eens eerlijk, er waren toch momenten dat die kont je gestolen kon worden, of niet soms? Praat me er niet van, zaniken dat ze kon, dat ik haar vervloekte als Het-meisje-dat-altijd-janken-moest, dat ik die heerlijke heupen, die formidabele kont compleet vergat vanwege dat gejank. Maar nu, al is het jankend, mogen die heupen zo weer terugkomen.”> (blz. 94-95)
Trivia
Geen triviale feiten bekend
Samenvatting
Een hand in de heg
De verder naamloze verteller (een vijftiger) deelt mee dat zijn buurvrouw aan de deur stond die morgen met het bericht dat haar junkie zoon David zelfmoord had gepleegd door zich te verhangen aan de spijlen van een brug in het park. De verteller kende de jongen als Oppergod David, die bij hem de tuin was binnen komen zetten met zijn hand door de heg. Zijn moeder komt min of meer verhaal halen, omdat de jongen de vorige avond nog bij de ik-figuur langs geweest is. Zelf heeft ze inmiddels flink aan de drank gezeten. In zijn tuin van het mooie, nieuwe witte huis dat de verteller ongeveer een jaar geleden heeft betrokken, ligt een onafgemaakt gat voor een zwembad. De verteller heeft een zwembadkuip besteld en die zal binnenkort worden afgeleverd. Maar leuk vindt hij het allemaal niet meer. Hij heeft een tijd lang een relatie gehad met een meisje dat meer dan twintig jaar jonger was dan hij is. Ze heeft geen naam, maar hij heeft haar het hele verhaal door allerlei leuke bijnamen. In het eerste hoofdstuk noemt hij haar “Het meisje-met-de-mooiste-heupen”. In het bijzonder roemt hij haar heerlijke kont, die nog het meeste weg heeft van de kont van Ursula Andress uit de James Bondfilm “Dr. No”. Maar het meisje is ‘m gepeerd en de verteller is bijna gek van verdriet. Hij woont nu alleen in de villa van de Kapotte Stad, een plaats in het zuiden van Nederland.
Nagelaten werk
In dit tweede hoofdstuk vertelt de ik-figuur over zijn vriend die dichter was en die hij nog uit zijn jeugd kende. De man had ongeveer een jaar geleden ook zelfmoord door ophanging gepleegd en hij was nu juist daarvoor teruggekeerd naar Limburg, waarin de Kapotte Stad ligt. De ex van de dichter wil van de verteller weten of er van het nagelaten werk van haar broer een bundel kan worden gemaakt. Het waren vroeger boezenvrienden en ze hadden elkaar plechtig beloofd nooit met naar de Kapotte Stad terug te keren. Het is een verschrikkelijke stad voor de jeugd en vooral de uitgaansgelegenheid het Glaspaleis was een doorn in hun oog. Er heerste in de stad een echte biercultuur. De verteller was nu speciaal terug gegaan naar de stad van zijn jeugd om een boek te kunnen schrijven over zijn vriend en hun jeugd. Hij is er 35 jaar weggeweest. Het boek zou moeten gaan heten “Al die beloftes,”maar het komt er gewoon niet van. De verteller noemt zijn vriend niet bij naam , maar “M’n-oude-vriend-’t –dode- dichtertje.”
Stront & spullen
De verteller was ooit in de Kapotte Stad gaan wonen, omdat zijn vader er in de mijnen ging werken. Nu keert hij er in de villa terug. Zijn ouders wonen er nog steeds: hij kan een oogje in het zeil houden, maar er gebeuren twee dingen. Zijn vader wordt ongeneeslijk ziek, hij heeft een dapper ziekbed en hij sterft “met verve” aan zijn kanker. De zoon kan zijn vader nog wel vertellen dat hij het in zijn leven goed gedaan heeft. De crematie is eervol met mooie toespraken. Maar daarna krijgt zijn moeder het ook moeilijk. Ze heeft de eerste beginselen van Alzheimer en ze moet worden opgenomen in een inrichting voor demente ouderen. Dat betekent dat het huis zal moeten worden leeg gehaald. Wat moet er allemaal bewaard worden, want aan alle spullen kleven herinneringen. Maar wat er wezenlijk overblijft van de mens is stront en spullen (titel hoofdstuk). In het laatste deel van het hoofdstuk krijgt de dementerende moeder nog een brief van het crematorium met een voorstel om de as van de vader in een urnenmuur te plaatsen.
De geheimen van de schildpad
In het vierde hoofdstuk gaat de schrijver vertellen dat zijn vriendin met de mooiste heupen ook een erg veeleisend meisje was. Dat doet ze vooral op het gebied van de spiritualiteit. Ze is hemaal bezeten van zelfontwikkeling en mindfullness en ze bezoekt dan ook talloze cursussen om zich volledig te ontwikkelen. Ook puilt haar boekenkast uit van allerlei boeken op het gebied van de zelfevaluatie. (o.a. de geheimen van de schildpad.) Dat gaat de verteller op den duur erg tegenstaan en het is zeker niet bevorderlijk voor hun relatie. Maar daar weet het meisje met de heerlijkste kont wel wat op. Hij gaat haar echter anders noemen nl. ”Het-meisje-dat-altijd-janken-moet”, omdat ze altijd haar zin moet krijgen. Ze gaat hem noemen ”Meneer-met-het-ongevraagd-advies.”
Ze gaan samen op een cursus voor ontwikkeling van de hele mens in Amsterdam. Een paardenstaartgoeroe bespreekt voor 120 € per uur per persoon de problemen van het stel. Maar de verteller blijft cynisch. Het helpt echter niet en hij brengt haar op een zeker moment naar de “Kiss en Ride” parkeerplaats, waarna ze uit zijn leven verdwijnt.
Viagramonologen
In dit vijfde hoofdstuk is de verteller al een tijdje zijn vriendin kwijt. In een café ontmoet hij een vrouw van zijn eigen leeftijd die hem flink aan de tand voelt over de kwaliteiten van jonge meisjes. Wat heb je aan hen? Ze drinkt daarbij altijd thee, waardoor hij haar het ‘Rooibosvrouwtje”noemt. Hij vertelt maar niet hoe zijn vrienden van dezelfde leeftijd verhalen vertellen over seks met hun partners (dat komt er bijna niet van). Ze hebben allemaal Viagra nodig om het nog met hun eigen partner te kunnen doen. Ze vertellen elkaar ook grove seksverhalen. Wanneer het “Rooibosvrouwtje” op een keer aan hem vraagt wat hij zou willen zijn als hij weer opnieuw mocht beginnen in het leven, denkt hij terug aan de avond ervoor als hij tijdens de tv-opnamen van een Engels popfestival een tienermeisje ziet dat veel plezier heeft. Als ze merkt dat de camera op haar gericht staat, doet ze haar blouse uit en laat ze haar tietjes aan de wereld zien. Ze zit op de schouders van een leuke jongen en de verteller geeft aan de lezers aan dat hij die jongen zou willen zijn. Ten slotte vraagt het vrouwtje hem of zijn vriendin die vertrokken is, nooit kinderen heeft gewild. Dan gaat hij balend weg. Er zit hem dus duidelijk iets dwars.
Stil’s ! Stil !
In dit hoofdstuk is de verteller met zijn vriendin op de fiets een Franse berg aan het beklimmen. Tot zijn schande moet hij ervaren dat hij steeds haar kont ziet, d.w.z. ze klimt veel beter dan hij. Hij vraagt zich af waarom hij zich zo aan het afbeulen is, op zijn leeftijd. Op een bepaald moment ziet hij haar naakt onder een watersproeier staan en ze vraagt hem of hij dat ook komt doen. Hij weigert. Uit alles blijkt nu hun verschil in jaren. Hij weet intussen ook dat zijn vriendin drie maanden zwanger is. Omdat hij optimaal gebruik wil maken van zijn vakantie rijdt hij met haar door naar Noord-Spanje en wel naar het vissersdorpje Cadaqués. Hij ergert zich dood aan de toeristische industrie die zich helemaal geworpen heeft op producten van de “nepper” Salvador Dali.
Daarvoor hadden de inwoners alle aandacht voor de dictator Franco gehad. Zijn vriendin is het zat wanneer ze ’s avonds in het dorp ronddolen, maar hij wil nog graag naar een disco. In het gastenboek ziet hij dat Herman Brood er ooit is geweest, ook zo’n man die de commercie ten volle heeft benut. De volgende dag ligt hij lekker op het strand, als zijn vriendin tijdens het zwemmen in zeer een erg stekende pijn krijgt. Via de huisarts die alleen pijnstillers voorschrijft, lijkt alles in orde te komen, maar als ze terug zijn in Nederland, hoort de vrouw die een echoscopie uitvoert het hartje van de foetus niet meer kloppen. Het is een dood kind dat hij haar geschonken heeft. (Stil’s ! Stil!). Ze verhuizen naar de Kapotte Stad met een lege buik van het meisje. De naam van de stad wordt dan wel heel symbolisch.
Oude lucht
In het laatste hoofdstuk zit de verteller weer in het verhaalheden. Wanneer hij in de lucht kijkt, hoopt hij een afbeelding te kunnen zien van zijn vriendin. Kunnen de wolken haar niet oproepen? Is ze misschien al weer zwanger van een andere man? In het huis resteren nog de producten van klei die ze heeft gemaakt. Er ligt een onafgemaakte foetus bij de beelden die nog niet zijn afgebakken. Intussen heeft de firma het hartvormige zwembad afgeleverd, maar helaas het pas niet helemaal. Hij moet nog wat verder graven. Wanneer hij op bezoek gaat bij de moeder van Oppergod David om haar wat over haar zoon te vertellen, ziet hij dat ze dronken is geworden van de port. Er staan in de kamer twee dozen waarop zijn naam staat. Die neemt hij mee. Het zijn allemaal gedachten van David, oneliners, slogans, gedichten ed. Wat moet hij er eigenlijk mee? Wat moet hij überhaupt met zijn leven? Hij weet het niet. Dan krijgt hij een idee om alles te verbranden. De gedichten van zijn vriend de dichter, de zelfhulpboeken van zijn vriendin, de door hen gekochte kraamboeken en de frutsels van oppergod David, hij zal ze allemaal tegelijkertijd met het afgeleverde zwembad in de fik stikken. “Laat ze allemaal stikken. Laat alles stikken.”
Laat mezelf stikken.”
Er is oude lucht, maar er zijn nieuwe wolken.
Titelverklaring
De titel hoeft geen verdere uitleg. De verteller noemt zijn veel jongere vriendin niet met haar voornaam, maar met de omschrijving van haar kwaliteiten : de mooiste heupen (lees: de kont) die hij ooit gezien heeft.
Lijst met belangrijkste personages/karakters
De verteller
Het meisje met de mooiste heupen
Analyse van de personages/karakters
De verteller is een vijftiger die flink gedesillusioneerd is nu zijn vriendin met de lekkerste kont op aarde hem in de steek gelaten heeft. Ze was zwanger maar ze heeft een miskraam gekregen en daarna was ze bij hem vertrokken. Hij kan dat eigenlijk niet goed verwerken. De laatste tijd heeft hij heel wat verduren gehad: zijn jeugdvriend (een dichter) heeft zich opgehangen, evenals zijn gekke buurman die junk was en dacht dat hij een goddelijk wezen was. Hij is teruggekeerd naar de Kapotte Stad om een boek over zijn vriend te schrijven en over hun aan elkaar gedane beloftes, maar dat lukt niet goed. Dan sterft eerst zijn vader en zijn moeder wordt vervolgens dement. Zoveel dingen kan een man maar moeilijk verdragen, maar het ergste vindt hij wel dat zijn vriendin met de mooiste heupen is vertrokken en dat betekent voor hem ook dat de kans klein wordt dat hij zich ooit zal voortplanten. Zal hij kinderloos sterven? Hij heeft maar weinig behoefte aan andere vrouwen. Wanneer hij het over zou doen, zou hij het meisje van het popfestival willen hebben. Dat betekent wel dat hij eigenlijk liever een vrouw van zijn eigen leeftijd had gehad, want tijdens zijn vakantie in Frankrijk merkt hij wel dat hij het lichamelijk niet goed kan bijbenen. Tijdens het beklimmen van een berg, rijdt zijn vriendin erg ver vooruit. Er was toch al een kloof, want het meisje wilde zich graag ontwikkelingen op spiritueel gebied, en dat is iets wat de verteller maar een ongeloofwaardige hobby vindt.
Het meisje met de mooiste heupen
Alles wat er over haar verteld kan worden staat eigenlijk ook al hierboven, omdat de kenmerken van het ene personage niet aanwezig zijn bij het andere. Ze voelen elkaar dus niet zo goed aan. Ze zijn juist elkaars tegenpolen. Het meisje wil zich graag ontwikkelen op spiritueel gebied, maar de verteller vindt dat maar onzin. Je komt verder niet zo veel van haar te weten, behalve dat ze veel jonger is, vaak haar zin wil doordrijven en haar vriend soms maar een grote zeur vindt die haar ongevraagd van advies dient. Het valt m.i. allemaal terug te voeren op het grote leeftijdsverschil van ongeveer 21 jaar dat tussen de verteller en het meisje zit.
Genre
Psychologische roman
Uitgewerkte thematiek en motieven
Het is niet zo moeilijk om de thematiek van deze debuutroman aan te geven. De desillusie van een verloren gegane liefde is voor de verteller, een man van middelbare leeftijd, heel erg groot. Hij is heel erg verliefd (geweest) op een meisje dat meer dan twintig jaar jonger is dan hij. Ze was zijn oogappel vanwege het feit dat ze de mooiste heupen had, hoewel hij dat later in de roman explicieter maakt door te vertellen dat ze de lekkerste kont heeft. Daardoor is hij zo gek op haar. Ze is zelfs zwanger van hem. Op vakantie in Frankrijk/ Spanje merkt hij dan wel dat hij ouder begint te worden (bij het bergbeklimmen, het uitgaan en het zwemmen in zee ) maar het noodlot slaat toe: de vrucht blijkt niet levensvatbaar te zijn. De desillusie is groot: niet alleen voor het meisje ook voor hem. Hij vreest dat hij nu kinderloos zal sterven, juist omdat het meisje met de lekkerste billen van hem is afgegaan. De relatietherapie die ze beiden ondergingen, heeft geen succes gehad. Eigenlijk is alles wat de verteller meemaakt een desillusie voor hem: zijn relatie met zijn vriendin (veroorzaakt door het leeftijdsverschil) de zelfmoord van zijn dichter-vriend, de terugkeer naar Kapotte Stad, de dood van zijn vader, de beginnende dementie van zijn moeder, de midlifecrisis waarin hij verkeert. Maar hij weet zich eruit op te werken. Wanneer ook het door hem zelf gegraven gat voor zijn hartvormige zwembad niet past, besluit hij een einde aan alles uit het verleden te maken. Hij steekt er de fik in: de gedichten van zijn vriend, de papiertjes van Oppergod David, de zelfhulpboeken van zijn vriendin, alsmede de kraamboeken. Laat ze allemaal maar stikken, denkt hij, maar er komen in de laatste regel wel nieuwe wolken.
Illustratief in dit opzicht is wel dat hij opnieuw een illusie/droom koestert wanneer de Rooibosvrouw aan het vraagt wat hij opnieuw zou willen doen uit zijn jeugd. Hij denkt dan terug aan het tienermeisje dat op een Engels popfestival op de schouders van haar vriend zit en onbevangen haar borsten laat zien. Hij zou haar vriendje willen zijn: hij kiest dan dus voor een relatie die op gelijkwaardigheid is gebaseerd. Heeft hij er toch nog wat van geleerd.
De motieven op een rijtje:
ongelukkige liefdesrelatie
midlifecrisis
verval
dood vader
dementie moeder
verloren gegane vriendschap
desillusie
zelfmoord als escapisme
Structuur en perspectief
De roman wordt onderverdeeld in 7 hoofdstukken met een titel.
Een hand in de heg
Nagelaten werk
Stront & spullen
De geheimen van de schildpad
Viagramonologen
Stil’s ! Stil !
Oude lucht
De titels worden in elk hoofdstuk nader uitgelegd, d.w.z. de titel komt steeds letterlijk in het hoofdstuk terug. De volgorde van de hoofdstukken is niet-chronologisch.
In hoofdstuk 1 vertelt de ik-figuur dat zijn buurjongen zelfmoord heeft gepleegd. In de hoofdstukken 2 t/m 6 gaat hij terug naar het verleden en in het laatste hoofdstuk keert hij weer terug naar het heden. Daardoor heeft het boek veel weg van de structuur van een kadervertelling.
Het perspectief ligt bij een verder niet bij naam genoemde ik-verteller die meestal in de o.v.t. vertelt. Dat is vrij logisch, omdat de meeste hoofdstukken over het nabije verleden gaan. In het laatste hoofdstuk is er sprake van het verhaalheden (de bezorging van het hartvormige zwembad) en dat vertelt de ik-figuur in de o.t.t.
De tijd en het decor van de handeling
Er worden nauwelijks mededelingen gedaan over de maanden en de jaren waarin de roman zich afspeelt. Maar er is wel uit de tekstgegevens af te leiden dat er sprake is van een actueel verhaal (zo wordt de iPhone in de roman genoemd, maar ook de economische crisis waarin Nederland zich bevindt)
Maar het beste gegeven is te vinden in de beschrijving van de reis die de verteller met zijn vriendin maakt naar Spanje. In Cadaqués beschrijft hij hoe eerst tot 1975 de dictator Franco er werd geëerd, maar dat nu 35 jaar later hij er met zijn vriendin getuige van is dat alles in het vissersdorpje afgestemd is op producten van Salvador Dali. Hij vertelt dan dat het 35 jaar geleden is dat Franco overleed. Dat betekent dat hij de reis met “het meisje” maakt in 2010.
Na haar afgebroken zwangerschap verhuizen ze naar Kapotte Stad, maar als hun relatie daar niet goed gaat, verdwijnt ze uit zijn leven. Het is dan al waarschijnlijk 2011 in het “ verhaalheden.”
Ook over het decor doet de verteller nauwelijks uitspraken. De stad waar hij is opgegroeid noemt hij consequent de “Kapotte Stad.” We weten wel één ding zeker: dat is een stad in het zuiden van Nederland, het meest waarschijnlijk is de provincie Limburg, gezien de uitspraken in het Limburgs dialect die af en toe worden gedaan. Hoofdstuk 6 (het langste hoofdstuk) speelt gedeeltelijk in Zuid-Frankrijk en in Noord-Spanje (Cadaqués)
De stijl
Ad Fransen schrijft in een leuke, cynische stijl over het verval van lichaam en liefde. Door het cynisme kun je mooi afstand nemen van de vertelde thematiek. Cynisme is altijd bedoeld om de tranen die er in een gegeven situatie mogelijk zijn, te verbergen achter een masker van spot.
Enkele voorbeelden van zijn cynische vertelstijl: bijvoorbeeld wanneer hij over zijn demente moeder spreekt en wanneer het stel hoort dat ze een dood kind in haar buik heeft.
Nog één geluk, mijn moeder is niet opstandig of agressief. Ze zegt niet als ik haar bezoek”Daar is dat kankerjoch weer”. Die heb je er ook bij, demente ouders die gaan schelden of eindelijk eens vertellen waarop het staat. Heeft mijn moeder geen last van, het is een zegen, mijn moeder zwijgt vooral, ze heeft de eeuwige glimlach gekregen op haar gezicht. “ (blz. 65)
En Rupsje Nooitgenoeg is ook nog eens doodsbenauwd dat anderen -wie of waar dan ook- altijd meer aandacht krijgen dan zij. Op het werk, in de liefde, vroeger op school of in het gezin, op feestjes en in de kroeg … ze denkt altijd : ik sta achter in de rij als het om uitdelen van aandacht gaat. (blz. 105)
Ik weet niet wat er door het hoofd van Het-meisje-met-het-dode-kindje-in-haar-buik ging: huilen moest ze dit keer vreemd genoeg niet. Ze lag compleet roerloos te staren naar de laatste shot van een dode kloon die in haar buik zat. Zelf dacht ik aan die keer dat ik onder water zwom, de zee was troebel en de donker geweest, ineens was ik geschrokken. Er dreef een kwal tegen mijn duikbril. (blz. 208
Slotzin
Morgen gaat de fik erin, stook ik de hele boel op.
Oude lucht. Nieuwe wolken. (blz. 220)
De verteller besluit het verleden achter zich te verbranden: alle boeken van zijn vriendin (mindfullness en kraamboeken) de gedichten van zijn oude vriend worden opgestookt. De nieuwe wolken zijn het symbool van een begin.
Beoordeling Scholieren.com
De debuutroman van Ad Fransen is een heel leuke roman om te lezen. Dat komt door het aantrekkelijke verhaal ( de liefde van een oudere man en een jonge vrouw), maar vooral ook door de aangename stijl. Op cynische wijze beschrijft de verteller de desillusie van de relatie.
Hij beschrijft het cynisch genoeg om het leuk te vinden, maar niet om je van de verteller af te wenden. Je blijft als lezer sympathie voor hem houden. Je kunt zien dat Fransen als journalist een bedreven schrijver is en het is te hopen voor de Nederlandse literatuur dat hij nog meer romans gaat schrijven.
De literaire waarde voor havo -en vwo-scholieren is ruim voldoende: twee punten. Je kunt het boek prima combineren met andere romans waarin een leeftijdsverschil is tussen de minnaars.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan de volgende romans:
Karel Glastra van Loon De Passievrucht
Manon Duintjer De S-machine (2011)
Recensies
http://www.nu.nl/boek/2734766/ad-fransen---meisje-met-mooiste-heupen.html
http://www.literatuurplein.nl/recensie.jsp?recensieId=253
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/3172444/2012/02/11/De-sneuheid-van-een-angry-old-man.dhtml
REACTIES
1 seconde geleden