Het Jodendom
Inleiding
Waarom het Jodendom?
Ik vind het Jodendom een interessante godsdienst omdat het de eerste monoteïstische godsdienst ter wereld is. De drie monotheïstische godsdiensten die de wereld nu kent, zijn de grootste godsdiensten ter wereld. Ik vind het bijzonder dat godsdiensten zich zo over de wereld kunnen verspreiden en het Jodendom is zeker een verspreide godsdienst. Geen één land ter wereld heeft als hoofdgodsdienst het jodendom terwijl ze toch overal wonen. Ook bijzonder aan deze religie is het antisemitisme. Jodenhaat heeft altijd bestaan. Bij geen andere godsdienst is de haat ervan zo sterk (geweest). Het Jodendom leek me ook een godsdienst waar veel over te vinden is, omdat er in de loop van de eeuwen veel gebeurd is en veel over geschreven is. Het ontstaan van het Jodendom en de stichter Mozes Rond 2000 voor Christus krijgt Abraham van God te horen dat hij zijn land Mesopotamië moet verlaten en op weg moet gaan naar Kanaän. Abraham zal de stamvader worden van een groot volk. Hij sluit een verbond met God dat vernieuwd wordt door zijn zoon Isaäk en zijn kleinzoon Jakob. Zij leven als nomaden. Rond 1600 voor Christus breekt er hongersnood uit in de gebieden rond Egypte. Abrahams nakomelingen komen naar Egypte toe, omdat daar nog wel voedsel is. Ze blijven hangen in Egypte als de hongersnood voorbij is, maar de Egyptenaren proberen ze weg te pesten door ze het zwaarste en smeringste werk te laten doen. Als de Hebreeën dan eindelijk weg willen, mogen ze niet meer. En worden ze van 1600 tot 1200 voor Christus als slaven gebruikt. In deze situatie wordt rond 1200 voor Christus Mozes geboren. Hij wordt in een mandje in de Nijl gelegd en opgevist door de dochter van de Farao. Mozes wordt aan het hof opgevoed als een prins. Op een dag draagt God Mozes op zijn volk weg te leiden uit de slavernij en ze te brengen naar Kanaän. De Egyptenaren waren nog steeds niet van plan de Hebreeën te laten gaan. Maar rond die tijd wordt Egypte getroffen door verschillenden rampen. De Hebreeën maakten van de verwarring die daardoor ontstond gebruik om te ontsnappen onder leiding van Mozes. Onderweg naar Kanaän sloot Mozes met God een verbond waarin God trouw eist in ruil voor bescherming. Mozes maakte van de losse stammen één volk m.b.v. de Pentateuch (de wet) met als kern de tien geboden die hij van God heeft gekregen.
Levensbeschouwelijke vragen
Wat is een mens in wezen?
God heeft de wereld en de mens geschapen met een doel. Hij leidt leven en geschiedenis volgens een vast plan.
God heeft de mens naar zijn beeld geschapen. Hij heeft Adam en Eva opgedragen de aarde te vervullen en te onderwerpen. God zei hen te heersen over alle dieren van de aarde en de mens mag alles eten wat op de aarde bloeit.
Joden zijn het volk van de enige god ter wereld en staan als zijn getuigen en dienaren in deze wereld. Zij zijn dus het uitverkoren volk en zullen een leidende, superieure plaats krijgen in het Rijk van God.
Wat is de relatie tussen mens en de natuur?
God heeft de wereld geschapen en daarna aan de mens gegeven. Alles wat er groeit, de dieren en de dingen zijn er voor de mens. Om te gebruiken en voor te zorgen. God stelt elke mens verantwoordelijk voor zijn schepping en wil een steeds bewoonbaardere wereld. De natuur is er voor de mens, we kunnen ermee doen wat we willen. We moeten wel goed met de natuur omgaan. Want als we de natuur vernielen, vernielen we Gods schepping en dat mag natuurlijk niet. Wat is de positie van de mens ten opzichte van de tijd?
Volgens het Jodendom is het leven van een mens lineair. Het leven heeft een begin en een eind. God schenkt je het leven op aarde. Je moet tijdens je bestaan op aarde zo goed mogelijk leven en je gedragen naar de wet. De wet moet je altijd en overal zo letterlijk mogelijk toepassen. Als je dat gedaan hebt in je leven, ga je na je dood naar de hemel, naar God. Daar blijf je eeuwig. Een mens leeft dus één keer en die ene keer moet je het goed doen. Want anders kom je niet in de hemel. In de hemel ben je eeuwig gelukkig. Je kunt je tijdens je korte bestaan op aarde maar het beste naar de wet leven, ook al ben je dan niet zo gelukkig. Want daarna zit je eeuwig gelukkig in de hemel.
Joden tellen hun jaren vanaf de schepping. Ons jaartal 2003 is volgens hun telling 5764. Hun nieuwjaarsfeest Rosj-ha-Sjana vieren ze in september.
Wat ook thuishoort bij de joodse tijdsbeleving is het wachten op de Messias. Joden geloven in de komst van een messias of verlosser, die een nakomeling van David zou zijn. Hij zou zorgen voor het Rijk van God, een soort menselijke heilstaat. Volgens de Christenen was Jezus de Messias, maar de Joden wachten nog altijd. Wat is de positie van de mens ten opzichte van de medemens?
De joden leven volgens de tien geboden. Mozes heeft de tien geboden van God gekregen op de berg Sinaï. De laatste zes geboden gaan over de relatie mens- medemens en zijn als volgt:
5. Heb eerbied voor je vader en moeder
6. Gij zult niet doden
7. Gij zult geen echtbreuk plegen
8. Gij zult niet stelen
9. Gij zult geen meineed plegen (niet leugenachtig getuigen)
10. Gij zult uw zinnen niet zetten op wat uw naaste toebehoort
Joden horen naar de wet te leven en gedragen zich dus volgens deze regels tegenover hun medemens. Of het nu Joden zijn of niet.
Joden geloven ook dat zij het uitverkoren volk zijn van God. Zo staan ze dus min of meer boven niet-Joden. Ze zullen daarom een leidende, superieure plaats krijgen in het Rijk van God.
Wat is goed en wat is kwaad?
De basis van wat goed en wat kwaad is, is de tien geboden. God gaf de tien basisregels aan Mozes op de berg Sinaï toen Mozes met zijn volk weggevlucht was uit Egypte. Met behulp van deze tien regels maakte Mozes van de verschillende stammen één volk: de Joden.
De eerste vier van de tien geboden gaan over de relatie mens-god, de laatste zes gaan over de relatie mens-medemens. De tien geboden zijn als volgt:
1. Er is maar één God
2. Je mag geen beelden maken van God
3. Je mag Gods naam niet gebruiken
4. Eén dag in de week is de rustdag
5. Heb eerbied voor je vader en moeder
6. Gij zult niet doden
7. Gij zult geen echtbreuk plegen
8. Gij zult niet stelen
9. Gij zult geen meineed plegen (niet leugenachtig getuigen)
10. Gij zult uw zinnen niet zetten op wat uw naaste toebehoort
Goed is je naaste lief hebben, respect hebben voor je medemens en niet alleen aan jezelf denken.
Volgens Joden is de wet een doel op zich. Je moet hem altijd en overal zo letterlijk mogelijk toepassen. Je moet je dus zoveel mogelijk aan de wet houden, dan leef je goed. Als je de wet niet in acht neemt, ben je fout bezig.
Wat is de zin van het bestaan van mensen gezien de eindigheid ervan?
Ieder mens is eindig. Alles in de natuur gaat wel een keer dood, maar er is ook veel lijden dat mensen elkaar aandoen. Hiervan kunnen we God toch niet de schuld van geven. We doen ons dit zelf aan. God laat ons niet lijden.
In het boek Religieuze levensbeschouwingen – het Jodendom staat: “Je leeft niet zomaar, je hebt wat te doen. Al was het alleen maar om met allerlei regels en bepalingen om te leren gaan” (blz. 54). In mijn schoolboek staat ook nog een stuk van een Jood: “… Vraag je nu naar de zin van mijn leven, dan kan ik alleen maar zegen dat voor mij Jahweh de ziel is van alles wat ik doen en ben, de ziel van mijn bestaan dus, mijn liefde en geluk, maar ook de ziel van mijn leed. Dat geeft mij kracht en troost. Hij zal me immers nooit in de steek laten. Hij heeft mijn volk toch ook uit Egypte bevrijd. Ik bid steeds dat ik dat mag blijven zien.” (blz. 96)
Het leven op aarde duurt niet lang. Het is maar een schijntje van de rest van de tijd die je na je dood in de hemel doorbrengt. Daar zit je namelijk eeuwig. Als je dus tijdens je aardse bestaan niet zo’n gelukkig leven hebt, maar je wel volgens de wet gedraagt en God en je medemens liefhebt, ben je na je dood voor eeuwig gelukkig in de hemel bij God.
God heeft de wereld en de mens geschapen met een doel. Hij leidt leven en geschiedenis volgens een vast plan. De Joden leven op aarde als dienaren van God en willen uiteindelijk op aarde het Rijk van God, een soort menselijke heilstaat. Dat is de zin van hun leven.
REACTIES
1 seconde geleden