Feitelijke gegevens
Titel: Een gat in de lucht
Oorspronkelijke titel: idem
Auteur : Erik Nieuwenhuis
Verschijningsdatum 1e druk: oktober 2010
Gebruikte druk:1^e
Aantal bladzijden: 208
Uitgeverij: Nieuw Amsterdam
Verfilmd als: n.v.t
Verslag geschreven door: Kees van der Pol

Biografie auteur
Erik Nieuwenhuis (1964) was medeoprichter en redacteur van het literaire tijdschrift Schrijver & Caravan. Voor een selectie uit zijn verhalen ontving hij het Hendrik de Vriesstipendium. Zijn beschouwingen over taal, literatuur en nachttreinen verschenen onder de titel Woordsoep o.a. in de Volkskrant. In 2010 verscheen ook de bloemlezing Woordsoep.

Flaptekst
Nieuwjaar. Een Amsterdamse cultuurbobo zit met een teiltje in zijn armen voor de tv. Een allochtone bejaarde gaat in haar scootmobiel op pad om stroopwafels te halen voor haar thuishulp, die een barre nieuwjaarsnacht achter de rug heeft. Een Kwikfit-bedrijfsleider uit Lelystad keert terug van een internetdate en in kamer H51 krijgt een stervende man bezoek van een schimmige figuur. Op de achtergrond klinkt het commentaar bij het skischansspringen in Garmisch-Partenkirchen, waar de Finse skispringer Raikkonen onbedoeld het gesprek van de dag is. Gaandeweg wordt duidelijk dat hij niet de enige is die worstelt met de zwaartekracht.
De hoofdrolspelers in Een gat in de lucht proberen er met het nieuwe jaar in het vooruitzicht het beste van te maken. Op prachtig subtiele wijze laat de schrijver hun levens in elkaar scharnieren en met soepele pen ontvouwt hij stap voor stap hun verhaal.

Motto
Het motto is van singer songwriter Steve Wynn:
“It’s okay if you fall.
You stumble, you get up. That’s all.”

Dat is een heel toepasselijk motto voor de personages in deze roman. Allen zijn wel een keer in hun leven iets tegengekomen, waardoor ze gestruikeld zijn. Maar het motto zegt dan dat je weer moet opstaan en verder moet gaan met je leven. Dat proberen de personages dan ook te doen: stuk voor stuk zijn ze op zoek naar het geluk, of de zin van hun bestaan.

Opdracht
Er is geen opdracht.  

Eerste zin van het boek
“Op de tafel bij het raam staat een ontbijtbordje met een uitgedroogde appelflap erop. Denk aan Vermeer, het licht van links. De muren zijn wit. Dan kunnen de schoonmakers de besmette plekken makkelijker onderscheiden.” (blz. 7)

Quotes
‘Bertus Hollewege (Nagele, 29 augustus 1964) werkt als filiaalmanager bij de Kwikfit in Emmeloord en heeft zichzelf in zijn vrije uren viool leren spelen. Zijn collega’s zeggen dat hij ene mooie stem heeft en op de bruiloft van zijn zus heeft hij met orkestband de Bolero gespeeld. Op zijn iPod staat tachtig gigabyte aan Nederlandstalige muziek die hij via een zelfingebouwd docking station over de luidsprekers in zijn auto kan afspelen. Waar hij naar luistert, hangt helemaal van zijn humeur af. Sommige nummer van Hazes vindt hij muzikaal erg goed, maar bij Hazes’ teksten voelt hij weinig. ‘Ik was jaren vrijgezel, zat dan alleen in een hotel’ is zijn ogen vergezocht gerijmel. Als je het Bertus vraagt, komt een vrijgezel juist betrekkelijk weinig in hotels. ‘Schoon wijveken’ en ‘Jef’ van Yvan Heylen vindt hij prachtig, vanwege de rauwe toon en de onverbloemde passie. ‘Ik wil jou’ van Polle Eduard, ‘Het dorp’ van Wim Sonneveld en ‘Het is stil in Amsterdam’ van Ramses Shaffy doen hem veel meer.’ (blz. 22)

“De knappe jongeman pakt zijn hand, trekt hem met een ruk omhoog en draait zijn arm op zijn rug in een beweging die oefening verraadt. Daarna geeft hij Halbert zo’n harde duw  dat die geen tijd heeft om zijn arm uit te steken en met een doffe klap op de natte klinkers slaat. Zijn bril klettert over de keien. De knappe jongen gaat er vol met zijn voet op staan. Dat is het signaal waarop de rest van de jongens  heeft gewacht. Ze schoppen met z’n zessen op hem in. De meeste trappen komen op zijn ribben, schouders en bovenbenen terecht. De eerste trappen zijn het pijnlijkst. (blz. 132)

“Marie-José hoopt  niet dat hij iets gemerkt heeft van haar ongeduld. Als ze eerlijk is, was hij niet anders dan ze had verwacht. Een eenzame, wat onbeholpen jongen, goed in zijn werk, werkelijk gepassioneerd als het gaat over zijn hobby’s, maar niet het soort minnaar waarop ze had gehoopt. Ze grinnikt als ze vaststelt dat ze hem in haar erotischer fantasieën, voorafgaand aan hun vleselijke ontmoeting, altijd voor zich heeft gezien als de man van de Nespresso-reclame. “(blz. 180)

Trivia
Het boek werd bij de publicatie  in 2010 niet zo erg ontdekt. Maar ineens werd het boek  dankzij allerlei goede recensies wel genomineerd voor de Academica  Debutantenprijs (september )2012.  Het boek behoorde zelfs tot de laatste drie kanshebbers op de shortlist.

Samenvatting
Het is een verhaal dat caleidoscopisch is opgebouwd. Het zou erg verwarrend worden om alle verhaaldraadjes zo te presenteren als in het  boek zelf  gebeurt. In deze samenvatting is ervoor gekozen om de verhaallijnen per personage weer te geven. Dat is voor de lezer van deze samenvatting wellicht wat helderder.  

Het boek begint met een wat oudere, stervende man die op Oudejaarsavond het ziekenhuis is binnengebracht. Men weet nog niet wie het is, maar wel is bijna zeker dat de man de volgende dag niet zal halen. Hij ligt op een kamer waar schilderijen hangen van de kunstenaar Halbert Wassink.  Dit is één van de personages van het verhaal.

Halbert Wassink is in 1965 geboren, heeft schilderkunst gestudeerd (hij maakt dus in zijn vrije tijd schilderijen)  en hij werkt als alfahulp in de thuiszorg. Hij is homofiel en aangezien zijn ouders een streng Gereformeerde  achtergrond hebben, is zijn homoseksualiteit niet onbesproken . Er zijn immers bepaalde teksten in de Bijbel die homofilie afwijzen. Halbert Wassink heeft het er maar moeilijk mee en hij weet nog niet goed hoe hij met zijn gevoelens moet omgaan.  Recent heeft hij een jonge homofiel Cristian ontmoet die hem op Oudejaarsavond heeft uitgenodigd naar een  homoparty te komen. Wassink doet dat, maar Christian is er niet meer. Hij ziet hoe de homseksuele mannen op het feestje seks met elkaar hebben en dat schrikt hem nogal af. Hij besluit dan ook daar weg te gaan. Onderweg wordt hij door allochtone jongeren van zijn fiets getrokken en in elkaar geslagen. Wanneer hij later opnieuw valt, wordt hij opgeraapt door Daphne die van haar eigen feestje is weggegaan (met een man in zebrapak’) en die zich als een barmhartige Samaritaanse over hem buigt. Ze is zat en wil zich over hem ontfermen. Haar partner, de man in zebrapak, wil dat niet en Daphne besluit Halbert mee te nemen naar de woonboot van haar vriend Meertien Lamar. Daar wil ze seks met hem, maar Halbert weet niet goed hoe dat moet, waarna hij haar in dronken toestand achterlaat en de volgende morgen weer als thuisverpleger naar zijn mevrouw Zoltana gaat die speciaal voor hem stroopwafels heeft willen kopen.  Samen kijken ze naar het  skischansspringen in Garmisch-Partenkirchen.

 Een ander personage is Meertien Lamar, een cultuurmanager, die iets heeft met zijn collega Daphne. Zijn zoon Bert is enkele jaren geleden gestorven en Lamar weet niet goed wat hij met zijn leven wil. Hij is op oudejaarsavond uitgenodigd bij  Daphne, maar als  hij daar komt , ziet hij dat ze aan het zoenen is met een man in een zebrapak. Hij praat daarom maar met haar bloedmooie dochter Rebekka, met wie hij zich ook wel seks kan voorstellen. Rebekka antwoordt dat hij zich maar beter kan richten op haar moeder Daphne en dat hij daar eens goede afspraken mee moet maken. Maar als ze in het huis op zoek gaan naar Daphne, blijkt die met de  zebraman naar een wietshop te zijn. Lamar stelt Rebekka voor dat hij haar zal accepteren als zijn dochter, maar daar voelt ze ook niets voor. Eerst wil ze haar moeder zoeken en dat gaan ze dan ook doen. Ze is van plan in de komende tijd naar Berlijn te gaan om daar te studeren en ze wil fatsoenlijk afscheid nemen van haar moeder. Maar die vinden ze niet, omdat die weggegaan is en op straat dus Halbert Wassink heeft gevonden. Rebekka wordt ook dronken en ten slotte neemt Meertien Lamar de verantwoordelijkheid op zich om haar in bed te leggen. Hij ontmoet dan ook Daphne weer die van haar “avontuurtje met Wassink “ teruggekeerd is. Ze zegt op deze Nieuwjaarsdag meteen dat het afgelopen is met de vreemde relatie die zij en Lamar hebben onderhouden. Ze wil een nieuw begin maken.

Mevrouw Zoltana is naar Nederland gekomen: ze is een politiek vluchtelinge van  islamitische afkomst ( komt ze uit Sebrenica ?). Ze heeft veel meegemaakt en heeft moeite met wennen in Nederland. Ze is een overtuigd moslima en wil niets weten van christelijke symbolen als een kruis en een kerststal. Toch gaat ze met een buurvrouw mee naar zo’n georganiseerde Kerstmarkt in Duitsland, waar ze met allerhande rotzooi wordt opgescheept. Dat is wel een beetje zielig. Op Nieuwjaarsdag gaat ze stroopwafels halen voor haar thuiszorg Halbert Wassink. Die ziet er nogal toegetakeld uit (zijn vechtpartij met de allochtone jongeren die homo’s haatten). Zelfs mevrouw Wassik heeft volgens haar geloof wat moeite met homo’s, maar ze accepteert de lieve Halbert wel. Ze heeft stroopwafels voor hem gekocht en samen kijken ze naar het skispringen. Ze vindt Yuri Raikkonen een heel mooie man. Ze kijken allebei toe hoe Yuri zich opmaakt voor zijn laatste sprong.

 Bertus Hollewege (geboren in 1964) heeft een grote liefde gehad: Dieudonnée. Maar die heeft hem in de steek gelaten. Hij is filiaalhouder bij een Kwikfit-station en wil graag een andere vrouw hebben. Hij zoekt zijn heil op internet. Diverse dates blijken niet veel te zijn: hij wil een leuke vrouw met mooie tieten en het enige wat ze hoeft te kunnen is lekker seksen. Op internet krijgt hij kennis met Marie- José, een echte Zeeuwse vrouw van 38 jaar. In het oudejaarsweekend heeft hij met haar afgesproken en ze spelen op 30 december nog een spelletje, de dag daarna wil hij toch wel seks met haar. Marie-José die ook beschadigd is in het leven, heeft nog een leuke verrassing voor hem: ze maakt met spullen uit een seksshop een cloneboy, een afdruk van zijn pik. Dat kan ze de afmeting van zijn pik aan haar vriendin Martje laten zien, die door haar toedoen gehandicapt is.  De volgende morgen rijdt Bertus weer naar zijn huis terug: hij meent dat hij verliefd is geworden, maar hij wil eigenlijk ook zijn vrijheid niet kwijt. Hij wil in ieder geval de cloneboy terug: die is van hem.

Marie-José, die dus nog maar 38 is, heeft een aantal jaren geleden een auto-ongeluk “veroorzaakt.” Daarbij is een vriendin Martje zo erg gewond geraakt, dat ze een been moest missen. Daaraan heeft Marie-José  een schuldgevoel overgehouden. Ze neemt Martje dus vaak op sleeptouw, maar op een gegeven moment zegt ze tegen haar vriendin dat ze een datingsite bezoekt. Maartje wil graag de mannen  helpen keuren. Marie-José besluit dan om van de  man die ze met oudjaar heeft uitgenodigd een cloneboy te maken. De seks daarna is niet helemaal geweldig: ze is wel beter gewend en ze denkt niet dat ze verder met Bertus Hollewege wil. Maar ze de cloneboy aan Martje wil laten zien, is die niet thuis.

 Dat klopt want Martje is naar het ziekenhuis geroepen. De man die in het begin van de roman in het ziekenhuis is opgenomen, blijkt haar vader te zijn. In het ziekenhuis ontmoet ze ook haar broer Christian  (de homovriend van Halbert) Samen zijn ze erbij als de oude vader zijn laatste adem uitblaast.

Op dat moment  staat de Finse skischansspringer Yuri Raikkonen klaar om in Garmisch zijn laatste sprong te maken. Hij is de leidende rode draad door het verhaal van deze Nieuwjaarsdag. Hij heeft een zwangere vrouw Virpi, maar hij heeft in Finland flinke gokschulden gemaakt bij een illuster goksyndicaat.  Ooit heeft hij een keer 128 meter gesprongen en gold hij als enorm talent, maar daarna heeft hij het nooit kunnen waarmaken. Het goksyndicaat achtervolgt hem tijdens de autoreis naar Zuid-Duitsland. Er zijn o.a. Nigerianen bij betrokken. In een Beiers hotelletje brengt hij de nacht door, maar dat doet hij niet op een manier die van een topsporter mag worden verwacht. Volkomen brak , want drank, seks en drugs hebben hem uitgeput, is hij. De Nederlandse personages horen steeds de tv-commentator zeggen dat Yuri Raikkonen nog niet gearriveerd is. Iedereen wacht in spanning totdat de Fin klaar staat om te springen. Dat is ook meteen het einde van de roman. Yuri is in “het gat in de lucht” gesprongen.

Titelverklaring
De titel verwijst naar  de sprong van de schans: zo ervaart Raikkonen het als hij met zijn ski's loskomt van de schans. Dat vertelt hij op blz. 98: ‘Ergens tussen jou en de aarde zit een gat in de lucht en als je  dat eenmaal hebt gevonden gaat de rest vanzelf. “

Maar ook de andere personages zeggen er iets over: de zon begint te schijnen door een gat in de lucht als iemand zijn woonplaats nadert, (“Voorbij Hilversum breekt het wolkendek. Een dunne straal zon valt door een gat in de lucht op een eenzaam huis in de verte. Bertus kijkt uit naar de betonnen olifanten op de plek waar de A27 en de A6 bijeenkomen. “(blz. 184)

 of een kind wordt opgetild aan zijn armen door zijn beide ouders en zweeft dan in een gat in de lucht.

Het gat in de lucht (bijv. door het wolkendek) is de uitweg die mensen in hun leven altijd nastreven. Voor Bertus hierboven betekent het “thuiskomen.” Voor Yuri T. is het de mogelijkheid om aan zijn achtervolgers te ontsnappen.

Lijst met belangrijkste personages/karakters
Halbert Wassink
Yuri Raikkonen
Marie-José
Bertus Hollewege
Meertien Lamar  

Analyse van de personages/karakters
Halbert Wassink is een homofieldie er nog niet voor durft uit te komen. Dat is vooral vanwege zijn religieuze achtergrond, waarin homofilie uit den boze is. Hij probeert uit de kast te komen. Hij is alfahulp in de ziekenzorg en heeft o.a. Mevrouw Zoltana in zijn verzorgingsgebied. Op Oudejaarsavond heeft hij afgesproken met Christian, maar die mist hij op die avond. Hij is dan wel getuige van een seksparty onder mannen en dat gaat hem toch echt te ver. Er gebeurt die avond nog heel wat, eerst wordt hij afgetuigd door allochtonen, daarna wordt hij opgepikt door Daphne, maar hij weigert seks met haar te hebben. Trouw als hij is gaat hij de volgende morgen toch naar mevrouw Zoltana.

Yuri Raikkonen is een jonge Finse skischansspringer die één keer in zijn leven een heel verre sprong heeft gemaakt. Daarna behoort hij tot de grauwe middelmaat. Maar hij kijkt er naar uit om nog één keer te vlammen en dan te stoppen, want zijn vrouw is zwanger. Heel sterk staat hij niet in zijn schoenen, want hij maakt gokschulden en wordt zo gechanteerd door de mensen van het goksyndicaat. Hij maakt een slechte oudejaarsavond mee, maar is net op tijd om nog eer keer van de schans te mogen springen.

Marie-José is 38 jaar en draagt een flink schuldgevoel met zich mee: ze is er de oorzaak van dat haar vriendin Martje een been moet missen. Daarom trekt ze vaak met haar op. Maar op een gegeven moment besluit ze zich te laten inschrijven bij een datingsite. Het gaat enkele keren mis, maar ze heeft nu toch de niet zo bijdehante Bertus Hollewege aan de haak geslagen. Om haar vriendin de grootte van zijn pik te laten zien, maakt ze  een cloneboy, wat de seksuele prestatie van Bertus niet ten goede komt. Het ziet er  naar uit dat  Bertus Hollewege  niet terug zal gaan naar Zeeland.

Bertus Hollewege is 45 jaar en hij is niet al te snugger. Hij is filiaalchef bij een Kwik-fitstation en hij geniet vooral van Nederlandstalige muziek (André Hazes bijvoorbeeld) Hij is in zijn huwelijk in de steek gelaten door zijn vrouw met de mooie naam Dieudonnée. Daar komt hij maar moeilijk overheen en hij schrijft zich in op een datingsite. Hij valt op vrouwen met grote borsten en als hij Marie-José ziet, voldoet ze aan de eisen die hij gesteld heeft. Hij wil dolgraag seks met haar eb het is een lichte afknapper wanneer ze een afdruk van zijn pik gaat naken. Op de terugweg (hoewel verliefd) komt hij steeds meer tot de conclusie (nadat hij zijn huis nadert) dat het niets zal worden tussen hem en Marie-José.

Meertien Lamar  (bijna 50 jaar) is cultuurmanager die er niet voor terugdeinst seks te hebben met zijn medewerkster Daphne en voorbijkomende stagiaires. Op Oudejaarsavond wil hij graag met Daphne wat definitiever afspraken maken, maar zij is onder invloed van whisky niet te genieten. Ze wordt dan half lam (bijna in coma) en weet niet meer zo goed wat ze doet: ze wil seks met iedereen die in haar buurt komt. Op het feestje gaat ze weg met een man in zebrapak. Lamar richt zich dan op de mooie dochter Rebekka en denkt dat hij ook met haar kan neuken. Hij komt bedrogen uit en ook wil ze niet dat hij zich als haar vader beschouwt. Hij gaat met Rebekka op zoek naar Daphne, zorgt als een vader voor Rebekka wanneer die dronken wordt, maar krijgt het deksel op zijn neus als Daphne op Nieuwjaarsdag hem  komt meedelen dat ze liever niets meer met hem wil. Ze heeft genoeg van de relatie zoals zij die hebben opgebouwd.

Genre
Psychologische roman   

Uitgewerkte thematiek en motieven
Er is geen mooiere dag om over de zin van het bestaan na te denken dan oudejaarsavond en Nieuwjaarsdag. Niet voor niets beginnen veel mensen met afvallen of besluiten ze met roken te stoppen. Met de meeste personages van het verhaal is iets mis (gegaan). Zo is Bertus verlaten door zijn vrouw, is Halbert nog steeds niet echt uit de homokast gekomen, heeft Marie-José een ongeluk veroorzaakt waaraan ze een schuldgevoel heeft overgehouden, en is Meertien Lamar een zoon kwijtgeraakt. Tenslotte heeft mevrouw Zoltana het verleden achter zich gelaten waarin ze haar zoons en man is kwijtgeraakt. Alle mensen hebben dus een trauma opgelopen, maar proberen er iets van te maken. Mevrouw Zoltana wil iets goed door voor haar thuishulp Halbert. Die heeft hoop gezet op een ontmoeting met de homo Christian. Bertus heeft via internet een vrouw om mee te seksen gezocht en dat moet ook het schuldgevoel bij  Marie-José wegnemen. Lamar wil zich eindelijk iets definitiever aan Daphne binden en als het niet anders kan dan is ook de mooie dochter Rebekka goed genoeg om die als sekspartner dan wel dochter te hebben. Ook de Finse skischansspringer Yuri wil nog een keer een grote vlucht maken, daarna is het afgelopen en zal hij vader moeten spelen. Alle personages komen op één of andere manuier samen in het verhaal en allemaal maken ze eigenlijk weer een teleurstelling mee. Halbert vindt niet de liefde bij Christian  en wanneer hij ziet hoe homo’s seks bedrijven krijgt hij toch enige afkeer. Zijn geloof kan hij toch niet helemaal achter zich laten. Marie-José hoopt op een minnaar die eruit ziet als George Clooney (immers van de Nespresso-reclame) maar ze krijgt Bertus van de Kwikfit die aandoenlijk zijn best doet, maar in feite een onbeholpen minnaar is. Omgekeerd krijgt Bertus een afknapper wanneer zijn date een cloneboy van zijn pik maakt.  Lamar wil wel wat meer beginnen met Daphne, maar juist die maakt er na Nieuwjaarsdag een einde aan en bij haar dochter Rebekka hoeft Lamar ook niet aan te kloppen in Berlijn. Nieuwjaarsdag wordt een dag van desillusies. Eigenlijk zijn alle personages tuk voor stuk gehandicapt: ze lijden allen aan een existentiële eenzaamheid.  Christian en Martje verliezen bovendien hun vader op die dag, waardoor er weer een menselijk contact verdwijnt.

Maar geeft de schrijver ons niet een beetje hoop door het einde open te laten. De Fin die alle personages in de roman verbindt, heeft zich opgemaakt voor de sprong “in het gat van de lucht.” Misschien maakt hij ondanks de slechte voorbereiding “de sprong van zijn leven” en is zijn kostje en dat van zijn gezin (vrouw en zoon op komst) gekocht.  Laten we het daar maar ophouden.
De motieven die aan het thema van “de zin van het bestaan” zijn gekoppeld:
-        existentiële eenzaamheid
-        het zoeken naar geluk/contact
-        liefdesrelaties en problemen
-        de erkenning homoseksueel te zijn/uit de kast komen
-        schuldgevoel (Marie-José)
-        seksualiteit als middel om eenzaamheid op te lossen
-        drank en drugs
-        moeilijkheden met integratie (mevrouw Zoltana)
-        de dood (vader van Martje)

Structuur en perspectief
Het verhaal bestaat uit aan elkaar geregen hoofdstukjes, van elkaar gescheiden door een klein typografisch teken.  De hoofdstukjes hebben geen titel en ze zijn ook niet genummerd.

In elk hoofdstukje lezen we over het wel en wee van één van de personages. Het verhaal speelt zich in het verhaalheden af op Nieuwjaarsdag. Overal wordt er gekeken naar het beroemde skischansspringen in Garmisch-Partenkirchen. Dat sportevenement  vormt aanvankelijk de enige verbinding tussen de hoofdpersonages. De vertellers (Bertus, Halbert, Marie-José, Lamar, en Yuri) vertellen in de o.t.t. en zijn personaal aan het woord. Maar ergens boven het verhaal zweeft een alwetende verteller , bijvoorbeeld in het eerste hoofdstuk waarin een stervende man is opgenomen in het ziekenhuis en er van buitenaf over hem en andere Nieuwjaarsdagpatiënten wordt gesproken.

Alle verhaaldraadjes komen aan het eind samen:  iedereen kijkt naar de sprong van de Finse schansspringer  Yuri Raikkonen op TV. Sommige personages zijn elkaar ondertussen toevallig in het verhaal  tegen gekomen (o.a. Halbert en Daphne)  anderen blijken achteraf bij elkaar te horen, (Martje, Christian en hun stervende vader)  weer anderen weten niets van elkaars bestaan, al worden ze soms wel in een ander verhaal genoemd. Maar alle personages  kijken naar hetzelfde beeld van een skispringer die een gat in de lucht springt.

Er wordt niet meer verteld hoe ver de sprong van Yuri is, zelfs niet of hij met beide voetjes op de grond landt. Maar dat wordt ook niet van de andere personages verteld. De roman heeft derhalve een open einde.

De tijd en het decor van de handeling
Het is een actueel boek, wat je kunt zien aan verhaalgegevens  als mobiel bellen, internetdating, het hebben van een  IPhone. Maar er wordt door de vertellers niet gesproken in  welk jaar de  Nieuwjaarsdag valt die in het verhaal beschreven wordt. Dat kun je wel uit de tekstgegevens afleiden die her en der verspreid in de roman voorkomen.
Zo wordt op blz. 22 aangegeven dat Bertus op 28 augustus 1964 geboren en later wordt geschreven dat hij 45 jaar oud is.  (blz. 152) Dat zou betekenen dat het verhaal zich afspeelt op 1 januari 2010.
Het verhaal kent diverse decors. Een aantal personages leven in de hoofdstad Amsterdam: Halbert Wassink, Mevrouw Zoltana, Meertien Lamar, Daphne en Rebekka. Daar speelt dan ook een groot gedeelte van de roman zich af. De omstandigheden van deze grote stad zijn ook goed herkenbaar en er worden ook namen genoemd van straten en plein uit Amsterdam

Marie-José is een “Zeeuws meisje”  en Bertus is voor zijn internetdate naar Zeeland (Zoutelande) gereden, waar hij seks met haar heeft. Hij maakt daarna de reis terug naar Swifterband.(tussen Lelystad en Dronten- daar wil je natuurlijk ook niet wonen)

Buiten alle decors om spelen de skischanswedstrijden in Garmisch-Partenkirchen een grote rol. Yuri maakt met zijn vrouw de reis naar Zuid-Duitsland. Op Nieuwjaarsdag worden daar altijd de bekende skiwedstrijden gehouden.

De stijl
Nieuwenhuis hanteert een humoristische, enigszins ironisch aandoende  stijl. Daardoor wordt het eenzame en lege bestaan van zijn personages alleszins aanvaardbaar om te lezen. Wanneer hij niet het stijlmiddel van de ironie zou hebben gebruikt,  zou het een te zwaar boek zijn geworden. Ook aan de namen kun je zien dat Nieuwenhuis ironie heeft willen toevoegen aan zijn roman (Lamar, Hollewege, Zoltana (Sultana ?) Wassink)

Slotzin
“Maar in het hoofd van de springer is het eindelijk stil geworden. Hij voegt zich naar wat de zwaartekracht van hem eist. De rest is techniek.”(blz. 209)   

Beoordeling Scholieren.com
“Een gat in de lucht” is een sterk gecomponeerde en ironisch geschreven roman over mensen die allemaal in hun leven beschadigd zijn en op Nieuwjaarsdag proberen een nieuwe start te maken. Maar dat gaat hun niet lukken. Daarom wordt het een roman van desillusie.  Maar door de stijl van Nieuwenhuis is het geen vervelend verhaal om te lezen geworden. Er gebeurt misschien niet veel , maar aan de andere kant kun je uit de flashbacks opmaken dat er toch veel gebeurd is in het leven van de personages. Het knappe van die gebeurtenissen is dat Nieuwenhuis niet veel woorden nodig heeft om een en ander te schetsen. Dat is knap voor ene debutant.

De amusementswaarde voor scholieren van havo en vwo is dan ook ruim voldoende. De literaire waardering is twee punten.

Recensies
Voor een debutant werd het boek van Erik Nieuwenhuis veel besproken op het internet.
http://www.8weekly.nl/artikel/8968/erik-nieuwenhuis-een-gat-in-de-lucht-de-leegte.html
http://www.literairedebuten.nl/Fictie/review/117/Een_gat_in_de_lucht http://boekblogger.wordpress.com/2012/06/26/boek-recensie-een-gat-in-de-lucht-van-erik-nieuwenhuis/
http://www.tzum.info/2011/01/recensie-erik-nieuwenhuis-een-gat-in-de-lucht/
http://mijnboekenkast.blogspot.nl/2012/01/erik-nieuwenhuis-een-gat-in-de-lucht.html
http://amersfoort.cultuurbewust.nl/1266/een-gat-in-de-lucht-van-erik-nieuwenhuis-staat-dicht-bij-de-werkelijkheid/