Gegevens
Uitgave: 10 november 2010
Gebruikte druk : 1e
Uitgever Podium
Aantal bladzijden: 221

Genre
“IJsland” is de nieuwe psychologische roman van Ronald Giphart. Het is de derde roman waarin zijn hoofdfiguur Giph (Giph; Ik omhels je met duizend armen) optreedt.
Deze roman gaat enerzijds over de vader-zoonverhouding en de ziekte van dit stiefzoontje, anderzijds over de verhouding tussen drie cabaretiers die twaalf jaar lang met elkaar hebben opgetrokken.

Cover
Op de rode cover staat de zwarte afbeelding van een grote borst met tepel en een bollende buik van een zwangere vrouw. Die afbeelding verwijst naar het figuur van de vrouwelijke hoofdpersoon in de roman Taeske. Opvallend is verder dat de uitgever gekozen heeft voor een (giph)groene kleur bij het afdrukken van de zijkant van het boek.

De flaptekst
Ze noemen zich handelaren in humor. Al meer dan twaalf jaar verkopen ze het publiek van hun cabaretvoorstellingen avond aan avond plezier en luim. Ze zijn dealers van de lach. Ze helpen ziekten bestrijden en voorkomen. Ze brengen mensen terug naar de bron van hun bestaan. En zo leuk is dat helemaal niet. De hilarisch komische gebroeders Ludo en Egon van den Berg worden op hun tocht langs de Nederlandse theaters, cafés en skyboxen, vergezeld door hun aangever en tekstschrijver Giph, de hoofdpersoon uit onder andere Ik omhels je met duizend armen.

Na hun zesde succesvolle tournee worden de mannen, die behoorlijk op elkaar zijn uitgekeken, door hun impresario Junior meegenomen naar het ijskoude IJsland, om daar de basis te leggen voor de (al uitverkochte) nieuwe show. Het plan is gletsjers te bezoeken, met sneeuwscooters rond te racen en het nachtleven van Reykjavik grondig te leren kennen.
Op IJsland moet de eenheid worden hersteld, het vuur aangewakkerd, de passie hervonden. Dit is zeker bij Giph hard nodig. Na de heftige verliefdheid op een Friese jonge vrouw en de zeer moeizame geboorte van een zoon genaamd Bent, stelt hij zich eindelijk de wezenlijke vraag: waarom zou je het publiek aan het lachen proberen te maken, als het lachen je zelf is vergaan?
IJsland vertelt het ontroerende en tegelijkertijd lachwekkende verhaal van een cabaretier die geen grappen meer wil vertellen. De nieuwe roman van Ronald Giphart is een lofzang op de liefde en een herbezinning op de dingen die belangrijk zijn.

De presentatie van het boek
Uit het persbericht van de uitgever:
\"Ronald Giphart presenteert zijn nieuwe roman IJsland in IJsland. De schrijver houdt zijn boek 6 november ten doop bij de Blue Lagoon, een warme bron tussen Reykjavik en het vliegveld van de IJslandse hoofdstad. De Blue Lagoon komt voor in zijn nieuwe boek.
In de roman wordt het komische duo Ludo en Egon van den Berg door hun impresario meegenomen naar het ijskoude IJsland, om daar de basis te leggen voor een nieuwe show. Ze willen er gletsjers bezoeken, met sneeuwscooters rondracen en het nachtleven van Reykjavik leren kennen. In het land moet de passie worden hersteld, vooral met tekstschrijver Giph die het lachen zelf is vergaan.
Het is voor het eerst in vijf jaar dat Giphart weer met een roman komt. Van Gipharts boeken zijn meer dan een miljoen exemplaren verkocht en drie van zijn titels werden verfilmd.

De directe aanleiding voor het boek
In “ De Wereld draait door” van dinsdag 9 november 2010 vertelde Giphart dat hij enkele jaren geleden op tournee was met Martin Bril en Bart Chabot en dat ze de Vliegende Panters waren tegengekomen.
Niet lang daarna zagen we in de foyer van een theater drie bekende cabaretiers zitten die in de grote zaal zouden optreden. Die mannen zaten heel ver uit elkaar. Ze reageerden totaal niet op elkaar. Toen we naar onze kleedkamer liepen, zei Martin: ‘Ooohooo, die houden niet meer van elkaar.’ Twee weken later stond in de krant dat De Vliegende Panters uit elkaar waren. Een fascinerend gegeven, zalen vermaken terwijl je eigenlijk niets meer met elkaar hebt. Ik bedacht de Groep Smulders, ik bedacht de naam Bent, en de roman was geboren.”
Die scene wordt in de roman vrijwel letterlijk verteld, zonder de naam van de groep te noemen. Giphart heeft het over een duo cabaretiers dat op elkaar is uitgekeken.

De samenvatting van het boek
De handeling wordt in acht hoofdstukken (eigenlijk brieven) aan de lezer aangeboden.

Er is geen daar daar
De ik-verteller is een veertiger, Giph. Hij is cabaretteksten-schrijver en hij treedt al twaalf jaar op met de cabaretgroep Smulders. Die bestaat behalve hem ook uit Ludo en Egon van den Berg. Hun impresario heet Junior. De laatste gaat trouwen met zijn tweede vrouw Sipke en de cabaretiers worden uitgenodigd naar Friesland te komen om het feest mee te vieren.
Enkele maanden ervoor is de relatie tussen Giph en zijn vriendin Samarinde (een arts) op de klippen gelopen. Na 9 jaar is er een soort saaiheid ontstaan. Ze bekogelen elkaar tijdnes hun laatste samenzijn met voorwerpen alvorens ze uit elkaar gaan. Hun relatie beleefde moeilijke momenten toen Samarinde tijddens een vakantie op de Canarische eilanden een miskraam op het toilet kreeg. Daarna was ze nooit meer zwanger geworden. Giph had wel graag kinderen gewild.

In Friesland ontmoet hij op de bruiloft een mooie, Friese vrouw Taeske. Wanneer de gasten gaan zeilen, blijft Giph over en ze vraagt hem mee in de boot. Dan pas ziet hij dat ze enkele maanden zwanger is. Ze heeft echter geen vriend en beweert dat ze zwanger is geworden tijdens een Italiaanse vakantie waarin ze het met enkele Italianen op één avond had gedaan. Ze had zich de laatste tijd als een sletje gedragen. Maar op dat moment heeft ze geen vriend, net als Giph. De wind valt die avond weg en de boot zeilt niet verder. Ze hadden daarvoor al een eigenzinnige route genomen en daarom moeten ze overnachten in een hutje op een klein Fries eilandje. Daar heeft Giph goddelijke seks met Taeske. Voor zijn gevoel wordt hij daar vader van het kind dat in de buik van Taeske zit.

De goddelijke bulderlach
De Groep Smulders is van mening dat lachen gezond is. Junior heeft hen uitgenodigd voor een reis naar IJsland om inspiratie voor een nieuw programma op te doen. Ze gaan naar Schiphol. Taeske maakt voor zijn vertrek nog een foto van zijn zieke zoontje Bent. In het afgelopen jaar hebben Taeske en Giph elkaar 1378 sms’jes gestuurd. Hij denkt terug aan de geboorte van zijn zoon Bent. Dat was niet helemaal vlot gegaan. Maar toen hij Bent op de grond neerlegde, had hij al gezien dat de jongen naar hem had gelachen. Biologisch gezien zou dat helemaal niet kunnen. Maar hij voelde een sterke vader-zoonrelatie.

Brief gevonden in een bad
In het vliegtuig denkt Giph na over vriendschap. Hij denkt erover na hoe hij bij het cabaretgezelschap is gekomen. Egon en Ludo hadden hem onderbroken tijdens een literaire lezing en daarna was het omgekeerde gebeurd. Giph had opgetreden tijdens een voorstelling van de beide broers. Daarna hadden ze besloten met elkaar door te gaan, omdat op beide avonden het publiek goed had gereageerd. Ze zijn inmiddels twaalf jaar bij elkaar. Vlak voor de landing krijgen Egon en Ludo onenigheid met elkaar, maar die is alweer snel opgelost. Op het vliegveld worden ze opgewacht door een grote, blonde IJslandse gids, die hun de komende dagen wegwijs zal maken. Ze baden in heet geiserwater van The Blue Lagoon. ’s Avonds zitten ze met zijn allen in een jacuzzi.

Levenslijnen
Wanneer Giph in Reykjavik zit, denkt hij terug aan de bevalling van Bent. De jongen kreeg het direct na de bevalling benauwd en werd snel blauw. De verloskundige is nogal laconiek, maar Giph belt 112. Bent moet worden gereanimeerd en hij wordt naar het ziekenhuis gebracht op de afdeling Neonatalogie. Taeske gaat niet mee, Giph wel. Zijn vriendin zal haar moeder bellen om naar haar toe te komen. Bent gaat naar IC en zijn toestand is zorgelijk. Hij wordt aan slangetjes gebonden die hem voeden en medicijnen geven. Het zijn de levenslijnen van de titel van dit hoofdstuk.

Intussen komt er een hilarisch moment wanneer Giph vertelt over een optreden van de mannen in Gouda. De Groep Smulders had de gewoonte een balletje te trappen vlak voor de voorstelling. In Gouda schoot een van hen zo hoog dat het brandalarm werd geraakt. De mensen hadden een half uur buiten moeten wachten.
Junior komt in Reykjavik met de mededeling dat ze erg veel succes hebben. Voor de volgende voorstelling (waarvoor ze nog inspiratie moeten opdoen tijdens hun reisje in IJsland) zijn al 320 voorstellingen vol geboekt.

(verleden) Wanneer Giph na de eerste schrik naar huis gaat, ziet hij dat ook Taeske niet in orde is. Ze heeft een nabloeding gekregen en zij is er ook bijna geweest. Op dezelfde avond belt hij weer 112 en hij zit weer in een ziekenauto. Taeske wordt naar hetzelfde ziekenhuis gebracht als dat waarin Bent is opgenomen. Giph is op dat moment het lachen verleerd. Hij wordt met zoveel ellende op de kinderafdeling geconfronteerd dat hij geen grappen meer kan maken. Er is op deze plek geen plaats voor humor.

En mijn omstandigheden
Bent ligt nog in het ziekenhuis, Taeske ook, maar die is eigenlijk wel snel opgeknapt. Naast haar ligt een vrouw die haar pasgeboren kindje heeft verloren. Het verdriet ligt daarom ook op de zaal. De behandelend arts zegt dat er mogelijk sprake is van een tumortje dat Bent teistert.

Giph schrijft dit alles nog steeds in een brief aan een vriend(?) Hij vertelt ook een hilarische scène waarin een jonge IJslandse vrouw die buiten het café een sigaret wil roken, hem vraagt of hij op haar zoontje wil passen. Het jongetje heet Magnus en Giph laat hem op zijn laptop rammen. Hij denkt na over de liefde: van zijn moeder heeft hij de uitspraak onthouden dat de ene persoon in een relatie altijd meer van de ander houdt dan andersom. Hij ziet dat meteen terug in het IJslandse café. Wanneer de vrouw na een heel lange tijd weer terugkeert, komt ook de jonge vader van Magnus in het café. Ze hebben al snel onenigheid en Giph ziet dat de spreuk van zijn moeder waar is. Het jongetje kijkt later niet meer naar Giph om…

Schaamschurft doet IJsland
In Reykjavik brengen de cabaretiers de volgende avond een bezoek aan een club, waar het eerst heel stil is en een oude Duitse rockband moet optreden. Het is eigenlijk veel herrie. Egon en Ludo hebben ooit ook in een band gespeeld (naam: Schaamschurft) en vragen of ze gebruik mogen maken van de muziekinstrumenten. Ze spelen samen met Giph de pannen van het dak en krijgen ook veel sjans van jonge vrouwen en meisjes. Er is namelijk een vrouwenoverschot op IJsland en jonge vrouwen versieren daar de mannen. Ze worden een beetje overmoedig en mogen nog een keer optreden, waarbij ze bijna ruzie krijgen met de Duitse bandleden, omdat ze die eigenlijk te kakken zetten. Giph vindt het allemaal op dat moment prachtig, maar hij heeft aan Junior laten weten dat hij eigenlijk wil stoppen met het optreden in het cabaret. Hij wil zijn spaargeld uit de firma halen en dan kan hij het wel enkele jaren uitzingen. De anderen nemen het plan van Giph nog niet serieus.

Taeske mag na zeven dagen uit het ziekenhuis, maar Bent moet blijven. Giph gaat steeds dagelijks bij zijn stiefzoontje op bezoek, maar Taeske geeft aan dat ze dit niet aan kan. Ze gaat niet op bezoek en moet melk via de kolfmachine afstaan. Het is niet echt zoals ze het zich had voorgesteld, het moederschap.
Ze gaat twijfelen aan de liefde van Giph en wil terug naar Leeuwarden. Maar met Bent gaat het slecht en de behandelende arts wil een scan laten maken in Groningen. Dat moet gebeuren met een helikoptervlucht. Ze zwaaien hem van het ziekenhuisdak na en wachten hem uren later ook weer op.

Tussen vuur en ijs
Bent moet geopereerd worden, want er zijn kleine tumoren gevonden bij de scan In Groningen. Er blijft een constante dreiging boven hem hangen of hij het zal redden. Giph blijft heel begaan met zijn stiefzoon.

Hij denkt terug aan een voorstelling van Groep Smulders, toen een vrouw in het publiek een hartinfarct had gekregen. Egon had heel deskundig de regie in handen genomen en de vrouw was uiteindelijk blijven leven. De voorstelling was gewoon een hele tijd gestopt maar de zaal was rustig blijven zitten. Ze hadden slecht gespeeld maar het applaus was die avond heel indrukwekkend geweest.

Op IJsland gaat de gehele groep de volgende dag een ruige tocht maken onder leiding van de struise IJslandse gids die hen telkens probeert te foppen. Ze maken een survivaltocht, bezoeken de vulkaan met een gevaarlijk act van de broers. Ze maken ook een tocht met sneeuwscooters. Op de toepasselijke plaats van de vulkaan zegt Giph dat hij echt wil stoppen met optreden en zijn spaargeld wil opnemen. Direct daarna moet hij bij Junior achterop een sneeuwscooter en ze vallen kort daarna om met de zware scooter bovenop hen. Het dreigt allemaal gevaarlijk voor hen te worden door de hevige kou. Dan vertelt Junior hem dat Giph helemaal niet kan stoppen. Van de 2 miljoen euro aan spaargeld is namelijk niets over: Junior heeft het geld namelijk in IJsland belegd en de crisis…..

Wijvengezeik
(verleden) Bent moet nog een tweede operatie ondergaan. Maar er kan nog steeds geen duidelijkheid worden gegeven over zijn definitieve herstel.

Nu wisselen heden en verleden elkaar in het verhaal steeds af.
In IJsland gaan ze naar een club die meer weg heeft van een bordeel. Er komen jonge paaldanseressen en de hoeren kruipen bij de mannen op schoot. Giph gedraagt zich als een trouwe partner, want hij geeft weinig sjoege aan zijn tijdelijke vriendinnetje. Later blijkt dat Egon, Ludo en Giph de hoeren wel geld hebben gegeven, maar hen niet geneukt hebben. Alleen Junior die steeds heeft aangegeven dat de bodem van de schatkist in zicht is, heeft een meisje meegenomen aan wie hij 300 euro moet betalen en voor wie hij ook dure champagne heeft gekocht.

In het hotel ’s nachts komt het tot een uitbarsting (we zitten immers op IJsland!) Ludo beschuldigt Juniors vrouw van een verhouding met een ander lid van de organisatie, Mollema.
Dat zet de verhoudingen tussen de mannen op scherp. Junior geeft ook toe dat hij het Egons partner heeft gedaan, omdat ze zich zo lekker had aangeboden. Ludo weet er ook van, zegt hij. Maar partners in humor als ze zijn, zuipen ze het conflict weg. Met zijn allen betalen ze het hoertje van Junior, dat haar geld wil zien ondanks de onderbroken loveparade.

In een flashback vertelt Giph dat het uiteindelijk beter gaat met Bent. Wanneer hij op bezoek is in het ziekenhuis, ziet hij zijn ex-partner Samarinde. Die is arts in hetzelfde ziekenhuis, dus zo vreemd is die ontmoeting eigenlijk niet. Ze zegt een beetje cynisch dat hij wel erg veel tijd besteedt aan Bent, terwijl het niet eens zijn eigen zoon is. Giph antwoordt dat hij ook van hun eventuele kind (dat nooit geboren is) zou hebben gehouden.

De groep Smulders gaat nog een dagje varen om walvissen te zien, maar Giph blijft in een café-restaurant achter. Toevallig biedt de eigenaar hem die dag een walvisschotel aan. Het vlees heeft een beetje flauwe smaak. Hij gaat daarna in het café Taeske bellen die al enkele dagen niet heeft gereageerd op zijn sms’jes. Dat is op zich wel vreemd. Uiteindelijk krijgt hij contact.
Taeske zegt dat ze terug is in Leeuwarden en bij haar ex-vriend is ingetrokken. Een DNA-test heeft uitgewezen dat hij en niet een van de drie Italianen van de vakantietrip de biologische vader is. Bovendien had ze de laatste maanden ervaren dat ze toch meer de “moeder van Bent“ was dan dat ze zich echt de geliefde van Giph voelde. Die is echter verbijsterd. Hij is zo goed geweest voor haar en haar zoon. Hij mag Bent wel blijven zien, hoor, vindt Taeske, maar Giph is slim genoeg te veronderstellen dat dit niet zo vaak zal gebeuren. Wat is hij eigenlijk van Bent? Bent zal hem nooit herkennen. Wel beseft hij dat hij toch door Bent vader is geworden. Sterker nog, hij is een ander mens geworden met een andere kijk op de wereld.

Relatie van de inhoud van het boek met Giphart zelf
Heeft Giphart het schrijven van dit boek geput uit je eigen ervaringen? In een interview in “Libelle van 4 november j.l. gaat de schrijver in op die vraag.
Mijn eigen zoon heeft, toen hij vier jaar geleden geboren werd, tien weken in het ziekenhuis gelegen. Dat heb ik inderdaad gebruikt. Vooral het decor van de kinder-intensivecare. De stilte die daar heerst, is verpletterend. Het is een zaal met hier en daar wat bedjes. Overal klinken zachte piepjes. En je zit daar maar. Te wachten. Soms wel 24 uur achter elkaar. Hopend op verbetering. Mijn kind werd geboren met een – goedaardige – tumor in zijn buik, net zoals het kind uit mijn boek. Toch heb ik in IJsland niet zijn verhaal willen vertellen. Ik wil dat wat ik schrijf in mijn romans groter is dan wat ik zelf meemaak. Ik til het op naar fictie.”
Martin Bril ( de inmiddels overleden columnist) had hem ertoe aangezet die ervaringen met Lasse in een roman te verwerken.

Structuur
IJsland heeft de structuur van een briefroman. De verteller richt zich tot een niet met name genoemde persoon aan wie hij 8 brieven (de 8 hoofdstukken met een vaak opvallende titel) aan wie hij zijn relaas vertelt. Dat relaas begint ongeveer een jaar voor het schrijven van de brieven als Giph (de verteller) kennis heeft gemaakt met de Friese vrouw Taeske. Daarvoor heeft hij zijn eigen relatie met Samarinde (een arts) uitgemaakt. Intussen is hij zelf al een jaar verder en staat hij op het punt met zijn twee medecabaretiers en de crew en impresario naar IJsland te vertrekken. Hij laat daarbij zijn vriendin Taeske en zijn inmiddels geboren stiefzoon Bent achter. De handeling flitst in de volgende hoofdstukken steeds heen en weer tussen heden (IJsland) en verleden (de geboorte en de perikelen daarna) van zijn stiefzoon Bent.

Ook maakt Giphart nog wel andere zijstapjes (bijv. naar zijn relatie met Samarinde die een miskraam moet meemaken, naar optredens van de cabaretgroep Smulders) Hoewel dat vrij chaotisch lijkt te worden gepresenteerd, (er schieten de verteller steeds herinneringen te binnen die hij meteen in zijn verhaal gebruikt), is het toch heel goed te volgen, omdat Giph in heel korte cursief gedrukte aanwijzingen aangeeft waar de episode van de handeling speelt en wanneer dat het geval is.

Perspectief
Giph is de ik-verteller van deze roman. Hij is inmiddels een veertiger geworden. Hij trekt al 12 jaar op met een cabaretgroep Smulders en hij heeft een relatie met een mooie Friese vrouw Taeske.
Hij schrijft het verhaal een brief aan een denkbeeldige vriend (de lezer?) Hij grijpt steeds vooruit maar ook terug naar situaties die hij al blijkbaar kent voordat hij de brief schrijft. Hij schrijft de brief in de o.v.t. als een achterafverteller.

Opdracht
Giphart draagt zijn nieuwe roman op aan “Lasse, de heldendoder” Het is een bijna mythologische verwijzing naar een drakendoder. (IJslandse mythen en sagen)
Lasse is de biologische zoon van Giphart die bij zijn geboorte een tumor in zijn buik had. Het kleine jongetje moest als het ware een draak verslaan, de tumor die hem bedreigt. Omdat hij de harde strijd gewonnen heeft, is Lasse de heldendoder. In die zin is het boek dus enigszins autobiografisch. In feite draagt Giphart het boek dus op aan zijn stoere zoontje dat de strijd tegen de tumor heeft overwonnen.

In een interview met Het Parool” op woensdag 10 november 2010 zegt Giphart over die moeilijke periode in zijn leven: “ Mijn zoon Lasse , het personage Bent in de roman is op hem gebaseerd is vier jaar geleden geboren met een tumor. Hij was in levensgevaar en belandde op zijn eerste dag meteen in het ziekenhuis. Dat was heel heftig. Ze wisten eerst niet waarom hij zo ziek was. Reanimaties, operaties, een helikoptervlucht naar het academisch ziekenhuis in Groningen. Toen vonden ze de tumor.”
“Die weken in het ziekenhuis waren verschrikkelijk. Overal om je heen lagen kinderen. Wezenloos. Hier horen we niet, zeiden mijn vrouw en ik tegen elkaar. Je wilt daar niet zijn, nooit. Tijdens dit gesprek liggen kindertjes die gisteren zijn geboren, te vechten voor hun leven. Die periode heeft grote indruk op me gemaakt. Na tien weken ziekenhuis mocht hij in gezonde toestand het ziekenhuis verlaten. Het gaat nu goed met hem. Hij gaat naar school. Ja, dat was een enerverende tijd. De doodsstrijd van Lasse heb ik gebruikt, maar de roman is niet één op één autobiografisch

De tijd van het verhaal
“IJsland” is een heel actueel verhaal. De verteller noemt geen data en jaartallen, maar als de vrienden in IJsland verblijven en Junior (impresario) en Giph onder een sneeuwscooter raken, vertelt de zakelijk manager dat het geld dat ze gespaard hadden voor later door IJslandse bankbeleggingen helemaal verdwenen is. Dat betekent dat het verhaal zich dus direct na 2008/2009 afspeelt.
Er is een periode van ongeveer één jaar vertelde tijd. Taeske is ongeveer zes maanden zwanger van Bent als Giph haar op een feestje ontmoet en wanneer hij in IJsland zit na de moeilijke ziekenhuisperiode voor het jongetje, is hij volgens een citaat in het boek ongeveer zes maanden.
Daarnaast zijn er nog enkele kort beschreven flashbacks van zijn relatie met Samarinde. De arts die een miskraam krijgt als ze in Las Palmas zijn, waarna het met de relatie tussen beiden snel minder gaat. Er zijn ook enkele flashbacks over optredens van de Groep Smulders, maar die passages lijken de chronologische volgorde niet echt te verstoren.

Het decor / de ruimte
Wanneer Giph Taeske tijdens een Fries feestje ontmoet en met haar uit zeilen gaat, is dat het eerste decor. Ze verdwalen min of meer ( eris geen wind meer) en ze brengen de nacht op een klein (onbewoond) eilandje door. Daarna trekt Taeske al snel bij Giph in in zijn appartement in Amsterdam. Daar vindt de geboorte plaats, maar omdat de kleine jongen problemen krijgt, speelt een belangrijk deel van de flash back plaats op de IC-afdeling van de afdeling Neonatalogie. De sfeer is daar heel beklemmend, omdat enkele kleine kinderen de strijd tegen hun bestaan verliezen. Zo ligt er naast Taeske een vrouw die haar baby heeft verloren. De ziekenhuisruimte is wel een belangenruimte. Giph komt tot het besef dat het leven anders in elkaar zit wanneer je met de dood wordt geconfronteerd.
Daarnaast is er een tweede belangrijk decor: de grillige natuur van IJsland. Hier komt Giph tot bezinning. Wil hij nog wel verder gaan met de cabaretloopbaan, kan hij de humor nog wel opbrengen nu hij de schaduwkant van het leven heeft gezien? De vulkaan van IJsland is dan ook een mooi symbool van de toestand waarin Giph verkeert. Opnieuw is er dus sprake van een belangenruimte. Tijdens een ongeluk met de sneeuwscooter hoort hij van zijn impresario Junior dat de spaarcenten van de groep Smulders als sneeuw voor de IJslandse zon zijn verdwenen. Dat is erg maar niet omoverkomelijk.
Maar zijn leven zal een nog grilliger verloop krijgen, wanneer Taeske besluit om de relatie met hem te verbreken en terug te keren naar haar ex. Een koude douche veroorzaakt in het land van de hete geisers.

Thematiek
“ IJsland” is een roman waarin twee thema’s overheersen. De liefde speelt natuurlijk altijd een rol bij Giphart. In al zijn romans blijkt dat een drijfveer om te bestaan te zijn. Ook in deze roman komt de liefde nadrukkelijk voor. Na zijn verbroken relatie met de arts Samarinde (de liefde was doodgebloed nadat Samarinde een miskraam heeft gekregen) staat Giph ineens in vuur en vlam voor de zwangere Taeske. Dat ze een sletterig jaar achter de rug heeft, deert hem niet zo: ze heeft een goed stel borsten en een mooie zwangere buik en wanneer de wind ook nog in hun voordeel werkt, (hij valt namelijk geheel weg) brengen ze de nacht door in een hutje. Meteen na de seks met Taeske voelt hij zich d vader van het ongeboren kind.
Taeske trekt bij hem in en na de geboorte van bent gedraagt Giph zich ook als een pasgeboren vader. De baby lijkt hem ook meteen geaccepteerd te hebben, want hij lacht al na een uurtje tegen hem. Maar er komen snel problemen en die probeert Giph zo goed mogelijk op te lossen. Ook Taeske heeft nog problemen met haar gezondheid, maar de houding van Giph tegenover Bent is zelfs beter dan die van Taeske tegenover haar zoontje. Ze gaat niet naar het ziekenhuis, waar Giph zijn stiefzoontje trouw bezoekt. De ellendige gebeurtenissen op de IC van die afdeling met veel verdriet (er sterven enkele baby’s) zorgt ervoor dat Giph het lachen wel vergaat. En dat is wel iets om over te nadenken voor de grappenmaker die al twaalf jaar lang met zijn compagnons de theaters van de lach onveilig maakt. Al op de IC-afdeling merkt hij dat hij geen stof voor grappen heeft. Er is daar geen plaats voor humor.

Dat wordt hij zich serieus bewust wanneer hij met zijn vrienden/collega’s een reisje naar IJsland maakt om inspiratie op te doen. De jonge mannen hebben het natuurlijk best naar hun zin op het ruige eiland met veel drank en ruige wijven, want IJsland kent een vrouwenoverschot en de vrouwen zijn bijna wanhopig op zoek naar mannenvlees.
In de ruige natuur, op de rand van een vulkaan, weet Giph het ineens zeker: hij stopt met grappen maken met de groep Smulders. Spaargeld uit de groep trekken en een kalm leventje leiden met zijn zoon. Maar het gaat natuurlijk allemaal anders in fictie.

Allereerst vertelt Junior hem dat er helemaal geen geld meer is. Het spaargeld was in IJsland belegd en door de economische crisis is maar liefst 2 miljoen euro verdwenen. Hij heeft dus geen cent meer. Het lijkt niet heel erg tot Giph door te dringen, maar wanneer hij de volgende dag naar Taeske belt, krijgt hij de volgende bittere pil te verwerken. Ze is met Bent terug naar Leeuwarden, waar haar ex-vriend wacht die bovendien nog de biologische vader is van Bent. Zo krijgt de moeder van Giph na haar dood toch nog een keer gelijk. In een relatie is het altijd zo dat de een meer houdt van de ander dan omgekeerd. In de relatie met Taeske is Giph degene die het meeste zijn liefde voor Taeske heeft getoond. Taeske heeft zijn zorgzaamheid om Bent niet als zodanig ervaren. Gelukkig is het nog wel zo dat Giph voor zichzelf het idee heeft gekregen dat hij een ander mens is geworden. Hij heeft geleerd wat echt belangrijk is in het leven. Dat is niet het spel met de woorden van de cabaretier, maar wel de liefde voor een kind. De strijd om het bestaan is meer dan een avond grappen maken. Giphart heeft dus met deze roman een duidelijk andere weg ingeslagen. Hij is de humor van zijn eerdere werk gaan combineren met de tragiek van leven en dood. Dat maakt IJsland tot een sterkere roman dan zijn voorgaande romans. Giphart heeft nu niet het toch wel gemakkelijke middel van het schrijven van seksscènes nodig gehad om een aantrekkelijke roman te schrijven.

Over de afwezigheid van seks in het nieuwe boek zegt Giphart in het interview in Libelle ( 4 november 2010) het volgende : “ Er was een reden, destijds, om zo veel over seks te schrijven. Is die reden er nog steeds? “Jawel, die is er nog steeds. Waar het om draait in de literatuur is dat je de mensen wilt laten nadenken over onderwerpen als liefde, dood en vriendschap. Over de hypocrisie die in ons schuilt. Als er één onderwerp is waarmee je dat kunt bewerkstelligen is het wel seks. Wat betreft seks gedraagt niemand zich zoals hij zich zou willen gedragen. Alles heeft te maken met decorum. We kunnen nu eenmaal niet op elk moment onze lusten volgen. Dat vind ik mooi. Om daar over te schrijven. Maar dus niet altijd en niet in iedere roman.” […..] De balans tussen uitgelaten humor en tragiek is anders in dit boek. Een kind hoort niet de lijden, laat staan te sterven. Dat maakt de verhouding anders. Hoe humoristischer de IJsland-scènes, hoe moeilijker de Bent-scènes.”

Beoordeling scholieren.com
Giphart kan ook schrijven zonder seks, was een van de eerste zaken die me opviel bij het lezen van deze roman. Zijn aangeboden verhaal is soms nog even “chaotisch” als in eerdere romans: het via flashbacks heen en weer springen tussen heden en verleden. Desondanks is het verhaal heel goed te volgen. Misschien wel door de kleine aanwijzingen die Giph geeft over tijd en plaats. Door de afwisseling van IJsland-scènes en Bent-scènes ontstaat een erg lezenswaardig verhaal. In zekere zin is het boek spannend met een toch nog verrassende afloop. De stijl van Giphart is modern, direct en prettig om te lezen.

Een heel andere Giphart leren we hier kennen dat de schrijver van  \"Giph\" en “Ik omhels je met 1000 armen” en de vergelijking valt zeker in het voordeel uit van de oudere Giphart. Schrijven over de doodstrijd van een pas geboren kind zonder echt sentimenteel te worden, is een kunst. Giphart kan dit in deze roman. Er is nu een gepaste verhouding tussen humor en tragiek, waarin voor seksualiteit geen plaats lijkt.
Maar de serieuzere Giphart in de episodes met Bent is een betere schrijver dan de notulant van de IJslandse grappenmakers. Daarin vervalt hij m.i. toch iets te veel in grappen en grollen (de paaldanseressen, de hoeren etc ) van de eerder verschenen romans.

Wat ook wel een voordeel is, Giphart laat zich niet gek maken door zijn populariteit. Zijn laatste roman “Troost” is vijf jaar geleden verschenen en hij heeft ruim de tijd genomen om deze nieuwe roman te schrijven. Dat moesten meer schrijfsters /schrijvers doen. En nu maar hopen dat Gipghart de serieuze toon kan blijven volhouden en niet terugzakt naar het stadium van de puberliteratuur, al verkoopt die misschien wat \"lekkerder.

Voor scholieren is “IJsland” \" qua inhoud een aantrekkelijk boek om te lezen.
De waardering/moeilijkheidsgraad: twee punten voor de literatuurlijsten van havo -en vwo-scholen.

Recensies
Op 9 november verscheen al een recensie op www.recensieweb.nl van Carmen Meuffels.
Zij is eigenlijk wel positief over de nieuwe richting die Giphart is ingeslagen.
\"Dat Ronald Giphart, die er gewoonlijk niet voor terugdeinst om humor te gebruiken, ook niet bij het beschrijven van serieuze situaties, er nu toch voor gekozen heeft om alle grappen achterwege te laten, is een dappere keuze die in zijn voordeel uitpakt. De ernst van de situatie wordt beklemmender, de compassie die je als lezer voelt levensechter. […..]De jonge Giph uit Giph bekommerde zich vooral (of eigenlijk: alleen maar) om zijn liefdes- en seksleven. In Ik omhels je met duizend armen werd de iets oudere Giph voor het eerst geconfronteerd met de dood, en wel gelijk die van zijn eigen moeder. IJsland overtreft deze beide voorgaande boeken in oprechtheid, en in zijn welslagen de lezer mee te nemen in de avonturen van Giph, die van enkel vrouwenversierder geëvolueerd is tot liefhebbende vader. Er valt een ontwikkeling in Gipharts boeken waar te nemen: de puberale, slapstickachtige humor neemt af, evenals de seks, maar de ontroerende passages nemen toe. Het is een ontwikkeling die ik, zeker na het lezen van IJsland, van harte toejuich.

Boek-Magazine van nov/dec 2010 is helemaal niet zo positief ( bij monde  van Jeroen Jansen.) \" Wat niet is veranderd, is het kunstje van zijn bedenker. Ronald Giphart schrijft nog steeds als de overjarige student die hij wel akltijd zal blijven. Met veel (flauwe) grappen en grollen, eeen serieus vernisje en een chaotische finale. Zijn nieuwste en derde Giph-roman, is duidelijk de minste van het drietal.\"
Jansen vindt het boek een remake van : \"Ik omhels je....\" als je bepaalde namen zou veranderen en IJsland zou veranderin in La Palma.
\"Met dezelfde Giphiaanse woorden (oppijpen!) overpeinzingen en grappig bedoelde situaties. Met dit verschil: ze zijn vaker niet dan wel grappig. [.....] Leuk genoeg misschien voor een jong en nieuw publiek. Maar nogal slapjes voor de Giphfan van tien jaar geleden, die wel beter gewend is. \"

Sebastiaan Kort schrijft op vrijdag 12 november 2010 in het NRC/Handelsblad: \"  Giphart past er zijn taalgebruik doeltreffend op aan. Terwijl hij eerst de ene studentikoze taalvondst aan de andere rijgt, snijdt Giphart alle krullen en tierlantijnen van de taal af wanneer zijn held naast het bedje van het zieke kind zit. Giph ziet zich geconfronteerd met een situatie waar met de beste wil geen enkele grap uit valt te halen voor een theaterprogramma. Dat hij niet eens de vader van het zieke jongetje is, zou hij bijna vergeten.

Dit is het geslaagdste deel van IJsland. De prikkelbare, zelfs hatelijke stemming van Giph overtuigt, vooral omdat je er na alle voorgaande stilistische opsmuk zo door overvallen wordt. Heel even rijst het vermoeden dat het niet alleen het personage Giph is dat hier tot inkeer komt, maar dat je ook getuige bent van een schrijver die z’n clownspak aan de wilgen hangt. Op dat punt begin je hem aan te moedigen. Zet dóór, duw die Ludo en Egon toch de gracht in!

Maar het lijkt wel alsof Giphart geschrokken is van wat hij zag ontstaan. Wanneer Giph en z’n vrienden in het land uit de titel zijn aanbeland, boet IJsland aan kracht in en neemt het opnieuw het anekdotische karakter van het eerste deel aan. Uiteindelijk moet er een gevalletje verdwenen spaargeld (IJsland!) aan te pas komen om de vrienden te laten botsen, terwijl de clash van karakters waar je op hoopt er bij in schiet.

Arme Giph strompelt beduusd over de laatste pagina’s van IJsland. ‘Ik denk niet dat ik me ooit een vollediger mens voelde dan toen ik als ouder in het ziekenhuis zat, van de wereld verlaten, vechtend voor mijn jongen.’

Over de schrijver en zijn eerder uitgebrachte werk
Bron: website uitgever Podium

Ronald Edgar Giphart werd op 17 december 1965 geboren in Dordrecht, in de Bankastraat. Giphart bracht zijn puberteit door in Soestdijk. Hij ging naar het Baarnsch Lyceum. Hier sloot hij vriendschap met Bert Natter, waarmee hij zich voorbereide op het schrijverschap. In 1986 verhuisde Giphart naar Zuilen, Utrecht. In maart 1992 verscheen Gipharts debuutroman Ik ook van jou. Ik ook van jou werd zowel in de pers als bij het (grote) lezerspubliek goed ontvangen. Het ontving onder meer het Gouden Ezelsoor voor bestverkochte debuut van 1992 en in februari 2001 ging de verfilming ervan in première. Een jaar na zijn debuut verscheen de roman Giph. In het literaire landschap werd het hoog tijd voor veranderingen, en daarom richtten schrijvers Rob van Erkelens, Joris Moens en Giphart in 1994 het literaire tijdschrift Zoetermeer op, waarvan in augustus dat jaar Boek Een verscheen. In de pers werd veelvuldig geschreven over de Generatie Nix, maar Giphart distantieerde zich duidelijk van deze term. Meer nog door zich wel degelijk druk te maken over allerhande maatschappelijke kwesties en zich te affiliëren met de PvdA-beweging Niet Nix en zich (later) te mengen in de Utrechtse gemeentepolitiek, als lijstduwer van Leefbaar Utrecht. In 1996 schreef Giphart columns, en ging hij voor de televisie werken. Zo werkte hij voor Sport7 mee aan items over sporters. In dit jaar verscheen ook Gipharts derde roman, Phileine zegt sorry, waarin het \'bitchy\' zusje van Giph cynisch, zwartgallig, opmerkelijk levenswijs en met bijtende humor vertelt over allerlei ontwikkelingen in haar leven. In 1997 trouwt Giphart met Mascha. In datzelfde jaar maakte hij voor De Bijenkorf het boek De ontdekking van de literatuur. Begin 1998 wordt Giphart voor het eerst vader, van een zoon. Na zijn theateroptredens werd Giphart uit zijn slaap gehouden door de adrenaline die volgde op het wegebbende applaus. Om zich af te reageren, creëerde hij in die nachten het weinig sympathieke personage Epi Brons. In de hieruit voortgekomen novelle De Voorzitter (maart 1999) lezen we over deze corrupte zakenman en voetbalvoorzitter. Hij was ook tijdelijk hoofdredacteur van Rails, het treintijdschrift waarvoor hij eerder al diverse reisreportages voor schreef. In januari 2000 kregen Giphart en zijn vrouw een dochtertje. In dat zelfde jaar verscheen zijn langverwachte roman Ik omhels je met duizend armen, waarin Giph & Phileine en hun zeer zieke moeder de hoofdrol spelen. Voor de Boekenweek 2003 schreef Giphart het Boekenweekgeschenk Gala.

Bijlage Interview met Ronald Giphart op www.cultuurbewust.nl
Na Giph en Ik omhels je met 1000 armen laat Ronald Giphart zijn hoofdpersoon Giph terugkeren in zijn nieuwste boek IJsland. Hierin is Giph omgedoopt tot tekstschrijver van cabaretvoorstellingen, maar het lachen is hem vergaan. Samen met zijn cabaretiers Ludo en Egon vertrekt hij naar IJsland om letterlijk en figuurlijk even af te koelen. Tijdens Manuscripta sprak CultuurBewust.nl met Ronald Giphart over IJsland, Giph en het schrijven.

Waarom bent u naar IJsland gegaan?
“Dat was om research te doen voor het verhaal. Dus ik had het verhaal al bedacht, maar toen was ik nog niet in IJsland geweest. En toen ben ik naar IJsland gegaan om scènes na te gaan kijken, locaties te gaan zoeken en dingen mee te maken.”

Is deze waarheidsgetrouwheid belangrijk?
Kun je ook een boek schrijven zonder research te doen?
“Dat maakt niet zoveel uit. Ik heb een boek over New York geschreven zonder dat ik aanvankelijk in New York was geweest. Op basis van films kan ik me wel voorstellen hoe New York eruit ziet. Maar het is voor de authenticiteit wel leuk als je je kan laten inspireren door iets wat echt gebeurd is. Je komt toch op details die je nooit zou hebben gezien als je er niet geweest zou zijn.”

Giph zou aanvankelijk niet voorkomen in IJsland, maar op vakantie kreeg u de ingeving dat Giph toch een rol moest spelen. Waarom is dit een echt Giph-verhaal?
“Omdat het gaat over een man, die alle waarden in zijn leven weggeslagen ziet worden. In het eerste boek heeft hij vrienden, heeft hij literatuur die hij bewondert, heeft hij vriendinnen, en eigenlijk nemen ze allemaal afscheid van hem en blijft hij alleen over.”
“In Ik omhels je met 1000 armen heeft hij een familie, een moeder, ook weer de vrienden, ook weer de literatuur – dat is inmiddels film geworden – en op het eind is hij weer alleen over.
In dit boek gaat het ook weer over een man die een vriendin heeft, die een kind heeft, en uiteindelijk wordt ook alles hem weer ontnomen: zijn vriendschap, zijn baan. Hij is theatermaker geworden.”

Zijn het dan wel dezelfde personen?
“Ze kunnen natuurlijk los in het boek bestaan. Je moet het boek los kunnen lezen. Maar Egon uit Ik omhels je met 1000 armen, een klein personages dat mee was met de groep, dat is nu een van de hoofdpersonen van IJsland.”

Is Giph autobiografisch?
“Nee, Giph is niet autobiografisch. Ik heb één autobiografisch boek geschreven, dat is Ik ook van jou. Dat is echt wel een autobiografisch boek. Al mijn boeken daarna zijn niet autobiografisch. Er zitten wel autobiografische elementen in, dus dingen uit mijn leven die ik verwerkt heb. Zoals in Ik omhels je met 1000 armen, daar komt een moeder in voor die dood gaat, nou, ik heb zelf een moeder gehad die dood ging. Maar daar blijft het bij.”

Ontwikkelt Giph zich in uw boeken?
“Hij is nu een jaar of veertig en hij was in het eerste boek een jaar of vierentwintig. Dus als mens is hij wel rijker en voller geworden. Terwijl hij misschien wel wat speelsheid en de vrolijkheid waarmee hij in het leven stond is kwijtgeraakt. Dat zou best kunnen ja.”
Op uw blog op www.ronaldgiphart.nl zet u de werkwijze van het schrijven van IJsland uiteen. Zo hangt u bijvoorbeeld allerlei briefjes aan de muur voor een overzicht op de plot. Is dit iets wat met de jaren zo gegroeid is?
“Bij mijn allereerste boek had ik dat misschien nog niet zo, dat ik het gewoon op een A4’tje deed. Maar vanaf Giph heb ik het altijd met scènes aan de muur gedaan.”

En dat bevalt goed?
“Dat bevalt heel goed, want dan hangt het aan de muur, dus dan kun je wel eens wat schuiven: ‘Oh nee, die scene is daar beter. Oh nee, dan doen we dit hier’. Ja dat is een mooie manier van een boek maken. Het is alsof dat boek er al is eigenlijk, terwijl er nog geen reet is, behalve dan dat er wat papiertjes aan de muur hangen.”

En deze eerste fase van schrijven is volgens u ook het leukste gedeelte?
“Dat is een leuk gedeelte, ja. En het schrijven zelf is leuk, en het boek uiteindelijk in handen houden is leuk. Er zijn heel veel leuke en bijzondere momenten.”

U laat tussendoor ook scènes aan anderen lezen, laat u zich dan erg leiden door de kritieken?
“Ja hoor, zeker. Je moet je persoonlijkheid zien los te koppelen van wat je schrijft en wat je geschreven hebt. Je moet het niet zien als iets wat van jou is, maar als iets wat al bestaat en waar alles aan gedaan moet worden om het zo goed mogelijk te krijgen. Dus ik maak drie versies, en dan gaan we de beste kiezen. Of daar gaan we over discussiëren, dat is heel belangrijk.”