De zonnewijzer door Maarten 't Hart

A. verwachtingen en eerste reactie. Ik heb het boek De zonnewijzer van Maarten ’t Hart gelezen. Ik vind het een heel leuk boek, omdat er veel actie en een goed in verhaal in zit. Daardoor had ik het boek ook erg snel uit, namelijk in 2 dagen. Ik ben bij dit uit gekomen, omdat ik eigenlijk het boek De kroongetuige wilde lezen, maar die was uitgeleend. Toen zag ik dit boek staan en het verhaal dat op de achterflap stond leek me erg leuk. Toen ik eenmaal thuis was, zag ik dat De zonnewijzer het vervolg op De kroongetuige is. Er staat op de achterflap echter wel bij dat je niet eerst De kroongetuige hoeft te lezen om dit boek te snappen. Dit is ook de eerste keer dat ik een boek van Maarten ’t Hart heb gelezen, maar zeker niet de laatste. De eerste hoofdstukken zijn juist een beetje minder dan de rest van het boek. In het begin is er namelijk nog geen spanning in, maar in het midden en op het einde wel.

B. beknopte samenvatting en analyse. Het boek gaat over Leonie Kuyper. Het begint allemaal op de begrafenis van Roos Berczy die aan een zonnesteek is overleden. Roos heeft alles aan Leonie nagelaten op de voorwaarde dat Leonie er alles aan moet doen om haar poezen te verzorgen op hun oude vertrouwde plaats, dus in het huis van Roos. De notaris vertelt Leonie dan dat ze het beste er helemaal als Roos uit kan gaan zien. Leonie doet dit dus ook. Na ongeveer een maand ziet ze er als roos uit. Na een poosje komt ze in aanraking met Freek, een vriend van Roos die ze nog niet kende. Freek denkt echter dat Roos geen natuurlijke dood is gestorven; hij denkt dat ze is vermoord. Dus gaan ze samen op onderzoek uit en zo komt Leonie steeds meer dingen over Roos te weten waar ze nooit van had kunnen dromen. Zo komt ze er bijvoorbeeld achter dat ze in een sm-club zat en dat ze Freek daar van kent. Als later blijkt dat Roos echt vermoord is, is Leonie ook haar leven niet meer zeker. Een half jaar na Roos’ dood, probeert de dader Leonie ook te vermoorden, omdat ze denkt dat Leonie te veel weet en zich daarom als Roos kleed. De dader wisselt als Leonie aan het winkelen is een doosje champignons om met een doosje waar gif in zit. Als Leonie die avond de champignons eet, proeft ze meteen dat er iets niet klopt en belt Freek op om dat te zeggen. Freek belt meteen een ambulance en zo kunnen ze voorkomen dat Leonie ook sterft. In het ziekenhuis krijgt Leonie te horen dat ze de dader te pakken hebben, maar ze weet al meteen dat ze de verkeerde te pakken hebben. Ze besluit geen aangifte te doen, doordat Riet haar daarvan weet te weerhouden. Riet gaat de dader opzoeken om te zeggen dat Leonie niet weet wie ze is en dan is het boek afgelopen. Riet is een vriendin van Leonie die op het lab werkt waar Roos ook werkte.

Motieven: Een motief is een patroon. Het motief van dit boek is haat, omdat de dader Roos zo haatte dat ze haar vermoorde. Dit kwam onder meer doordat Roos met de man van de dader aan sm deed. Ook speelt jaloezie een grote rol, omdat de dader niemand kon ‘krijgen’ en Roos iedereen op het lab waar ze samen werkten. Perspectief en verteller: Het boek is vanuit het ik-perspectief en de ik-verteller geschreven. De ik-verteller is Leonie. Vanuit alles wat ze meemaakt en haar gedachten is het verhaal zeg maar tot stand gekomen. Doordat het in het ik-perspectief is geschreven, lees je ook veel wat Leonie denkt. Een goed voorbeeld daarvan is wanneer Leonie in het ziekenhuis ligt nadat ze vergiftigd is. Je hebt dan bijna een heel hoofdstuk met alleen maar haar gedachten over dat de politie de verkeerde dader heeft opgepakt en wie de echte dader is.

Personages: Een personage is een gebruikelijk woord voor verhaal- of filmfiguur. De hoofdpersonen in dit boek zijn Leonie en Roos. De belangrijkste bijpersonen zijn Freek, Riet en de dader. De enige persoon die een karakter is, is Leonie, omdat je haar gevoelens en gedachten kunt lezen, terwijl de andere personen in het boek dat niet kunnen. De rest zijn allemaal typen, omdat je hun gedachten en gevoelens niet kunt lezen als ze die niet uiten. Roos en Leonie zijn elkaars beste vriendinnen. Roos en Freek waren sm-maatjes. Riet is een vriendin van Roos en Leonie. De dader werkt met Riet en werkte met Roos op het lab. Roos, en dus ook Leonie als Roos dood is, heeft lange, kromme nepnagels met opvallende nagellak. Ook draagt ze een korset met baleinen waardoor ze akelig rechtop loopt en zit en ze heeft ook allemaal dure pakjes in de kast hangen. Roos gedroeg zich altijd heel kil en ze kon iemand met één blik stil krijgen. Leonie is echter helemaal niet zo; zij stelt mensen gerust alleen al door in een kamer te zijn. Het innerlijk van Leonie is goed en zacht. Ze leeft met mensen mee en denkt niet alleen aan zichzelf. Roos daarentegen is kil en een beetje zelfingenomen; ze snauwt mensen af en ze komt zelf op de eerste plaats.

Ruimte: Met ruimte duid je de plaats aan waar een verhaal zich afspeelt. De zonnewijzer speelt zich voornamelijk in het huis van Roos af. Dit komt omdat Leonie in haar huis is gaan wonen en ze daar de meeste tijd doorbrengt met de katten. De plaats die na het huis van Roos ook vaak voorkomt is het lab waar Roos werkte. Het verhaal begint in de zomer. Die zomer is er weinig zon en is het ook niet echt warm voor de tijd van het jaar. Het verhaal eindigt rond kerst en het weer is er niet beter op geworden; het is guur en koud. Het regent ook vaak in het boek en aan het eind is er ook geen sneeuw gevallen.

Stijl: Met de ‘stijl van de schrijver’ wordt het taalgebruik dat juist voor hem of haar zo opvallend of kenmerkend is bedoeld. Maarten ’t Hart wordt gekenmerkt door het levendige taalgebruik. Als je de dialogen in het boek leest, is het net alsof je naast de mensen die aan het praten zijn staat. Volgens mij maakt Maarten ’t Hart niet het hele boek door superlange of superkorte zinnen, maar zinnen die een ‘normale’ schrijver ook gebruikt. Ik vind ook dat hij geen moeilijke woorden gebruikt. Soms komen er wel wat ‘vaktermen’ voor die de personages die op het lab werken gebruiken, maar die worden wel uitgelegd, omdat Leonie er anders ook niets van snapt.

Thema: Een thema is de kortst mogelijke aanduiding van het centrale gegeven waar een verhaal over gaat. Het thema in dit boek is dood. De dood van Roos staat eigenlijk in het hele verhaal centraal. ‘Waarom is ze aan een zonnesteek gestorven; ze lag elke keer dat de zon ook maar een beetje scheen in de zon te bakken.’ ‘Stel dat ze dan is vermoord, door wie dan?’ Door dit soort vragen staat de dood het hele verhaal eigenlijk centraal.

Tijd: Het verhaal wordt in chronologische volgorde verteld; alles volgt elkaar logisch op. Er zijn af en toe wel kleine flashbacks, maar dit zijn meestal herinneringen aan Roos. Hoe ze vroeger was, wat ze de dag van haar dood allemaal had gedaan en haar liefde voor de katten. Flashforwards komen in het boek niet voor. In het boek is sprake van een tijdverdichting; de tijd tussen oktober en de tijd rond kerst duurt in het boek niet lang; ongeveer 1 hoofdstuk. De tijd vlak na de dood van Roos en de tijd tegen kerst duren daarentegen weer lang; namelijk de rest van het boek op dat ene hoofdstuk na. Je zou dus kunnen zeggen dat er dan sprake is van tijdvertraging. De verteltijd van De zonnewijzer is ongeveer een half jaar; namelijk de zomer tot en met kerst. De vertelde tijd is 237 bladzijdes.

Titelverklaring: Het boek heet De zonnewijzer, omdat het gif dat de dader gebruikt van de plant naast de zonnewijzer komt. De zonnewijzer staat op de binnenplaats van het lab. De titel is dus erg duidelijk. Toen ik een kwart van het boek had gelezen, dacht ik dat Maarten ’t Hart het boek beter De zonnesteek had kunnen, maar dat vind ik nu niet meer. Toen duidelijk was dat het gif uit de buurt van de zonnewijzer vandaan kwam, wist ik meteen waarom het boek zo was genoemd.

D. eindoordeel en evaluatie. Mijn eindoordeel is dat De zonnewijzer een heel erg leuk boek, vooral omdat er veel spanning in zit. Dat vind ik best wel belangrijk in een boek. Ook belangrijk vind ik dat je een boek snel moet kunnen door lezen; dat het je zo boeit dat je alleen maar verder wilt lezen en niks anders wilt gaan doen. De zonnewijzer had dat ook. Verder zat er een goed verhaal in en werden de personages goed uitgewerkt; in het begin leerde je ze erg oppervlakkig kennen, maar naarmate je verder in het boek kwam, kwam je ook veel meer over ze te weten. Vooral het eind van het boek vind ik erg goed, omdat de gebeurtenissen elkaar in een razend snel tempo opvolgen. Het ene moment zegt Leonie nog tegen Freek dat ze bang is dat haar iets zal overkomen en het volgende moment ligt ze al in het ziekenhuis. Daardoor wil je nog sneller lezen en erachter komen wie de dader nou eigenlijk is en waarom Leonie ook dood moet. Ik vind het ook goed dat de motieven van de dader verrassend zijn, maar toch ook weer niet. Dit komt doordat je elke keer hele kleine aanwijzingen krijgt, waar je bijna overheen leest, maar aan het eind komen ze allemaal weer bovendrijven. Zelfs als je alle aanwijzingen hebt gelezen en onthouden, dan verwacht je nog niet dat de dader is wie hij is; er zijn zoveel mensen die het dan nog kunnen zijn. Verder was het boek makkelijk te lezen; er waren eigenlijk geen moeilijke woorden en het verhaal was ook makkelijk opgebouwd. Ik vind het werken aan dit leesverslag leuker dan het werken aan de 4 vorige leesverslagen, omdat ik De zonnewijzer het leukste boek vind. Dit speelt een grote rol met hoe graag je met een leesverslag bezig bent en hoe uitgebreid je het leesverslag maakt. Dit leesverslag is volgens mij de meest uitgebreide tot nu toe. Doordat het een leuk boek is, onthoud je ook meer details en die maken het maken van een leesverslag een stuk makkelijker. Door het werken aan dit leesverslag ben ik niet tot een dieper of ander inzicht gekomen. Toen ik het boek uit had, kon ik de gedachtegangen van de personen die erin voorkomen eigenlijk allemaal wel begrijpen. Daardoor ben ik het boek niet minder of meer gaan waarderen, maar hij zal me nog wel lang bijblijven.