Blauw metaal door Christine Otten

De Titelbeschrijving

Christine Otten, Blauw metaal. Amsterdam, eerste druk, 1995

Korte Samenvatting

Hannah woont samen met haar broer, Johnny, en haar moeder. Haar vader is op genomen in een inrichting omdat hij psychische problemen heeft. Hannah is zeer goed bevriend met haar broer en Menno, de vriend van Johnny en Hannah. Samen gaan ze in de zomervakantie naar Schotland. Op een gegeven moment zijn Menno en Hannah even alleen. Dan betast Menno Hannah. Hierover zegt Hannah niks tegen Johnny. De vakantie gaat gewoon door. Later als ze thuis komen hebben Johnny, Menno en Hannah een tijdje geen contact. Hun moeder gaat ondertussen weer aan toneel doen, dat deed ze vroeger ook al maar stopte toen haar man ziek werd. Op een gegeven moment neemt Johnny Hannah mee naar een café. Daar is Menno ook, dan gaat Johnny naar een man toe en koopt een pilletje LSD. Dit wouden ze al langer uitproberen. De volgende ochtend gaat Hannah bij Johnny in bed liggen. Dat gebeurde wel vaker. Op een gegeven moment gaan ze elkaar zoenen en uiteindelijk gaan ze met elkaar naar bed. Daarna gaat Hannah bij haar vader op bezoek. En het boek sluit af op het moment dat Hannah uit het raam kijkt en de geur van Johnny nog steeds op haar lichaam ruikt.

De Analyse

Waar gaat het over? Het gaat over Hannah die met haar broer, Johnny en hun vriend Menno op vakantie gaat in Schotland. Daar gebeuren dingen waardoor ze verandert. De houding tegenover Menno en later de houding tegenover Johnny verandert. Haar vader zit in een inrichting, waar ze af en toe naar toe gaat. En haar moeder gaat weer toneel spelen.

De Personen -Hannah is de ik-persoon in dit verhaal. En tevens de hoofdpersoon. Ze is vijftien jaar oud. En heeft twee vrienden, haar broer Johnny en zijn vriend Menno. Haar vader is naar een psychiatrische inrichting. Grotendeels weet je wat ze denkt maar jammer genoeg niet wat ze voelt.

-Johnny hij is de broer van Hannah. Hij is achttien jaar oud en speelt gitaar. En heeft ook een grote rol in het boek. Je weet zeer weinig van hem. Omdat je niet leest wat Hannah over hem denkt qua karakter. Op het gebied van uiterlijk vertelde ze één keer dat hij een gehavend gezicht heeft en een bleek lichaam. Er staat een keer in het boek: \"Johnny had een paarse onderbroek aan. het paars stak fel af tegen zijn inwitte huid.\" (blz.159)

- Menno is de vriend van Johnny en tevens van Hannah. Hij is ook achttien jaar oud en speelt ook gitaar. Het boek beschrijft: \"Hij had rossig haar en een witte huid met sproeten. Hij had brede polsen, breder dan de polsen van mij broer. Ze leken wel wat op elkaar, mijn broer en hij, vond ik alleen was mijn broer langer en slanker en ik vond dat Menno er ouder uitzag. (blz. 11)

- Moeder, ze is de moeder van Johnny en Hannah. Ze gaat twee keer per dag naar de inrichting waar haar man is. Ze begint weer toneel te spelen. Dat deed ze ook al voordat haar man ziek werd.

- Vader, de vader van Johnny en Hannah is geestelijk ziek, hij woont daarom ook in een inrichting. Daarvoor lag hij dagenlang in bed. Zonder dat er meer een beetje zonlicht binnen mocht komen. Heel vroeger heeft hij ook toneel gespeeld. Toen hij nog thuis was stond hij wel vaker voor de spiegel. Dan bekeek hij zichzelf van top tot teen. Het volgende staat in het boek daarover: \"Hij zag er toen nog knap en gebruind uit vond ik, maar dat vond hij zelf helemaal niet. Hij zei dat zijn huid geel werd en schilferde. \'Zie je dat dan niet?\' vroeg hij. \'Over een tijdje is er niets van me over.\' (blz. 40)

De tijd
Het verhaal speelt zich af in deze tijd. Het verhaal kan in de laatste 10 jaar afgespeeld hebben. Ik denk niet eerder omdat er toen nog niet zo vrij met drugs omgegaan werd. En dat kinderen zo makkelijk naar Schotland mogen.

De vertelde tijd is niet bekend. Waarschijnlijk ongeveer 3 à 4 weken waarin het verhaal zich afgespeeld heeft.De verteltijd is 175 bladzijden. Ik heb korter dan 3 à 4 weken gedaan over het boek, daardoor is de verteltijd korter dan de vertelde tijd.

De plaats
Het vindt plaats in een dorp of stad. Het meeste in het huis waar Hannah woont. Maar ook in de stad en in een café. Een ander gedeelte vindt plaats in Schotland op campings. En in de trein.

De omstandigheden
De weersomstandigheden spelen geen rol. Je leest wel af en toe dat de zon schijnt maar dit heeft geen consequenties op het verhaal. De jaargetijden spelen wel een beetje een rol. Want als het geen zomervakantie was geweest waren ze niet op vakantie naar Schotland gegaan.

Het vertelstandpunt
Het verhaal wordt verteld van uit de ik-persoon. Maar het vreemde is dat je niet te weten komt wat de ik-persoon voelt of denkt. Hierdoor is het een beetje een oppervlakkig verhaal.

De structuur
Het boek is chronologisch verteld. Maar het is niet in het heden verteld alles wat er verteld wordt is eerder gebeurd. Er zijn wel terugblikken tussendoor. Hierdoor weet je wat er vroeger is gebeurd met bijvoorbeeld de vader en daardoor kan je het verhaal makkelijker volgen.

Wat is het thema en wat zijn de motieven? Het thema in het boek is naar mijn mening de veranderingen die kunnen ontstaan na bepaalde gebeurtenissen. Motieven zitten er niet echt in het boek.

Wat wilde de schrijver aan zijn lezers duidelijk maken/overbrengen? De schrijfster wou volgens mij niks duidelijk maken.

Het Ervaringsverslag

Eigen Mening over:

Begin
Het boek begint als ze in de trein zitten naar Schotland. Je valt hierdoor midden in het verhaal. Daardoor zit je ook meteen in het verhaal en hoef je niet door de eerste pagina\'s van het boek te worstelen zoals dat bij andere boeken vaak het geval is. Tussendoor worden er dingen verteld over het leven van Hannah en de mensen om haar heen.

Einde
Het einde vind ik zeer vaag. Ze gaat met haar broer naar bed maar er staat nergens in het boek waarom ze dat doet. Het einde is ook raar afgesloten. Ze staat te wachtten voor het raam op haar broer. Waarom ze daarop wacht krijg je niet te lezen. Dat vind ik jammer want nu weet ik niet wat voor gevolgen het slapen met haar broer heeft gehad.

Ontwikkeling hoofdpersoon
Hannah verandert een beetje nadat Menno haar heeft betast. Je merkt een kleine verandering in haar houding. Ze is namelijk wat terughoudender geworden tegenover Menno. En ze wil niks tegen Johnny zeggen. En dat is vreemd omdat ze dat \"normaal\" wel doet. Maar jammer genoeg krijg je niet te lezen wat ze van binnen denkt en voelt. Dus weet je niet waarom ze dingen doet, zegt of denkt. Dat vind ik ook wel jammer.

Belangrijkste gebeurtenissen
De belangrijkste gebeurtenissen zijn heel ingrijpend vind ik. Maar zoals ik hierboven al schreef lijkt dat niet het geval te zijn voor Hannah. Dat vind ik zeer vreemd. De belangrijkste gebeurtenissen zijn: de betasting van Menno en het naar bed gaan met Hannahs broer. Op zich is het naar Schotland gaan ook een belangrijke gebeurtenis. Want als ze niet op vakantie waren gegaan was dit alles niet gebeurd.

Kwaliteit boek
Ik vind het een goed boek, ondanks de minpuntjes die ik hierboven heb vermeld. En voornamelijk het punt dat het wel vanuit een ik-persoon geschreven is maar dat je niet te lezen krijgt wat voor gevoelens er spelen. Ook vind ik het eigenlijk wel een boek voor mijn leeftijdscategorie dat wil zeggen jongeren. En niet voor volwassenen 30+. Dat komt omdat het over een meisje van 15 jaar gaat. En ik denk dat volwassenen zich daar moeilijker mee kunnen identificeren. Maar over het algemeen vind ik het een mooi en goed boek.

Artikelen met achtergrondinformatie

Schrijver Otten, Christine
Titel Blauw metaal
Jaar van uitgave 1995
Bron Algemeen Dagblad
Publicatiedatum 08-09-1995
Recensent Frank van Dijl
Recensietitel Naïef romandebuut
POPMUZIEK speelt een alles overheersende rol in het romandebuut van Christine Otten (1961). Zo dragen de hoofdstukken titels die zijn ontleend aan bekende en minder bekende nummers uit de popgeschiedenis, is het motto een citaat uit \'I\'ll be your mirror\' van Lou Reed en is het blauw metaal van de titel, de klank die de ik-figuur hoort in de gitaar van haar broer. Of wat ze zou willen horen omdat het moet van haar broer. \"Er zat een blauw geluid in Johnny\'s gitaar. Een blauw metalig geluid, maar dat metalige was niet kil. Johnny had het me zelf verteld.\" Johnny is achttien, zijn zusje vijftien. Samen met Menno, die ook achttien is, maken ze in het midden van de jaren zeventig een vakantiereis naar Schotland. De drie kunnen goed met elkaar opschieten. Johnny - of eigenlijk Jonathan - werpt zich op als leider, Menno is het wat dromerige, stille type. Hij houdt - onbegrepen - van The Beatles. Het verhaal wordt verteld door Hannah. Dat haar naam van voor naar achter en van achter naar voor leest, geeft aan dat zij zich in het midden bevindt: tussen de twee jongens in. Herhaaldelijk laat zij weten dat haar broer en Menno zo sprekend op elkaar lijken, zo aan elkaar gewaagd zijn. Haar positie levert pas problemen op als haar wordt gevraagd partij te kiezen: zogezegd haar gewicht in de schaal te leggen. Doet zij dat, dan valt het triumviraat onmiddellijk en onherroepelijk uit elkaar, en daarmee de illusie dat de drie een eeuwige eenheid zouden vormen. In Blauw metaal wordt Hannah\'s loyaliteit een paar keer op de proef gesteld. In de trein, onderweg van Schotland naar Wales, komt Menno op het idee om in Liverpool uit te stappen. Johnny, die niets van The Beatles moet hebben, zegt dat Hannah moet beslissen. \"\'Waarom ik?\' \'Omdat jij neutraal bent. Toch?\' Ik keek naar Menno. Ik wilde dat hij nooit over Liverpool en die klote-Beatles was begonnen.\" Maar helemaal neutraal is Hannah nu ook weer niet sinds Menno in een pub in Inverness heeft geprobeerd haar te zoenen. Niet dat ze hem heeft aangemoedigd om verder te gaan, de verwarring was zo al groot genoeg. Ze voelt zich bijna alsof ze haar broer heeft verraden, bedrogen. Desondanks kiest zij voor Liverpool, en dus voor Menno. Voelt Johnny dit als een keuze tegen hém? In elk geval laat hij de gelegenheid niet voorbijgaan om Menno de huid vol te schelden als deze The Cavern niet kan vinden. Deze reageert niet, maar zegt dat hij de beroemde club, waar ooit The Beatles aan hun carrière begonnen, in een smal zijstraatje kan zien. Gelogen, want als de drie later moeten vluchten voor wat al te opdringerige Liverpudlians zijn er in het steegje \'alleen blinde muren en een enkele onopvallende deur\' te ontwaren - was The Cavern halverwege de jaren zeventig trouwens niet allang afgebroken? Terug in Nederland maken we kennis met de ouders van Hannah en Johnny. Sinds enige tijd verblijft de man in een inrichting. Wat hem nou eigenlijk mankeert wordt nooit helemaal duidelijk. De moeder wil haar loopbaan als actrice weer oppakken. Vader en moeder hebben elkaar leren kennen toen ze beiden een rol speelden in Tramlijn begeerte van Tennessee Wiliams. Nu krijgt ze de gelegenheid om een serveerster te spelen, een rol met zes regels tekst. Moet zij dat doen of moet zij loyaal zijn aan haar man en hem dagelijks tweemaal bezoeken? Blauw metaal is een roman met een loom-erotische ondertoon die uiteindelijk zijn ontlading vindt in een door de zus geinitieerde incestueze vrijage, een dag nadat de drie vrienden voor het eerst hadden getript. Het verhaal heeft iets ontroerend naïefs, als een door Sandy Denny bezongen idylle. Dat naïeve zit ook in de stijl waarin Christine Otten haar literaire debuut heeft geschreven. Het is de informele stijl die door Herman Brusselmans werd geintroduceerd en die vorig jaar door Arnon Grunberg met groot succes werd verfijnd. Veel zinnen eindigen met \'of zo\', soms weet de schrijfster iets niet precies meer en meldt ze dat ook (in plaats van dan maar iets te verzinnen) en tenslotte kermerkt deze stijl zich door de vele herhalinkjes: \"Onze trein was van zilver. [...] Dat was vanwege de koningin. Elisabeth was vijfentwintig jaar koningin van Engeland en daarom was onze trein van zilver. The Silver Jubilee Train heette hij.\" Anders dan Brusselmans en Grunberg beschikt Otten echter niet over veel gevoel voor humor, althans geeft ze daarvan geen blijk in deze eerste roman.

Schrijver Otten, Christine
Titel Blauw metaal
Jaar van uitgave 1995
Bron Haagsche Courant
Publicatiedatum 13-10-1995
Recensent André Matthijsse
Recensietitel Tienerdrama met dank aan Salinger
De roman \'Blauw metaal\' van Christine Otten speelt in de zomer van 1977. Het verhaal wordt verteld door een 15-jarig meisje, Hannah dat met haar drie jaar oudere broer Johnny en zijn vriend Menno een vakantiereisje naar Schotland maakt. De roman omspant de periode rond die vakantie. Een vakantie waarin eigenlijk niets gebeurt. Hannah weet dat zelf ook: \'Als je het nuchter bekeek, was er nauwelijks iets aan de hand, hield ik mezelf voor. Ik hoefde Johnny niets te vertellen, er was niets te vertellen\'. Een beetje ervaren lezer weet inmiddels beter. Hier gebeurt iets dramatisch in dit jonge leven! En Otten heeft flink wat registers opengetrokken om dat tienerdrama literair gestalte te geven. De titels van de tien hoofdstukken zijn merendeels verwijzingen naar de popmuziek uit de jaren zestig en zeventig. Popgroepen als Fairport Convention, Led Zeppelin, Velvet Underground beheersen het leven van Hannah en Johnny. En Otten geeft haar roman als motto een strofe uit \'I\'ll be your Mirror\' van Lou Reed mee. Dat motto is welbewust gekozen. Want Hannah en Johnny hebben een behoorlijk symbiotische relatie, die ten slotte bevestigd wordt in hun gezamenlijke ontmaagding. Dit is het eigenlijke thema van de roman, al wordt dat uiteraard niet met zoveel woorden gezegd. Integendeel! Otten haalt J. D. Salinger van huis om met diens fameuze babbeltechniek overal langs heen te praten. Hier is Ottens verwijzing overigens wat minder direct, want Salingers \'The Catcher in the Rye\' wordt nergens letterlijk genoemd. De pocket met de zilverkleurige kaft, waarover telkens wordt gesproken, is natuurlijk de Penguin-editie van Salingers klassieker. Wat een merkwaardig boek is dit toch. In het eerste hoofdstuk vertelt Hannah over het uitstapje naar het Verenigd Koninkrijk. Het reisschema is onbestemd, een plaatsje in Schotland is het vage einddoel. Belangrijk is dat vriend Menno Hannah op een gegeven moment sexueel benadert. Zij vindt dat vervelend, toont geen reactie en heeft het later moeilijker met haar probleem of en hoe zij haar broer hierover moet inlichten. De uiteindelijke conclusie is hierboven al geciteerd. In het volgende hoofdstuk wordt teruggekeken naar de voorafgaande weken, waarin de vader die aan kanker lijdt wordt opgenomen. Dit hoofdstuk begint met de introductie van \'The Catcher in the Rye\'. Zo zet Otten haar lijnen uit. Over de vakantietrip valt weinig te vertellen. Eenmaal thuis duurt die voort. Vader wordt bezocht, Johnny en Menno organiseren een \'trip\', Hannah en Johnny hebben samen hun eerste sexuele ervaring. Dat is het zo ongeveer. Zo\'n roman roept vragen op. Waarom bijvoorbeeld is dit puberale drama, dat qua stijl zo aanleunt tegen een voorbeeld uit het begin van de jaren vijftig, zo precies gesitueerd in de tweede helft van de jaren zeventig? Al op de eerste bladzijde wordt verwezen naar het 25-jarig koningschap van koningin Elizabeth. Zoals gezegd: 1977 dus. Waarom speelt deze roman niet in de jaren negentig? Met een beetje goede wil zou deze roman een jeugdroman kunnen worden genoemd. In eenvoudige taal geschreven, langs de muzikale lijnen van de popmuziek. Maar de kids van de jaren negentig zijn niet geïnteresseerd in \'Strawberry Fields\' en van opa Lou Reed hebben zij nog nooit gehoord. Te duidelijk ook is J. D. Salinger voor Otten een handvat geweest bij het schrijven van haar roman. En omdat zij om dat gegeven niet heen kon, heeft zij zijn boek in haar roman een rol gegeven. Slim, maar overtuigend is het niet. Misschien was \'Blauw metaal\' een roman die Christine Otten moest schrijven. In veel passages toont zij dat zij schrijven kan. De roman als geheel blijft evenwel verstrikt in de draden van noodzakelijkheid. Zoals meestal is de literatuur daarmee niet gebaat.

De Verwerkingsopdrachten

Verwerkingsopdracht nr. 27
Beschrijf een fictief interview dat je houdt met een hoofdpersoon naar aanleiding van een cruciale gebeurtenis uit het boek.

Ik neem een interview af met Hannah. Ik neem dit af op de plaats in haar leven waar het boek geëindigd is.

Hannah, hoe ga je ermee om dat je vader in een inrichting zit? Voordat hij naar de inrichting ging heeft hij lange tijd op bed gelegen. Toen sprak en zag ik hem al zeer weinig. Hierdoor mis ik hem nu niet echt. Ik ga meer naar hem toe omdat het moet van mijn moeder dan dat ik hem mis. Ik ga er wel een stuk makkelijker mee om dat Johnny. Hij heeft er veel meer moeite mee.

Met Johnny, je broer, kan je toch over het algemeen goed praten. Waarom heb je hem niet verteld over het voorval met Menno toen jullie op vakantie waren? Ik wou hem niet lastig vallen. Maar de hoofdzaak is dat ik het hem niet wou vertellen. En ik dacht dat het een soort \"foutje\" was van Menno.

Je bent door Johnny meegenomen naar een café. Daar was Menno ook. Waarom ben je niet kwaad geworden op Johnny? Op het feit dat ie je zonder te vertellen zomaar meeneemt naar het café waar Menno ook is? Ik ben geen persoon die \"zomaar\" kwaad wordt. Ik liet het maar begaan. Ik snapte niet waarom en kreeg niet de kans om het te vragen. En daarbij gebeurde daarna andere dingen. Namelijk Johnny ging drugs kopen.

Ik heb het idee gekregen dat je je zomaar liet ompraten door Johnny. Wou je zelf wel de drugs uitproberen? Omgepraat klinkt zo negatief, ik was meer in een roes. Johnny nam me opeens ergens mee naar toe. Op die plaats was Menno. Ik wist niet waarom Johnny me meenam. En toen kwamen ook nog de drugs. En ik wou het wel proberen. We hadden het daar nog over gehad op vakantie. En ik wou niet achterblijven. Johnny had me helemaal hiernaartoe meegenomen.

En dan de laatste vraag. Hoe komt het dat de relatie tussen jou en je broer opeens zo drastisch is veranderd? Het feit dat ik met mijn broer heb geslapen is een beetje toeval. Het is nooit gepland. Het is ook niet zo dat ik al zeer lang speciale gevoelens koester voor Johnny, en naar mijn mening hij ook niet voor mij. Het gebeurde.