Being there door Jerzy Kosinski

Beschrijving

Motivatie voor de boekkeuze Ik had van iemand gehoord dat dit boek heel leuk was. Ik zag het staan in de mediatheek en het leek me wel een leuk boek, dus ik besloot het te gaan lezen.

Samenvatting

Chance is een man die al zijn hele leven in de tuin van de Oude Man werkt. Hij is nooit naar buiten geweest, maar hij heeft heel veel tv gekeken, dus daar haalt hij zijn kennis vandaan. Maar hij kan bijvoorbeeld niet lezen en schrijven. Op een dag gaat de oude man dood. Mr Franklin en zijn assistente komen naar het huis toe en zijn verrast Chance aan te treffen, aangezien zijn naam nooit in papieren is vernoemd. Als ze hem vragen hoe lang hij in het huis heeft gewoond, kan hij daar geen antwoord op geven. Hij kan ook niet aantonen wie hij is, omdat hij nooit buiten het huis en de tuin is geweest en dus geen papieren heeft. Mr Franklin vertelt hem dat het huis de volgende dag wordt gesloten, dus Chance moet het huis verlaten.

De volgende dag verlaat Chance het huis. Het is de eerste keer dat hij buiten het huis en de bijbehorende tuin komt, maar hij herkent de wereld van de tv. Hij wordt aangereden door een auto. EE, de vrouw wiens chauffeur hem heeft aangereden, ziet dat hij gewond is en nodigt hem uit bij haar thuis te komen. Hij stelt zich voor als `Chance the gardener\', maar zij verstaat Chauncey Gardiner. Hij laat haar in die waan dat hij zo heet. EE is getrouwd met Benjamin Rand, een belangrijke man in de politiek. Hij is echter heel ziek en zal snel doodgaan. EE vraagt Chauncey om te blijven. Als ze met zijn drieen gaan eten, vraagt Rand iets aan Chance. Chance weet echter niet waar het precies over gaat, en hij antwoordt in termen die allemaal over tuinieren gaan. Rand denkt dat Chance de tuin als metafoor voor de economie gebruikt en hij vindt hem geniaal.

De volgende dag komt de president op bezoek. Rand is namelijk zijn adviseur. Hij vraagt of Chance erbij komt zitten. De president vraagt aan Chance wat hij van de economie vindt, maar weer antwoordt Chance in `tuin-termen\'. Ook de president denkt dat hij het als metafoor gebruikt, en is erg onder de indruk van hem, ook omdat hij zo positief was over de economie, wat dus eigenlijk helemaal niet Chances bedoeling was. Als de president op TV Chances naam noemt, wordt Chance een beroemdheid. Hij wordt gevraagd voor verschillende interviews in tv-shows, tijdschriften en kranten. De dingen die hij zegt, worden allemaal anders opgevat dan hij ze bedoelt en zo denken mensen dus dat hij geniaal is terwijl hij eigenlijk totaal van niks weet. Sindsdien praat hij met veel belangrijke ambassadeurs e.d. uit verschillende landen, zoals Skrapinov, de Russische ambassadeur. Skrapinov denkt dat hij heel veel van Russische literatuur weet, maar dat is eigenlijk helemaal niet waar. Zoals iedereen, is ook Skrapinov erg onder de indruk van Chance. Skrapinov en de president van Amerika laten uitzoeken wat de achtergronden van Chauncey zijn, maar niemand kan wat vinden. Het lijkt wel alsof hij vier dagen geleden (de dag dat hij bij Rand in huis kwam) niet bestond! Als er kandidaten voor het vice-presidentschap moeten worden gekozen, komt Chances naam naar voren. Omdat hij geen achtergrond lijkt te hebben, is er ook niets negatiefs over hem te vinden, wat hem een goede kandidaat maakt. Iedereen is het hier mee eens.

Op een feestje diezelfde avond, is Chance alle fotografen beu en loopt naar buiten, in de tuin. Daar komt hij helemaal tot rust en hoeft even niet na te denken.

Eerste persoonlijke reactie

Vijf beoordelingswoorden - mijn mening over het boek.

Boeiend: Ik vond het leuk om te lezen en het bleef me eigenlijk boeien. Ik wilde graag weten wat er met Chance allemaal zou gebeuren.

Ongeloofwaardig: Het verhaal was erg ongeloofwaardig, ik denk niet dat zoiets ook echt in het echt zou kunnen gebeuren. Theoretisch gezien zou het kunnen, maar toch lijkt het me erg onwaarschijnlijk dat een anonieme man van de een op de andere dag zo bekend kan zijn en dat mensen denken dat hij zoveel weet, terwijl hij eigenlijk over iets heel anders praat wat iedereen denkt.

Nieuwsgierigmakend: Ik was erg nieuwsgierig naar de afloop van het verhaal. Ik wilde graag weten of men erachter zou komen dat Chance helemaal niet zo slim en wijs was als iedereen dacht en hoe het verhaal verder zou gaan.

Originieel: Ik vond het verhaal erg origineel. Ik heb nog nooit eerder zoiets gelezen. Het was weer eens wat anders dan anders en ik vond het een heel leuk onderwerp.

Aangenaam: Het boek las lekker weg, er zaten geen stukken bij die saai waren en waar niet door heen te komen was. De gedetailleerde analyse

Meta-Cognitive, 28 (geef aan wanneer het boek je begon te boeien. Leg uit.)

Eigenlijk boeide het boek me al vanaf het begin van het boek, maar wanneer er pas echt `actie\' in het verhaal kwam, was op het moment dat de oude man doodging en meneer Franklin en zijn assistente Chance gingen ondervragen. Toen bleek namelijk hoe afgesloten van de buitenwereld Chance eigenlijk was. Ik vroeg me vanaf toen af wat er allemaal met hem zou gebeuren.

Cognitive, 4 (maak de volgende zin af: is het niet…..dat……)

Is het niet vreemd, dat niemand doorhad dat Chance eigenlijk helemaal niet zo wijs was als iedereen dacht?

Chance had het alleen maar over tuinen en iedereen dacht maar dat hij het over de economie had en prees hem de hemel in omdat alles wat hij zei toevallig ook op een andere manier opgevat kon worden. Hijzelf doet ook absoluut geen moeite om dingen recht te zetten. Zo heeft hij een keer gezegd dat hij nooit kranten leest, niet kan lezen, niet kan schrijven, maar iedereen verdraait zijn woorden enorm, zodat het net lijkt of hij heel iets anders zegt. Iedereen kijkt niet verder dan wat het op het eerste gezicht misschien lijkt en ik vind het zelf heel apart dat hij bij wijze van spreken van de een op de andere dag vice-president kan worden. Zeker omdat hij in feite helemaal niets van het land en de economie en dergelijke weet. Maar ik denk dat de schrijver meer wilde laten zien hoe oppervlakkig mensen eigenlijk kunnen zijn en dat ze niet echt verder nadenken.

Affective, 32 (schrijf op waar het boek over gaat zodat mensen een idee hebben waar het boek over gaat)

Een man die de buitenwereld alleen kent van de televisie wordt opeens een internationale beroemdheid door de uitspraken die hij heeft gedaan over de economie. Althans, dat dacht men. Eigenlijk had deze man, Chance, het over zijn tuin, maar het werd opgevat alsof hij het over de economie had. Binnen een zeer korte tijd wordt deze (eigenlijk onnozele) man wereldberoemd en iedereen vindt hem een zeer wijs man. Maar wie is deze man eigenlijk? Niemand kent zijn achtergrond en weet eigenlijk iets van hem af. Hoe loopt dat af? Titel van het boek

Het boek heet `Being there\'. Chance is een man die van de een op de andere dag beroemd wordt en iedereen denkt dat hij heel veel verstand heeft van economie en dergelijke. Alles wordt voor hem geregeld, en hoewel hij een aantal keren duidelijk maakt dat hij bijvoorbeeld niet kan lezen en schrijven, worden zijn woorden verdraaid. Het enige wat hij hoeft te doen is te bestaan, er te zijn en de mensen maken zelf van hem iemand die hij eigenlijk helemaal niet is.

Genre van het boek

Het boek een sociale roman. Het gaat over het leven van een man en hoe bepaalde personen op hem en vooral zijn uitspraken reageren.

Thema van het boek

Het thema van het boek is de bekrompen geest van belangrijke zakenmannen etcetera en hoe een onnozele man van de een op de andere dag een van de beroemdste mensen van de wereld wordt. De schrijver wil aangeven dat mensen heel bekrompen en onnadenkend kunnen zijn en heel snel iets aannemen zonder er goed over na te denken.

Evaluatie

Het boek

Onderwerp

Het onderwerp van de tekst is de bekrompenheid van belangrijke mensen in de politiek en dergelijke en de manier waarop een onnozele man van het ene op het andere moment een van de beroemdste mannen er wereld wordt. Dit onderwerp vind ik op zich niet heel erg boeiend, maar in dit boek is het leuk beschreven dus in dit geval vond ik het wel boeiend. Het onderwerp ligt niet echt in mijn belevingswereld, omdat ik niet echt heel veel hierover nadenk en er al helemaal nooit direct mee te maken krijg. Ik ben door het boek wel enigszins na gaan denken over het feit dat sommige mensen niet verder kijken en alles maar aannemen zonder er verder bij na te denken. Ik vind dat de schrijver het onderwerp iets beter had mogen uitwerken. Je ziet bijvoorbeeld niet Chance zelf nou alles ziet, maar ik denk eigenlijk ook niet dat het heel erg van belang is. Het gaat meer om de andere mensen en hoe zij Chance zien.

Gebeurtenissen Ik kan niet echt een belangrijkste gebeurtenis in het boek aanwijzen. Vanaf het moment dat EE\'s chauffeur Chance aanrijdt, gebeuren er een hoop dingen die in mijn ogen allemaal even belangrijk zijn. Er is niet echt iets at eruit springt. Het gaat gewoon meer om het idee hoe een man opeens zo beroemd kan worden, zonder daar ook maar iets voor gedaan te hebben. Ik denk dat de gedachten en gevoelens van de personen een belangrijkere rol spelen in het verhaal dan de gebeurtenissen. Zoals ik al eerder zei, gaat het meer om hoe mensen reageren op Chance, dan wat Chance allemaal doet. Er gebeurt dan ook niet echt heel veel speciaals in het verhaal. De gebeurtenissen bleven me boeien en ik moest absoluut niet worstelen om verder te lezen. Ik wilde graag weten wat er verder met Chance zou gebeuren en of iemand erachter zou komen dat hij helemaal niet zo wijs was als iedereen dacht.

Personages

De hoofdpersoon is geen held. Hij wordt wel door iedereen zo gezien, maar hij is het in feite helemaal niet. Hij heeft niets gedaan wat hem tot held zou kunnen maken. Hij heeft alleen verteld over zijn tuin toen de president iets vroeg over de economie en zo werd hij eigenlijk de held van Amerika, terwijl hij er helemaal niets voor had gedaan. Je leert de hoofdpersoon niet goed kennen in dit boek. Je ziet niet hoe hij over dingen denkt en wat er in zijn hoofd omgaat. Af en toe vond ik dit wel jammer, omdat ik graag had geweten wat hij ervan vond dat hij ineens zo beroemd was. Je komt er wel achter dat hij vrij onnozel is, maar verder wordt hij voorgesteld als een persoon zonder gevoelens en gedachten. Ik kom me niet verplaatsen in Chance, omdat hij een onnozele man is die heel beroemd is, en ik me hier niet bepaald mee kon associeren. Ik vind hem wel sympathiek: hij doet geen vlieg kwaad en doet nooit dingen die ik echt afkeur.

Opbouw

Het verhaal is niet ingewikkeld van opbouw. Het is in chronologische volgorde verteld en de vertelde tijd is 4 dagen. Er worden geen grote sprongen in het verhaal gemaakt, dus alles was makkelijk te volgen. Ik vond het verhaal niet spannend. Er kwamen niet echt spannende dingen in voor, hoewel ik me wel afvroeg wat er met hem zou gebeuren. Er zitten geen flashbacks in het verhaal, hoewel een enkele keer wordt verwezen naar de oude huisvrouw Louise. Maar dit is maar heel kort en speelt verder geen belangrijke rol. Je ziet de gebeurtenissen door iemands ogen die er van een afstandje naar kijkt. Het is dus niet vanuit een bepaald personage beschreven. Het is een open einde, je weet niet wat er verder gaat gebeuren. Het lijkt wel dat Chance redelijk gelukkig is, want als hij in de tuin is komt hij helemaal tot rust en voelt hij zich vredig. Ik vond het in dit geval niet erg dat je met vragen bleef zitten, maar eerder een goede afsluiting voor het boek. Zo kan je als lezer verder bedenken wat er gaat gebeuren.

Taalgebruik

Het taalgebruik was niet moeilijk. Er werd geen gebruik gemaakt van ingewikkelde beeldspraak, duister taalgebruik of symbolische verwijzingen. De verhouding tussen beschrijvingen en dialoog was goed: het is me eigenlijk niet opgevallen of er meer dialogen of beschrijvingen zijn voorgekomen en ik heb me hieraan dus niet geergerd. Er zijn me verder geen eigenaardigheden opgevallen aan het taalgebruik.

Verdiepingsopdracht

Het werken aan de extra opdrachten was redelijk leuk. Het waren niet echt moeilijke opdrachten, hoewel ik af en toe moeilijk een originele titel kon bedenken. Ik ben geen grote moeilijkheden tegengekomen bij het maken van deze opdrachten. Het maken van al deze opdrachten heeft me echter niet van mening doen veranderen van het boek: ik vind het nog steeds een leuk, origineel boek dat boeiend bleef tot het einde. Ik ben het ook niet beter gaan begrijpen of iets dergelijks.