Zakelijke gegevens
Betje Wolff en Aagje Deken
Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart. Uitgeverij J.M.Meulenhoff, Amsterdam 1854. derde druk. 235 bladzijden.
Genre: psychologische roman.
a. Samenvatting
Sara Burgerhart is enig kind en wees. Na de dood van haar ouders heeft Abraham Blankaart de voogdij gekregen, een vrijgezelle oude man. Deze reist echter graag en zit in momenteel in Frankrijk. Daarom woont Sara bij haar tante Suzanne Hofland. Dit is een sekreet van de bovenste plank, die alleen maar uit is op het geld van Sara dat zij als toeziend voogd zal krijgen. Ze laat Sara in pauper kleding lopen en slecht voedsel eten. Ook mag Saartje niet zoveel muziek maken als ze zou willen en moet ze streng volgens de bijbel leven. Sara pikt het niet langer en vlucht weg. Ze gaat bij weduwe Spilgoed wonen die ze tevens als vriendin beschouwt. Met alle mensen in het huis raakt Sara goed bevriend. Eindelijk heeft ze de vrijheid om te doen wat ze wil en de jongemannen dienen zich aan. Voor Sara is dit leven helemaal nieuw en elke uitnodiging neemt ze aan. Ondertussen houdt ze haar voogd en haar vriendinnen op de hoogt van haar ondernemingen. Ze wil nog niet trouwen ook al willen al die mannen haar. Ze kan ook eigenlijk niet kiezen, want ze zijn allemaal leuk voor uitstapjes. Hendrik Edeling is de meest serieuze vrijer, hij verklaard zijn op rechte liefde aan Saartje. Maar Sara is meer geïnteresseerd in de charmante R. hij neem haar overal mee naar toe. Wat zij niet weet is dat hij alleen uit is op de liefdesdaad, zo naïef is ze nog. Edeling schuift ze af, ze zegt hem alleen zijn vriendschap te willen. Ondertussen is Blankaart bezig in Frankrijk met de vader van Edeling over te halen om het huwelijk toe te staan. Deze is namelijk tegen, omdat Sara gereformeerd is en Hendrik is Luthers. Op een gegeven moment zegt de lieve weduwe tegen Sara, dat ze met zichzelf te koop loopt door al haar uitstapjes met verschillende mannen. Sara schrikt ontzettend en belooft de weduwe voortaan alles te doen wat deze zegt. Nog een laatste keer spreekt ze met R. af. Deze afspraak stond al en ze kon hem echt niet afzeggen want dat zou onbeleefd zijn. Helaas wordt dit een drama. R. ontvoert Sara min of meer naar zijn landhuis. Hier probeert hij haar aan te randen. Sara kan echter ontsnappen doordat de dochter van de tuinman haar uit het huis smokkelt. Helemaal overstuur komt ze thuis, waar haar ‘familie’ haar opvangt. Ze is nog dagen ziek en overstuur. De heer Edeling komt haar bezoeken en is zeer bezorgd. Door alle gebeurtenissen beseft Sara dat ze liefde voelt voor Hendrik. Ondertussen is Abraham Blankaart erin geslaagd de vader van Hendrik over te halen het huwelijk goed te keuren. En zo gebeurt het dat Sara en Hendrik trouwen en heel gelukkig zijn met elkaar. Om het geluk te bezegelen krijgen ze ook nog een zoontje, die ze Jan noemen. In de narede trouwen er nog meer vriendinnen van Sara. Anna Willis trouwt met ds. Smit, Aletta Brunier trouwt met Willem Willis en Adriana Nijverhart met Cornelis Edeling. De anderen vergaat het minder goed. Tante Hofland wordt beroofd door broeder Benjamin en Cornelia Slimpslamp, wat leidt tot een sentimenteel excuus van tante aan Sara, en Cornelia Hartog gaat samenwonen met freule Van Kwastama.
b. het verhaal is geschreven in briefvorm. De lezer ziet het leven van Saartje door haar correspondentie met vriendinnen, vrienden en haar voogd. Ook deze schrijven brieven terug en naar elkaar. Het verhaal vindt plaats in Amsterdam, want daar woont Sara.
De hoofdpersonen: Sara Burgerhart, een vrolijke meid die nog veel moet leren, iedereen is dol op het intelligente meisje die altijd voor iedereen klaar staat.
Hendrik Edeling, een keurige jongeman met alleen maar goede bedoelingen, hij is verliefd op Sara en steekt dit niet onder stoelen en banken.
Abraham Blankaart, de voogd van Sara, zij is niet het enige kind onder zijn hoede, doordat Abraham nog altijd vrijgezel is, vraagt een ieder gunsten van hem, die hij ook graag (vooral door financiële hulp) doet.
Verwerkingsopdracht In hoeverre is Sara Burgerhart zelfstandig en geëmancipeerd?
Wat ik leuk vond om te lezen maar waar ik mij ook over verbaasde, waren de ideeën over normen en waarden in die tijd. Om eerst te bedenken dat de dames die dit geschreven hebben ontzettend vooruit strevend waren omdat het niet gebruikelijk was dat vrouwen ook boeken schreven, blijkt hun gedurfdheid ook uit het karakter van Sara. Sara is namelijk alles behalve een dom, afhankelijk meisje. Ook al is ze heel verdrietig om het verlies van haar ouders, is ze heel goed in staat om zichzelf te redden. Deze zelfstandigheid wordt ook haar ‘fout’ want door haar ontzettend losbandige gedrag komt ze in de problemen. Dit brengt dus ook de moraal mee. De schrijfsters vertellen omslachtig dat het goed is om zelfstandig te zijn, maar dat je niet te overmoedig moet worden. In het begin leeft de lezer mee met Sara. Zij moet bij haar tante wonen omdat haar voogd het drukker heeft met zichzelf, maar ondanks dat heeft ze hem lief. De tante behandelt haar niet goed, dus besluit Sara te vluchten. Door een slimme truc sluit ze de huismeid op waardoor ze kan ontsnappen. Dit wekt bewondering op bij de lezer. Dat een zo hulpeloze jonge meid zo’n beslissing kan nemen. Maar ze blijkt niet zo zelfstandig te zijn als ze zelf denkt, want ze vlucht zo onder de vleugels van weduwe Spilgoed. Deze leert haar wijze levenslessen, die ze zelf nooit had kunnen bedenken. Sara is wel de slimste in het huis, want de andere meisjes die er wonen zijn of niet helemaal goed bij hun hoofd of een stuk dommer. Sara steekt er met kop en schouders bovenuit. Daarom valt ook elke mannelijke bezoeker voor haar. Naast haar intelligentie en muzikale vermogen heeft ze ook nog eens een mooi gezichtje. Voor de tijd waarin dit geschreven is, is Sara dus een soort supervrouw, ze krijgt alles voor elkaar wat ze wil. Sara lijkt volmaakt gelukkig in haar nieuwe situatie met haar vele vriendinnen, die echter allemaal Sara aan de man proberen te krijgen, want daar heeft ze toch echt de leeftijd voor. Zelf vindt zij zich nog veel te jong en te gelukkig om te trouwen. Hier blijkt dus dat het eigenlijk nog maar een kind is, al is ze hier al een jaar of twintig. Mede door het aandringen van haar vriendinnen en de vrijgezelle mannen om haar heen, probeert Sara een man uit te zoeken. Hier verliest het boek haar geëmancipeerde karakter, want vanaf hier draait het alleen nog maar om mannen. Het is duidelijk dat Sara compleet afhankelijk is van haar keuze uit de mannen voor haar levensgeluk. Dat proberen de vrouwen om haar heen haar ook duidelijk te maken. Helaas is Sara, nu afgeschilderd als een naïef meisje niet in staat zelf een verstandige keuze te maken. Ze valt als een blok voor de charmes van R. terwijl deze een zogenaamde ‘lichtmis’ is. Een benaming voor een losbandige rokkenjarig. Ondanks dat Blankaart en haar vriendinnen haar nog zo gewaarschuwd hadden voor dit type mannen gaat Sara toch in op zijn voorstellen. Zelf zegt ze hem alleen maar te ‘gebruiken’ voor de leuke uitstapjes die hij met haar onderneemt, ze vindt dat ze alles aan moet grijpen wat in haar bereik ligt. Hier begint Sara dus hoogmoedig te worden en zoals het spreekwoord al verraadt, hoogmoed komt voor de val. En die val komt er. R. probeert Sara aan te randen. Begrijpelijk is Sara gekrenkt in haar waardigheid. Ze ziet in dat ze hoogmoedig was en wil de rest van haar leven alleen nog maar naar wijze adviezen luisteren die ze daarvoor nogal eens in de wind geslagen had. Volledig onderdanig trouwt ze met Hendrik Edeling, de serieuze jongeman die haar het meest te bieden heeft. Ze maakt hem volmaakt gelukkig door ook nog een zoon te baren. Het geluk kan niet op, maar van emancipatie of zelfstandigheid is weinig meer over. In dit opzicht maken de schrijfsters zichzelf een beetje belachelijk. Het verdient veel lof dat zij een van de eerste vrouwelijke schrijfsters waren, maar dit verhaal kan net zo goed door een man bedacht zijn.
Het boekverslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
1 seconde geleden
Y.
Y.
Hartstikke bedankt,
Door jou boekverslag heb ik een 7,8 gehaald voor mijn verslag.
Das heel aardig dat je dat op het internet heb gezet.
20 jaar geleden
Antwoordeneen scholier
een scholier
20 jaar later en nog steeds precies dezelfde opdracht, hier gaat iets mis...
1 jaar geleden
Antwoorden