Boris door Jaap ter Haar

1. Titel: Boris

2. Auteur: Jaap ter Haar

3. Jaar van uitgave: Het boek is geschreven in 1966. De uitgave die ik heb gebruikt is uit 1997.

4. Uitgeverij: Van Holkema & Warendorf, Houten ( deze uitgave: Malmberg, Den Bosch)

5. Enkele gegevens over de auteur:

Jaap ter Haar is geboren op 25 maart 1922 in Hilversum. Hij is inmiddels overleden, namelijk op 26 februari 1998 in Laren. Als jong kind wilde hij dominee worden, maar door de 2e wereldoorlog veranderde dit. Na de oorlog was hij inmiddels getrouwd, had 4 kinderen en ging werken bij de Wereldomroep. Jaap ter Haar’s 1e boek kwam uit in 1954. Omdat 2 van zijn 4 kinderen een tweeling was leek het hem een leuk idee boeken te schrijven over een tweeling. Deze boeken kwamen er en ze heten Saskia en Jeroen. Er kwamen van deze boeken meerdere delen. Veel van zijn boeken zijn dan ook geshreven in series. Behalve kinderboeken schreef Jaap ter Haar ook geschiedenisboeken. Enkele boeken van Jaap ter Haar: - Saskia en Jeroen - Ernstjan en Snabbeltje - Tuffy - Lotje - Geschiedenis van de Lage Landen

6. Genre

Dit boek is een oorlogsroman.

7. Thema

In dit boek gaat het voornamelijk over overleven in de oorlog. Ook is er een groeiende verhouding tussen moeder en kind.

8. Hoofdpersonen:

De hoofdpersoon van dit boek is Boris Makarenko. Het is 1942 en de 12 jarige Boris woont samen met zijn moeder in de Russische stad Leningrad. Zijn vader (Alexeï Makarenko) was al eerder verongelukt toen hij voedsel over het meer naar Leningrad probeerde te vervoeren. Boris is een persoon die veel voor anderen over heeft. Hij wil in Leningrad blijven om zijn moeder te verzorgen. Ook wil hij Nadja helpen. De karaktereigenschappen van Boris: - aardig - zorgzaam - angstig - dapper - behulpzaam - nadenkend - opvliegend
Boris is een ‘karakter’ je komt over hem genoeg te weten om te begrijpen hoe hij denkt en voelt.

9. Bijpersonen

Boris’ moeder: Boris moeder ligt op sterven, ze is uitgehongerd en uitgeput. Ze heeft bruine ogen en een uitgehold gezicht. Op haar rechterang en lippen had ze kleine zweertjes van ondervoeding. Boris zorgt voor zijn moeder, maar deze heeft liever dat Boris met zijn oom Wanja meegaat naar een stad waar het wel veilig is. Boris’moeder is: - zorgzaam - verdrietig - wil zich groothouden - wil het beste voor Boris

Nadja: Nadja is de vriendin van boris. Ze is als een zus voor hem. Nadja heeft lang donker haar, een ingevallen gezicht en spillebenen. Haar vader en broer Serjozja zijn eerder overleden. Nadja en haar moeder gaan een dag na elkaar dood. Karaktereigenschappen Nadja: - doorzettingsvermogen - slim - handig - bang - zorgzaam - kan goed luisteren

10.Verhoudingen

Boris- Boris’ moeder: eerst begrijpt Boris niet waarom zijn moeder wil dat hij met oom Wanja meegaat. Later begrijpt hij dat ze het beste voor hem wil, maar blijven ze toch bij elkaar.

11. Keuze van de titel

Het boek ‘Boris’ is vernoemd naar de hoofdpersoon uit het boek, die dus ook Boris heet.

12.Samenvatting

Boris heeft vaak dromen over het Ladoga meer. Over dit meer moeten vrachtwagens met voedselpakketten en evacuerende mensen rijden. Boris droomt altijd dat er een waterdier onder het water zit en dat die ervoor zorgt dat de vrachtwagens door het ijs zakken. Boris heeft deze nachtmerries, omdat zijn vader zo om het leven is gekomen.

Omdat Boris’ moeder meer eten nodig heeft, sjoemelen Boris en Nadja eerst met de voedselkaarten. Als dit niet meer gaat, gaat hij op een dag met Nadja naar aardappels zoeken in het “niemandsland”. Serjozja had Nadja verteld hoe ze daar moesten komen en dat ze erg voorzichtig moesten zijn. Na een lange tocht, waar maar geen einde aan leek te komen, zakte Nadja in elkaar van de honger, ze was bewusteloos. Enkele minuten later hoorde Boris een geluid en werd bang. Hij was echter niet nodig bang te zijn, want het geluid was van Duitse soldaten, die Boris en Nadja wilde helpen. De soldaten brachten Boris en Nadja terug naar huis en gaven hen wat eten dat Boris deelde hij met zijn zieke moeder.

De volgende dag stortte Boris’ wereld in elkaar toen hij merkt dat Nadja is gestorven aan voedseltekort. Hij weet Nadja’s dagboek te bemachtigen en zijn moeder leest hem hier elke avond een stukje uit voor. Zo komt hij erachter wat Nadja gevoeld en doorgemaakt heeft.

Een dag later kwam er een brief, gericht aan Boris. Hij werd uitgenodigd om naar het theater te gaan. Boris wilde niet gaan omdat hij dacht dat het een list was om alle kinderen te evacueren en dat wilde Boris niet. Toch ging hij, omdat zijn moeder had gezegd dat ze een maaltijd zouden krijgen. Maar Boris had ongelijk. Er was alleen maar theater, gezellig met veel kinderen, en geen evacuatie. Ook de maaltijd kreeg hij. Vlees en aardappelen, wat hij al in tijden niet meer op had. Hij kreeg genoeg en hield eten over voor zijn moeder, die helemaal verbaasd was.

Twee dagen later was de oorlog voorbij. Boris en zijn moeder hadden het overleeft. Maar wel besefte Boris goed dat ook hij dood had kunnen zijn.

13. Tijd

Het verhaal is chronologisch verteld, maar er zijn wel terugblikken. (flash backs) Dit komt door bepaalde gebeurtenissen. Zoals de dood van Boris’ vader.

Voorbeelden:

Blz. 113
Die dag waren ze samen naar de gaarkeuken gelopen, bedacht Boris. Daarna hadden ze samen de lange, lange tocht naar het niemandsland gemaakt.

Blz. 145 “We zullen de stad weer opbouwen”, had de kapitein gezegd.

14.Perspectief

Dit boek is geschreven in personaal perspectief:

Blz. 43 ‘Toch is het zo’, mompelde Boris. Omdat hij bang was dat Nadja hem klein en kinderachtig zou vinden, haalde hij plotseling de revolver uit zijn zak.

15. Leeservaring beschrijven

Onderwerp

a. Het onderwerp van dit boek sprak mij erg aan omdat, dit boek nu eens over de oorlog in Rusland gaat en niet over Duitsland of Nederland. Het was ook leuk om te lezen hoe het is voor iemand van 12 om te overleven. b. Ik heb uit dit boek geleerd hoe moeilijk het is om te overleven in de oorlog en de gevaren hiervan.Met de kou en honger, kinderen die zorgen voor hun ouder(s), kinderen die voor eten moeten zorgen voor de rest van de familie en hoe Boris omging met het verlies van zijn vader en Nadja. c. Ja , ik ben het met de mening eens. De mening uit het boek is dat oorlog verschrikkelijk is. Ik denk dat iedereen het met deze mening eens is, want ik denk dat niemand een oorlog mee wil maken, omdat er verschrikkelijke dingen in gebeuren. d. Ik vond dat er te weinig aandacht is besteed aan het einde van het boek. Dat werd een maar een paar bladzijden verteld. Dit had wel iets uitgebreider gemogen.

Gebeurtenissen

a. Het verhaal bevat veel gebeurtenissen. Het boek is ingedeeld in hoofdstukken en in ieder hoofdstuk gebeurt bijna wel iets anders. b. De gebeurtenissen zijn: spannend, dramatisch, herkennend en verrassend. Spannend: aardappels halen
Dramatisch: de dood van Nadja
Herkennend: Boris wil voor zijn moeder blijven zorgen
Verrassend: ik had niet verwacht dat Nadja dood zou gaan. c. De gebeurtenis die de meeste indruk op mij heeft gemaakt is de dood van Nadja. Ik had niet verwacht dat ze dood zou gaan, omdat ze samen met Boris’ moeder de belangrijkste bijpersoon was.

Personen (personages)

a. Op de hoofdpersoon van dit boek: Boris, zou ik niet willen lijken. Hij heeft goede dingen gedaan maar,de dingen van de oorlog en de mensen die hij heeft verloren, dat zou ik niet mee willen maken. b. Van Boris kom je het meest te weten. Je komt van hem genoeg te weten om zijn karakter te begrijpen. c. Ik vind dat Boris een goede manier heeft gebruikt om zijn probleem optelossen. Hij is gewoon bij zijn moeder gebleven.

Bouw

a. Ik vind dat het boek in het begin wat onduidelijk is, dit komt door de droom van Boris, maar later, in hoofdstuk 2, wordt het verhaal duidelijker. b. Er zitten niet veel terugblikken in het verhaal. Alleen maar dingen waaraan Bris terugdenkt. c. Ik vind dat het einde van het boek goed is, omdat de oorlog afgelopen is en Boris en zijn moeder nog leven. Maar ik vind dat het einde te snel verteld werd. Dit was in een paar bladzijden.

Taalgebruik

a. Ik vind het boek, wat taalgebruik betreft, niet moeilijk om te lezen. Het is ‘makkelijk’ geschreven. Misschien zelfs wel te simpel. b. Ik vind de verhoudingen in het verhaal goed. Er kwamen niet veel mensen in het verhaal voor, dus was het niet zo dat je onduidelijke gesprekken kreeg. c. Het taalgebruik komt overeen met de personages. Boris is een jongetje van 12 en zo praatte hij ook.

Opdracht: 17.1

De twee boeken die ik heb gelezen met hetzelfde thema zijn: - Het eiland in de Vogelstraat - Boris

a. Het gemeenschappelijke thema van deze twee boeken is: oorlog. b. Het thema word in beide boeken anders uitgewerkt. In het boek ‘Het eiland in de Vogelstraat’, gaat het voornamelijk om gebeurtenissen. In dit boek komen veel verschillende onderwerpen voor. Zoals: - zelf overleven (zonder ouders !!) - onderduiken/schuilen - het verzet - naar plaatsen gaan die verboden waren - mensen ontmoeten van buiten het getto In het boek Boris gaat het voornamelijk om gevoelens. - het verzorgen van Boris’ zieke moeder - het verwerken van de dood van familieleden/vrienden - moeilijke beslissingen maken - weten wie je wel en niet kan vertrouwen

c. De overeenkomsten in de boeken zijn:

- oorlog - overleven - honger - voedsel zoeken - weten wie je wel en niet kunt vertrouwen - angst - onzekerheid - verlies van een ouder - 2 jongens van allebei ongeveer even oud

De verschillen in de boeken zijn: - Boris had een vriendin met wij hij gewoon om kon gaan. - Alex had een vriendin die buiten het getto woonde, waar hij alleen kon komen door een geheime ingang, en dus stiekem moest ontmoeten. - Bij Boris is zijn vader overleden en zijn moeder ziek. - Bij Alex is zijn moeder dood en zijn vader opgepakt door de duitsers. - Boris is Russisch - Alex is Joods - Boris woont in Rusland - Alex woont in Polen

d. Ik vond het boek Boris leuker om te lezen. In dit boek werd meer geschreven over gevoelens. In het boek Het eiland in de Vogelstraat, kwamen erg veel gebeurtenissen voor, terwijl het verhaal zich maar afspeelde op een plaats. Ik vond het boek Boris dus afwisselender, maar er vonden minder dingen plaats.