Cirkel in het gras door Oek de Jong

Auteur Oek de Jong

Titel Cirkel in het gras, Meulenhoff, Amsterdam, 1988, 431 blz. (eerste druk 1985)

Genre Psychologische roman

Eerste reactie Keuze
Op aanraden van mijn leraar Feijten heb ik dit boek gekozen. Inhoud
Het boek begint met een grieks gedicht met een engelse vertaling eronder van Sappho. In dit gedicht komt al gelijk de titel van het boek naar voren. \"a circle in the soft
smooth flowering grass\" Ik schrok van het aantal bladzijdes, want ik had nooit zo\'n groot boek gelezen, maar gelukkig was het begin lekker te lezen.

Samenvatting Deel I
Hanna Piccard is journaliste van een Nederlandse krant en ze neemt een contract waardoor ze in italie gaat corresponderen. Daar ontmoet ze door een ongeluk met een auto op straat Joe Kurhajec. Hij is Vietnamveteraan, maar hij kwam ploteling op het idee om beeldhouwer te worden. Via hem ontmoet Hanna Andrea Simonetti, kunsthistoricus en dichter. Hij is gescheiden en woont in een groot huis met zijn dertienjarige dochter. Dita van der Waals komt bij Hanna op bezoek, en Hanna vertelt Dita, dat ze verliefd is op de Italiaan Andrea. Dan zegt de vriendin iets opmerkelijks, wat ook uitkomt: \"Het past bij jou. Een mooie uitzichtloze liefde. Twee jaar lang tweemaal de seizoenen. En een derde jaar om ziek halfdood van eenzaamheid te zijn, een derde jaar om hem uit te zweten\" (blz. 54) Simonetti nodigt Hanna uit voor een zeiltocht tijdens een weekend in februari (1977). Hanna leert op de zeiltocht Leda Simonetti kennen, de dochter van Andrea. Hanna wordt steeds verliefder op Andrea. Ze zoekt een aanleiding om bij hem thuis te komen. In de villa valt de kop van een Boeddhabeeldje door Hanna\'s zware stappen. Andrea wil beslist, dat Hanna het kopje zelf terugzet. Het kost haar veel moeite. Er is al sprake van een machtsstrijd. Tijdens de rondleiding in het huis ontmoet ze Federico Zuccarelli, directeur van het museum. het is een oudere vrijgezel. Na dit bezoek verlangt Hanna hevig naar hem. Als ze lang niets van hem hoort, gaat ze hem opzoeken op zijn kantoor. Zij geeft haar gevoelens prijs, maar hij laat zich niet dwingen tot een liefdesverklaring. Andrea geeft gelijk daarna te kennen dat hij rustig wil handelen. Maar Hanna houdt vol. Ze ontmoeten elkaar daarna regelmatig. Op een van die gelegenheden vertelt Andrea dat hij bezig is met een groot gedicht: 30 zangen, 3000 verzen over de 13e eeuwse keizer Friedrich II en de visser Cola Pesce. Het thema in het gedicht is: het probleem van de menselijke kennis en van de menselijke heerszucht. Aan het eind van deel I woont Hanna al vijf weken bij Andrea. Hun relatie wordt afgewisseld door aantrekken en afstooten. Een dagelijks machtsttrijd. Soms vlucht ze even naar haar eigen flat, twijfelend of Andrea wel echt van haar houdt. Dan keert ze weer terug.

Deel II
Dit deel begint een jaar later in Amsterdam. In dit veel grotere deel staat Andrea centraal. Hanna, Andrea en zijn dochter Leda gaan samen op vakantie in Nederland om Hanna\'s afkomst beter te leren kennen. Daar ontmoeten ze toevallig Hanna\'s vroegere geliefde Leon Brest. Leda ziet in Nederland een jonge zwemmer, die ze twee keer treft. Hij heet Jan Zocher. Ze is verliefd op hem. Ondertussen gaat het steeds slechter tussen Hanna en Andrea. Ze liegen en kwetsen elkaar. Een dag nadat ze teruggekeerd zijn in Italie komt het nieuws van de ontvoering van Aldo Moro. De Rode Brigades hebben hem ontvoerd om met de regering te kunnen onderhandelen, maar deze weigert en Aldo wordt dood teruggevonden. Andrea en Hanna reageren heel verschillend van elkaar en na een felle discussie gooit Andrea haar van de trap. Hanna verbreekt daarop de relatie. Ze gaan nog een keer een weekend naar het buitenhuis van Zucarelli. Leda volgt de zwemwedstrijd van haar geliefde per boot, maar deze komt in een groep kwallen terecht. Zuccarelli verdrinkt, omdat hij te diep wil duiken. Andrea wil de relatie met Hanna opnieuw opbouwen, maar Hanna is vastbesloten om terug naar Nederland te gaan. Daar gaat ze werken op een scheepvaartkantoor in Rotterdam. Ze woont samen met Leon Brest. Na vier maanden krijgt ze een brief van Andrea, waarin hij schrijft over de verdrinking van Zucarelli. Hanna schrijft dat ze vaak droomt over een cirkel in het gras (blz. 431)

Onderzoek van de verhaaltechniek - schrijfstijl
De schijver heeft een heldere schijfstijl en hij geeft uitgebreid de gevoelens van de personen weer. Dit maakt het ook tot een psychologische roman - de ruimte
Het boek speelt zich voor het grootste gedeelte af in Rome in de tijd van de dood van Aldo Morro in 1987. Kleinere gedeeltes spelen zich in Amsterdam of op schepen. - de verhaalfiguren
Hanna Piccard: dertiger, geemancipeerde krachtige vrouw, journaliste en correspondente in Italie, in het begin de onvermoeibare Italie-minnende journalist. Aan het eind zoekt ze alleen rust en een vaste baan. Andrea Simonetti: kunsthistoricus, dichter, hij staat centraal in het boek. De relatie met Hanna, maar hij is ook vader van Leda, vriend van Zuccarelli. Het deel II dat over hem gaat is ook drie keer zo groot als deel I Hij ontworstelt zich van leermeester Zuccarelli. Leda Simonetti: spontaan, ze is jaarloers op Hanna als die een relatie aangaat met haar vader. Zucarelli: zestiger
Joe Kurhajec: Amerikaan met Romeense afkomst, vietnamveteraan en oud-oorlogscorrespondent, maar hij heeft zichzelf vijf jaar gegeven om zich te scholen tot beeldhouwer. Zijn ene arm is kleiner, een jongensarm. - de vertelwijze
De schrijver is de alleswetende verteller. Hij beschrijft dromen, vertrekken, hun gesprekken, hun handelingen en vooral hun gedachten en gevoelens.

Op zoek naar thematiek - hoofdgedachte (thema) Er is sprake van twee thema\'s. Het eerste thema van het boek is macht-geweld. Dit beheerst de verhouding tussen Andrea en Hanna. Deze relatie is een constante machtsstrijd. Typerend is het tekstgedeelte waar Andrea op een geweldadige manier Hanna van de trap gooit. Ook komt dit thema terug in het gedicht waaraan Andrea 4 jaar heeft gewerkt. En de verhouding tussen Zuccarelli(meester) en Andrea(knecht), waar uiteindelijk Andrea zeg vrij vecht. Het tweede thema is aardse liefde en hemelse liefde. Hanna kiest voor de aardse liefde. Andrea kiest voor de hemelse liefde. Deze twee liefdes blijken niet samen te brengen. Hun houding blijft dus hoploos tweeslachtig. - wat is het verband tussen de titel en het thema
De titel is Cirkel in het gras. Aan het eind van het boek komt dit terug. Hier schijft Hanna een brief naar Andrea, waarin ze vertelt over een droom. In die droom ligt zij in een geplette cirkel in het gras rondom een houten beeldje. Dan komt Andrea in de cirkel en Hanna\'s gevoel slaat om in woede. In dit tekstgedeelte zien we dus de titel en het thema samenvallen.

Verwerkingsopdracht Hoe is de relatie tussen Joe Kurhajec en de andere figuren? Kurhajec is een sympathieke beeldhouwer die een gelukkig gezinsleven heeft. Hij wordt vaak gekweld door zijn Vietnam-syndroom. Kurhajec - Hanna: Kurhajec - Andrea: Kurhajec - Leda: Kurhajec - Zuccarelli:

Plaats in literatuurgeschiedenis - Wanneer is het werk voor het eerst gepubliceerd
Het werk is voor het eerst gepubliceerd in 1985 en het werd al twee keer eerder afgekondigd met de titels \"De archaische glimlach\" en \"De schoonheid van het lot\". Het werd uiteindelijk \"Cirkel in het gras\" - Wat weet je van de schrijver
Oek (Oebele Klaas Anne) de Jong werd op 4 oktober 1952 geboren in Breda. Nog voor het einde van zijn eerste levensjaar vestigde het gezin zich echter in Dokkum. Zijn vader kreeg bekendheid als historicus en neerlandicus en later als staatssecretaris van onderwijs. In interviews vertelde De Jong dat hij een calvinistische opvoeding had gekregen, maar \'dat het niet van dat starre calvinisme was\'. Na zes jaar in Friesland gewoond te hebben, volgde een verhuizing naar Goes waar hij het gymnasium volgde. In deze tijd schreef hij al met enige regelmaat verhalen, een activiteit die door zijn vader werd gestimuleerd.Aansluitend vertrok hij naar Amsterdam waar hij vijf jaar kunstgeschiedenis studeerde. Eerst aan de Vrije Universiteit en na het kandidaatsexamen aan de Universiteit van Amsterdam. Op zijn negentiende besloot hij dat hij schrijver wilde worden. De eerste tijd combineerde hij dat nog met zijn studie, maar deze voltooide hij uiteindelijk niet.In mei 1975 werd voor het eerst een van zijn verhalen gepubliceerd. Het tijdschrift \'Hollands maandblad\' accepteerde \"De onbeweeglijke Tze\". In 1976 volgden nog twee verhalen in hetzelfde blad. - Literatuur
1977 \'De hemelvaart van Massimo\' (verhalen). Meulenhoff. De vijfde druk (1980) is aangevuld met het verhaal \'Lui oog\'./ 1978 \'Lui oog\' (verhaal). Rosmans. Opgenomen in de vijfde druk van \'De hemelvaart van Massimo\'. In 1994 verscheen het verhaal weer afzonderlijk./1979 \'Opwaaiende zomerjurken\' (roman). Meulenhoff./1985 \'Cirkel in het gras\' (roman)./1989 \'De geit\' (verhaal). Meulenhoff. Verschenen in een beperkte oplage als relatiegeschenk. In 1993 opgenomen in \'De inktvis\'./1993 \'De inktvis\' (novellen). Meulenhoff./1997 \'Een man die in de toekomst springt\' (essays). Meulenhoff. - In hoeverre is dit werk typerend voor de schrijver
Zes jaar na zijn zeer succesvolle \"Opwaaiende zomerjurken\" verscheen deze roman, die al gauw het succes evenaarde. In veel opzichten lijkt deze roman op zijn voorafgaande. Allebei gaan ze over een mislukkende liefdesgeschiedenis.

Beoordeling Ik vind het een goed boek, want het zit al goed in elkaar. Er komen diepzinnige dingen voor, zoals verbanden tussen situaties en bijvoorbeeld het gedicht van Andrea. Het is ook een spannend boek, omdat de schrijver de gevoelens van de personen duidelijk neerzet. De allerlaatste passage van het boek sprak me het meest aan, omdat daar de titel van het boek terug kwam op een heel onverwachtse manier. Het probleem met de relatie tussen Hanna en Andrea vond ik soms wel wat saai worden, omdat het maar hetzelfde bleef. Over het algemeen kan ik een grote groep mensen dit boek aanraden.