1. Thema
Montyn gaat over een jongen, Jan montyn, die zich in 1944 bij de Kriegsmarine aanmelt om niet in Duitsland te hoeven werken. Hij komt echter bij het oostfront terecht, waar hij zijn beste vriend kwijtraakt en zelf gewond raakt. Aan het eind van de oorlog komt hij in een Amerikaans krijgsgevangenenkamp terecht, waar hij uit ontsnapt. Hij besluit zich aan te melden bij het Franse vreemdelingenlegioen, maar bedenkt zich en geeft zich aan in Nederland. Hij krijgt een milde straf en al snel vindt hij een baan bij een museum, maar Jan krijgt angstdromen en woedeaanvallen en wordt uiteindelijk ontoerekingsvatbaar verklaard. Nadat hij uit de inrichting komt gaat hij helpen met kindertransporten van Vietnam naar Europa. Het verhaal eindigt met de geboorte van z\'n dochter Carolynne.

2. Vertelwijze
a. Het verhaal is zonder veel dialogen, in de verleden tijd geschreven. b. Er zijn geen eigenaardigheden met betrekking tot de typografie en de lay-out.

3. Titelverklaring
De titel (Montyn) is de achternaam van de hoofdpersoon, Jan Montyn, waar dit boek over gaat.

4. opbouw
a. Het boek heeft geen proloog of epiloog. b. Het boek is verdeeld in 6 delen die weer verdeeld zijn in verschillende hoofdstukjes. c. De titels van de hoofdstukken zijn: Deel 1
Een reis door de tijd
Deel 2
Heksenwaag en ooievaarsnest
Bleke gezichten boven het zwart
De orde van de bezetter
Vuurproef in overleven
Fatale vrouwen
Deel 3
Mannheim 1944
Het Hemelvaartcommando
Kriegsmarine
De loopgraven van Koerland
Van de modder in de sneeuw
Deel 4
Passage
De weg terug
Tussen komen en gaan
Aan de Oder
De lange vlucht
Deel 5
Legionair
Tussen twee oorlogen
Korea
Beroepsmilitair
Dubbelleven
H.M. Gekkenhuis
Deel 6
De tijd staat stil
Slot zonder einde
d. Wat mij opvalt hieraan is dat het allemaal korte titels zijn. e. -

5. Personages
Jan Montyn: Jan Montyn kreeg een Calvinistische opvoeding waartegen hij zich later erg afzet. Hij wil meer avontuur en zoekt dat bij de vijand. Hij wil meer vrijheid en vreemd genoeg helpt hij het volk dat juist die vrijheid wil verwoesten. Hij is erg militaristisch ingesteld. Door zijn innerlijke onrust zoekt hij het gevaar op en kan al snel niet meer zonder. Hij is ook biseksueel. Jan gaat zonder een echt doel door het leven, hij neemt de dingen zoals ze lopen. Jan Montyn wil in zijn jeugd weg uit het milieu van zijn ouders, dat hij als beklemmend ervaart. Hij wil vrij zijn en zich niet aan de regels van de kerk houden. Door de oorlogen verandert Jan en gaat hij een dubbelleven leiden. Aan de ene kant is hij oprichter van een museum en aan de andere kant organiseert hij orgiën en is hij alcoholist. Hij leeft op het randje van de afgrond. Hij probeert zelfmoord te plegen, maar dat mislukt. In het gekkenhuis hervindt hij zichzelf, maar hij is nog steeds niet helemaal gezond. Maar door de komst van Hi-en en zijn dochter in zijn leven komt hij weer tot rust en kan hij een normaal leven leiden. (Rond karakter)

Pim, Piet en Chiel: Dit zijn vrienden uit zijn jeugd.

Hein: Dit is zijn beste vriend in dienst.

Thom: Dit is een vriend waarmee hij een homoseksuele relatie heeft gehad.

Yoshika: Dit is de Japanse vrouw met wie hij in Korea trouwde.

Sonja: Dit is de vriendin met wie hij in de Provence samenleefde.

Hi-en: Dit is zijn uiteindelijke vrouw.

Carolynne: Dit is zijn dochter. (Dit zijn allemaal vlakke karakters)

6. Historische tijd
a. het speelt van 1924 tot ongeveer 1975. b. wel van belang, het gaat namelijk voor een groot deel over de oorlog.

7. Plaats en ruimte
a. Het eerste deel van het boek speelt zich af in Jans geboortedorp Oudewater. Daarna komt hij in zijn diensttijd op veel verschillende plaatsen. Hij komt weer terug in Nederland en stort zich daar op het kunstenaarsleven. Als dat voorbij is, heeft hij weer geen vaste verblijfplaats. Vietnam speelt dan wel een belangrijke rol. b. Die plaatsen zijn wel van belang.

8. Tijdsduur
a. Het verhaal duurt ongeveer 50 jaar. b. Vanaf 1957 tot 1975 zit er een versnelling. c. Die heeft geen speciale functie.

9. Tijdsvolgorde
a. Het boek is in chronologische volgorde geschreven. Het begint bij de geboorte van Jan Montyn. In de hoofdstukken 2 tot en met
5 beschrijft hij zijn levensverhaal tot 1957. Het boek speelt voor een groot gedeelte af in de Tweede Wereldoorlog. De gebeurtenissen daarna (tot 1975) komen aan de orde in hoofdstuk 6. Het laatste hoofdstuk speelt in 1975 als hij de kindertransporten begeleidt en eindelijk tot rust komt als hij een dochter krijgt. b. -

10. Perspectief
a. Er is spraken van een ik-vertelsituatie. Het verhaal wordt door Jan Montyn, die de hoofdrol speelt in het verhaal, verteld. Het is een ooggetuigenverslag van wat Jan Montyn beleefd heeft, opgeschreven volgens de feiten. b. Er zijn geen bijzonderheden met betrekking tot dit perspectief.

11. Idee
Het boek is niet geschreven met een bepaalde bedoeling, denk ik, het is gewoon een roman. Wel is het gebaseerd op een waargebeurd verhaal.

Samenvatting
Jan Montyn wordt in 1924 geboren in Oudewater. Hij wordt daar opgevoed in een streng Calvinistisch gezin. Hiertegen begint hij te rebelleren. Jan is vaak bij de Jeugdstorm te vinden, mede omdat hij in zijn puberteit gevoelens voor jongens begint te krijgen. In Oostenrijk, waar hij met Hein (een vriend) op weersportkamp is, leert Jan de echte oorlog kennen: hij krijgt opdracht een trein te laten ontsporen. Hij heeft nu de vrijheid geproefd en als hij wordt opgeroepen voor de arbeidsdienst, kiest hij al snel voor de Kriegsmarine. Dit tot groot verdriet van zijn ouders. Jan krijgt al spoedig met tegenslag en geluk te maken, want twee keer wordt zijn boot getorpedeerd en twee keer overleven Hein en hij deze aanslagen. Hierna worden ze omgeschoold tot frontsoldaat, omdat de marine niet genoeg schepen voorradig heeft. Ook hier heeft Jan weer geluk, maar Hein komt er minder goed vanaf en sterft. Jan stort hierdoor in en wordt ook nog getroffen door een granaat. Hij wordt opgelapt en op transport gezet. De boot waarop hij zit, wordt ook weer getorpedeerd. Een arts die zich tot hem aangetrokken voelt, redt hem. Na een verblijf in een gewoon ziekenhuis mag hij weer naar huis. Hij bemerkt daar weer de \'kleinburgerlijke\' sfeer, die hem zo benauwt. Hij gaat van huis en wordt langs een rivier gestationeerd. Dit front stort in, de Duitse heerschappij valt en Jan wordt met vele anderen in een kamp geplaatst. Hieruit weet hij snel te ontsnappen. Jan vertrekt met een ander naar Frankrijk en neemt dienst in het vreemdelingenlegioen. Dit bevalt hem niet en hij keert terug naar Nederland. Hier geeft hij zich, om niet nader beschreven redenen, aan. Misschien om niet constant op de vlucht te hoeven zijn. Nadat hij zijn lichte straf heeft uitgezeten, besluit hij beroepssergeant te worden. Hij krijgt ook een aanbieding om een museum met antieke legervoorwerpen op te zetten. Maar zijn geweten laat hem niet los. Zijn slechte geweten knaagt aan hem omdat hij aan de kant van de Duitsers heeft gevochten. Hij krijgt last van angstdromen, woedeaanvallen en psychoses. Dan doet een rekruut er aangifte van dat Jan bij hem in bed is gaan liggen. Hij wordt opgepakt, veroordeeld, en krijgt een status-5, wat inhoud dat hij volledig ontoerekeningsvatbaar verklaard wordt en volledig voor militaire dienst wordt afgekeurd. Nadat hij uit de inrichting is gekomen, legt hij zich weer toe op de kunst en organiseert kindertransporten uit Vietnam naar Europa. Daar wordt hij door de Vietnamese politie opgepakt omdat hij zonder stempel van Noord- naar Zuid-Vietnam is gereisd. Het boek eindigt nogal apart. Jan krijgt een dochter, Carolynne. De laatste regel luidt: \"Dit is de wereld Carolynne. We zullen ons best doen dat je het goed krijgt.\"

Beoordeling
Ik vind het een goed boek. Ik heb het in twee dagen uitgelezen. Dus ik vond het spannend en aangrijpend. Hoe men leefde aan het front en hoe men deed in de oorlog om weg te mogen (om een \"schot naar huis\" te krijgen. Een groot voordeel is dat het niet zo moeilijk geschreven is en daardoor vlot uit te lezen valt. Het is goed geschreven, zo weet je ook zonder dat de schrijver direct opschrijft wat Jan Montyn denkt, toch goed hoe Jan zich zou voelen op bepaalde momenten