Daar waar er tijdens de vorige LAKS-demonstratie (tegen ophokuren) in 2011 nog wat rellen waren, was het vrijdag tijdens de manifestatie tegen het leenstelsel best wel rustig. Ja er werden een paar tomaten en lege flesjes gegooid, en minister Jet Bussemaker werd uitgejoeld, maar de ordedienst en politie hadden het verder niet zo druk. Een verslag van een rustige manifestatie. 

Anderhalf uur van tevoren komen de eerste scholieren al met bussen aan bij het Malieveld. Ze komen vanuit heel het land: van Texel tot Raalte (Overijssel). 

De sfeer is vooral erg gezellig. Het Malieveld lijkt eerder op een festivalterrein dan op een plek waar gedemonstreerd wordt. Er wordt dancemuziek gedraaid en er staan meerdere eettentjes. Scholieren springen rond met spandoeken en dansen op de muziek die de dj op het podium draait. Er komen de mooiste en gekste creaties op protestborden tevoorschijn: o.a. 'Jet Bussemaffia' en 'Wel geld voor ebola, geen geld voor diploma'.

Ook scholieren die zelf geen spandoeken of borden hebben meegenomen kunnen nog van de nodige accessoires worden voorzien. FNV Jong heeft namelijk een stand waar volop protestborden, fluitjes en lintjes worden uitgedeeld.

Geen rellen

Scholieren Pim, Zilver en Joris verwoorden de sfeer als volgt: "We gaan er gewoon een feestje van maken. We verwachten niet dat dit gaat helpen de wet tegen te houden, maar we komen in ieder geval voor onszelf op." Ook de vriendinnen Ilayda, Semia, Tessa en Belle komen vooral voor de gezelligheid en niet om te rellen. Tessa: "We hopen dat de plannen niet doorgaan en dat er geen opstootjes ontstaan. Niemand heeft baat bij rellen."

Om toch orde te houden als het deze middag uit de hand zou lopen, is er een ordedienst bestaande uit scholieren en beveiligingsmensen. "Wij zorgen ervoor dat als er gevechten uitbreken, de rest er geen last van heeft", legt een van hen uit. "Ook spreken we mensen aan op spandoeken met dikke stokken; dat wil de politie namelijk niet."

'Jesse is stom'

Om één uur gaat de muziek uit en begint het programma. Onder andere LAKS-voorzitter Annelotte Lutterman en de studentenvakbond-voorzitter Tom Hoven geven een goeie speech waarmee ze het volle Malieveld aardig weten op te jutten. Er komen ook een hoop belangrijke politici het podium op om te debatteren over het leenstelsel. Zo is CDA's Michel Rog fel tegen het leenstelsel, terwijl Jesse Klaver van GroenLinks de menigte probeert uit te leggen dat het leenstelsel ook voordelen heeft. Dat komt helaas niet aan; alle scholieren beginnen op een gegeven moment te roepen 'Jesse is stom, Jesse is stom!' 

Verder zal ik je de ellenlange partijpraatjes besparen. Wat vooral veel indruk maakt, is de vraag van de presentator: "Willen we meer of minder lenen?" Uiteraard levert dat veel gescandeer ("minder, minder!") op. 

Tomaten gooien

Na ongeveer een uur is het moment waar iedereen op heeft zitten wachten daar: Jet Bussemaker gaat vertellen waarom zij het leenstelsel heeft bedacht. De ordedienst voor het podium heeft het zwaar; vlak voordat Bussemaker het podium op komt, weten ze nog een handvol tomaten en een pak tomatensoep van scholieren te ontfutselen.

Al bij opkomst wordt duidelijk dat de aanwezige scholieren en studenten niet op Bussemaker zitten te wachten. Het praatje van de minister van Onderwijs is nauwelijks te verstaan, zoveel boegeroep is er. Er worden ook een paar tomaten gegooid, maar die halen het podium niet. Dit houdt Bussemaker niet tegen. Ze probeert tijdens haar speech vooral te waarschuwen voor 'spookverhalen' en drukt scholieren op het hart zich daar niet door te laten beïnvloeden.  Nadat Jet het podium verlaat is er nog een toespraak en dan stroomt het Malieveld langzaamaan leeg. 

Druk op Eerste Kamer

LAKS-voorzitter Annelotte Lutterman is in ieder geval tevreden: "De manifestatie is heel goed verlopen, de scholieren hebben kunnen laten merken dat het plan van Jet echt niet kan. Er waren weinig incidenten en de sfeer was gemoedelijk. De Eerste Kamer gaat nu kijken of het wetsvoorstel redelijk is. We hebben vandaag de druk op de Eerste Kamer flink verhoogd."