Geschiedenisles saai? Niet als je les krijgt van docent Bart ten Dam! Zijn leerlingen zijn juist groot fan van zijn verhalen over geschiedenis. "Soms verkleed ik me als Lodewijk XIV, Napoleon of Willem III. Ik heb een kast vol attributen, zoals zwaarden, mutsen en kronen."

"Ik vertel graag verhalen over geschiedenis," vertelt Bart. "Die lesboeken zijn zo saai, dat kan je ook wel allemaal nalezen. Ik vind dat je een beetje met de geschiedenis moet spelen. Dat doe ik door fantasierijke verhalen te vertellen, met grappige feitjes te strooien en mini-voorstellingen te geven."

Actuele link

Die verhalen verzint hij meestal ter plekke. Bart: "Zo vertelde ik laatst over stadhouder Willem III, die koning van Engeland werd. Willem viel niet op vrouwen en sliep zo ver mogelijk bij zijn vrouw vandaan. Ook richtte hij z'n kamer in met bloempatronen en geweren. Het leuke van zo'n verhaal is dat er een link naar de actualiteit is: het was algemeen bekend dat Willem III homoseksueel was en het werd door iedereen geaccepteerd. Daar kunnen ze in Sotsji nog wat van leren." 

Om de verhalen nog wat kracht bij te zetten, verkleedt Bart zich regelmatig tijdens zo'n les. "Dan kan ik me beter inleven in een personage," zegt hij lachend. "Meestal gebruik gewoon attributen als mutsen of een baard, dan weten de leerlingen direct dat ik een verhaal ga vertellen. Ik heb door de jaren heen een hele kast met attributen opgebouwd. Gisteren droeg ik bijvoorbeeld een kroon met de tekst 'l'état, c'est moi', die staat voor het absolutisme van Napoleon."

Lodewijk en parfum

De verhalen die hij vertelt, ontstaan vaak uit vragen die leerlingen stellen. Bart: "Zo vroeg een leerling laatst waarom Lodewijk XIV zoveel bedienden had. Ik verzin dan een verhaal rondom het feit dat hij gewend was niets te doen en hij eigenlijk ook niets kon. Lodewijk waste zich bijvoorbeeld nooit en gebruikte soms wel 'n halve liter parfum waarmee hij de vrouwen bedwelmde. Dat verzin ik trouwens niet, dat is allemaal echt gebeurd!" Die gekke details haalt Bart uit geschiedenisboeken en Wikipediapagina's. "Ik vind het heerlijk om veel te lezen en overbodige info te onthouden! Die verhalen dienen dan als een soort kapstokjes waar je je kennis dan aan kunt ophangen." 

De mini-toneelstukjes van Bart zijn natuurlijk voor een groot deel op de werkelijkheid gebaseerd, maar hij verzint er soms ook wel wat dingen bij. "De rode draad in mijn verhalen is soms ver te zoeken hoor, ik ben dan zo enthousiast aan het vertellen dat ik van onderwerp naar onderwerp spring. Soms krijg ik ook wel eens reacties van de leerlingen: 'maar dat kan toch helemaal niet?'. Maar in mijn ogen gaat het erom dat de leerlingen het zich kunnen voorstellen, niet om het feit of iets 'waar of niet waar is'. Geschiedenis is eigenlijk een soort constructie, we kennen nooit het hele plaatje." 

Nut van geschiedenis

Of de leerlingen nou ook echt hogere cijfers halen door z'n leuke lesmethode, weet Bart niet. "Die cijfers maken me ook niet echt uit, zolang ze maar slagen. Het gaat er mij om dat leerlingen zich straks de geschiedenislessen nog kunnen herinneren, ook als ze van school af zijn. Ik wil de horizon van mijn leerlingen verbreden, ze moeten weten dat wat er nu speelt al zestig jaar geleden in gang kan zijn gezet. Dat is het nut van geschiedenis. Ik zal dan ook altijd nieuwe verhalen blijven bedenken en mijn al bestaande verhalen blijven uitbreiden."