Harry Mulisch

Nederlands Literatuur

Biografie Harry Mulisch werd in 1927 geboren. Zijn vader is Oostenrijks-Hongaars en zijn moeder is van Duitse afkomst. Zij heet Alice Schwarz. In 1936 scheiden zijn ouders, zijn moeder gaat daarna in Amsterdam wonen. Harry woonde eerst bij zijn ouders, na de scheiding van zijn ouders in 1936 bij zijn vader en Frieda. Van 1940 tot 1944 gaat Harry Mulisch naar het Christelijk Lyceum in Haarlem. Omdat het oorlog is heeft hij niet veel les. Harry’s belangstelling gaat op dat moment vooral uit naar Atoomfysica, biochemie en alchimie (oude geheime wetenschap die beoogde met de \"steen der wijzen\" edele metalen (vooral goud) en een levenselixer (= drank voor het eeuwige leven) te bereiden). Tijdens de oorlog verlijft Harry in Haarlem. Enkele bekende boeken die Harry Mulisch geschreven heeft zijn: Archibald Strohalm, Het zwarte licht, Het stenen bruidsbed, Twee vrouwen, De aanslag, Hoogste tijd, De elementen en De ontdekking van de hemel. Mulisch gebruikt zijn eigen ervaringen en zijn verbeelding. Er vindt in zijn verhalen altijd een verheviging plaats. Hierdoor is het verhaal meerduidig: het kan op verschillende manier gelezen/geïnterpreteerd worden. Het verhaal wordt hierdoor een soort mythe, het is tijdloos. De verhalen zijn bedoeld het menselijk bestaan te verhelderen.

Thema’s Deze literatuuropvatting wordt ‘magisch-mytisch’ of ‘symbolisch’ genoemd. In Mulisch’ boeken komen vaak de volgende thema’s voor: Kunst, familie, tijd, wetenschap, politiek, oorlog, dood en wonder.

Motieven Vaak gebruikt hij mythologische motieven, Egyptische-, Griekse- en motieven uit Romeinse oudheid.

Kenmerken van de personages De personen in Mulisch’ boeken zijn vaak op zoek naar hun eigen identiteit, ze kampen met een schuldvraag, ze houden zich veel bezig met het verleden, ze staan vaak alleen tegenover anderen, er is een tegenspeler, er is een proces van vergoddelijking ook is er vaak een bepaalde verhouding tot de ouders.

Vertelperspectief In de verhalen van Mulisch is de verteller vaak alwetend. Soms richt hij zich rechtstreeks tot de lezer, soms tot de hoofdpersoon.

De Oer-Aanslag De aanslag heeft Mulisch in 1982 geschreven. De Oer-Aanslag was het originele verhaal, Maar hij wou een beter verhaal maken, de Aanslag is het uiteindelijke verhaal geworden.

De Aanslag De belangrijkste thema’s van de aanslag zijn familie, politiek, tijd, oorlog en de dood. Familie= Vader – Zoon
Politiek= NSB’ers, Rooms
Tijd= Januari 1945, 1965, Juni 1966, November 1981
Oorlog= Tweede wereld oorlog
Dood= Moord en liquidatie

De citaten heb ik gevonden bij het thema politiek, tijd, en oorlog. Eerste episode (deel 1) Hoe is Anton aan zijn naam gekomen? Eerste Episode (deel 3) Het is altijd de schuld van de dader. Eerste episode (deel 3) Hoe bestrijdt je fascisten? Vierde Episode (deel 3) De mensheid is gemeen en zit vol haat. Vierde Episode (deel 5) Het verzet werkte niet meer

Mening van andere over de aanslag Diverse personen gaven hun mening over ‘De Aanslag’, hieronder staan er enkele:

“Een prachtig boek – Spannend, ontroerend, vormtechnisch perfect, met filosofische, psychologische en poëticale betekenislagen.” (Frans de Rover)

“Harry Mulisch heeft met De Aanslag een uitstekend boek geschreven: spannend als een misdaadroman, psychologisch overtuigd, klassiek van opbouw in de zin van Hermans, een krachtige, beeldende stijl en een boeiende thematiek die op slimme wijze is ingebed in de actualiteit. Het knapste vind ik misschien nog wel dat het verhaal enerzijds zeer helder is en anderzijds het raadsel intact laat. Zo heeft Mulisch het, denk ik, altijd gewild”. (Robert Anker, Het Parool, 1982)

“Ik heb de aanslag nu twee keer gelezen, de eerste keer om het verhaal te begrijpen en om te zoeken naar verbanden, de tweede keer om de diepere laag van het boek af te tasten. Want zoals Anton eigenlijk beheerst wordt door zijn dieperliggende lagen, waar hij zich vaak nauwelijks van bewust is, zo is ook de roman veel meer dan een verzetsverhaal met de nasleep daarvan. Mulisch heeft een meesterwerk geschreven, waarin alles met alles te maken heeft, waarin tientallen kleine verhaalelementen op elkaar aansluiten en door de lezer naar elkaar toegespeeld moeten worden”. (Hans Werkman, Nederlands Dagblad, 1982)