De Cuba Crisis

Het falen van de VS ten tijde van de Cuba-crisis

15 augustus 1945: De tweede wereld oorlog was officieel voorbij. Een kapot gegooide wereld likte haar wonden. De wereldbevolking wilden nu eindelijk eens in een vreedzame wereld leven. Helaas kwam er een kink in de kabel. Na WO II werden de banden tussen het communistische oosten en het kapitalistische westen nog slechter dan ze al waren. Er kwam een wapenwedloop tussen oost en west. Er is zelfs op een aantal moment bijna een WO III geweest. Een van die momenten was de Cuba-crisis. Op dit dieptepunt van de koude oorlog werden op Cuba nucleaire raketten geïnstalleerd door de Sovjet Unie. In dit essay wil ik proberen om antwoord te geven op de vraag: “Was de VS werkelijk de verstandige partij in de Cuba-crisis zoals ze ons willen doen geloven?”

Op 14 oktober 1962 vliegt een spionage vliegtuig van de VS over west Cuba en ontdekt daar lanceerinrichtingen voor MRBM’s (Medium Range Ballistic Missile). Hiermee is het begin van de Cuba-crisis een feite. Op 16 oktober 1962 ontmoet de ambasadeur van de VS in Moskou president Chroesjtsjow die aandringt dat alle Soviet activiteiten op Cuba puur defensief is en valt de ambassadeur aan met kritiek op de Nucleaire raketten die de VS heeft in Turkije1.

(foto bij google zoeken)
MRBM lanceerinrichting 1 in San Christobal op Cuba 25 oktober 1962

Op 20 oktober plant Kennedy een militaire blokade rond Cuba die ervoor zorgt dat niemand naar of van Cuba weg kan. Dezelfde dag worden er opslag bunkers voor Nucleaire kern koppen gevonden, er blijken 20 koppen aanwezig te zijn maar die zijn nooit in de raketten ingebracht. De VS echter wist dat in die tijd niet en gaf op 22 oktober het bevel op 183 B-47 bommewerpers te bevoorraden met nucleaire wapens. Op hetzelfde moment gaf de Sovjet minister van defensie Malinovsky opdracht aan Pliyev Commandant van de Sovjet eenheden op Cuba om klaar te staan voor een gevecht (dan wel oorlog). 2 Op dit moment had de VS een arsenaal van 27100 nucleaire wapens tegen 3100 van de Sovjets. 3 Toch voelde de VS gezien de maatregelen die ze namen erg bedreigd. De VS is in rep en roer en plant diverse aanvallen voor op Cuba zoals precisie bombardementen om de lanceerinrichtingen te vernietigen. Deze plannen worden al snel van tafel geveegd als men beseft dat als de VS een aanval uitvoert op Cuba, WO III een feit is.
De Sovjet schepen met aan boord meer raketten (en ander arsenaal) zet onverminderd de opmars richting cuba door.
Ondertussen schrijft Chroesjtsjow aan President Kennedy:“Ik moet zeggen dat de maatregelen door u genomen een serieuze bedreiging vormen voor de vrede en veiligheid van de wereld. We bevestigen u opnieuw dat de wapens die in Cuba zijn alleen voor defensieve doeleinden worden gebruikt en ter bescherming zijn van de Republiek Cuba.“4 Vlak Na dit bericht is de Cubaanse defensie in hoogste staat van paraatheid, evanals die van het Warschaupact.
Op 24 oktober minderen de Sovjet schepen richting Cuba vaart, 16 schepen met een militaire lading richting Cuba gaan terug naar het oosten nadat de blokade werd aangekondigd.5
Op 25 oktober gaat Chroesjtsjow akkoord met een voorstel van de VN (Verenigde Naties) om geen militaire ladingen meer naar Cuba te vervoeren. De tegenprestatie van amerika is dat zij dan de blokkade zouden opheffen, dit wordt in eerste instantie geweigerd door Kennedy.6
Een dag later op 26 oktober Ontmoeten de Sovjet ambassadeur Dorynin en Robert Kennedy op de Sovjet ambassade in de VS. Dobrynin herhaald wat Chroesjtsjow eerder zei dat:“als sovjet nucleaire raketten niet te tolereren zijn op Cuba de Raketten van de VS dat ook niet zijn.“ 7
Op 27 oktober ’s ochtends rapporteert de CIA (Amerikaanse geheime dienst) dat 3 van de 4 MRBM lanceerinrichtingen in San Cristobal en 2 inrichtingen in Sagua la Grande op Cuba operationeel zijn. Chroesjtsjow verkondigd publiekelijk dat als de VS hun nucleaire wapens van Turkije weghaald de Sovjet Unie hetzelfde zal doen met die op Cuba. Chroesjtsjow zegt:“U stoort zich aan de raketten op Cuba. U zegt dat u dit stoort omdat het 90 mijl van de kust van de VS ligt. Maar U heeft zelf Nucleaire raketten geplaatst in Turkije dit offensief kunnen worden genoemd en letterlijk naast ons staan. Daarom maak ik dit voorstel: wij zullen weggaan van Cuba als u uw raketten weghaald uit Turkije.“8 Meteen gaat er een bericht uit van Pliyev naar Malinovski voor het gebruik van nucleaire wapens. Mailinovski antwoord echter dat het verboden is de wapens te gebruiken zonder uitdrukkelijke toestemming van Moskou.9 Er wordt een plan bedacht dat de VS zou reageren op de 1e brief van Chroesjtsjow en de laatste met meer eisen zou laten liggen. Kennedy reageert op de brief van Chroesjtsjow dat de VS geen deals sluiten en dat ze tot morgen (28 oktober) de tijd hebben om de raketten weg te halen en wel in ruil voor de in de eerste brief genoemde voorwaarden. De ambassadeur van de SU geeft door dat de SU hiermee akkoord gaat. Ook gaat Fidel Castro akkoord met het verzoek van de VN om de bouw te stoppen van lanceerinrichtingen op Cuba, zo lang de VS ook akkoord gaat om de militaire blokkade op te heffen.10

(zelf kaartje bij zoeken!!!)
Het kaartje wat aangeeft dat Turkije (grijs) dicht bij de SU ligt. Duidelijk is te zien dat Turkije tegen de SU aan ligt. Een kaartje wat aan geeft hoe dicht Cuba bij de VS ligt

Op 28 oktober stuurt de VS instructies naar de NAVO landen dat militaire acties om Cuba aan te vallen op handen zijn. De verwachting zou zijn dat de aanval op 29 oktober zou plaatsvinden
Chroesjtsjow blijkt nu de verstandigste te zijn en maakt via radio moskou een eind aan de raket-crisis:“De Sovjet regering, heeft instructies gegeven om verder werk aan de inrichtingen voor wapens te staken, ze heeft een nieuw bevel gegeven de wapens te ontmantelen die U (de VS en Kennedy) als offensief beschrijft. Dit alles werd gezegd en gedaan zonder dat fidel Castro er ook maar iets van af wist, wat de relatie tussen de Sovjets en de Cubanen er niet beter op maakt.11
Op 29 oktober legt Premier Vasily Kuznetsov uit dat de raketten worden ontmanteld en verscheept naar de SU. Als dit klaar is kan een VN de plekken controleren. De deal met de VN was dat als de Sovjets hadden ontmanteld zij de blokkade rond Cuba moesten opheffen. President Kennedy reageert echter dat de blokkade instant blijft.
Op 30 oktober komen de VN inspecteurs aan op Cuba. Chroesjtsjow staat erop dat de VS zich houdt aan de overeenkomst en de economische, militaire blokkade op heft.12 In het diepste geheim haalt de VS die aanvankelijk weigerde de raketten weg te halen uit Turkije ze toch weg. De Cuba-crisis is ten einde. Na deze oktober crisis namen de spanningen tussen de SU en de VS aanzienelijk af.

In de hierboven genoemde dagen van onzekerheden komt toch iedere keer duidelijk naar voren hoe de Sovjets een aantal malen hebben gepoogd vrede te stichten. Tevens stonden de Sovjets naar mijn mening geheel in hun recht doordat Cuba een „bondgenoot“ van de SU was. De VS deden immers hetzelfde met hun bondgenoten, bijvoorbeeld Turkije. De VS heeft onnodig de spanningen ten tijde van de Cuba crisis omhoog gehouden tussen hen de de SU door niet of nauwelijks te reageren op brieven die kwamen van Chroesjtsjow, domme beleidvoering van President Kennedy en zich niet houdend aan de afspraken gemaakt in de overeenkomsten. In dit geval moet ik mijn hoofdvraag beantwoorden met „Nee“, door de VS is de crisis juist op een spits gedreven. De eisen van de Sovjets waren eigenlijk helemaal niet zo heel veeleisend en zeer redelijk. Sterker nog zonder de verstandigheid van de Sovjets zou er waarschijnlijk een 3e wereldoorlog zijn geweest.
Nu is het goed afgelopen voor de wereld, het is nu afwachten wanneer de VS opnieuw de fout in gaan. Dat het gebeurt, is zeker.......

1. J. Franklin, Cuba and the United States: A Chronological History (2000) blz 1.
2. Y. Malinovsky, Malinovsky’s order to pliyev (22 oktober 1962)
3. J. Franklin, Cuba and the United States: A Chronological History (2000) blz. 2
4. J. Franklin, Cuba and the United States: A Chronological History (2000) blz. 3
5. Central Intelligence Agency, Memorandum: the Crisis USSR/CUBA (1962) blz. II-1
6. J. Franklin, Cuba and the United States: A Chronological History (2000) blz. 4
7. J. Franklin, Cuba and the United States: A Chronological History (2000) blz. 5
8. J. Franklin, Cuba and the United States: A Chronological History (2000) blz. 5
9. Y. Malinovsky, Telegram no. 20076 (27 oktober 1962)
10. J. Franklin, Cuba and the United States: A Chronological History (2000) blz. 7
11. J. Franklin, Cuba and the United States: A Chronological History (2000) blz. 7
12. J. Franklin, Cuba and the United States: A Chronological History (2000) blz. 8